1886

1886. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa
Urteak	1883  • 1884  • 1885 • 1886 • 1887 • 1888 • 1889
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1886 MDCCCLXXXVI
Ab urbe condita	2639
Armeniar egutegia	1335 ԹՎ ՌՅԼԵ
Bahá'í egutegia	42 – 43
Bengaliar egutegia	1293
Berber egutegia	2836
Egutegi budista	2430
Myanmarko egutegia	1248
Bizantziar egutegia	7394 – 7395
Koptoen egutegia	1602 – 1603
Etiopiar egutegia	1878 – 1879
Hebrear egutegia	5646 – 5647
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1942 – 1943
Shaka Samvat	1808 – 1809
Kali Yuga	4987 – 4988
Iraniar egutegia	1264 – 1265
Islamiar egutegia	1303 – 1304
Japoniar egutegia	Meiji 19 (明治19年)
Korear egutegia	4219
Thailandiar eguzki egutegia	2429
Holozeniar egutegia	11886

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urtarrilaren 2a - Frantziak Madagaskarren kontrola hartu zuen, 1960 arte luzatuko zuena.
• Martxoaren 17a - Carrolltongo sarraskia: Arraza beltzeko 20 pertsona erail zituzten Mississippin.
• Maiatzaren 8a - John Styth Pemberton farmazialari estatubatuarrak Coca-Cola edari karbonoduna asmatu zuen.
• Maiatzaren 12a - Tornado batek 47 lagun hil zituen Carabanchel inguruan.
• Irailaren 4a - Geronimo, apatxe buruzagia, errenditu egin zen. AEBko armadak guda-preso izendatu eta Floridara eraman zuten.
• Azaroaren 7a - Kuban esklabotzari amaiera jarri zioten.

Arte eta kultura

• Urriaren 28a - New Yorken Askatasunaren Estatua inauguratu zuten.

Kirolak

• Martxoaren 13a - 1886ko Home Nations Txapelketa: Aurreko edizioko istiluak alde batera utzita txapelketa berrekin ondoren, Eskoziak eta Ingalaterrak lehen postuan berdindu egin zuten eta biei eman zitzaien garaipena.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 2a - Apsley Cherry-Garrard, Antartikako esploratzaile ingelesa, Terra Nova espedizioan bizirik atera zena (h. 1959).
• Urtarrilaren 9a - Txomin San Sebastian, gipuzkoar idazlea eta pentsalari herrikoia, Astigarragako "seme kuttuna" (h. 1964).
• Urtarrilaren 10a - Nadezhda Udaltsova, errusiar abangoardiako artista, margolari eta irakaslea (h. 1961).
• Urtarrilaren 10a - Roman von Ungern-Sternberg, errusiar jeneral antikomunista (h. 1921).
• Urtarrilaren 10a - Jose Gonzalo Zulaika, Aita Donostia, gipuzkoar apaiz, idazle eta musikari ospetsua (h. 1956).
• Urtarrilaren 14a - Hugh Lofting, ingeles idazlea (h. 1947).
• Urtarrilaren 17a - Luis Antón del Olmet, Bilbon jaiotako galiziar kazetari eta politikaria (h. 1923).
• Urtarrilaren 21a - Pablo Yanguas, nafar politikaria (h. 1936).
• Urtarrilaren 24a - Henry King, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1982).
• Urtarrilaren 25a - Wilhelm Furtwängler, alemaniar orkestra-zuzendari eta musikagilea (h. 1954).
• Urtarrilaren 26a - Fidel Pagés, espainiar mediku militarra, anestesia epiduralaren asmatzailea (h. 1923).
• Urtarrilaren 25a - Morgan Russell, estatubatuar margolaria (h. 1953).
• Urtarrilaren 30a - Antoine Pevsner, errusiar eskultorea eta margolaria (h. 1962).
• Urtarrilaren 30a - Alfonso Rodríguez Castelao, galizierazko idazle handia, politikaria eta marrazkigilea (h. 1950).

Otsaila

• Otsailaren 2a - Frank Lloyd, eskoziar zinema zuzendaria (h.1960).
• Otsailaren 10a - Raichō Hiratsuka, idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa, anarkista eta feminismoaren aitzindaria Japonian (h. 1971).
• Otsailaren 12a - Eva Mameli Calvino, italiar botanikari, naturalista, eta irakaslea (h. 1978).
• Otsailaren 13a - Léon Dongaitz, lapurtar pilotaria (h. 1979).
• Otsailaren 13a - Ricardo Güiraldes, argentinar idazlea (h. 1927).
• Otsailaren 20a - Bela Kun, hungariar politikaria (h. c. 1939).
• Otsailaren 22a - Hugo Ball, alemaniar egile eta olerkaria, Dada mugimendu artistikoaren sortzailea (h. 1927).
• Otsailaren 28a - José Gutiérrez Solana, espainiar margolaria eta idazlea (h. 1945).

Martxoa

• Martxoaren 1a - Oskar Kokoschka, austriar margolaria, marrazkilaria, grabatzailea, poeta eta antzerkigilea (h. 1980).
• Martxoaren 3a - José Isbert, espainiar aktorea (h. 1966).
• Martxoaren 8a - Edward Calvin Kendall, estatubatuar kimikaria, 1950eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1972).
• Martxoaren 11 - Edward Rydz-Śmigły, poloniar mariskala (h. 1941).
• Martxoaren 14a - Firmin Lambot, belgikar txirrindularia (h. 1964).
• Martxoaren 18a - Kurt Koffka, alemaniar psikologoa, Gestalt psikologiaren sortzaileetako bat (h. 1941).
• Martxoaren 23a - José Martínez Berasain, nafar politikari karlista eta bankaria (h. 1960).
• Martxoaren 24a - Gabriel Castagnet, lapurtar politikaria, Baionako alkatea (h. 1960).
• Martxoaren 24a - Pieter Johannes van Rhijn, holandar astronomoa, 26 urtez IAUko burua (h. 1960).
• Martxoaren 24a - Edward Weston, estatubatuar argazkilaria (h. 1958).
• Martxoaren 27a - Ludwig Mies van der Rohe, alemaniar arkitektoa (h. 1969).
• Martxoaren 27a - Sergei Kirov, sobietar poltikaria (h. 1934).
• Martxoaren 28a - Gloria Giner de los Ríos García, Maistren Eskola Normal Nagusiko eta Irakaskuntza Erakunde Libreko irakaslea (h. 1970).
• Martxoaren 29a - Bertha Krupp, alemaniar industria-emakumea (h. 1957).
• Martxoaren 30a - Stanisław Leśniewski, poloniar logikari eta matematikaria (h. 1939).
• Martxoaren 30a - Mikhail Terestxenko, ukrainar enpresari, bankari, lurjabe eta politikari liberala (h. 1956).
• Martxoaren 31 - Amadeo Gartzia de Salazar, arabar mediku eta futbol entrenatzailea, Deportivo Alavéseko entrenatzailea (h. 1947).

Apirila

• Apirilaren 8a - Alberto Alcocer Ribacoba, bizkaitar abokatu eta politikaria (h. 1957).
• Apirilaren 8a - Margaret Ayer Barnes, estatubatuar eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1967).
• Apirilaren 8a - Dolores García-Negrete Ruiz Zarco, espainiar politikaria (h. 1940).
• Apirilaren 14a - Leah Manning, Espainiako Gerra zibilean ia 4.000 haur Santurtzitik Ingalaterrara eraman zituen britainiar politikaria (h. 1977).
• Apirilaren 15a - Nikolai Gumilev, errusiar idazlea (h. 1921).
• Apirilaren 15a - Amédée Ozenfant, frantziar margolaria (h. 1966).
• Apirilaren 16a - Ernst Thälmann, alemaniar politikaria (h. 1944).
• Apirilaren 29a - Jose Zinkunegi, euskal sendagile, idazle eta itzultzailea (h. 1964).

Maiatza

• Maiatzaren 2a - Gottfried Benn, alemaniar idazlea (h. 1956).
• Maiatzaren 3a - Marcel Dupré, frantziar organo-jotzaile eta musikagilea (h. 1971).
• Maiatzaren 10a - Karl Barth, suitzar teologo protestantea (h. 1968).
• Maiatzaren 10a - Richard Mulcahy, irlandar errepublikarra (h. 1971).
• Maiatzaren 10a - Olaf Stapledon, ingeles eleberrigilea (h. 1950).
• Maiatzaren 16a - Ernest Burgess, kanadar jatorriko estatubatuar hiri soziologoa (h. 1966).
• Maiatzaren 17a - Alfontso XIII.a Espainiakoa, Espainiako erregea (h. 1941).
• Maiatzaren 17a - Teodora Zuloaga, espainiar zeramikaria (h. 1976).
• Maiatzaren 26a - Al Jolson, lituaniar-estatubatuar abeslari, aktore eta umorista (h. 1950).

Ekaina

• Ekainaren 2a - Louis Lafitte, euskal arraunlaria.
• Ekainaren 18a - Luis Araquistáin, espainiar politikari sozialista (h. 1959).
• Ekainaren 18a - George Leigh Mallory, ingeles mendizalea, agian Everest mendia eskalatzen lehena (h. 1924).
• Ekainaren 28a - Hitoshi Imamura, japoniar jenerala (h. 1968).
• Ekainaren 29a - Robert Schuman, Europako Legebiltzarreko presidentea eta Frantziako lehen ministroa (h. 1963).

Uztaila

• Uztailaren 3a - Francis Carco, frantziar idazlea (h. 1958).
• Uztailaren 3a - Olga Rozanova, errusiar abangoardiako artista (h. 1918).
• Uztailaren 3a - Elsie Maud Wakefield, ingeles naturalista, irakasle, mikologo eta fitopatologoa (h. 1972).
• Uztailaren 5a - Evaristo Bozas, gipuzkoar kazetari eta gaztelerazko idazlea (h. 1929).
• Uztailaren 5a - Willem Drees, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1988).
• Uztailaren 5a - Felix Timmermans, flandriar eleberrigilea (h. 1947).
• Uztailaren 9a - Pierre Prüm, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1950).
• Uztailaren 12a - Raoul Hausmann, austriar artista eta idazlea (h. 1971).
• Uztailaren 15a - Jacques Rivière, frantziar idazle, kritikari eta argitaratzailea (h. 1825).
• Uztailaren 16a - Pierre Benoit, frantses idazlea eta Frantziako Akademiako kidea (h. 1962).
• Uztailaren 18a - Francisco Basterretxea, euskal herritar politikari eta abokatua (h. 1975).
• Uztailaren 19a - Ana Carrique, argentinar musikagilea eta irakaslea (h. 1978).
• Uztailaren 23a - Salvador de Madariaga, euskal jatorriko espainiar idazle eta diplomatikoa (h. 1978).
• Uztailaren 23a - Walter Schottky, alemaniar fisikaria (h. 1976).
• Uztailaren 24a - Jun'ichirō Tanizaki, japoniar eleberrigilea (h. 1965).
• Uztailaren 25a - Bror von Blixen-Finecke, suediar baroia, idazlea eta afrikar ehiza larriko kirol-ehiztaria (h. 1946).
• Uztailaren 31 - Constant Permeke, belgikar margolari eta eskultorea (h. 1952).

Abuztua

• Abuztuaren 2a - Ignacio Errandonea, nafar elizgizona eta idazlea (h. 1970).
• Abuztuaren 3a - Vera Fokina, errusiar dantzaria (h. 1958).
• Abuztuaren 5a - Óscar Esplá, espainiar musikagilea (h. 1976).
• Abuztuaren 10a - Harry Lowe, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 1967).
• Abuztuaren 15a - Karl Korsch, alemaniar politikari eta filosofo marxista (h. 1961).
• Abuztuaren 18a - Joséphine Pencalet, bretainiar langilea, Udal kontseilu baterako hautatu zuten lehen emakume bretainiarra (h. 1972).
• Abuztuaren 19a - Antonio Juan Onieva Santamaría, nafar legegizona eta idazlea (h. 1977).
• Abuztuaren 31 - Ramón Biguri, euskal herritar politikaria.
• Abuztuaren 31 - Ramon Bikuña, bizkaitar politikari eta enpresaburua (h. 1935).

Iraila

• Irailaren 1a - Tarsila do Amaral, brasildar margolari modernista (h. 1973).
• Irailaren 3a - Jean Elitxagarai, euskal arraunlaria (h. 1987).
• Irailaren 8a - Siegfried Sassoon, ingeles olerkaria, Lehen Mundu Gerrako garrantzitsuenetakoa (h. 1967).
• Irailaren 10a - Giovanni Gronchi, Italiako presidentea (h. 1978).
• Irailaren 10a - H.D., estatubatuar olerkari, eleberrigile eta saiakeragilea (h. 1961).
• Irailaren 13a - Robert Robinson, ingeles kimikaria, 1947ko Kimikako Nobel Saria (h. 1975).
• Irailaren 14a - Jan Masaryk, txekoslovakiar politikari eta diplomazialaria (h. 1948).
• Irailaren 16a - Jean Arp, franko-alemaniar eskultore, margolari eta olerkaria (h. 1966).
• Irailaren 17a - Frank Griffin, zinema mutuaren garaiko estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta aktorea (h. 1953).
• Irailaren 18a - Georges Marquet, belgikar ostalari-enpresaria, luxuzko hotelen jabe eta kudeatzailea (h. 1947).
• Irailaren 21a - Rakel Alda, Emakume Abertzale Batzaren bizkaitar kidea eta maistra.
• Irailaren 25a - Jesus Guridi, arabar musikaria, Euskal Herriak eman duen musikagilerik ospetsuenetakoa (h. 1961).
• Irailaren 25a - José Juan Bautista Merino Urrutia, euskal-errioxar historialari eta euskalaria (h. 1982).
• Irailaren 26a - Archibald Hill, britainiar fisiologoa, 1922ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1977).

Urria

• Urriaren 3a - Alain-Fournier, frantziar eleberrigilea (h. 1914).
• Urriaren 5a - Alfonso Sena, gipuzkoar futbolaria (h. 1958).
• Urriaren 16a - David Ben-Gurion, Israelgo aurreneko lehen ministroa (h. 1973).
• Urriaren 16a - Boris Eijenbaum, errusiar literatura kritikaria (h. 1959).
• Urriaren 19a - Migel Olasagarre, aita Damaso Intza, euskal idazlea (h. 1986).
• Urriaren 22a - Juana Ontañón Valiente, espainiar maistra, Iruñeko Pablo Iglesias Ateneoaren sortzaileetako ba (h. 1972).
• Urriaren 24a - Emma Chacón i Lausaca, kataluniar-bizkaitar piano-jotzailea eta musikagilea (h. 1972).
• Urriaren 24a - Sergo Ordzonikidze, errusiar politikaria, Alderdi boltxebikeko kidea (h. 1937).
• Urriaren 25a - Karl Polanyi, ekonomiaren antropologo hungariarra (h. 1964).

Azaroa

• Azaroaren 1a - Hermann Broch, austriar idazlea (h. 1951).
• Azaroaren 2a - Sylvia Baleztena Azkarate, nafar idazlea eta orientalista (h. 1978).
• Azaroaren 2a - Joseph Campot, lapurtar arraunlaria (h. 1970).
• Azaroaren 6a - Ida Barney, estatubatuar astronomoa, 150.000 izarren neurketa astrometrikoak egin zituelako ezaguna (h. 1982).
• Azaroaren 7a - Chester Barnard, estatubatuar ekonomialaria, kudeaketa eta antolakuntza arloetan berritzailea (h. 1961).
• Azaroaren 7a - Aron Nimzowitsch, errusiar-daniar xakelaria, hipermodernismoaren xakelari nabarmenetakoa (h. 1935).
• Azaroaren 13a - Mary Wigman, alemaniar dantzaria eta koreografoa (h. 1973).
• Azaroaren 15a - Pedro Sanjuan, gipuzkoar musikagile, musika irakasle eta orkestra zuzendaria (h. 1976).
• Azaroaren 16a - Leila Ross-Shier, kaimandar liburuzain, irakasle eta musikagilea (h. 1968).
• Azaroaren 17a - Elena Fortún, espainiar idazlea, haur eta gazte literaturakoa (h. 1952).
• Azaroaren 20a - Karl von Frisch, austriar zoologoa (h. 1982).
• Azaroaren 21a - Harold Nicolson, britainiar politikari, diplomazialari, historialari, biografo, eleberrigile eta kazetaria (h. 1968).
• Azaroaren 23a - José María Preciado, nafar apaiza (h. 1963).
• Azaroaren 27a - Tsuguharu Foujita, japoniar margolaria (h. 1968).

Abendua

• Abenduaren 1a - Jan Piarre Larralde, euskal bertsolaria (h. 1945).
• Abenduaren 1a - Rex Stout, estatubatuar eleberri beltz egilea (h. 1975).
• Abenduaren 1a - Zhu De, txinatar militarra eta politikaria (h. 1976).
• Abenduaren 3a - Manne Siegbahn, suediar fisikaria, 1924ko Fisikako Nobel Saria (h. 1978).
• Abenduaren 4a - Ludwig Bieberbach, alemaniar matematikaria (h. 1982).
• Abenduaren 7a - Urbano Mantxobas, bizkaitar arkitekto eta marrazkilaria (h. 1968).
• Abenduaren 7a - Joakin Eugenio Perez de Senosiain, Buenabentura Oyeregi, nafar idazlea eta kaputxinoa (h. 1956).
• Abenduaren 8a - Diego Rivera, mexikar margolaria (h. 1957).
• Abenduaren 10a - Victor McLaglen, ingeles aktorea (h. 1959).
• Abenduaren 12a - Constantino Salinas, nafar sendagile eta politikari sozialista (h. 1966).
• Abenduaren 18a - Ty Cobb, estatubatuar beisbol jokalaria, bere garaiko beisboleko izarrik handientzat hartua (h. 1961).
• Abenduaren 24a - Michael Curtiz, hungariar-estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1962).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Isolina Pliego, nafar maistra (h. 1968).
• Julia Iruretagoiena, Tomas Meaberen emaztea, ekintzaile soziala (h. 1954).
• Martin Minvielle, euskal medikua (h. 1948).
• Victor Zabala, Arteondo, gipuzkoar harrijasotzailea.
• Concepción Caceres, espainiar emagina, gerra zibilaren hasieran, fusilatua (h. 1936).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 8a - Juan María Gelbentzu, nafar organo-jotzaile eta pianista (j. 1819).
• Urtarrilaren 16a - Amilcare Ponchielli, italiar musikagilea (j. 1834).
• Urtarrilaren 17a - Paul Baudry, frantziar margolaria, akademizismoaren ordezkari ospetsuenetako bat (j. 1828).
• Martxoaren 8a - Paul Féval, frantziar eleberrigile eta antzerkigilea (j. 1816).
• Martxoaren 10a - Samuel Urrabieta, espainiar marrazkilari eta ilustratzailea (j. 1853).
• Martxoaren 17a - Pierre-Jules Hetzel, frantziar argitaratzailea (j. 1814).
• Apirilaren 25a - Eugène Isabey, frantziar margolaria (j. 1803).
• Maiatzaren 15a - Emily Dickinson, estatubatuar idazlea (j. 1830).
• Maiatzaren 17a - John Deere, estatubatuar errementari eta asmaitzalea (j. 1804).
• Maiatzaren 23a - Leopold von Ranke, alemaniar historialaria (j. 1795).
• Maiatzaren 29a - Damaso Etxeberria Iturralde, Bordelen jaiotako idazlea, Nafarroako Batzorde Karlistako kide eta Baztango alkatea (j. 1834).
• Maiatzaren 30a - Matias Mulumba, Ugandako martirietako bat (j. 1836).
• Maiatzaren 31a - Noe Mawaggali, Ugandako martirietako bat.
• Ekainaren 3a - Karlos Lwanga, Ugandako martirietako bat (j. 1860 inguru).
• Ekainaren 3a - Kizito, Ugandako martirietako bat (j. 1872).
• Ekainaren 13a - Luis II.a Bavariakoa, Bavariako erregea (j. 1845).
• Ekainaren 14a - Aleksandr Ostrovski, errusiar antzerkigilea (j. 1823).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 11 - Jules Malou, Belgikako lehen ministroa (j. 1810).
• Uztailaren 21a - Karl von Piloty, alemaniar margolaria (j. 1826).
• Uztailaren 31a - Franz Liszt, hungariar konpositorea (j. 1811).
• Abuztuaren 16a - Ramakrishna, indiar yogia (j. 1836).
• Irailaren 17a - Asher Brown Durand, estatubatuar margolaria, Hudson Ibaiaren Eskolako kidea (j. 1796).
• Irailaren 20a - José Francisco Arroyo, gipuzkoar musikagilea (j. 1818).
• Urriaren 8a - José Casado del Alisal, espainiar margolaria (j. 1830).
• Urriaren 16a - Adolphe Daguenet, euskal politikaria (j. 1801).
• Urriaren 21a - Jose Hernandez, argentinar olerkari, politikari eta kazetaria (j. 1834).
• Azaroaren 18a - Chester Alan Arthur, Ameriketako Estatu Batuetako 21. Presidentea (j. 1829).
• Abenduaren 10a - Marco Minghetti, Italiako lehen ministroa (j. 1818).
• Abenduaren 22a - Adèle Esquiros, frantziar idazle eta kazetari feminista (j. 1819).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Agustín Goytisolo, bizkaitar esklabo-trafikatzailea, azukrearen industriaren sustatzailea Kuban (j. 1811).
• Simón de la Torre, bizkaitar militarra, mariskal karlista (j. 1804).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7822
• Multimedia: 1886