Abenduaren 29
data
Abenduaren 29a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hirurogeita hirugarren eguna da, 364.a bisurteetan. 2 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
|
Jaiotzak
.jpg)
Heriotzak
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1863 - Suezeko kanala ireki zuten Itsaso Gorria eta Mediterranear itsasoa batuz.
- 1978 -Espainiako konstituzioa Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratzen da.
- 2011 - Israelek Jerusalem ekialdean beste 700 etxe egiteko baimena eman zuen.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1947 - The Paradine Case ("Paradine Kasua") filma estreinatu zen, Alfred Hitchcockek zuzendu eta Gregory Peck, Ann Todd, Alida Valli eta Charles Laughton aktoreek antzeztu zuten.
- 1971 - Straw Dogs ("Lastozko Txakurrak") filma estreinatu zen, Sam Peckinpahek zuzendu eta Dustin Hoffman aktoreak antzeztu zutelarik.
- 1995 - Dead Man Walking ("Gizon Hila Oinez") filma estreinatu zen, Tim Robbinsek zuzendu eta Susan Sarandon, Sean Penn, Margo Martindale, Robert Prosky, Lois Smith, Jack Black eta Celia Weston aktoreek antzeztu zuten.
- 1999 - The Hurricane ("Hurakana") filma estreinatu zen, Norman Jewisoneek zuzendu eta Denzel Washington, Vicellous Reon Shannon, Deborah Kara Unger eta Liev Schreiber aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologiaAldatu
KirolakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 2007 - Euskal Herriko futbol selekzioak eta Kataluniakoak bana berdindu zuten Bilboko San Mamesen, ofizialtasunaren aldeko manifestazio jendetsuaren ondoren.
MunduaAldatu
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1703 - Agustin Kardaberaz, euskal idazle eta teologoa (h. 1770).
- 1788 - Tomas Zumalakarregi, euskal militar karlista (h. 1835).
- 1889 - Jose Agerre, euskal idazle eta politikaria (h. 1962).
- 1891 - Manuela Arriola, Manuela del Sagrado Corazón, bizkaitar adorazioko moja (h. 1936).
- 1899 - Manuel Laborde, gipuzkoar ingeniaria (h. 1993).
- 1902 - Horacio Martínez Prieto, bizkaitar anarkista (h. 1985).
- 1906 - Jacques de Menditte, zuberoar politikaria, Mendikotako alkatea (h. 1995).
- 1907 - David Carlos Bergara, nafar apaiz eskolapioa (h. 1936).
- 1946 - Tatus Fombellida, gipuzkoar sukaldari eta zinema zuzendaria.
- 1951 - Christian Sarramagna, lapurtar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1955 - Gustave Parking, lapurtar pailazo eta aktorea, antzerkian eta zineman ibilitakoa.
- 1960 - Joseba Apaolaza, gipuzkoar aktorea.
- 1961 - Juan Ramon Makuso, gipuzkoar idazlea eta filosofia irakaslea.
- 1963 - Teresa Motos, gipuzkoar belar hockey jokalari ohia.
- 1970 - Cesar Solaun, bizkaitar txirrindulari ohia.
- 1983 - Juan Domínguez, gipuzkoar futbolaria.
- 1985 - Oier Lakuntza, nafar kimikaria, ikerlaria eta bertsolaria.
- 1996 -
- Hodei Oleaga, arabar futbolaria.
- Naroa Uria, euskal saskibaloi-jokalaria.
MunduaAldatu
- 1552 - Henrike I.a Borboi-Condékoa, Frantziako erlijio gerratan protestanteen liderretako bat (h. 1588).
- 1709 - Elisabet I.a Errusiakoa, Errusiako enperatriza (h. 1762).
- 1721 - Madame de Pompadour, frantziar dama, Luis XV.a Frantziakoaren maitalea (h. 1764).
- 1766 - Charles Mackinstosh, eskoziar kimikaria, ziraren asmatzailea (h. 1843).
- 1788 - Christian Jürgensen Thomsen, daniar historialaria (h. 1865).
- 1796 - Johann Christian Poggendorff, alemaniar fisikaria (h. 1877).
- 1808 - Andrew Johnson, Ameriketako Estatu Batuetako 17. Presidentea (h. 1875).
- 1809 - William Ewart Gladstone, Erreusma Batuko lehen ministroa (j. 1898).
- 1843 - Elisabet Wiedekoa, Errumaniako erregina (h. 1916).
- 1859 - Venustiano Carranza, Mexikoko presidentea (h. 1920).
- 1863 - Wilhelm His, suitzar sendagilea (h. 1934).
- 1876 - Pau Casals, kataluniar txelojole, pedagogo, musika zuzendari eta konposatzailea (h. 1973).
- 1879 - Witold Wojtkiewicz, poloniar margolaria, sinbolismo mugimendukoa (h. 1909).
- 1896 - David Alfaro Siqueiros, mexikar pintorea (h. 1974).
- 1903 - Candido Portinari, brasildar margolari espresionista (h. 1962).
- 1904 - Amaro del Rosal, espainiar sindikalista eta idazlea (h. 1991).
- 1910 - Ronald Coase, britainiar ekonomialaria, 1991ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2013).
- 1911 - Klaus Fuchs, alemaniar fisikaria (h. 1988).
- 1913 - Pierre Werner, Luxenburgoko lehen ministroa eta Europar Batasunaren sorreran pertsona nabarmena (h. 2002).
- 1914 - Billy Tipton, estatubatuar jazz-musikari eta orkestra zuzendaria (h. 1989).
- 1920 - Josefa Iloilo, Fijiko Errepublikako presidentea (h. 2011).
- 1922 - William Gaddis, estatubatuar idazlea, Errealismo zikin deituriko literatura-joeraren aitzindaritzat joa (h. 1998).
- 1924 - Francisco Nieva, espainiar idazlea (h. 2016).
- 1925 - Luis Alberto Monge, Costa Ricako presidentea (h. 2016).
- 1929 - Ali Hassan Kuban, egiptoar kantari, klarinete-jotzaile eta musikagilea (h. 2001).
- 1936 - Mary Tyler Moore, estatubatuar aktorea (h. 2017).
- 1938 - Jon Voight, estatubatuar aktorea.
- 1940 - Brigitte Kronauer, alemaniar idazlea (h. 2019).
- 1946 - Marianne Faithfull, ingeles abeslari eta aktorea.
- 1947 - Ted Danson, estatubatuar aktorea.
- 1950 - Jon Polito, estatubatuar aktore eta ahots bikoiztailea (h. 2016).
- 1953 - Stanley Williams, 1969an Los Angelesen sustraitutako Crips kale bandaren liderra (h. 2005).
- 1954 - Toshiaki Imai, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1955 - Jan Versleijen, herbeheretar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1958 - Ana Curra, movida madrileñako espainiar abeslari, teklista eta konpositorea.
- 1962 -
- Carles Puigdemont, Kataluniako Generalitateko presidentea.
- Wynton Rufer, zeelandaberritar futbolari ohia.
- 1965 - Dexter Holland, The Offspring bandako abeslaria eta gitarrajolea.
- 1967 - Lilly Wachowski, estatubatuar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
- 1970 - Bernardo Hernández, arlo teknologikoko ekintzaile, exekutibo eta inbertitzaile espainiarra.
- 1971 - Jeroen Blijlevens, herbeheretar txirrindulari ohia.
- 1972 - Jude Law, ingeles aktorea.
- 1975 - Shinji Otsuka, japoniar futbolari ohia.
- 1976 - Kate Ford, ingeles aktorea.
- 1979 - Diego Luna, mexikar zinema zuzendaria eta aktorea.
- 1983 - Natalia Zeta, espainiar aktore pornoa.
- 1986 - Miguel Merino, Merino I.a, errioxar pilotaria.
- 1992 - Huong Giang, vietnamdar emakumezko abeslari eta modelo transgeneroa.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1546 - Joan Petit, lapurtar apaiz katolikoa, Cabo Verden (j. c. 1480).
- 1943 - Joxepa Antoni Aranberri Petriarena Xenpelar, gipuzkoar ehulea eta bertsolaria (j. 1865).
- 1969 - Karmelo Balda, gipuzkoar palaria, Euskal Pilotaren Nazioarteko Federakuntzaren sortzaile eta lehendakaria (j. 1897).
- 1979 - Manuel de la Sota, Txanka, euskal kulturaren bultzatzailea, idazlea eta politikari abertzalea (j. 1897).
- 1989 - Emilio Alonso Larrazabal, bizkaitar futbolaria, Mexiko Hirian (j. 1912).
- 1995 - Joani Lertxundi Elizalde, lapurtar fraide beneditarra eta euskal idazlea (j. 1908).
- 1999 - Jesús Aizpún, nafar politikaria, hainbat alderdiren sortzailea, euren artean UPN (j. 1928).
- 2009 - Antonio Beristain, espainiar kriminologo eta katedraduna eta Kriminologiaren Euskal Institutuaren sortzailea (j. 1924).
- 2017 -
- Andoni Lekuona, gipuzkoar soziologoa (j. 1932).
- Pedro Osinaga, nafar aktorea, Madrilen (j. 1936).
MunduaAldatu
- 1170 - Thomas Becket, ingeles artzapezpiku martiria (j. 1118 edo 1120).
- 1563 - Sebastian Castellion, frantziar humanista eta teologo protestantea (j. 1515).
- 1605 - John Davis, ingeles itsasgizon eta esploratzailea (j. c. 1550).
- 1606 - István Bocskai, hungariar aitoren seme kalbindarra (j. 1557).
- 1689 - Thomas Sydenham, ingeles medikua (j. 1624).
- 1720 - Maria Margaretha Kirch, alemaniar astronomoa, bere garaian ezagunenetakoa (j. 1670).
- 1731 - Brook Taylor, britainiar matematikaria (j. 1685).
- 1743 - Jacint Rigau-Ros, kataluniar pintorea (j. 1659).
- 1825 - Jacques-Louis David, frantziar margolaria (j. 1748).
- 1834 - Thomas Malthus, ingeles ekonomialaria, demografiaren sortzailea (j. 1766).
- 1877 - Angelica Singleton Van Buren, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1818).
- 1883 - Francesco De Sanctis, italiar idazlea (j. 1817).
- 1890 - Orein Pikart, miniconjou leinuko siux tribu indiarreko buruzagia (j. c. 1826)
- 1894 - Christina Rossetti, ingeles poeta eta idazlea (j. 1830).
- 1916 - Grigori Rasputin, errusiar mistikoa (j. 1869).
- 1918 - Dmitri Miontxinski, Errusiar Inperioaren koronel eta Errusiako Gerra Zibilean Txernetzoven Partisanoen parte (j. 1889).
- 1919 - William Osler, kanadar medikua (j. 1849).
- 1924 - Carl Spitteler, suitzar idazlea, 1919ko Literaturako Nobel Saria (j. 1845).
- 1926 - Rainer Maria Rilke, austriar-hungariar poeta (j. 1875).
- 1841 - Tullio Levi-Civita, italiar matematikaria (j. 1873).
- 1980 - Nadezhda Mandelstam, errusiar idazlea (j. 1899).
- 1981 - Miroslav Krleža, kroaziar idazlea (j. 1893).
- 1986 -
- Harold Macmillan, Erresuma Batuko Lehen Ministroa (j. 1894).
- Andrei Tarkovski, sobietar zinemagilea (j. 1932).
- 1988 - Émile Aillaud, frantziar arkitektoa (j. 1902).
- 1996 - Mireille Hartuch, frantziar abeslaria, konpositorea eta aktorea (j. 1906).
- 1998 - Jean-Claude Forest, frantziar komikigilea (j. 1930).
- 2000 - Jacques Laurent, frantziar idazlea (j. 1919).
- 2002 - Don Clarke, The Boot, zeelandaberritar errugbi eta kriket jokalaria (j. 1933).
- 2004 - Julius Axelrod, estatubatuar biokimikaria, 1970eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1912).
- 2009 - David Levine, estatubatuar marrazkilaria (j. 1926).
- 2010 - Héctor Mendoza, mexikar antzerki-zuzendari eta antzerkigilea (j. 1932).
- 2016 - Ferdinand Kübler, suitzar txirrindularia (j. 1919).
- 2018 - Judith Rich Harris, estatubatuar psikologoa (j. 1938).
Jaiak eta urteurrenakAldatu
- Sehaska egutegiko izendegia: Dabi, Dabid eta Nuria (Kataluniako izena).
- Santu kristatuak: Thomas Becket