1868

1868. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa
Urteak	1865  • 1866  • 1867 • 1868 • 1869 • 1870 • 1871
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1868 MDCCCLXVIII
Ab urbe condita	2621
Armeniar egutegia	1317 ԹՎ ՌՅԺԷ
Bahá'í egutegia	24 – 25
Bengaliar egutegia	1275
Berber egutegia	2818
Egutegi budista	2412
Myanmarko egutegia	1230
Bizantziar egutegia	7376 – 7377
Koptoen egutegia	1584 – 1585
Etiopiar egutegia	1860 – 1861
Hebrear egutegia	5628 – 5629
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1924 – 1925
Shaka Samvat	1790 – 1791
Kali Yuga	4969 – 4970
Iraniar egutegia	1246 – 1247
Islamiar egutegia	1284 – 1285
Japoniar egutegia	Keiō 4Meiji 1 (明治元年)
Korear egutegia	4201
Thailandiar eguzki egutegia	2411
Holozeniar egutegia	11868

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urriaren 19a – Pezeta ezarri zen Espainian diru ofizialtzat.

Arte eta kultura

• Ekainaren 21a – Nurenbergeko maisu kantariak (alemanez: Die Meistersinger von Nürnberg), Richard Wagnerren opera estreinatu zen Municheko Königliches Hof- und National-Theaterrean.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 6a – Vittorio Monti, italiar musikagilea, biolin jolea eta orkestra zuzendaria (h. 1922).
• Urtarrilaren 16a – Armin Otto Leuschner, estatubatuar astronomoa (h. 1953).
• Urtarrilaren 18a – Kantarō Suzuki, Japoniako lehen ministroa (h. 1948).
• Urtarrilaren 19a – Gustav Meyrink, austriar idazlea (h. 1932).
• Urtarrilaren 20a – Keisuke Okada, Japoniako lehen ministroa (h. 1952).
• Urtarrilaren 31 – Theodore William Richards, estatubatuar kimikaria, 1914ko Kimikako Nobel Saria (h. 1928).

Otsaila

• Otsailaren 4a – Constance Markievicz, irlandar nazionalista, sufragista, iraultzailea eta sozialista (h. 1927).
• Otsailaren 8a – Walter Rothschild (Rothschildeko II. baroia), britainiar bankari, politikari eta zoologoa (h. 1937).
• Otsailaren 16a – John Rogan, akromegaliaren ondorioz 2,60 metro garai izatera heldu zen afro-amerikarra (h. 1905).
• Otsailaren 16a – Wilhelm Schmidt, alemaniar antropologoa eta hizkuntzalaria (h. 1954).
• Otsailaren 19a – Edward S. Curtis, estatubatuar argazkilari eta etnografoa (h. 1952).
• Otsailaren 20a – Pompeu Fabra, kataluniar hizkuntzalaria, katalanaren gaur egungo araudia ezarri zuena (h. 1948).

Martxoa

• Martxoaren 1a – Sophie Chotek, Franz Ferdinand Austriakoaren emaztea (h. 1914).
• Martxoaren 2a – Edmund Schulthess, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1944).
• Martxoaren 3a – Alain, frantziar filosofo eta saiogilea (h. 1951).
• Martxoaren 5a – Prosper Poullet, Belgikako lehen ministroa (h. 1937).
• Martxoaren 5a – Panagis Tsaldaris, Greziako lehen ministroa (h. 1936).
• Martxoaren 14a – Ascensión Nicol, nafar domingotar moja, Perun misiolari zela Arrosarioko Domingotar Misiolari Ahizpak ordena sortu zuena (h. 1940).
• Martxoaren 15a – Grace Chisholm Young, ingeles matematikaria (h. 1944).
• Martxoaren 18a – Ida F. Butler, estatubatuar erizaina (h. 1949).
• Martxoaren 22a – Robert Andrews Millikan, estatubatuar fisikaria, 1923ko Fisikako Nobel Saria (h. 1953).
• Martxoaren 26a – Fuad I.a Egiptokoa, Egiptoko erregea (h. 1936).
• Martxoaren 28a – Maksim Gorki, errusiar idazlea eta iraultza boltxebikearen aldeko aktibista (h. 1936).
• Martxoaren 30a – Koloman Moser, austriar artista (h. 1918).

Apirila

• Apirilaren 1a – Edmond Rostand, frantziar poeta eta antzerkigilea (h. 1918).
• Apirilaren 10a – George Arliss, britainiar aktorea (h. 1946).
• Apirilaren 14a – Peter Behrens, alemaniar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1940).
• Apirilaren 14a – Annie Scott Dill Maunder, irlandar astronoma eta matematikaria (h. 1947).
• Apirilaren 20a – Charles Maurras, frantziar idazle eta politikaria, Action Française mugimenduaren antolatzaile eta ideologoa (h. 1952).
• Apirilaren 28a – Émile Bernard, frantziar margolari postimpresionista eta idazlea (h. 1941).
• Apirilaren 29a – Maria Ana Sanz, nafar irakasle eta pèdagogoa, Nafarroako Maistren Eskolako zuzendaria (h. 1936).

Maiatza

• Maiatzaren 1a – Frederiko Karlos Hessekoa, alemaniar printzea, Finlandiako erregea (h. 1940).
• Maiatzaren 6a – Gaston Leroux, frantziar kazetari eta eleberrigilea (h. 1927).
• Maiatzaren 7a – John MacBride, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
• Maiatzaren 7a – Stanislaw Przybyszewski, poloniar idazlea (h. 1927).
• Maiatzaren 18a – Nikolas II.a Errusiakoa, errusiako azken tsarra (h. 1918).
• Maiatzaren 25a – Francisco Durrio, bilbotar eskultore eta zeramikagilea (h. 1940).
• Maiatzaren 29/30a – Abdulmezid II.a, azken osmanliar kalifa eta de iurezko azken otomandar sultana (h. 1944).

Ekaina

• Ekainaren 5a - Séamus Ó Conghaile (ingeleraz James Connolly), irlandar lider abertzale sozialista (h. 1916).
• Ekainaren 6a – Robert Falcon Scott, Royal Navyko kapitaina (h. 1912).
• Ekainaren 7a – Charles Rennie Mackintosh, eskoziar arkitekto, dekoratzaile eta diseinatzailea (h. 1928).
• Ekainaren 9a – Jane Avril, Moulin-Rouge kabareteko dantzaria, Toulouse-Lautrec margolariaren lan askoren protagonista (h. 1943).
• Ekainaren 14a – Karl Landsteiner, austriar-estatubatuar medikua, 1930eko Medikuntzako Nobel saria (h. 1943).
• Ekainaren 18a – Miklós Horthy, hungariar militarra eta politikaria, Hungariako erregeordea (h. 1957).
• Ekainaren 29a – George Ellery Hale, estatubatuar eguzki astronomoa (h. 1938).

Uztaila

• Uztailaren 4a – Henrietta Swan Leavitt, estatubatuar astronomoa (h. 1921).
• Uztailaren 9a – Gustav Noske, alemaniar politikaria (h. 1946).
• Uztailaren 12a – Stefan George, alemaniar olerkari eta itzultzailea (h. 1933).
• Uztailaren 14a – Gertrude Bell, britainiar idazle, bidaiari, politologo, arkeologo, espiatzaile eta gobernuko funtzionarioa (h. 1926).
• Uztailaren 19a – Francesco Saverio Nitti, Italiako lehen ministroa (h. 1953).
• Uztailaren 20a – José Félix Uriburu, Argentinako presidentea de facto (h. 1932).

Abuztua

• Abuztuaren 2a – Konstantino I.a Greziakoa, Greziako erregea (h. 1923).
• Abuztuaren 5a – Marie Adelaide Belloc Lowndes, ingeles nobelagilea (h. 1947).
• Abuztuaren 6a – Paul Claudel, frantsesezko olerkaria eta antzerkigilea (h. 1955).
• Abuztuaren 7a – Ladislaus Bortkiewicz, poloniar-errusiar ekonomialari eta estatistikaria (h. 1931).
• Abuztuaren 14a – José Mardones, euskal herritar opera-abeslaria (h. 1932).
• Abuztuaren 23a – Edgar Lee Masters, estatubatuar idazlea (h. 1950).
• Abuztuaren 25a – Maria Agirre Agirre, bizkaitar filantropoa.
• Abuztuaren 29a – Mikhail Pokrovski, errusiar historialaria eta politikaria (h. 1932).
• Abuztuaren 31 – Enrike Zubiri, Manezaundi, euskal idazle eta margolari nafarra (h. 1943).

Iraila

• Irailaren 3a – Mary Parker Follett, estatubatuar gizarte-ekintzaile eta kudeaketa-aditua (h. 1933).
• Irailaren 3a – Serapio Huitzi Lazkano, nafar ingeniaria eta idazlea (h. 1953).
• Irailaren 6a – Heinrich Häberlin, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1947).
• Irailaren 9a – Gorgonio Renteria, politikari jeltzalea eta euskal idazlea (h. 1940).
• Irailaren 11a – Migel Muñoa, gipuzkoar irakaslea, gaur egungo ikastolen aitzindaria (h. 1953).
• Irailaren 13a – Otokar Březina, txekiar olerkari sinbolista eta saiakeragilea (h. 1929).
• Irailaren 16a – Cipriano Olaso, iruindar teologoa eta apaiza (h. 1930).
• Irailaren 19a – Ramón Madariaga, bizkaitar politikaria (h. 1940).
• Irailaren 22a – Luis Agote, argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (h. 1954).

Urria

• Urriaren 8a – Max Slevogt, alemaniar margolaria (h. 1932).
• Urriaren 14a – Ignacio Busca Sagastizabal, gipuzkoar organojotzaile eta musika erlijioso konposatzailea (h. 1950).
• Urriaren 17a – Sophia Hayden Bennett, txiletar jatorriko estatubatuar arkitektoa, Massachusettseko Teknologia Institutuan graduatu zen lehenengo emakumea (h. 1953).
• Urriaren 18a – Jevhenia Jaroxynska, ukrainar idazle, irakasle, aktibista, itzultzaile, etnografo eta folklorista (h. 1904).
• Urriaren 23a – Katti Anker Møller, norvegiar feminista, eskubide erreproduktiboen haurren eskubideen alde lan egin zuen lehenengoetarikoa (h. 1945).
• Urriaren 24a – Alexandra David-Néel, frantziar-belgikar orientalista, opera abeslaria, kazetaria, esploratzailea, anarkista, espiritualista, budista eta idazlea (h. 1969).

Azaroa

• Azaroaren 1a – Etienne Decrept, euskal idazle, margolari eta dekoratzailea (h. 1938).
• Azaroaren 2a – Yokoyama Taikan, japoniar margolaria (h. 1958).
• Azaroaren 4a – La Bella Otero, galiziar dantzari, abeslari eta aktorea (h. 1965).
• Azaroaren 8a – Felix Hausdorff, alemaniar matematikari judua, topologia modernoaren aitzindaria (h. 1942).
• Azaroaren 9a – Marie Dressler, kanado-estatubatuar aktorea (h. 1934).
• Azaroaren 12a – Édouard Vuillard, frantziar margolaria (h. 1940).
• Azaroaren 15a – Emil Racovita, errumaniar biologoa (h. 1947).
• Azaroaren 22a – John Nance Garner, Ameriketako Estatu Batuetako 32. presidenteordea (h. 1967).

Abendua

• Abenduaren 2a – Francis Jammes, frantziar olerkari eta eleberrigilea (h. 1938).
• Abenduaren 5a – Arnold Sommerfeld, alemaniar fisikaria eta matematikaria (h. 1951).
• Abenduaren 9a – Fritz Haber, alemaniar kimikaria, 1918ko Kimikako Nobel Saria (h. 1934).
• Abenduaren 14a – Aimée Rapin, suitzar margolaria, besorik gabe jaio eta 4.000 koadro inguru margotu zituena oinarekin (h. 1956).
• Abenduaren 19a – Théodore Steeg, Frantziako lehen ministroa (h. 1950).
• Abenduaren 19a – Eleanor H. Porter, estatubatuar idazlea (h. 1920).
• Abenduaren 22a – Inés Echeverría, txiletar eleberrigile, saiogile eta kazetaria (h. 1949).
• Abenduaren 22a – Jaan Tõnisson, Estoniako estatuburua (h. 1941).
• Abenduaren 24a – Emanuel Lasker, alemaniar xake jokalaria, Munduko Xake Txapelduna (h. 1941).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Gregorio Angulo, euskal sindikalista eta politikaria (h. 1937).
• Migel Kortes Nabarro, nafar idazlea (h. 1936).
• Rodrigo Soriano, gipuzkoar abokatu, kazetari eta politikaria (h. 1944).
• Ahmad Shawqi, egiptoar poeta (h. 1932).
• Elena Salvador, espainiar aktorea (h. 1964).
• Josefina Bakhita, sudandar-italiar moja (h. 1947).
• Manuel Ruiz Valarino, valentziar militar eta politikaria eta Arabako gobernadore zibila (h. 1921).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 23a – Pablo Gorosabel, gipuzkoar legegilea, historialaria eta politikaria (j. 1803).
• Urtarrilaren 28a – Adalbert Stifter, austriar idazle eta margolaria (j. 1805).
• Urtarrilaren 29a – José María Achá, Boliviako presidentea (j. 1810).
• Otsailaren 11 – Léon Foucault, frantziar fisikaria (j. 1819).
• Otsailaren 21a – Giuseppe Abbati, italiar margolaria (j.1836)
• Otsailaren 29a – Luis I.a Bavariakoa, Bavariako erregea (j. 1786).
• Martxoaren 13a – Jelena Veltman, errusiar idazlea (j. 1816).
• Martxoaren 27a – Louis-Édouard Cestac, lapurtar apaiza, Servantes de Marie ordena sortu zuena (j. 1801).
• Apirilaren 10a – Augier Alexandre Leremboure, lapurtar politikaria (j. 1799).
• Apirilaren 23a – Ramón Narváez, Valentziako duke, espainiar politikari eta militarra (j. 1800).
• Maiatzaren 22a – Julius Plücker, alemaniar matematikaria eta fisikaria (j. 1801).
• Ekainaren 1a – James Buchanan, Ameriketako Estatu Batuetako 15. Presidentea (j. 1791).
• Ekainaren 14a – Claude Pouillet, frantziar fisikaria (j. 1791).
• Ekainaren 17a – Juan Maria Blas Altuna, bizkaitar konpositorea eta organista (j. 1828).
• Ekainaren 21a – Sarah Mather, estatubatuar asmatzailea, urpeko lehen teleskopioa, periskopioaren aurrekoa, asmatu eta patentatu zuena (j. 1796).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 18a – Emanuel Leutze, germano-estatubatuar margolaria (j. 1816).
• Abuztuaren 15a – Manuel Ezequiel Bruzual, Venezuelako presidentea (j. 1830).
• Abuztuaren 24a – Constantin Negruzzi, errumaniar idazle eta politikoa (j. 1808).
• Irailaren 26a – August Ferdinand Möbius, alemaniar matematikaria eta astronomiako teorilaria (j. 1790).
• Urriaren 1a – Mongkut (Rama IV.a), Siamgo erregea (j. 1804).
• Azaroaren 13a – Gioacchino Rossini, italiar musikagilea (j. 1792).
• Azaroaren 18a – José Tadeo Monagas, Venezuelako presidentea (j. 1784).
• Azaroaren 27a – Teontzi Beltz, Cheyenne tribuko buruzagia (j. c. 1803).
• Abenduaren 6a – August Schleicher, alemaniar hizkuntzalaria (j. 1821).
• Abenduaren 13a – Carl Friedrich Philipp von Martius, alemaniar botanikari eta esploratzailea (j. 1794).
• Abenduaren 24a – Adolphe d'Archiac, frantziar geologo eta paleontologoa (j. 1802).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Augier Lerenburu, lapurtar politikaria (j. 1798).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7717
• Multimedia: 1868 / Q7717