1865

1865. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa
Urteak	1862  • 1863  • 1864 • 1865 • 1866 • 1867 • 1868
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1865 MDCCCLXV
Ab urbe condita	2618
Armeniar egutegia	1314 ԹՎ ՌՅԺԴ
Bahá'í egutegia	21 – 22
Bengaliar egutegia	1272
Berber egutegia	2815
Egutegi budista	2409
Myanmarko egutegia	1227
Bizantziar egutegia	7373 – 7374
Koptoen egutegia	1581 – 1582
Etiopiar egutegia	1857 – 1858
Hebrear egutegia	5625 – 5626
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1921 – 1922
Shaka Samvat	1787 – 1788
Kali Yuga	4966 – 4967
Iraniar egutegia	1243 – 1244
Islamiar egutegia	1281 – 1282
Japoniar egutegia	Genji 2Keiō 1 (慶応元年)
Korear egutegia	4198
Thailandiar eguzki egutegia	2408
Holozeniar egutegia	11865

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Apirilaren 14a - John Wilkes Booth aktoreak Abraham Lincoln estatubatuar presidentea erail zuen.
• Uztailaren 2a - Salbazio Ejerzitoa sortu zen Londresko Whitechapelen.
• Abuztuaren 25a - Indiako Sherghati hirian Shergotty meteoritoa erori zen.
• Abenduaren 18a - AEBetan esklabutza amaitutzat eman zuten legez.

Arte eta kultura

• Apirilaren 28a - Emakume afrikarra (frantsesez: L'Africaine), Giacomo Meyerbeerren musika eta Eugène Scriberen libretoa duen opera estreinatu zen Parisko Opera antzokian.
• Azaroaren 26a - Lewis Carrollek "Aliceren Abenturak Lurralde Miresgarrian" liburua argitaratu zuen.
• Jules Verne idazleak "De la Terre à la Lune" ("Lurratik Ilargira") argitaratu zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 5a - Clotilde García del Castillo, Joaquín Sorollaren emaztea eta musa eta Sorolla Museoaren sortzailea (h. 1929).
• Urtarrilaren 6a - Nikolai Marr, georgiar hizkuntzalari, arkeologo eta etnografoa (h. 1934).
• Urtarrilaren 7a - Joxepa Antoni Aranberri Petriarena Xenpelar, gipuzkoar ehulea eta bertsolaria (h. 1943).
• Urtarrilaren 8a - Winnaretta Singer, estatubatuar musika-mezenasa eta eta Singer Corporation enpresaren oinordekoa (h. 1943).
• Urtarrilaren 11 - Juan Hartmann, alemaniar astronomoa (h. 1936).
• Urtarrilaren 19a - Valentin Serov, errusiar margolaria (h. 1911).
• Urtarrilaren 20a - Josef Fischer, alemaniar txirrindularia (h. 1953).
• Urtarrilaren 22a - Friedrich Paschen, alemaniar fisikaria (h. 1947).
• Urtarrilaren 26a - Sabin Arana, euskal abertzaletasunaren "aita" (h.1903).
• Urtarrilaren 28a - Kaarlo Juho Ståhlberg, lehendabiziko Finlandiako presidentea (h. 1952).

Otsaila

• Otsailaren 3a - Isaac Israëls, herbeheretar margolaria (h. 1934).
• Otsailaren 6a - Andrew Crommelin, frantziar-irlandar astronomoa (h. 1939).
• Otsailaren 9a - Erich Dagobert von Drygalski, alemaniar geografo, geofisikari, botaniko eta zientzialari polarra (h. 1949).
• Otsailaren 9a - Polonia Etxeberria, Eibarko neskentzako lehen eskolako maistra (h. 1947).
• Otsailaren 13a - István Csók, hungariar margolari inpresionista (h. 1961).
• Otsailaren 19a - Sven Hedin, suediar esploratzaile, geografo, topografo, argazkilari, bidaia-liburuen idazle eta ilustratzailea (h. 1952).

Martxoa

• Martxoaren 5a - Clémentine Delait, frantziar emakume bizarduna (h. 1939).
• Martxoaren 16a - Carme Karr i Alfonsetti, kataluniar kazetari, idazle, musikologo eta publizista feminista eta bakezalea (h. 1943).
• Martxoaren 21a - Jane Misme, frantziar kazetari eta feminista (h. 1935).
• Martxoaren 25a - Pierre Weiss, frantziar fisikaria (h. 1940).
• Martxoaren 29a - Gabriel Narutowicz, Poloniako presidentea (h. 1922).
• Martxoaren 30a - Heinrich Rubens, alemaniar fisikaria (h. 1922).

Apirila

• Apirilaren 1a - Richard Zsigmondy, austriar kimikaria eta 1925eko Kimikako Nobel Saria (h. 1929).
• Apirilaren 2a - Eduardo Urkiola, bizkaitar margolaria (h. 1932).
• Apirilaren 9a - Erich Ludendorff, alemaniar jenerala (h. 1937).
• Apirilaren 16a - Nicolas Viar Eguzkitza, bizkaitar idazle eta politikari abertzalea (h. 1945).
• Apirilaren 26a - Akseli Gallen-Kallela, finlandiar margolaria (h. 1931).
• Apirilaren 27a - Archibald Leitch, eskoziar arkitektoa eta futbol estadio diseinatzailea (h. 1939).

Maiatza

• Maiatzaren 12a - Eduardo di Capua, italiar abeslari eta musikagilea (h. 1917).
• Maiatzaren 25a - Frederiko Augusto III.a Saxoniakoa, Saxoniako azken erregea (h. 1932).
• Maiatzaren 25a - John Mott, estatubatuar ebanjelista, 1946ko Bakearen Nobel Saria (h. 1955).
• Maiatzaren 25a - Pieter Zeeman, holandar fisikaria, 1902ko Fisikako Nobel Saria (h. 1943).

Ekaina

• Ekainaren 3a - Jurgi V.a Erresuma Batukoa, Erresuma Batuko errege eta Indiako enperadorea (h. 1936).
• Ekainaren 9a - Carl Nielsen, danimarkar musikaria (h. 1931).
• Ekainaren 12a - E. Lilian Todd, estatubatuar asmatzailea, zenbait aeroplanoren diseinatzailea (h. 1937).
• Ekainaren 13a - William Butler Yeats, irlandar idazlea, 1923an Literaturako Nobel sariduna (h.1939).
• Ekainaren 24a - Robert Henri, estatubatuar margolaria (h. 1929).
• Ekainaren 28a - Alice May Douglas, estatubatuar idazle, poeta eta argitaratzailea (h. 1943).

Uztaila

• Uztailaren 3a - Karmelo Etxegarai, gipuzkoar idazle eta historialaria (h. 1925).
• Uztailaren 6a - Émile Jaques-Dalcroze, austriar musikagile eta musika pedagogoa (h. 1950).
• Uztailaren 17a - Edoardo Bianchi, italiar enpresaburu eta asmatzailea, Bianchi bizikletak eta Autobianchi automobilak fabrikatzeko enpresen sortzailea (h. 1946).
• Uztailaren 23a - Ludwig Sütterlin, alemaniar diseinatzaile grafikoa eta pedagogoa (h. 1917).
• Uztailaren 26a - Philipp Scheidemann, Alemaniako kantzilerra (h. 1939).

Abuztua

• Abuztuaren 1a - Euken Suediakoa, suediar printze, margolari, mezenas eta arte-bildumagilea (h. 1947).
• Abuztuaren 5a - Joseph Merrick, Elefante gizona, ingeles hiritarra, jasan zuen gorputz desitxuraketatik famatua (h. 1890).
• Abuztuaren 10a - Aleksandr Glazunov, errusiar musikagilea (h. 1936).
• Abuztuaren 20a - Joaquin Larregla, nafar piano-jotzaile eta musikagilea (h. 1945).
• Abuztuaren 24a - Fernando I.a Errumaniakoa, Errumaniako erregea (h. 1927).
• Abuztuaren 27a - Charles Gates Dawes, finantziari eta politikari estatubatuarra, 1925eko Bakearen Nobel Saria (h. 1951).
• Abuztuaren 29a - Thomas Kent, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).

Iraila

• Irailaren 11 - Rainis, letonierazko olerkaria (h. 1929).
• Irailaren 14a - Jose Elizondo, euskal idazle eta antzerkigilea (h. 1943).
• Irailaren 23a - Emma Orczy, Hungarian jaiotako ingeles eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1947).
• Irailaren 23a - Rashid Rida, erreformatzaile musulmana (h. 1935).
• Irailaren 23a - Suzanne Valadon, frantziar margolaria (h. 1938).
• Irailaren 28a - Amelia Orleanskoa, frantziar printzesa eta Portugalgo azken erregina ezkontidea (h. 1951).

Urria

• Urriaren 1a - Paul Dukas, frantziar musikagilea (h. 1935).
• Urriaren 12a - Arthur Harden, kimikari ingelesa, 1929an Kimikako Nobel Saria (h. 1940).
• Urriaren 16a - Manuel Losada, bizkaitar margolaria eta kartelgilea (h. 1949).
• Urriaren 16a - Jose Galo Zudaire, gipuzkoar organo-jotzaile, konposatzaile, zuzendari eta musika irakaslea (h. 1940).
• Urriaren 22a - Pedro Hilarion Sarrionandia, bizkaitar abade frantziskotarra, amazigera hizkuntzaren lehen gramatika idatzi zuen (h. 1914).

Azaroa

• Azaroaren 2a - Carlos Ajuria, arabar enpresaburu eta politikaria.
• Azaroaren 2a - Warren G. Harding, AEBetako 29. presidentea (h. 1923).
• Azaroaren 5a - Margaret Macdonald Mackintosh, eskoziar artista (h. 1933).
• Azaroaren 17a - Josefa Teixidor i Torres, kataluniar margolaria (h. 1914).
• Azaroaren 27a - Walter Frederick Gale, australiar bankari astronomiazalea (h. 1945).
• Azaroaren 29a - Teresa Mañé, espainiar irakasle, editore eta idazlea (h. 1939).

Abendua

• Abenduaren 4a - Edith Cavell, britainiar erizaina, erizaintza modernoaren aintzindaria Belgikan eta Lehen Mundu Gerran heriotzera kondenatua (h. 1915).
• Abenduaren 8a - Jean Sibelius, finlandiar konpositorea (h.1957).
• Abenduaren 13a - Ángel Ganivet, espainiar idazlea (h. 1898).
• Abenduaren 24a - Amalia Bavarian, Wittelsbacheko etxearen ordezkaria eta Dukesa Bavarian (h. 1912).
• Abenduaren 28a - Félix Vallotton, suitzar eta frantziar margolari, eskultore, xilografien egile eta idazlea (h. 1925).
• Abenduaren 30a - Rudyard Kipling, ingeles idazlea, 1907an Literaturako Nobel sariduna (h. 1936).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• José Sánchez Marco, nafar lur-jabe eta politikaria (h. 1949).
• Práxedes Diego Altuna, donostiar idazle eta kazetaria (h. 1931).
• Valentín Hernández Aldaeta, bizkaitar politikari sozialista (h. 1920).
• Norman de Garis Davies, britainiar marrazkilari eta egiptologoa (h. 1941).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 1a - Pedro Novia de Salcedo, bizkaitar politikari, hizkuntzalari eta idazlea (j. 1790).
• Urtarrilaren 19a - Pierre-Joseph Proudhon, frantziar politikaria eta mutualismoren sortzailea (j. 1809).
• Urtarrilaren 24a - Stephen Allen Benson, Liberiako presidentea (j. 1816).
• Urtarrilaren 27a - Antonieta de Bèucaire, okzitaniar idazlea (j. 1840).
• Urtarrilaren 31 - Hugh Falconer, Eskoziar paleontologo, geologo eta botanikoa (j. 1808).
• Otsailaren 10a - Heinrich Lenz, errusiar fisikaria, Lenzen legea argitaratzeagatik ospetsua (j. 1804).
• Otsailaren 15a - Nicholas Wiseman, ingeles kardinala (j. 1802).
• Otsailaren 20a - Leonardo Zuloaga, Mexikon lurjabe handia bilakatutako bizkaitarra (j. 1805).
• Otsailaren 21a - Constant Troyon, frantziar margolaria (j. 1810).
• Martxoaren 1a - Ana Paulowna Romanova, Herbehereetako erregina ezkontidea (j. 1795).
• Martxoaren 19a - Joseph Lebeau, Belgikako lehen ministroa (j. 1794).
• Martxoaren 23a - Manuel Isidoro Belzu, Boliviako presidentea (j. 1808).
• Apirilaren 1a - Giuditta Pasta, italiar sopranoa, María Malibránekin batera Italiako bel cantoaren erakusle nagusitzat hartua.
• Apirilaren 13a - Achille Valenciennes, frantziar zoologoa (j. 1794).
• Apirilaren 14a - Rafael Carrera, Guatemalako lehen presidentea (j. 1814).
• Apirilaren 15a - Abraham Lincoln, Ameriketako Estatu Batuetako 16. presidentea (j. 1809).
• Apirilaren 26a - John Wilkes Booth, estatubatuar aktore eta Abraham Lincoln presidentearen hiltzailea (j. 1838).
• Apirilaren 30a - Robert FitzRoy, Royal Navyko ofizial ingelesa eta zientzialaria, eguraldiaren iragarpenetan aitzindaria (j. 1805).
• Maiatzaren 21a - Christian Jürgensen Thomsen, daniar historialaria (j. 1788).
• Ekainaren 8a - Sir Joseph Paxton, ingeles margolaria, ingeniaria eta arkitektoa (j. 1803).
• Ekainaren 18a - Antoine Wiertz, belgikar erromantizismoaren margolaria (j. 1806).
• Ekainaren 22a - Ángel de Saavedra, espainiar idazle, antzerkigile, poeta, margolari eta politikaria (j. 1791).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 25a - James Barry, Irlandan jaiotako zirujau militarra, Britainiar Armadakoa.
• Uztailaren 27a - Alphonse Henri d'Hautpoul, Frantziako lehen ministroa (j. 1789).
• Abuztuaren 13a - Ignaz Semmelweis, hungariar sendagilea (j. 1818).
• Abuztuaren 18a - Alexandros Mavrokordatos, Greziako estatuburua (j. 1791).
• Abuztuaren 20a - Juan Manuel Besnes, euskal herritar margolari eta kaligrafoa (j. 1789).
• Abuztuaren 23a - Ferdinand Georg Waldmüller, austriar margolaria (j. 1793).
• Abuztuaren 26a - Johann Franz Encke, alemaniar astronomoa (j. 1791).
• Irailaren 2a - William Rowan Hamilton, irlandar matematikaria, fisikaria eta astronomoa (j. 1805).
• Urriaren 15a - Andrés Bello, venezuelar humanista, diplomatikoa, poeta, legegilea, filosofoa, hezitzailea eta filologoa (j. 1781).
• Urriaren 18a - Henry John Temple, Lord Palmerston, ingeles politikaria (j. 1784).
• Azaroaren 3a - Henri Castro, lapurtar diplomazialari eta enpresaria (j. 1786).
• Azaroaren 12a - Elizabeth Gaskell, ingeles eleberrigilea (j. 1810).
• Azaroaren 25a - Heinrich Barth, alemaniar esploratzailea (j. 1821).
• Abenduaren 4a - Adolph Kolping, alemaniar apaiz katolikoa (j. 1813).
• Abenduaren 6a - Sebastian Iradier, euskal musikagilea (j. 1809).
• Abenduaren 10a - Leopoldo I.a Belgikakoa, Belgikako erregea (j. 1790).
• Abenduaren 31 - Fredrika Bremer, suediar idazlea eta aktibista feminista (j. 1801).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Nazario Egia, Egiako kondea, euskal militar eta politikaria (j. 1777).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7708
• Multimedia: 1865