1938

1938. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa
Urteak	1935  • 1936  • 1937 • 1938 • 1939 • 1940 • 1941
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1938 MCMXXXVIII
Ab urbe condita	2691
Armeniar egutegia	1387 ԹՎ ՌՅՁԷ
Bahá'í egutegia	94 – 95
Bengaliar egutegia	1345
Berber egutegia	2888
Egutegi budista	2482
Myanmarko egutegia	1300
Bizantziar egutegia	7446 – 7447
Koptoen egutegia	1654 – 1655
Etiopiar egutegia	1930 – 1931
Hebrear egutegia	5698 – 5699
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1994 – 1995
Shaka Samvat	1860 – 1861
Kali Yuga	5039 – 5040
Iraniar egutegia	1316 – 1317
Islamiar egutegia	1356 – 1357
Japoniar egutegia	Shōwa 13 (昭和13年)
Korear egutegia	4271
Thailandiar eguzki egutegia	2481
Holozeniar egutegia	11938

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Euskal Herria

• Urriaren 21a – Bere semeari kalean euskaraz “Jontxu” deitzeagatik 500 pezetako isuna jarri zioten Areetan Jose Mariscal Arana herritarrari.

Mundua

• Urtarrilaren 26: Allison gertakariak oraindik tentsio handiagoa eragin zuen Japoniaren eta Ameriketako Estatu Batuen artean.
• Martxoaren 3a – Lehen petrolio aurkikuntza egin zuten Saudi Arabian.
• Martxoaren 6: Japoniarrak Ibai Horira iritsi ziren.
• Martxoaren 13a – Anschlussaren bidez, Alemania naziak Austria bereganatzen du.
• Martxoaren 24:
  • Tiaerzhuango gudua hasi zen Bigarren Txina-Japonia gerran. Txinatarrek irabazi zuten apirilaren 7an.
  • Xuzhouko guduaren hasiera, maitzaren 1ean japoniar garaipenarekin amaitu zena.
• Apirilaren 11n, Iruñeko Catachu tabernako sarekada egin zuen polizia militar frankistak, 30 bat lagun atxilotuz.
• Maiatzaren 25a – Espainiako Gerra Zibileko Alacanteko bonbardaketak 313 hildako eragin zituen.
• Uztailaren 6-16: Éviango konferentzian Erresuma Batuak eta Ameriketako Estatu Batuek ez zuten onartu errefuxiatu judu gehiago.
• Uztailaren 25a – Ebroko gudua hasi zen Espainiako Gerra Zibilaren testuinguruan.
• Uztailaren 29: Sobietar-Japoniar mugako gatazka hasi zen Khasan Lakuko guduarekin. Abuztuan amaitu zen, sobietar garaipenarekin .
• Irailaren 30: Municheko Konferentzian Alemaniak, Frantziak, Erresuma Batuak eta Italiak adostu zuten Alemaniak Sudeteak anexionatu ahal zituela, Alemania lasaitzeko asmotan. Polonia-Txekoslovakia muga gatazka areagotu zen konferentziaren ondorioz.
• Urriaren 5: Alemaniak judu guztien pasaporteak ezgaitu zituen eta berriak eman zizkieten "J" letra gorriz markatuta zutela. Neurria Suediaren eta Suitzaren eskariz hartu zen, modu erraz bat nahi zutelako juduen sarrera ukatzeko.
• Azaroaren 7: Herschel Grynszpan judu poloniar-alemniarrak Ernst vom Rath kontsul aleman moderatua hil zuen Parisen.
• Azaroaren 9: vom Rathen erailketari erantzun gisa Kristal hautsien gaua abiatu zen Alemanian. Pogromoen ondorioz milaka juduk euren dendak eta sinagogak nola suntsitzen eta erretzen zituzten ikusi zuten.

Arte eta kultura

• Uztailaren 24a – Bakearen eguna (alemanez: Friedenstag), Richard Straussen musika eta Joseph Gregorren libretoa duen opera estreinatu zen Municheko Nationaltheaterren.
• Urriaren 30a – Estatu Batuetan Orson Wellesek kontatutako "The War of the Worlds" irratsaioaren transmisioak izua eragin zuen herrialdeko hiri batzuetan.

Kirolak

• Maiatzaren 8a – Frantziako errugbi txapelketaren finala: U.S.A.Perpignan taldeak Biarritz Olympique 11-6 menderatu zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Frank Langella, estatubatuar aktorea.
• Urtarrilaren 2a – Lynn Conway, estatubatuar informatikari, ingeniari elektriko, asmatzaile eta pertsona transgeneroen aldeko ekintzailea (h. 2024).
• Urtarrilaren 2a – Jesus Uribe, gipuzkoar futbolaria (h. 2005).
• Urtarrilaren 4a – Nilda Raggi, argentinar antzerki-aktore eta -zuzendaria.
• Urtarrilaren 4a – Inazio Uria, gipuzkoar enpresaburua (h. 2008).
• Urtarrilaren 5a – Joan Karlos I.a, Espainiako erregea.
• Urtarrilaren 5a – Ngũgĩ wa Thiong'o, kikuyu idazlea.
• Urtarrilaren 6a – Adriano Celentano, italiar abeslaria, aktorea eta zinema zuzendaria.
• Urtarrilaren 6a - Adrienne Clarke, australiar botanikari eta genetista.
• Urtarrilaren 7a – Patrick John, Dominikako lehen ministroa (h. 2021).
• Urtarrilaren 7a – Roland Topor, frantziar diseinatzailea eta frantsesezko idazlea (h. 1997).
• Urtarrilaren 10a - Francisco Esteban Aedo, bizkaitar futbolaria (h. 2015).
• Urtarrilaren 10a – Donald Knuth, konputazio zientzietako aditurik miretsienetariko bat.
• Urtarrilaren 12a – Lluís Omedes, kataluniar kirolaria, arraunean eta lugean aditua (h. 2022).
• Urtarrilaren 12a – Donald Tapia, estatubatuar enpresaria.
• Urtarrilaren 13a – Jean Cabut, Cabu, frantziar marrazkigilea (h. 2015).
• Urtarrilaren 13a – Gregorio Peces-Barba, espainiar politikaria eta abokatua (h. 2012).
• Urtarrilaren 14a – Allen Toussaint, estatubatuar kantaria, pianojolea, abeslaria, ekoizle eta konpositorea (h. 2015).
• Urtarrilaren 16a – José Luis Almandoz, gipuzkoar arraunlaria (h. 2013).
• Urtarrilaren 16a – José Manuel Villabella, espainiar saiakeragile eta eleberrigilea.
• Urtarrilaren 17a – Mériem Bouatoura, Aljeriako gerrako borrokalari independentista (h. 1960).
• Urtarrilaren 18a – Anthony Giddens, britainiar soziologoa, egituraketa teoriaren sortzailea.
• Urtarrilaren 20a – Hassiba Ben Bouali, Aljeriako gerrako gudaria eta militantea (h. 1957).
• Urtarrilaren 23a – Georg Baselitz, alemaniar margolaria.
• Urtarrilaren 23a – Theo-Ben Gurirab, Namibiako lehen ministroa (h. 2018).
• Urtarrilaren 24a – Joakin Madurga, nafar apaiz, irakasle eta musikaria (h. 2017).
• Urtarrilaren 25a – Etta James, estatubatuar abeslaria (h. 2012).
• Urtarrilaren 25a – Vladimir Visotski, sobietar antzezlea, idazlea eta abeslaria (h. 1980).
• Urtarrilaren 27a – Francis Darizcuren, lapurtar musikaria.
• Urtarrilaren 28a – Tomas Lindahl, suediar-britaniar minbiziari buruzko ikerketan espezializatutako zientzialaria, 2015eko Kimikako Nobel Saria.
• Urtarrilaren 29a – Aitor Otaño, euskal jatorriko argentinar errugbilari eta entrenatzailea (h. 2005).
• Urtarrilaren 30a – Islom Karimov, Uzbekistango lehendabizko presidentea (h. 2016).
• Urtarrilaren 31 – Beatriz I.a Herbehereetakoa, Herbehereetako erregina.

Otsaila

• Otsailaren 2a – Fernando Aguilar, Aretxabaletako erbi-txakurra, euskal atleta, luzera handiko lasterketetan aditua (h. 2013).
• Otsailaren 2a – Bo Hopkins, estatubatuar aktorea (h. 2022).
• Otsailaren 2a – Nur Hassan Hussein, Somaliako lehen ministroa (h. 2020).
• Otsailaren 3a – Emile Griffith, estatubatuar boxeolaria (h. 2013).
• Otsailaren 9a – Jovette Marchessault, kanadar margolari, eskultore, eleberrigile eta antzerkigilea (h. 2012).
• Otsailaren 10a – Judith Rich Harris, estatubatuar psikologoa (h. 2018).
• Otsailaren 13a – Oliver Reed, ingeles aktorea (h. 1999).
• Otsailaren 15a – Diana Deutsch, britainiar-estatubatuar psikologoa.
• Otsailaren 18a – Mikel Epaltza Ferrer, euskal jatorriko arabista eta unibertsitateko irakaslea (h. 2008).
• Otsailaren 18a – István Szabó, hungariar zinema-zuzendaria.
• Otsailaren 21a – Lester Bird, Antigua eta Barbudako 2. lehen ministroa (h. 2021).
• Otsailaren 23a – Jiří Menzel, txekiar zinema eta antzerki zuzendari, aktore eta gidoilaria (h. 2020).
• Otsailaren 25a – Herb Elliott, australiar atleta ohia, distantzia erdiko lasterkaririk onena bere garaian.
• Otsailaren 27a – Auðunn Gestsson, islandiar egunkari-saltzaile, poeta eta margolaria (h. 2020).

Martxoa

• Martxoaren 2a - Pascuala Campos de Michelena, espainiar arkitekto eta irakaslea, Espainiako unibertsitate bateko arkitektura-proiektuetako lehen katedraduna.
• Martxoaren 3a – Patricia MacLachlan, estatubatuar idazlea.
• Martxoaren 4a – Alpha Condé, Gineako presidentea.
• Martxoaren 4a – Juan Mieg Solozabal, arabar margolaria.
• Martxoaren 5a – Lynn Margulis, estatubatuar biologoa (h. 2011).
• Martxoaren 7a – David Baltimore, estatubatuar biologoa, 1975eko Medikuntzako Nobel Saria.
• Martxoaren 7a – Albert Fert, frantziar fisikaria, 2007ko Fisikako Nobel Saria.
• Martxoaren 10a – Venetia Stevenson, britainiar-estatubatuar aktorea (h. 2022).
• Martxoaren 12a – Theodor Kallifatides, greziar-suediar idazlea.
• Martxoaren 13a – Erma Franklin, estatubatuar soul-abeslaria, Aretha eta Carolynen ahizpa (h. 2002).
• Martxoaren 14a – Jose Ramon Aranguren, euskal herritar politikaria (h. 2009).
• Martxoaren 17a – Rudolf Nureiev, errusiar dantzaria eta koreografoa (h. 1993).
• Martxoaren 20a – Sergei Novikov, errusiar matematikaria (h. 2024).
• Martxoaren 24a – Ulrica Hydman Vallien, suediar artista, beirateetan eta dekorazio-pinturan espezializatua (h. 2018).
• Martxoaren 24a – David Irving, ingeles idazlea, negazionismoaren aldekoa.
• Martxoaren 26a – Anthony James Leggett, britainiar fisikaria, 2003ko Fisikako Nobel Saria.

Apirila

• Apirilaren 3a – Raymond Hunter, Ipar Irlandako errugbilari eta kriket jokalaria (h. 2020).
• Apirilaren 3a – Bas Maliepaard, herbeheretar txirrindularia (h. 2024).
• Apirilaren 5a – Nancy Holt, estatubatuar artista (h. 2014).
• Apirilaren 7a – Jean Castaings, euskal herritar politikaria, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorreko Presidentea.
• Apirilaren 7a – Spencer Dryden, estatubatuar bateria-jotzailea, Jefferson Airplane taldeko kidea (h. 2005).
• Apirilaren 7a – Justin Lekhanya, Lesothoko lehen ministroa (h. 2021).
• Apirilaren 8a – Kofi Annan, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia eta 2001eko Bakearen Nobel Saria (h. 2018).
• Apirilaren 9a – Jose Luis Lizundia, nafar idazlea eta irakaslea.
• Apirilaren 9a – Viktor Txernomirdin, Errusiako lehen ministroa (h. 2010).
• Apirilaren 12a – Marcel Pinte, Quinquin, Frantziako Erresistentziako kidea, ezagutzen den gazteena (h. 1944).
• Apirilaren 14a – Mario Gabiria, nafar soziologoa, hiri-soziologian eta ekologian espezializatua (h. 2018).
• Apirilaren 15a – Claudia Cardinale, italiar aktorea.
• Apirilaren 20a – Betty Cuthbert, australiar atleta (h. 2017).
• Apirilaren 22a – Issey Miyake, japoniar moda diseinatzailea (h. 2022).
• Apirilaren 23a – Annie Easley, estatubatuar informatikari teorikoa, matematikaria eta suziri-zientzialaria (h. 2011).
• Apirilaren 25a – Jim Simons, estatubatuar matematikari, akademiko, finantza-merkatari, funtsen agente, burtsa-artekari, inbertitzaile eta filantropoa (h. 2024).
• Apirilaren 26a – Hudson Austin, grenadar militar eta politikaria (h. 2022).
• Apirilaren 26a – Nino Benvenuti, italiar boxeolari ohia.
• Apirilaren 29a – Bernard L. Madoff, estatubatuar burtsa-agentea, historiako finantza-iruzurgile handiena (h. 2021).
• Apirilaren 29a – Covadonga O'Shea, bizkaitar kazetaria.

Maiatza

• Maiatzaren 2a – Moshoeshoe II.a, Lesothoko erregea (h. 1996).
• Maiatzaren 2a – Antonio Recalcati, italiar marrazkilaria (h. 2022).
• Maiatzaren 3a – Lindsay Kemp, ingeles dantzari, aktore, irakasle, mimo eta koreografoa (h. 2018).
• Maiatzaren 4a – Carlos Monsiváis, mexikar idazlea (h. 2010).
• Maiatzaren 4a – Nicolás Sartorius, gipuzkoar politikari eta legelaria.
• Maiatzaren 5a – Jerzy Skolimowski, poloniar zinema zuzendaria.
• Maiatzaren 8a – Jean Giraud, Moebius, frantziar komikigilea (h. 2012).
• Maiatzaren 10a – Manuel Santana, espainiar tenis jokalaria, munduko onenetako bat 60ko hamarraldian (h. 2021).
• Maiatzaren 10a – Juha Vainio, finlandiar kantautore eta konpositorea (h. 1990).
• Maiatzaren 10a – Ana María Vidal-Abarca, arabar politikaria (h. 2015).
• Maiatzaren 11 – Joan Margarit, kataluniar poeta eta arkitektoa (h. 2021).
• Maiatzaren 12a – Ayaz Mutallibov, Azerbaijango lehendabiziko presidentea (h. 2022).
• Maiatzaren 13a – Giuliano Amato, Italiako lehen ministroa.
• Maiatzaren 14a – Clive Rowlands, galestar errugbilari eta entrenatzailea (h. 2023).
• Maiatzaren 15a – Mireille Darc, frantziar aktore eta modeloa, Frantziako zinemako sex symboletako bat (h. 2017).
• Maiatzaren 17a – Paolo Bortoluzzi, italiar dantzaria (h. 1993).
• Maiatzaren 18a – Angel Olaran, gipuzkoar misiolaria.
• Maiatzaren 20a – Stien Kaiser, herbeheretar abiadurako patinatzailea (h. 2022).
• Maiatzaren 21a – Ana Diosdado, argentinar-espainiar dramaturgoa, gidoilaria, idazlea eta aktorea (h. 2015).
• Maiatzaren 22a – Richard Benjamin, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea.
• Maiatzaren 22a – Susan Strasberg, estatubatuar aktorea (h. 1999).
• Maiatzaren 23a – Edem Kodjo, Togoko lehen ministroa (h. 2020).
• Maiatzaren 25a – Raymond Carver, estatubatuar idazlea, errealismo zikina deritzon mugimenduari atxikia (h. 1988).
• Maiatzaren 26a – Teresa Stratas, jatorri grekodun duen opera abeslari sopranoa.
• Maiatzaren 28a – Jerry West, NBAko estatubatuar saskibaloi-jokalaria (h. 2024).
• Maiatzaren 31 – Vera Hernáez, bizkaitar moda-diseinatzailea.

Ekaina

• Ekainaren 2a – Carlos Garaikoetxea, Eusko Jaurlaritzako 3. lehendakaria.
• Ekainaren 5a – Karin Balzer, alemaniar atleta (h. 2019).
• Ekainaren 9a – Tengiz Kitovani, georgiar militar eta politikaria (h. 2023).
• Ekainaren 10a – Joxemari Iriondo, gipuzkoar kazetaria.
• Ekainaren 10a – Ricardo Requejo, musika klasikoaren nazioarteko piano-jotzaile eta musika irakasle bizkaitarra (h. 2018).
• Ekainaren 14a – Julie Felix, estatubatuar-ingeles folk abeslaria (h. 2020).
• Ekainaren 15a – Heljä Liukko-Sundström, finlandiar zeramikari eta haur literaturako idazlea (h. 2024).
• Ekainaren 15a – Chus Pereda, bizkaitar futbolaria (h. 2011).
• Ekainaren 16a – Joyce Carol Oates, estatubatuar idazlea.
• Ekainaren 19a – Charles Gwathmey, estatubatuar arkitektoa (h. [[2009
• Ekainaren 20a – María Luisa Aguilar, Peruko lehen astronomo profesionala (h. 2015).
• Ekainaren 21a – Koldo Artola, euskalkien eta Euskal Herriko etnografiaren donostiar ikertzailea.
• Ekainaren 23a - Vicky Lagos, espainiar vedette eta aktorea.
• Ekainaren 24a – Lawrence Block, eleberri beltzen estatubatuar idazlea.
• Ekainaren 24a – Abulfaz Elxibei, Azerbaijango presidentea (h. 2000).
• Ekainaren 26a – Maria Velho da Costa, portugaldar idazlea (h. 2020).
• Ekainaren 30a – Arturo Azuela, mexikar idazlea (h. 2012).
• Ekainaren 30a – Pedro Olea, bizkaitar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.

Uztaila

• Uztailaren 4a – Masakatsu Miyamoto, japoniar futbolaria (h. 2002).
• Uztailaren 4a – Bill Withers, estatubatuar kantautore eta musikaria (h. 2020).
• Uztailaren 6a – Alberto Delgado, gipuzkoar kazetari eta aktore ohia.
• Uztailaren 6a – Takuma Nakahira, japoniar argazkilari eta kritikaria (h. 2015).
• Uztailaren 9a – Brian Dennehy, estatubatuar aktorea (h. 2020).
• Uztailaren 9a – James B. Pollack, estatubatuar astrofisikaria (h. 1994).
• Uztailaren 10a – Tura Satana, japoniar-estatubatuar aktore eta dantzaria (h. 2011).
• Uztailaren 14a – Moshe Safdie, kanadar arkitektoa.
• Uztailaren 15a – Enrique Figuerola, kubatar atleta, 4x100 metroko proban aditua.
• Uztailaren 17a – Maritxu Gaztelumendi Urruzola, gipuzkoar euskaltzalea, irakaslea eta idazlea (h. 2020).
• Uztailaren 18a – John Connelly, ingeles futbolaria (h. 2012).
• Uztailaren 18a – Julen Lekuona, euskal idazlea, abeslaria, eta musikagilea (h. 2003).
• Uztailaren 18a – Ian Stewart, eskoziar musikaria eta teklatu jotzailea, The Rolling Stones taldearen sortzaileetakoa (h. 1985).
• Uztailaren 18a – Paul Verhoeven, herbeherear zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea.
• Uztailaren 19a – José Luis Falcón, gipuzkoar atleta ohia, mailu jaurtiketan aditua.
• Uztailaren 19a – Galina Tiurina, errusiar matematikaria, geometria aljebraikoan espezialista (h. 1970).
• Uztailaren 20a – Roger Hunt, ingeles futbolaria (h. 2021).
• Uztailaren 20a – Diana Rigg, ingeles aktorea (h. 2020).
• Uztailaren 20a – Natalie Wood, estatubatuar aktorea (h. 1981).
• Uztailaren 21a – Emilia Boneva, gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra (h. 2019).
• Uztailaren 22a – Terence Stamp, ingeles aktorea.
• Uztailaren 22a – Nijolė Sadūnaitė, lituaniar moja eta disidentea (h. 2024).
• Uztailaren 28a – Luis Aragonés, espainiar futbol jokalari eta entrenatzailea (h. 2014).
• Uztailaren 28a – Alberto Fujimori, Peruko presidentea.
• Uztailaren 28a – Chuan Leekpai, Thailandiako lehen ministroa.
• Uztailaren 29a – Enzo G. Castellari, italiar zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta aktorea.

Abuztua

• Abuztuaren 1a – Paddy Moloney, irlandar musikaria, The Chieftains taldeko liderra (h. 2021).
• Abuztuaren 4a - Jose Antonio Agorreta, arabar espeleologo eta arkeologo aintzindaria (h. 2021).
• Abuztuaren 7a – Xosé Luís Méndez Ferrín, galiziar idazlea.
• Abuztuaren 8a - Miguel Iribertegui, nafar fraide, idazle, musikari, poeta eta eskultore domingotarra (h. 2008).
• Abuztuaren 9a – Leonid Kutxma, Ukrainako presidente ohia.
• Abuztuaren 9a – Rodney Laver, australiar tenis jokalari ohia, 1960ko hamarraldiko jokalaririk onenetakoa.
• Abuztuaren 12a – Gérard Poulet, lapurtar biolin-jotzaile klasikoa.
• Abuztuaren 16a – Emmanuel Rakotovahiny, Madagaskargo lehen ministroa (h. 2020).
• Abuztuaren 18a – Aissata Kane, emakumeen eskubideen aldeko militante politiko mauritaniarra (h. 2019).
• Abuztuaren 18a – Michel Sainte-Marie, lapurtar politikaria, Frantziako Alderdi Sozialistaren kidea (h. 2019).
• Abuztuaren 21a – Kenny Rogers, estatubatuar country abeslari, argazkilari, aktore, ekoizle eta ekimengilea (h. 2020).
• Abuztuaren 21a – Mike Weston, ingeles errugbilaria (h. 2023).
• Abuztuaren 23a – Alan Walker, britainiar antropologoa (h. 2017).
• Abuztuaren 25a – Frederick Forsyth, ingeles eleberrigilea, Daily Express egunkarirako kazetaria eta espioia.
• Abuztuaren 27a – José Luis Bilbao Ereñozaga, bizkaitar txirrindulari ohia.
• Abuztuaren 27a – Xabier Zumalde, El Cabra, bizkaitar ekintzaile abertzalea (h. 2023).
• Abuztuaren 28a – Paul Martin, Kanadako lehen ministro ohia.
• Abuztuaren 29a – Gerry Byrne, ingeles futbolaria (h. 2015).
• Abuztuaren 29a – Elliott Gould, estatubatuar aktorea.

Iraila

• Irailaren 1a – Per Kirkeby, daniar margolaria (h. 2018).
• Irailaren 1a – Mikel Lasa, euskal idazlea, olerkigintzan eta itzulpengintzan nabarmendua.
• Irailaren 3a – Ryōji Noyori, japoniar kimikaria, 2001eko Kimikako Nobel Saria.
• Irailaren 6a – Dennis Oppenheim, estatubatuar eskultore eta artista (h. 2011).
• Irailaren 8a – Adrian Cronauer, AEBetako Aire Armadako sarjentu eta disc jockeya (h. 2018).
• Irailaren 12a – Tatiana Troyanos, estatubatuar mezzo-sopranoa (h. 1993).
• Irailaren 14a – Tiziano Terzani, italiar kazetari eta idazlea, gerra-berriemailea (h. 2004).
• Irailaren 16a – Lucero Tena, mexikar-espainiar flamenko-dantzaria eta kriskitin-jotzailea.
• Irailaren 18a – Juan Eraña, bizkaitar futbolari ohia.
• Irailaren 21a – Eduardo Urkulo, euskal herritar margolari eta eskultorea (h. 2003).
• Irailaren 22a – Dean Cyril Reed, estatubatuar aktore eta musikaria (h. 1986).
• Irailaren 22a – Lola Salvador, kataluniar idazle eta gidoilaria.
• Irailaren 23a – Jean-Claude Mézières, frantziar komikigile eta marrazkilaria (h. 2022).
• Irailaren 23a – Romy Schneider, austriar aktorea (h. 1982).
• Irailaren 26a – Raoul Cauvin, belgikar komikigilea (h. 2021).
• Irailaren 27a – Jean-Loup Dabadie, frantziar kazetari eta gidoigilea, Frantses Akademiako kidea (h. 2020).
• Irailaren 28a – Huang Ju, txinatar politikaria eta Shanghaiko alkatea (h. 2007).
• Irailaren 28a – Ben E. King, estatubatuar soul eta abeslaria (h. 2015).
• Irailaren 29a – Wim Kok, Herbehereetako lehen ministroa (h. 2018).

Urria

• Urriaren 1a – Stella Stevens, estatubatuar aktorea (h. 2023).
• Urriaren 3a – Eddie Cochran, estatubatuar rock musikaria (h. 1960).
• Urriaren 4a – Pako Pozueta, gipuzkoar politikaria (h. 2021).
• Urriaren 4a – Kurt Wüthrich, suitzar kimikari eta unibertsitate-irakaslea, 2002ko Kimikako Nobel Saria.
• Urriaren 9a – Heinz Fischer, Austriako 11. presidentea.
• Urriaren 9a – Takehiko Kawanishi, japoniar futbolaria.
• Urriaren 12a – Nina Andreieva, sobietar eta errusiar kimikaria, irakaslea, idazlea eta ekintzaile politikoa (h. 2020).
• Urriaren 13a – Christiane Hörbiger, austriar aktorea (h. 2022).
• Urriaren 15a – Fela Kuti, nigeriar abeslaria, saxofoi- eta piano-jotzailea (h. 1997).
• Urriaren 16a – Jose Antonio Begoña, bizkaitar atleta ohia.
• Urriaren 16a – Nico, alemaniar abeslaria, musikaria, modeloa eta aktorea (h. 1988).
• Urriaren 17a – Les Murray, australiar olerkaria (h. 2019).
• Urriaren 19a – Miguel Azkarate, gipuzkoar futbolaria (h. 2019).
• Urriaren 19a – Eugenio Montejo, venezuelar olerkaria, saiakera egilea eta diplomatikoa (h. 2008).
• Urriaren 19a – Fumiko Yonezawa, japoniar fisikari teorikoa.
• Urriaren 20a – Tatsuya Shiji, japoniar futbolaria.
• Urriaren 22a – Derek George Jacobi, ingeles antzezlea.
• Urriaren 22a – Christopher Lloyd, estatubatuar zinema eta telebistako aktorea.
• Urriaren 23a – Enric Satué, kataluniar grafista eta teorialaria.
• Urriaren 25a – Vija Celmins, letoniar artista.
• Urriaren 27a – Miguel Jones, Ekuatore Ginean jaiotako bizkaitar futbolaria (h. 2020).
• Urriaren 27a – Edda Moser, alemaniar opera-abeslaria, sopranoa.
• Urriaren 28a – Bernadette Lafont, frantziar aktorea, Nouvelle vague mugimenduko musetako bat (h. 2013).
• Urriaren 28a – Anne Perry, britainiar eleberrigilea (h. 2023).
• Urriaren 29a – Ellen Johnson-Sirleaf, Liberiako presidentea eta 2011ko Bakearen Nobel Saria.

Azaroa

• Azaroaren 2a – Sofia Greziakoa, Greziako printzesa eta Espainiako erregina ezkontide ohia.
• Azaroaren 2a – Richard Serra, estatubatuar eskultore minimalista (h. 2024).
• Azaroaren 5a – Joe Dassin, frantziar-estatubatuar aktore, abeslari eta egile abeslaria (h. 1980).
• Azaroaren 5a – César Luis Menotti, argentinar futbolari eta futbol entrenatzailea (h. 2024).
• Azaroaren 6a – Diana Russell, hegoafrikar aktibista eta idazle feminista (h. 2020).
• Azaroaren 6a – Seishiro Shimatani, japoniar futbolaria (h. 2001).
• Azaroaren 8a – Murtala Mohammed, Nigeriako presidentea (h. 1976).
• Azaroaren 9a – Alfredo Remus, argentinar musikaria (h. 2022).
• Azaroaren 10a – Josep Suriá, kataluniar txirrindulari ohia.
• Azaroaren 11 – Wu Yi, Txinako "burdinezko dama", txinatar politikaria.
• Azaroaren 12a – Benjamin Mkapa, Tanzaniako presidentea (h. 2020).
• Azaroaren 13a – Jean Seberg, estatubatuar aktorea (h. 1979).
• Azaroaren 15a – Ronnie Kasrils, hegoafrikar politikari, gidoigile, zinema-zuzendari eta gatazka-bitartekaria.
• Azaroaren 17a – Calisto Tanzi, italiar negozio-gizona, Parmalat enpresaren sortzailea (h. 2022).
• Azaroaren 19a – Ted Turner, estatubatuar negozio-gizona eta telebistako magnatea.
• Azaroaren 23a – Herbert Achternbusch, alemaniar idazlea, aktorea eta zinema-zuzendaria (h. 2022).
• Azaroaren 24a – Willy Claes, belgikar politikaria, NATOren 8. Idazkari orokorra.
• Azaroaren 24a – Oscar Robertson, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
• Azaroaren 28a – Michael Ritchie, estatubatuar zinema-zuzendaria (h. 2001).
• Azaroaren 30a – Jean Eustache, frantziar idazle, aktore eta zinemagilea (h. 1981).
• Azaroaren 30a – Margarita Salas, espainiar biokimikaria (h. 2019).

Abendua

• Abenduaren 2a – Luis Ugalde, euskal-venezuelar teologo eta historialaria.
• Abenduaren 3a – Sally Shlaer, estatubatuar matematikari, software-ingeniari eta metodologista (h. 1998).
• Abenduaren 4a – Yvonne Minton, australiar opera-abeslaria, mezzosopranoa.
• Abenduaren 5a – JJ Cale, estatubatuar gitarrajolea eta musikaria (h. 2013).
• Abenduaren 8a – John Kufuor, Ghanako presidentea.
• Abenduaren 11 – McCoy Tyner, estatubatuar jazz pianojolea (h. 2020).
• Abenduaren 15a – Klaus Hänsch, alemaniar politikaria, Europako Parlamentuko lehendakaria.
• Abenduaren 15a – Alfred Raoul, Kongoko Errepublikako presidentea (h. 1999).
• Abenduaren 15a – Juan Carlos Wasmosy, Paraguaiko presidente ohia.
• Abenduaren 16a – Liv Ullmann, norvegiar aktore eta zinema zuzendaria.
• Abenduaren 17a – Peter Snell, zeelandaberritar atleta, historiako ibilbide ertaineko lasterkari handienetakotzat hartua (h. 2019).
• Abenduaren 18a – Lucia Bakedano, nafar idazlea.
• Abenduaren 18a – Chas Chandler, ingeles musikari, disko-ekoizle eta managerra (h. 1996).
• Abenduaren 19a – Josu Iriondo, gipuzkoar apaiz agustindarra, New Yorkeko apezpiku laguntzaile ohia.
• Abenduaren 19a – Nieves Urrutia, arabar arkeologo eta espeleologoa.
• Abenduaren 22a – Lucien Bouchard, Quebeceko lehen ministro ohia.
• Abenduaren 26a – José Luis Alcaine, espainiar zinema argazkaria.
• Abenduaren 27a – Jon Sobrino, euskal jesuita ospetsua, Askapenaren teologiaren bultzatzaile handienetarikoa.
• Abenduaren 27a – Rolf Wolfshohl, alemaniar txirrindulari ohia.
• Abenduaren 28a – Santiago Beitia, gipuzkoar arraunlari ohia.
• Abenduaren 29a – Jon Voight, estatubatuar aktorea.
• Abenduaren 30a – Juan Ignacio Lasa, gipuzkoar futbolari ohia.
• Abenduaren 30a – Xabier Markiegi, bizkaitar politikaria, irakaslea eta Euskal Autonomia Erkidegoko Arartekoa (h. 2021).
• Abenduaren 31 – Luis Campoy, nafar politikaria, UPN alderdikoa.
• Abenduaren 31 – Marien Ngouabi, Kongoko Errepublikako presidentea (h. 1977).
• David Singmaster, estatubatuar- britainiar matematikaria (h. 2023).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Otsaila – Agustín Ubieto, bereziki Erdi Aroa ikertu duen nafar-aragoitar historialaria.
• Jorge González Aranguren, gaztelaniazko gipuzkoar idazlea eta kazetaria.
• José Luis López de la Calle, gipuzkoar iritzi-kazetari eta ekintzaile politikoa (h. 2000).
• Luis Fernando Medrano, nafar abonatu eta politikaria (h. 2011).
• Mirentxu Loiarte, euskarazko zinema zuzendari eta gidoigile nafarra.
• Pedro Otaegi, gipuzkoar aktorea.
• Ramon Saldias, euskal zinema argazkigile, zuzendari eta gidoigilea.
• Elliot Turiel, estatubatuar psikologoa.
• Fuad Masum, Irakeko presidentea.
• Joaquín Forradellas, espainiar filologo, idazle eta literatura kritikoa (h. 2014).
• Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi, Mauritaniako 7. presidentea (h. 2020).
• Mamadou Tandja, Nigerko presidentea (h. 2020).
• Wilson Kiprugut, kenyar atleta (h. 2022).

Heriotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 5a – Federico Montaner, nafar topografoa eta militarra (j. 1874).
• Urtarrilaren 8a – Christian Rohlfs, alemaniar margolari espresionista (j. 1849).
• Urtarrilaren 21a – Georges Méliès, frantziar zinemagilea (j. 1861).
• Urtarrilaren 26a – Zitkala-Ša, siux herriko emakume idazle, argitaratzaile, biolinista eta ekintzailea (j. 1876).
• Urtarrilaren 27a – Amada García Rodríguez, galiziar militante komunista, fusilatua (j. 1909).
• Urtarrilaren 29a – Armando Palacio Valdés, espainiar idazlea (j. 1853).

Otsaila

• Otsailaren 5a – Ana Paris Garcia, UGTko militantea eta lider sindikalista, garrotez exekutatua (j. 1898).
• Otsailaren 9a – Axel Paulsen, norvegiar izotz-gaineko patinatzailea (j. 1855).
• Otsailaren 10a – Vladimir Antonov-Ovseienko, ukrainar iraultzaile, politikari eta militar boltxebikea (j. 1883).
• Otsailaren 11 – Ramón Mendizabal, bizkaitar futbolaria (j. 1914).
• Otsailaren 12a - Kathleen Cruise O'Brien, sufragista, Irlandako hizkuntzaren defendatzailea eta maistra irlandarra (j. 1886).
• Otsailaren 15a – Belarmina Suárez Muñiz, asturiar emakume sindikalista, errepresio frankistaren biktima, fusilatua (j. 1090).
• Otsailaren 16a – Anita Vázquez Barrancúa, asturiar nekazaria, espioia, milizianoa eta komunista, fusilatua (j. c. 1911).
• Otsailaren 18a – Leopoldo Lugones, argentinar poeta eta idazlea (j. 1874).
• Otsailaren 19a – Edmund Landau, alemaniar matematikaria (j. 1877).
• Otsailaren 21a – George Ellery Hale, estatubatuar eguzki astronomoa (j. 1868).
• Otsailaren 21a – Carlos de Haya, bizkaitar hegazkinlaria, Gerra Zibil garaian matxinoen alde egin zuena (j. 1902).

Martxoa

• Martxoaren 1a – Gabriele D'Annunzio, italierazko idazlea (j. 1863).
• Martxoaren 6a – Michel Giacobini, frantziar astronomoa (j. 1873).
• Martxoaren 13a – Charles Édouard Guillaume, suitzar fisikaria, 1920ko Fisikako Nobel Saria (j. 1861).
• Martxoaren 15a – Nikolai Bukharin, errusiar boltxebike, iraultzaile eta SESBeko politikaria (j. 1888).
• Martxoaren 15a – Nikolai Krestinski, Bielorrusian jaiotako militante, abokatu eta diplomazialari boltxebikea (j. 1883).
• Martxoaren 15a – Alexei Rikov, errusiar politikaria (j. 1881).
• Martxoaren 15a – Genrikh Yagoda, sobietar politikaria (j. 1891).
• Martxoaren 27a – William Stern, alemaniar filosofoa eta psikologoa (j. 1871).

Apirila

• Apirilaren 7a – Suzanne Valadon, frantziar margolaria (j. 1865).
• Apirilaren 9a – Manuel Carrasco i Formiguera, kataluniar politikaria, Kataluniako nazionalismoaren aitzindaria (j. 1890).
• Apirilaren 10a – King Oliver, estatubatuar afroamerikar konpositore eta jazzeko orkestra-zuzendaria (j. 1881).
• Apirilaren 12a – Fiodor Xaliapin, errusiar opera-kantaria (j. 1873).
• Apirilaren 13a – Hontz Gris, ingeles kontserbazionista, ehiztaria eta idazlea (j. 1888).
• Apirilaren 15a – César Vallejo, perutar poeta, Hego Ameriketako literaturako poeta nagusietakoa (j. 1892).
• Apirilaren 16a – Karl Madsen, daniar margolaria (j. 1855).
• Apirilaren 18a – Luis Briñas, bilbotar filantropoa, Bilboko Erruki etxeko presidenteordea (j. 1849).
• Apirilaren 21a – Muhammad Iqbal, pakistandar poeta, abokatu, filosofo eta politikaria (j. 1877).
• Apirilaren 21a – Boris Pilnyak, sobietar idazlea (j. 1894).
• Apirilaren 27a – Edmund Husserl, alemaniar filosofoa (j. 1859).
• Apirilaren 30a - Gloria Melgar, espainiar musikagilea eta margolaria (j. 1859).

Maiatza

• Maiatzaren 4a – Jigorō Kanō, judoaren asmatzailea (j. 1860).
• Maiatzaren 4a – Carl von Ossietzky, alemaniar bakezalea, 1935eko Bakearen Nobel Saria (j. 1889).
• Maiatzaren 8a – Etienne Decrept, euskal idazle, margolari eta dekoratzailea (j. 1868).
• Maiatzaren 22a – William Glackens, estatubatuar margolaria (j. 1870).
• Maiatzaren 28a – José Gállego Aragüés, espainiar militarra, Eusko Gudarosteko teniente koronela, fusilatua (j. 1893).
• Maiatzaren 28a – Matilde Zapata, La Región egunkariko zuzendaria, fusilatua (j. 1906).

Ekaina

• Ekainaren 1a – Ödön von Horváth, alemanez idatzi zuen austriar-hungariar idazlea (j. 1901).
• Ekainaren 5a – Gabino Lizartza, euskal palankari eta atleta (j. 1888).
• Ekainaren 14a – William Wallace Campbell, espektroskopian espezializatutako ingeniari eta astronomo estatubatuarra (j. 1862).
• Ekainaren 15a – Ernst Ludwig Kirchner, alemaniar margolari eta grabatzailea (j. 1880).
• Ekainaren 16a – Anastasija Bitsenko, errusiar-ukrainar iraultzaile eta diplomazialaria (j. 1875).
• Ekainaren 20a – Vladimir Gorev, sobietar militarra, Espainiako Gerra Zibilean aholkulari moduan aritutakoa (j. 1900).
• Ekainaren 25a – Nikolai Sergeievitx Trubetskoi, errusiar hizkuntzalaria (j. 1890).
• Ekainaren 25a – Maxima Vallinas Fernández, asturiar etxekoandrea, fusilatua (j. c. 1896).
• Ekainaren 26a – James Weldon Johnson, estatubatuar idazle, poeta, kazetari, kritiko, abokatu eta antropologoa (j. 1871).

Uztaila

• Uztailaren 4a – Suzanne Lenglen, frantziar tenislaria (j. 1899).
• Uztailaren 10a – Arthur Barclay, Liberiako presidentea (j. 1854).
• Uztailaren 11 – Georges Rochegrosse, frantziar margolaria (j. 1859).
• Uztailaren 17a – Robert Wiene, alemaniar zinemagilea (j. 1873).
• Uztailaren 18a – Maria Errumaniakoa, Errumaniako erregina ezkontidea (j. 1875).
• Uztailaren 25a – Frantzisko I.a Liechtensteingoa, Liechtensteingo printzea (j. 1853).
• Uztailaren 27a – Tom Crean, irlandar itsasgizona, antartikaren esploratzailea (j. 1877).
• Uztailaren 29a – Pavel Dibenko, erruso-ukrainar marinel boltxebikea (j. 1889).
• Uztailaren 29a – Matvei Skobelev, errusiar politikari mentxebikea (j. 1885).

Abuztua

• Abuztuaren 1a – Andrei Bubnov, errusiar militante boltxebikea (j. 1883).
• Abuztuaren 7a – Konstantin Stanislavski, errusiar antzezle, antzerki-zuzendari eta teorialaria (j. 1863).
• Abuztuaren 9a – Leo Frobenius, alemaniar etnologo eta antropologoa (j. 1873).
• Abuztuaren 13a – Joaquim Bassegoda i Amigó, kataluniar arkitektoa (j. 1854).
• Abuztuaren 13a – Joaquina Charro Gómez, espainiar sindikalista, fusilatua (j. 1912).
• Abuztuaren 15a – Vicenç Albert Ballester, kataluniar ekintzaile independentista eta errepublikarra, Esteladaren diseinatzaile eta hedatzailetzat joa (j. 1872).
• Abuztuaren 16a – Robert Johnson, estatubatuar bluesmana (j. 1911).
• Abuztuaren 21a – Teodoro Anasagasti Algan, bizkaitar arkitektoa (j. 1880).
• Abuztuaren 25a – Aleksandr Kuprin, errusiar idazlea (j. 1870).
• Abuztuaren 26a - Feliciana Etxabe Artola, bizkaitar etxekoandrea, fusilatua (j. 1897).
• Abuztuaren 28a – Bienvenida Agirrezabala Esnaola, gerra garaiko tolosar emakume errepresaliatua (j. 1916).
• Abuztuaren 29a – Frigyes Karinthy, hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea (j. 1887).
• Abuztuaren 30a – Max Factor, poloniar-judu enpresaria (j. 1872).

Iraila

• Irailaren 15a – Thomas Wolfe, estatubatuar idazlea (j. 1900).
• Irailaren 19a – Victoriano Huitzi, nafar idazlea (j. 1860).
• Irailaren 21a – Ivana Brlić-Mažuranić, kroaziar idazlea (j. 1874).
• Irailaren 25a – Eugenie Schumann, alemaniar piano-jotzailea, piano-irakaslea eta idazlea (j. 1851).

Urria

• Urriaren 5a – Faustina Kowalska, poloniar lekaime katolikoa, santu izendatua (j. 1905).
• Urriaren 10a – Isabelo de los Reyes, Filipinetako idazlea eta politikaria (j. 1864).
• Urriaren 13a – Elzie Crisler Segar, estatubatuar marrazkilari eta komikilaria (j. 1894).
• Urriaren 17a – Karl Kautsky, teorialari sozialdemokrata txekiarra (j. 1854).
• Urriaren 24a – Ernst Barlach, alemaniar eskultorea, margolaria eta idazlea (j. 1870).
• Urriaren 25a – Alfonsina Storni, argentinar postmodernismoko poeta eta idazlea (j. 1892).
• Urriaren 27a – Ricardo Samper, espainiar abokatu eta politikaria (j. 1881).
• Urriaren 28a – Ramón Franco, espainiar politiko, militar eta pilotua (j. 1896).

Azaroa

• Azaroaren 1a – Francis Jammes, frantziar olerkari eta eleberrigilea (j. 1868).
• Azaroaren 7a – Charles Malato, italiar jatorriko frantziar anarkista, idazlea eta kazetaria (j. 1857).
• Azaroaren 9a – Vasily Blyukher, sobietar mariskala (j. 1889).
• Azaroaren 10a – Kemal Ataturk, Turkiako lehen presidentea (j. 1881).
• Azaroaren 10a – José Luis Justel, bizkaitar futbolaria (j. 1920).
• Azaroaren 11 – Mary Mallon, Mary tifoidea, Salmonella bakterioaren eramaile osasuntsua, nahi gabe pertsona asko kutsatu zituelako ospetsua (j. 1869).
• Azaroaren 14a – Hans Christian Gram, daniar mikrobiologoa, Gram tindaketaren asmatzailea (j. 1853).
• Azaroaren 19a – Lev Xestov, errusierazko idazlea eta filosofoa (j. 1866).
• Azaroaren 20a – Edwin Herbert Hall, estatubatuar fisikaria (j. 1855).
• Azaroaren 20a – Maud Galeskoa, Norvegiako erregina ezkontidea (j. 1869).
• Azaroaren 21a – Juan Madinabeitia, gipuzkoar medikua, Espainiako gastroenterologiako eskola modernoaren sortzailea (j. 1861).
• Azaroaren 23a – Erik Werenskiold, norvegiar margolari eta ilustratzailea (j. 1855).
• Azaroaren 30a – Juan Izurrategi Berrostegieta, bizkaitar idazlea (j. 1863).

Abendua

• Abenduaren 7a – Daría Imbert, arabar marrazkilaria, margolaria eta irakaslea (j. 1846).
• Abenduaren 11 – Christian Lous Lange, norvegiar historialari, irakasle, diplomazialari eta politologoa, 1921eko Bakearen Nobel Saria (j. 1869).
• Abenduaren 14a – Maurice Emmanuel, frantziar musikagile eta musika-jotzailea (j. 1862).
• Abenduaren 15a – Pedro Barrondo, Eusko Abertzale Ekintzako militantea, Eusko Gudarosteko gudaria eta kirolaria, fusilatua.
• Abenduaren 24a – Bruno Taut, alemaniar arkitekto eta hirigilea (j. 1880).
• Abenduaren 25a – Karel Capek, txekiar eleberrigile eta drama-idazlea (j. 1890).
• Abenduaren 27a – Zona Gale, estatubatuar eleberrigile, ipuin-idazle eta dramaturgoa (j. 1874).
• Abenduaren 27a – Osip Mandelstam, errusiar eta sobietar olerkaria (j. 1891).
• Abenduaren 27a – Emile Vandervelde, Belgikako estatu-politikaria eta frantsesezko idazlea (j. 1866).
• Abenduaren 30a – Georgi Oppokov, errusiar militante boltxebikea (j. 1888).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Martxoa – Eva Dickson, suediar esploratzailea, rally gidaria, hegazkinlaria eta bidaia idazlea, Saharako basamortua autoz gurutzatu zuen lehen emakumea (j. 1905).
• Cecilio Erauskin, Gorbeiako artzaina (j. 1872).
• Dorotea Fernandez, nafar naturzalea, Bertizko lorategi botanikoa sortzearen arduradun nagusietako bat.
• Emilio Campuzano, bizkaitar ingeniaria (j. 1850).
• Jose Maria Azkue, euskal idazle frantziskotarra (j. 1869).
• Baba Anujka, jugoslaviar serie-hiltzailea (j. c. 1838).
• Paul Fauconnet, frantziar soziologoa (j. 1874).

Nobel saridunak:

• Fisika: Enrico Fermi
• Kimika: Richard Kuhn
• Literatura: Pearl S. Buck
• Medikuntza: Corneille Jean François Heymans
• Bakea: Nansen International Office For Refugees, Geneva.

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q18645
• Multimedia: 1938 / Q18645