1892
urte
1892. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
Hamarkadak | 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa |
Urteak | 1889 • 1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 • 1895 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1892 MDCCCXCII |
Ab urbe condita | 2645 |
Armeniar egutegia | 1341 ԹՎ ՌՅԽԱ |
Bahá'í egutegia | 48 – 49 |
Bengaliar egutegia | 1299 |
Berber egutegia | 2842 |
Egutegi budista | 2436 |
Myanmarko egutegia | 1254 |
Bizantziar egutegia | 7400 – 7401 |
Koptoen egutegia | 1608 – 1609 |
Etiopiar egutegia | 1884 – 1885 |
Hebrear egutegia | 5652 – 5653 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 1948 – 1949 |
Shaka Samvat | 1814 – 1815 |
Kali Yuga | 4993 – 4994 |
Iraniar egutegia | 1270 – 1271 |
Islamiar egutegia | 1309 – 1310 |
Japoniar egutegia | Meiji 25 (明治25年) |
Korear egutegia | 4225 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2435 |
Holozeniar egutegia | 11892 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak Aldatu
Arte eta kultura Aldatu
- Maiatzaren 21a - Pailazoak (italieraz: Pagliacci), Ruggero Leoncavalloren opera estreinatu zen Milango Teatro Dal Vermen.
Zientzia eta teknologia Aldatu
Kirolak Aldatu
- Martxoaren 6a - 1892ko Home Nations Txapelketa bukatu zen: Ingalaterra izan zen txapelduna partida guztiak irabaziz eta aurkako puntu bakar bat jaso gabe.
Jaiotzak Aldatu
Urtarrila Aldatu
- Urtarrilaren 1a -Pedro José Galíndez, Peru Galindez, euskal kirolari eta abokatua (h. 1971).
- Urtarrilaren 3a - J.R.R. Tolkien, ingeles filologo, irakasle eta fantasia epikoko idazlea (h. 1973).
- Urtarrilaren 6a - Jesus Agirregabiria, donostiar tenorra (h. 1975).
- Urtarrilaren 10a - Nicanor Narbarte, gipuzkoar kirolzale eta euskalzalea, euskal abizenei buruzko liburu baten idazlea (h. 1970).
- Urtarrilaren 14a - Martin Niemöller, alemaniar teologo eta ministro protestantea, nazien aurka nabarmendu zena (h. 1984).
- Urtarrilaren 15a - Pablo Artxanko, Eusko Abertzale Ekintzako (EAE) kide historiko eta euskaltzalea (h. 1962).
- Urtarrilaren 18a - Oliver Hardy, estatubatuar aktorea, Laurel eta Hardy komiko bikote ospetsuko kidea (h. 1957).
- Urtarrilaren 17a - Luther Gulick, estatubatuar kudeaketa aditua (h. 1993).
- Urtarrilaren 21a - Esperanza Rodríguez Cerdán, espainiar maistra errepublikanoa (h. 1984).
- Urtarrilaren 22a - Marcel Dassault, frantziar aeronautika-ingeniaria eta enpresa-gizona (h. 1986).
- Urtarrilaren 24a - Ksenia Boguslavskaia, errusiar abangoardiako artista, poeta eta barne diseinatzailea (h. 1972).
- Urtarrilaren 26a - Bessie Coleman, estatubatuar hegazkinlaria, pilotu baimena lortu zuen afro-amerikar jatorriko lehen emakumea (h. 1926).
- Urtarrilaren 29a - Ernst Lubitsch, alemaniar zinema zuzendaria (h. 1947).
- Urtarrilaren 31 - Eddie Cantor, estatubatuar umorista, dantzari, abeslari, aktore eta abesti egilea (h. 1964).
Otsaila Aldatu
- Otsailaren 2a - Cuno Hoffmeister, alemaniar astronomoa (h. 1968).
- Otsailaren 3a - Juan Negrín, Espainiako Bigarren Errepublikako Presidentea (h. 1956).
- Otsailaren 4a - Ugo Betti, italiar antzerkigilea (h. 1953).
- Otsailaren 4a - Andreu Nin, kataluniar politikaria (h. 1937).
- Otsailaren 6a - William P. Murphy, estatubatuar sendagilea, 1934ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1987).
- Otsailaren 9a - Fiodor Raskolnikov, errusiar militante boltxebikea (h. 1939).
- Otsailaren 19a - René Labat, lapurtar atleta (h. 1970).
- Otsailaren 22a - Edna St. Vincent Millay, estatubatuar antzerkigile eta poeta lirikoa (h. 1950).
- Otsailaren 23a - Agnes Smedley, estatubatuar kazetari, idazle eta feminista (h. 1950).
- Otsailaren 26a - Alejandro Larrakoetxea, bizkaitar idazlea (h. 1976).
- Otsailaren 29a - Ana María Ibars, espainiar idazle eta maistra (h. 1965).
- Otsailaren 29a - Augusta Savage, estatubatuar eskultorea (h. 1962).
Martxoa Aldatu
- Martxoaren 1a - Akutagawa Ryunosuke, japoniar idazlea (h. 1927).
- Martxoaren 7a - Felisa Mary, euskal aktorea (h. 1956).
- Martxoaren 8a - Juana de Ibarbourou, uruguaitar idazlea (h. 1979).
- Martxoaren 9a - Mátyás Rákosi, Hungariako lehen ministroa (h. 1971).
- Martxoaren 9a - Vita Sackville-West, ingeles idazlea eta lorategi diseinatzailea (h. 1962).
- Martxoaren 10a - Arthur Honegger, suitzar musikagilea (h. 1955).
- Martxoaren 10a - Gregory La Cava, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1952).
- Martxoaren 15a - Mixel Dargaitz, lapurtar bertsolaria (h. 1965).
- Martxoaren 16a - César Vallejo, perutar poeta, Hego Ameriketako literaturako poeta nagusietakoa (h. 1938).
- Martxoaren 22a - Joaquín Zuazagoitia, bizkaitar kazetari eta politikaria eta Bilboko alkatea (h. 1971).
- Martxoaren 28a - Corneille Heymans, belgikar fisiologoa, 1938ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1968).
- Martxoaren 29a - József Mindszenty, hungariar kardinala (h. 1975).
- Martxoaren 30a - Stefan Banach, poloniar matematikaria (h. 1945).
- Martxoaren 30a - Erhard Milch, alemaniar landa mariskala (h. 1972).
- Martxoaren 30a - Erwin Panofsky, alemaniar arte-historialaria (h. 1968).
Apirila Aldatu
- Apirilaren 4a - Karl Wilhelm Reinmuth, alemaniar astronomoa (h. 1979).
- Apirilaren 4a - Edith Södergran, suediar hiztuneko finlandiar poeta, XX. mendeko eskandinabiar poeta nagusienetakoa (h. 1923).
- Apirilaren 5a - Hermann Kemper, alemaniar ingeniaria, lebitazio magnetikoaren aitzindaria (h. 1977).
- Apirilaren 6a - Celestino Sarobe, gipuzkoar baritonoa (h. 1952).
- Apirilaren 8a - Richard Neutra, austriar-estatubatuar arkitektoa (h. 1970).
- Apirilaren 8a - Mary Pickford, kanadar-estatubatuar aktorea eta United Artists estudioaren fundatzailea (h. 1979)
- Apirilaren 13a - Robert Watson-Watt, eskoziar fisikaria (h. 1973).
- Apirilaren 14a - Juan Belmonte, el Pasmo de Triana, espainiar zezenketaria (h. 1962).
- Apirilaren 14a - Gordon Childe, australiar arkeologoa (h. 1957).
- Apirilaren 14a - Cecilio Ibarretxe, Athleticeko bizkaitar futbolaria (h. 1961).
- Apirilaren 18a - Bolesław Bierut, poloniar politikari komunista, Poloniako presidentea (h. 1956).
- Apirilaren 19a - Grigori Abramovitx Shajn, sobietar/errusiar astronomoa (h. 1956).
- Apirilaren 19a - Germaine Tailleferre, frantziar musikagile eta pianista (h. 1983).
- Apirilaren 24a - Albert Mayer, Lehen Mundu Gerran hil zen lehen soldadu alemaniarra (h. 1914).
Maiatza Aldatu
- Maiatzaren 2a - Manfred von Richthofen, Baroi Gorria, alemaniar militar eta hegazkin pilotua (h. 1918).
- Maiatzaren 3a - George Paget Thomson, ingeles fisikaria, 1937ko Fisikako Nobel Saria (h. 1975).
- Maiatzaren 4a - Fernando Barrón, arabar militarra (h. 1953).
- Maiatzaren 5a - Dorothy Garrod, britainiar arkeologoa, Paleolito Aroan aditua (h. 1968).
- Maiatzaren 7a - Archibald MacLeish, estatubatuar olerkaria (h. 1982).
- Maiatzaren 7a - Josip Broz Tito, militarra eta Jugoslaviako presidentea (h. 1980).
- Maiatzaren 8a - Arnold Hauser, hungariar arte-historialaria (h. 1978).
- Maiatzaren 9a - Zita Borboi-Parmakoa, Austriako azken enperadorearen emaztea, zenbait urtez Lekeition erbestean bizi izandakoa (h. 1989).
- Maiatzaren 11 - Margaret Rutherford, ingeles aktorea (h. 1972).
- Maiatzaren 15a - Isidro Ansorena, hernaniar txistularia (h. 1975).
- Maiatzaren 20a - Ramiro Arrue, bizkaitar margolaria (h. 1971).
- Maiatzaren 23a - Rafael Moreno, Pichichi, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (h. 1922).
- Maiatzaren 25a - Liam Mellows, irlandar errepublikarra (h. 1922).
- Maiatzaren 29a - Alfonsina Storni, argentinar postmodernismoko poeta eta idazlea (h. 1938).
- Maiatzaren 31 - Gregor Strasser, alemaniar politikari nazia (h. 1934).
Ekaina Aldatu
- Ekainaren 1a - Amanullah Khan, Afganistango erregea (h. 1960).
- Ekainaren 7a - Kevin O'Higgins, irlandar politikaria (h. 1927).
- Ekainaren 8a - Manuel Ignacio Galíndez, bizkaitar futbolari eta arkitektoa, arkitektura arrazionalistaren aurrekaria (h. 1980).
- Ekainaren 9a - Armand Lunel, frantziar idazlea eta shuadit edo judu-proventzeraren azken hiztuna (h. 1977).
- Ekainaren 12a - Djuna Barnes, estatubatuar idazlea (h. 1982).
- Ekainaren 13a - Basil Rathbone, ingeles aktorea (h. 1967).
- Ekainaren 15a - Andrew Loomis, estatubatuar ilustratzaile, marrazkilari, idazle eta marrazkilaritza irakaslea (h. 1959).
- Ekainaren 18a - Victor Fontan, frantziar txirrindularia (h. 1982).
- Ekainaren 21a - Hilding Rosenberg, suediar musikagilea (h. 1985).
- Ekainaren 25a - Carme Montoriol i Puig, kataluniar itzultzaile, narratzaile, poeta, dramagile eta piano-jotzailea (h. 1966).
- Ekainaren 26a - Leon Barrenetxea, gipuzkoar eskultorea (h. 1947).
- Ekainaren 26a - Pearl S. Buck, estatubatuar idazlea, 1938ko Literaturako Nobel Saria (h. 1973).
- Ekainaren 28a - E. H. Carr, britainiar historialari, diplomazialari eta kazetaria (h. 1982).
- Ekainaren 29a - Pedro Antequera Azpiri, espainiar margolaria, marrazkilaria eta artista grafikoa (h. 1975).
Uztaila Aldatu
- Uztailaren 1a - James Cain, estatubatuar idazlea eta kazetaria (h. 1977).
- Uztailaren 11 - Thomas Mitchell, estatubatuar aktorea (h. 1962).
- Uztailaren 12a - Bruno Schulz, judu jatorriko poloniar idazle, artista, literatura kritikari eta arte irakaslea (h. 1942).
- Uztailaren 15a - Walter Benjamin, alemaniar literatura-kritikari eta filosofoa (h. 1940).
- Uztailaren 20a - Eli Gallastegi, Gudari, bizkaitar politikari abertzale eta jeltzale independentista (h. 1974).
- Uztailaren 22a - Arthur Seyss-Inquart, austriar politikari nazia (h. 1946).
- Uztailaren 23a - Haile Selassie, Etiopiako azken Enperadorea eta Rastafari mugimenduaren sortzailea (h. 1975).
- Uztailaren 24a - Alice Ball, estatubatuar zientzilari eta kimikaria, lepraren aurkako garaiko tratamendu eraginkorrenaren garatzailea (h. 1916).
- Uztailaren 27a - Eulogio Aranguren, gipuzkoar futbolaria (h. 1973).
- Uztailaren 29a - William Powell, estatubatuar aktorea (h. 1984).
Abuztua Aldatu
- Abuztuaren 6a - Frank Tuttle, estatubatuar zinemagilea (h. 1963).
- Abuztuaren 11 - Władysław Anders, poloniar militar eta politikaria (h. 1970).
- Abuztuaren 11 - Hugh MacDiarmid, eskoziar olerkaria (h. 1978).
- Abuztuaren 12a - Mariano Arrate, gipuzkoar futbolaria (h. 1963).
- Abuztuaren 15a - Louis-Victor de Broglie, frantziar fisikaria, 1929ko Fisikako Nobel Saria (h.1987)
- Abuztuaren 16a - Harold Foster, kanadar-estatubatuar komikigilea (h. 1982).
- Abuztuaren 21a - Charles Vanel, frantziar aktorea (h. 1989).
- Abuztuaren 22a - José Olivares, Tellagorri, bizkaitar idazlea eta kazetaria (h. 1960).
- Abuztuaren 26a - Gaetano Belloni, italiar txirrindularia (h. 1980).
- Abuztuaren 28a - Augustin Souchy, alemaniar anarkosindialista, antimilitarista eta kazetaria (h. 1984).
Iraila Aldatu
- Irailaren 4a - Darius Milhaud, frantziar musikagilea (h. 1974).
- Irailaren 6a - Edward Victor Appleton, ingeles fisikaria, 1947ko Fisikako Nobel Saria (h. 1965).
- Irailaren 10a - Arthur Compton, estatubatuar fisikaria, 1927ko Fisikako Nobel Saria (h. 1962).
- Irailaren 11 - Lucien Buysse, belgikar txirrindularia (h. 1980).
- Irailaren 11 - Jose Antonio Uharte, nafar biolinista (h. 1968).
- Irailaren 16a - Werner Bergengruen, alemaniar idazlea (h. 1964).
- Irailaren 27a - Mikhailo Kravtxuk, sobietar-ukrainar matematikaria (h. 1942).
Urria Aldatu
- Urriaren 3a - Inazio Larrañaga, gipuzkoar idazlea (h. 1975).
- Urriaren 4a - Engelbert Dollfuss, Austriako kantzelaria (h. 1934).
- Urriaren 8a - Marina Tsvetaieva, errusiar poeta eta idazlea (h. 1941).
- Urriaren 9a - Ivo Andritx, serbokroazieraz idatzi zuen idazlea, 1961eko Literaturako Nobel Saria (h. 1975).
- Urriaren 19a - Ilmari Hannikainen, finlandiar konpositorea (h. 1955).
- Urriaren 23a - Gummo Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1977).
- Urriaren 28a - Pierre Frieden, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1959).
- Urriaren 29a - Lola Anglada, kataluniar haur-literaturako idazle, komikilari eta ilustratzailea (h. 1984).
- Urriaren 29a - Aurora Bertrana, katalan idazle eta biolin-jotzailea (h. 1974).
- Urriaren 31 - Aleksandr Alekhin, errusiar xake jokalaria (h. 1946).
Azaroa Aldatu
- Azaroaren 2a - Alice Brady, estatubatuar aktorea (h. 1939).
Abendua Aldatu
- Abenduaren 4a - Francisco Franco, espainiar militar eta diktadorea (h. 1975).
- Abenduaren 6a - Osbert Sitwell, ingeles idazlea (h. 1969).
- Abenduaren 7a - Stuart Davis, estatubatuar margolaria eta marrazkigilea, Ameriketako arte abstraktuaren aitzindaritzat hartua (h. 1964).
- Abenduaren 8a - Herbert John Louis Hinkler, australiar hegalaria (h. 1933).
- Abenduaren 12a - Juan Arin, gipuzkoar etnografo, idazle eta historialaria (h. 1972).
- Abenduaren 21a - Rebecca West, britainiar idazle, kazetari, liburu-kritikari eta bidaia-idazlea (h. 1983).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea Aldatu
- Jon Zabalo, Txiki, euskal herritar marrazkilaria eta irudigilea (h. 1948).
- Martin Oiartzabal Oiartzabal, euskal idazlea (h. 1966).
Heriotzak Aldatu
Urtarriletik ekainera Aldatu
- Urtarrilaren 2a - George Biddell Airy, ingeles matematikaria (j. 1801).
- Urtarrilaren 7a - Muhammad Tawfiq, Egiptoko kedivea (j. 1852).
- Urtarrilaren 13a - Daniel Weisweiller, alemaniar jatorriko espainiar finantza-gizona (j. 1814).
- Urtarrilaren 17a - Mercy Brown, tuberkulosiaz hil zen estatubatuar gaztea, Ingalaterra Berriko azken banpiroa bezala ezagutua (j. 1873).
- Urtarrilaren 21a - John Couch Adams, britainiar matematikari eta astronomoa (j. 1819).
- Urtarrilaren 22a - Luis Dabán, nafar ofiziala (j. 1841).
- Otsailaren 20a - Manuel Juambeltz, euskal apaiz, foruzale eta karlista (j. 1839).
- Martxoaren 26a - Walt Whitman, estatubatuar olerkaria (j. 1819).
- Martxoaren 28a - Annibale de Gasparis, italiar astronomoa (j. 1819).
- Apirilaren 22a - Édouard Lalo, frantziar musikagilea (j. 1823).
- Apirilaren 27a - Jean Etxepareborda, baxenafar mediku ikerlaria (j. 1823).
- Maiatzaren 5a - August Wilhelm von Hofmann, alemaniar kimikaria (j. 1818).
- Maiatzaren 17a - Pedro Goyena, argentinar abokatu, idazle eta politikaria (j. 1843).
- Maiatzaren 26a - José Lerga Donamaria, nafar buruzagi karlista (j. 1817).
- Maiatzaren 29a - Mirzá Husseyn Alí i Nurí, Bahá'u'lláh, Bahaismoaren sortzaile pertsiarra (j. 1817).
- Maiatzaren 30a - Mária Lebstück, gizonez jantzita, lehenengo husar emakume ofiziala (j. 1831).
- Ekainaren 28a - Harry Atkinson, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1831).
Uztailetik abendura Aldatu
- Uztailaren 18a - Thomas Cook, Thomas Cook & Son bidaia-agentziaren sortzaile ingelesa (j. 1808).
- Abuztuaren 4a - Ernestine Rose, idazlea, sufragista eta feminista (j. 1810).
- Abuztuaren 23a - Deodoro da Fonseca, Brasilgo lehenbiziko presidentea (j. 1827).
- Irailaren 17a - Rudolf von Jhering, alemaniar legelaria (j. 1818).
- Urriaren 2a - Ernest Renan, frantziar filosofoa, historialaria eta idazlea (j. 1823).
- Urriaren 6a - Alfred Tennyson, ingeles olerkaria (j. 1809).
- Urriaren 14a - Peter Nicolai Arbo, norvegiar margolaria (j. 1831).
- Urriaren 19a - Luis Karril, donostiar arrantzalea eta eta traineru estropadetako patroia (j. 1847).
- Urriaren 21a - Anne Charlotte Leffler, suediar idazlea (j. 1849).
- Urriaren 23a - Emin Paxa, alemaniar bidaiaria eta kolonizatzailea (j. 1840).
- Urriaren 25a - Juan B. Eustaquio Delmas, bizkaitar kazetaria, idazlea eta inprimatzailea (j. 1820).
- Urriaren 25a - Caroline Lavinia Scott Harrison, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1822).
- Urriaren 29a - William Harnett, irlandar jatorriko estatubatuar margolaria (j. 1848).
- Azaroaren 6a - Juana Manuela Gorriti, argentinar idazlea (j. 1818).
- Azaroaren 26a - Charles Martial Lavigerie, lapurtar kardinala (j. 1825).
- Abenduaren 3a - Afanasi Fet, errusiar olerkaria (j. 1820).
- Abenduaren 6a - Ernst Werner von Siemens, alemaniar asmaitzale eta enpresaburua (j. 1816).
- Abenduaren 18a - Richard Owen, ingeles naturalista (j. 1804).
- Abenduaren 20a - Eduarda Mansilla, argentinar idazle, kazetari eta musikagilea (j. 1834).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea Aldatu
- Luis Zirilo Iza, bizkaitar idazlea (j. 1837).