1853

1853. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1830(e)koa • 1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa
Urteak	1850  • 1851  • 1852 • 1853 • 1854 • 1855 • 1856
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1853 MDCCCLIII
Ab urbe condita	2606
Armeniar egutegia	1302 ԹՎ ՌՅԲ
Bahá'í egutegia	9 – 10
Bengaliar egutegia	1260
Berber egutegia	2803
Egutegi budista	2397
Myanmarko egutegia	1215
Bizantziar egutegia	7361 – 7362
Koptoen egutegia	1569 – 1570
Etiopiar egutegia	1845 – 1846
Hebrear egutegia	5613 – 5614
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1909 – 1910
Shaka Samvat	1775 – 1776
Kali Yuga	4954 – 4955
Iraniar egutegia	1231 – 1232
Islamiar egutegia	1269 – 1270
Japoniar egutegia	Kaei 6 (嘉永6年)
Korear egutegia	4186
Thailandiar eguzki egutegia	2396
Holozeniar egutegia	11853

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Arte eta kultura

• Urtarrilaren 19a - Trobalaria (italieraz: Il trovatore), Giuseppe Verdiren musika eta Salvadore Cammarano eta Leone Emanuele Badareren libretoa duen opera estreinatu zen Erromako Apollo Antzokian.
• Otsailaren 19a - El dominó azul, Emilio Arrieta nafar konposatzailearen musika eta Francisco Camprodónen libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Teatro del Circon.
• Martxoaren 6a - La traviata (euskaraz: Galdua), Giuseppe Verdiren musika eta Francesco Maria Piaveren libretoa duen opera estreinatu zen Veneziako La Fenicen.

Zientzia eta teknologia

• Azaroaren 5a - Lehenengo telegrafoaren linea sortu zuten Mexikon.

Jaiotzak

• Urtarrilaren 12a - Gregorio Ricci-Curbastro, italiar matematikaria (h. 1925).
• Urtarrilaren 25a - Eulalia Abaitua, bizkaitar argazkilaria (h. 1943).
• Urtarrilaren 28a - José Martí, olerkilaria eta Kubako independentziaren aita (h. 1895).
• Urtarrilaren 28a - Vladimir Soloviev, errusiar filosofo eta olerkaria (h. 1900).
• Urtarrilaren 29a - Kitasato Shibasaburō, japoniar sendagilea eta bakteriologoa, izurri bubonikoa eragiten duen baziloaren aurkitzailea (h. 1931).
• Otsailaren 4a - Rafael Balanzategi, nafar kazetari eta politikaria.
• Otsailaren 11 - Saturnino Calleja, espainiar editorea, pedagogoa, idazlea eta itzultzailea (h. 1915).
• Otsailaren 17a - Jaroslav Vrchlický, txekiar idazlea (h. 1912).
• Otsailaren 22a - Louis Etxeberri, euskal politikaria eta kazetaria (h. 1907).
• Otsailaren 23a - Florentzio Basaldua, euskal ingeniaria, idazlea, historialaria, bidaiari, abenturazale eta geodesta (h. 1932).
• Martxoaren 5a - Howard Pyle, estatubatuar idazle eta ilustratzailea (h. 1911).
• Martxoaren 10a - Thomas Mackenzie, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1930).
• Martxoaren 11 - Angelina Vidal, portugaldar kazetaria, itzultzailea, irakaslea, olisipografoa eta idazlea (h. 1917).
• Martxoaren 14a - Ferdinand Hodler, suitzar margolaria (h. 1918).
• Martxoaren 29a - Ramón Castro, nafar politikari liberala, Valentzian bizi zena (h. 1923).
• Martxoaren 29a - Elihu Thomson, ingeles ingeniari eta asmatzailea (h. 1937).
• Martxoaren 30a - Vincent Van Gogh, herbeheretar margolaria (h.1890).
• Apirilaren 5a - Joaquima Santamaria i Ventura, kataluniar idazle, folklorista eta itzultzailea (h. 1930).
• Apirilaren 8a - Laura Alberta Linton, estatubatuar kimikari eta medikua (h. 1915).
• Apirilaren 11 - Remigia Etxarren, nafar funanbulista (h. 1921).
• Apirilaren 23a - Thomas Nelson Page, estatubatuar idazlea eta diplomatikoa (h. 1922).
• Maiatzaren 2a - Antonio Maura, Espainiako gobernuburua (h. 1925).
• Maiatzaren 25a - Elena Maseras, kataluniar medikua, pedagogoa eta irakaslea (h. 1905).
• Maiatzaren 28a - Carl Larsson, suediar margolaria, Arts and Crafts mugimenduaren kidea (h. 1919).
• Ekainaren 3a - Flinders Petrie, britainiar arkeologo eta egiptologoa (h. 1942).
• Uztailaren 4a - Ernst Otto Beckmann, alemaniar kimikaria (h. 1923).
• Uztailaren 5a - Tivadar Csontváry Kosztka, hungariar margolaria (h. 1919).
• Uztailaren 5a - Cecil Rhodes, britaniar enpresaburua (h. 1902).
• Uztailaren 18a - Hendrik Lorentz, holandar fisikaria, 1902ko Fisikako Nobel Saria (h. 1928).
• Uztailaren 27a - Vladimir Korolenko, errusiar idazle eta kazetaria (h. 1921).
• Abuztuaren 13a - Antonio Salandra, Italiako Lehen Ministroa (h. 1931).
• Abuztuaren 28a - Frantzisko I.a Liechtensteingoa, Liechtensteingo printzea (h. 1938).
• Abuztuaren 31 - Alexei Brusilov, errusiar jenerala (h. 1926).
• Irailaren 1a - Pierre Forsans, frantziar politikaria, Biarrizko alkatea (h. 1919).
• Irailaren 2a - Wilhelm Ostwald, alemaniar kimikaria, 1909ko Kimikako Nobel Saria (h. 1932).
• Irailaren 4a - Fermín Calbetón, donostiar politikari liberala (h. 1919).
• Irailaren 13a - Hans Christian Gram, daniar mikrobiologoa, Gram tindaketaren asmatzailea (h. 1938).
• Irailaren 13a - Sofia Perovskaia, errusiar iraultzailea, Alexandro II.a Errusiakoaren hilketaren antolatzailea (h. 1881).
• Irailaren 16a - Albrecht Kossel, alemaniar biokimikaria, 1910eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1927).
• Irailaren 20a - Chulalongkorn (Rama V.a), Siamgo erregea (h. 1910).
• Irailaren 21a - Heike Kamerlingh Onnes, herbeheretar fisikaria, 1913ko Fisikako Nobel Saria (h. 1926).
• Urriaren 4a - Armando Palacio Valdés, espainiar idazlea (h. 1938).
• Urriaren 6a - Francis Meadow Sutcliffe, ingeles argazkilaria (h. 1941).
• Urriaren 10a - Anna Gardell-Ericson, suediar margolari eta akuarelista (h. 1939).
• Urriaren 23a - Pedro Bilbao Arrola, Bilboko alkatea (h. 1908).
• Azaroaren 29a - Francisca Sarasate, nafar idazlea (h. 1922).
• Abenduaren 9a - Laurits Tuxen, daniar margolari eta eskultorea (h. 1927).
• Abenduaren 12a - Johan Petter Johansson, suediar asmatzailea eta industria gizona, giltza zabalgarri modernoaren asmatzailea (h. 1943).
• Abenduaren 14a - Errico Malatesta, italiar anarkista (h. 1932).
• Abenduaren 16a - Roberto Ferruzzi, italiar margolaria (h. 1934).
• Abenduaren 17a - Emile Roux, frantziar zientzialaria (h. 1933).
• Abenduaren 26a - René Bazin, frantziar eleberrigilea (h. 1932).
• Eduardo Velasco López Cano, arabar irakasle eta politikaria (h. 1920).
• Eulogio Serdán, historialari, kazetari eta Gasteizko alkatea (h. 1929).
• Javier Agirre Iturralde, gipuzkoar arkitektoa (h. 1909).
• John Henry Clarke, ingeles mediku homeopata eta idazlea (h. 1931).
• Samuel Urrabieta, espainiar marrazkilari eta ilustratzailea (h. 1886).

Heriotzak

• Urtarrilaren 7a - Ditlev Blunck, daniar margolaria (j. 1798).
• Otsailaren 15a - Beñat Larralde, lapurtar bertsolaria (j. 1771).
• Otsailaren 20a - José Ramón Rodil, militar espainiarra (j. 1789).
• Martxoaren 4a - Leopold von Buch, alemaniar geologo eta paleontologoa (j. 1774).
• Martxoaren 6a - Juan de la Granja, bizkaitar enpresaburu eta diplomazialaria (j. 1785).
• Martxoaren 12a - Mathieu Orfila, frantziar sendagile eta kimikaria (j. 1787).
• Martxoaren 17a - Christian Doppler, austriar fisikari eta matematikaria (j. 1803).
• Martxoaren 21a - Joachim Labrouche, Donibane Lohizuneko alkate eta ontzijabea (j. 1769).
• Martxoaren 30a - Abigail Powers Fillmore, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1798).
• Martxoaren 31 - Andrés Narvarte, Venezuelako presidentea (j. 1781).
• Apirilaren 1a - Fermin Lasala Urbieta, gipuzkoar politikaria eta enpresaburua (j. 1798).
• Apirilaren 18 - William R. King, AEBetako 13. presidenteordea (j. 1786).
• Apirilaren 28 - Johann Ludwig Tieck, alemaniar idazlea (j. 1773).
• Maiatzaren 3a - Juan Donoso Cortés, espainiar idazle eta politikaria (j. 1809).
• Ekainaren 12a - Francisco Sainz Pinto, bizkaitar margolaria (j. 1823).
• Ekainaren 14a - Zahari Zograf, bulgariar margolaria (j. 1810).
• Uztailaren 22a - Christoffer Wilhelm Eckersberg, daniar margolari klasizista, danierako pinturaren aita izendatua (j. 1783).
• Uztailaren 23a - Andries Wilhelmus Jacobus Pretorius, Hegoafrikako politikaria, boerren buruzagia (j. 1798).
• Uztailaren 25a - Joaquín Murieta, El Doradoko Robin Hood, mexikar pertsonaia mitikoa (j. 1829).
• Uztailaren 27a - Tokugawa Ieyoshi, Tokugawa shogunerriko hamabigarren shoguna (j. 1793).
• Abuztuaren 25a - Rafael Maroto, espainiar militarra (j. 1783).
• Irailaren 7a - Manuel Mitxeltorena, euskal jatorriko mexikar militar eta politikaria, Kaliforniako gobernadorea (j. 1802).
• Urriaren 2a - François Arago, frantziar fisikari, politikari eta astronomoa (j. 1786).
• Urriaren 10a - Pierre-François-Léonard Fontaine, frantziar arkitekto eta diseinatzailea (j. 1762).
• Urriaren 19a - Jose Frantzisko Iturtzaeta, gipuzkoar kaligrafoa (j. 1788).
• Urriaren 22a - Juan Antonio Lavalleja, Uruguaiko abertzalea (j. 1784).
• Azaroaren 3a - Juan Álvarez Mendizabal, espainiar politikaria (j. 1790).
• Azaroaren 15a - Maria II.a Portugalgoa, Portugalgo erregina (j. 1819).
• Abenduaren 2a - Amelia Opie, ingeles idazlea eta abolizionista (j. 1769).
• Abenduaren 16a - Johann Peter Hasenclever, alemaniar margolaria (j. 1808).
• Abenduaren 28a - Sarah Goodridge, estatubatuar margolaria, miniaturazko erretratuetan berezitua (j. 1788).
• Jose Kruz Etxeberria, euskal idazlea eta elizgizona (j. 1773).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7666
• Multimedia: 1853