Uztailaren 28
data
Uztailaren 28a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta bederatzigarren eguna da, 210.a bisurteetan. 156 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
Heriotzak
.jpg)
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 2001 - Alejandro Toledo aukeratu zuten Peruko presidente, zortzi hilabete lehenagoko Alberto Fujimoriren aurkako mozio-zentsura baten ondoren.
- 2011 - Hego Korean euriteek eragindako lubizietan berrogei pertsona hil ziren.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1980 - Luis de Uranzu Kultur Taldea (LUKT) sortu zen Irunen
MunduaAldatu
- 1954 - On the Waterfront (Itsasaurrean) filma estreinatu zen, Elia Kazanek zuzendu eta Marlon Brando, Karl Malden, Lee J. Cobb, Rod Steiger eta Eva Marie Saint aktoreek antzeztu zuten.
- 1959 - North by Northwest (Ipar Ipar-Mendebaldea) filma estreinatu zen, Alfred Hitchcockek zuzendu eta Cary Grant, Eva Marie Saint, James Mason, Jessie Royce Landis eta Martin Landau aktoreek antzeztu zuten.
- 1982 - An Officer and a Gentleman (Ofiziala eta Zalduna) filma estreinatu zen, Taylor Hackford estatubatuar zinema zuzendariak zuzendu eta Richard Gere, Debra Winger eta Louis Gossett, Jr. aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologiaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
KirolakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1769 - Joachim Labrouche, Donibane Lohizuneko alkate eta ontzijabea (h. 1853).
- 1805 - Nazario Karrikiri, nafar bankari eta enpresaburua (h. 1884).
- 1857 - Tomás Zubiria, bilbotar ingeniari eta enpresaburua (h. 1932).
- 1884 - Nazario Oleaga, euskal legegile eta euskaltzalea (h. 1961).
- 1887 - Maddi Ariztia, euskal idazlea (h. 1972).
- 1891 - Jose Tomas Uruñuela, arabar musikagilea, musikologoa eta dantzako maisua (h. 1963).
- 1906 - Luis Arellano, euskal abokatu eta politikaria, Zaragozan (h. 1969).
- 1911 - Federico Etxebarria Uribe, bilbotar margolaria (h. 2004).
- 1935 - José María Iraburu, nafar teologo eta Iruñeko eliz presbiteroa.
- 1936 - Ignacio Gogortza, gipuzkoar apaiz katolikoa, Coronel Oviedoko gotzaina.
- 1943 - Daniel Poulou, UMPko lapurtar politikaria, Urruñako auzapez ohia.
- 1948 - Iñaki Esnaola, gipuzkoar abokatua eta Herri Batasunako politikari ohia.
- 1950 - Teófilo Serrano, nafar ingeniari eta politikaria.
- 1958 - Miren Aranoa, nafar politikaria, Buenos Airesen.
- 1961 -
- Iñaki Bijandi, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Nieves Ibeas, aragoiar politikari eta unibertsitateko irakaslea, Gasteizen.
- Aitor Mazo, bilbotar aktorea eta zinema zuzendaria (h. 2015).
- 1965 - Mariló Montero, nafar kazetari eta telebista aurkezlea.
- 1966 - Delphine Ernotte, lapurtar ingeniaria, France Télévisions taldearen presidentea.
- 1973 - Gonzalo Etxague, euskal idazlea, Madrilen.
- 1976 - Iker Flores, nafar txirrindularia.
- 1978 - Jon Hernández, gipuzkoar politikari eta historialaria.
- 1982 -
- Joseba Arriaga, bizkaitar futbolaria.
- Amaia Olabarrieta, bizkaitar futbolaria.
- 1993 - Arrate Agirre, arabar saskibaloi jokalaria.
- 1994 - Iñaki Artola, gipuzkoar esku huskako pilotaria.
- 1998 -
- Maria Eraunzetamurgil, gipuzkoar saskibaloi-jokalaria.
- Beñat Iturbe, euskal aktorea.
MunduaAldatu
- 1165 - Ibn al-Arabi, andalustar filosofo, teosofo eta mistikoa (h. 1240).
- 1458 - Jacopo Sannazaro, italiar poeta eta humanista (h. 1530).
- 1783 - Pierre Claude François Delorme, Neoklasizismoko margolari eta irarle frantziarra (h. 1859).
- 1804 - Ludwig Feuerbach, alemaniar filosofoa eta moralista (h. 1872).
- 1812 - Józef Ignacy Kraszewski, poloniar idazlea (h. 1887).
- 1827 - José Oliver y Hurtado, espainiar historialari, arkeologo eta apaiz katolikoa (h. 1887).
- 1840 - Edward Drinker Cope, estatubatuar paleontologoa (h. 1897).
- 1845 - Émile Boutroux, frantziar filosofoa eta filosofiaren historialaria (h. 1921).
- 1854 - Guillermo Tell Villegas Pulido, Venezuelako presidentea (h. 1949).
- 1866 - Helen Beatrix Potter, britainiar idazlea (h. 1943).
- 1867 - Gustaf Komppa, finlandiar kimikaria (h. 1949).
- 1874 - Ernst Cassirer, alemaniar filosofoa (h. 1945).
- 1879 - Gabriel Miró, espainiar idazlea (h. 1930).
- 1884 - Gerard Manley Hopkins, ingeles olerkaria (h. 1889).
- 1887 - Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (h. 1968).
- 1902 -
- Albert Namatjira, australiar margolaria, Australiako arte indigenaren aitzindaria (h. 1959).
- Karl Popper, austriar jatorriko britainiar filosofoa (h. 1994).
- 1903 - Silvina Ocampo, gaztelaniazko eta frantsesezko argentinar idazlea (h. 1993).
- 1904 - Pavel Alekseievitx Txerenkov, errusiar fisikaria, Txerenkov erradiazioaren aurkizailea eta 1958ko Fisikako Nobel Saria (h. 1990).
- 1905 - William Stephen Finsen, hegoafrikar astronomoa (h. 1979).
- 1907 - Earl Tupper, estatubatuar enpresario eta asmatzailea, Tupperwarearen asmatzailea (h. 1983).
- 1909 - Malcolm Lowry, ingeles idazlea (h. 1957).
- 1915 - Charles Hard Townes, estatubatuar fisikaria, 1964ko Fisikako Nobel Saria (h. 2015).
- 1917 - Gloria Fuertes, espainiar poeta (h. 1998).
- 1925 - Baruch Blumberg, estatubatuar medikua, 1976ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2011).
- 1927 -
- John Ashbery, estatubatuar poeta, AEBetako poetarik esanguratsuenetakoa (h. 2017).
- David Viñas, argentinar eleberrigilea (h. 2011).
- 1929 - Jacqueline Bouvier Kennedy, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 1994).
- 1930 - Claude Boujon, haur eta gazte literaturako idazle eta ilustratzaile frantziarra (h. 1995).
- 1935 - Lisa Gastoni, italiar aktorea.
- 1938 -
- Luis Aragonés, espainiar futbol jokalari eta entrenatzailea (h. 2014).
- Alberto Fujimori, Peruko presidentea.
- 1941 - Riccardo Muti, italiar orkestra-zuzendaria.
- 1942 - Meave Leakey, britainiar-kenyar paleoantropologoa, lehen hominidoen bilakaeran aditua.
- 1943 - Richard Wright, ingeles musikari, abeslari eta teklatu-jotzailea, Pink Floyd taldeko kide sortzailea (h. 2008).
- 1944 - Jean-Marie Leblanc, Frantziako Tourreko zuzendari ohia.
- 1948 - Andrés Aberasturi, espainiar kazetaria.
- 1949 - Rik Van Linden, flandriar txirrindulari ohia.
- 1951 -
- Santiago Calatrava, espainiar arkitekto, eskultore eta ingeniaria.
- Alfredo Pérez Rubalcaba, espainiar politikaria (h. 2019).
- 1952 - Maha Vajiralongkorn, Thailandiako erregea.
- 1954 -
- Hugo Chávez, Venezuelako presidentea (h. 2013).
- Gerd Faltings, alemaniar matematikaria.
- 1959 - William T. Vollmann, estatubatuar idazle, kazetari eta gerrako korrespontsala.
- 1962 - Pablo Carbonell, espainiar abeslari, umorista eta aktorea.
- 1965 - Pedro Troglio, argentinar futbolari ohia.
- 1966 - Jesús Cifuentes, espainiar abeslari eta musikaria.
- 1969 - Alexis Arquette, estatubatuar aktore, kabaret-artista, marrazkilari underground eta ekintzaile transexuala (h. 2016).
- 1971 -
- Abu Bakr al-Baghdadi, bere burua kalifa izendatu zuen Estatu Islamikoko irakiar terrorista (h. 2019).
- Ray Fernández, kubatar musikaria.
- 1972 - Elizabeth Berkley, estatubatuar aktorea.
- 1974 - Alexis Tsipras, Greziako lehen ministroa.
- 1975 - Leonor Watling, espainiar aktore eta abeslaria.
- 1977 -
- Emanuel Ginobili, argentinar saskibaloi jokalaria.
- Aleksandar Živković, serbiar futbolari ohia.
- 1979 -
- Mireia Boya, okzitaniar-kataluniar ingurumen hezitzailea eta politikaria.
- Shahzoda, uzbekistandar abeslaria eta aktorea.
- 1983 - Juan Guaidó, venezuelar ingeniari eta politikaria.
- 1984 - John David Washington, estatubatuar futbol amerikar jokalari ohia eta aktorea.
- 1989 - Ami Otaki, japoniar futbolaria.
- 1991 - Kantemir Balagov, errusiar zinemagilea.
- 1993 -
- Harry Kane, ingeles futbolaria.
- Cher Lloyd, britainiar abeslaria.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1916 - Heraclio Fournier González, espainiar kartagilea, Naipes Heraclio Fournier enpresa Gasteiztarraren sortzailea, Frantzian (j. 1849).
- 1936 -
- David Carlos Bergara, nafar apaiz eskolapioa, Huescan fusilatua (j. 1907).
- León Carrasco, gipuzkoar militarra, eraila (j. 1879).
- 1966 - Marcelino Usatorre, bizkaitar miliziano komunista, Moskun (j. 1902).
- 1970 -
- Dominique Soubelet, lapurtar apaiza eta euskal idazlea (j. 1897).
- Antonio Valverde, gipuzkoar margolaria, grabatzailea, publizista, industrialaria eta euskal idazlea (j. 1915).
- 1980 - Mixel Labéguerie, euskal abeslaria eta politikaria, Euskal Kantagintza Berriaren aita, Tolosa Okzitania (j. 1921).
- 1984 - Tomas Perez Revilla, Tomason, GAL erakundeak jarritako lehergailu batek larriki zauritu ondoren.
- 2000 - Felix Iñurrategi, gipuzkoar mendizalea, Gasherbrum II mendian (j. 1967).
- 2018 - Fernando Tirapu, nafar futbolaria (j. 1951).
MunduaAldatu
- 450 - Teodosio II.a, Ekialdeko Inperio Erromatarreko agintaria (j. 401).
- 1057 - Viktor II.a, Aita santua.
- 1460 - Margarida Borràs, Valentziako emakume transexuala, bere genero identitatearen ondorioz urkatua eta egun Valentzian LGBT eskubideen defentsarako ikonoa.
- 1540 - Thomas Cromwell, ingeles politikaria.
- 1655 - Cyrano de Bergerac, frantziar dramaturgoa (j. 1619).
- 1667 - Abraham Cowley, ingeles olerkaria (j. 1618).
- 1723 - Mariana Alcoforado, portugaldar erlijioso eta idazlea (j. 1640).
- 1741 - Antonio Vivaldi, italiar musikagilea (j.1678).
- 1750 - Johann Sebastian Bach, alemaniar musikagilea (j. 1685).
- 1794an, gillotinatuak:
- Georges Couthon, frantziar politikari eta iraultzailea (j. 1755).
- Maximilien Robespierre, frantziar iraultzailea (j. 1758).
- Louis de Saint-Just, Frantziako Iraultzako protagonista (j. 1767).
- 1802 - Giuseppe Sarti, italiar musikagilea (j. 1729).
- 1808 - Selim III.a, Otomandar Inperioko sultana (j. 1761).
- 1844 - Josef Bonaparte, korsikar abokatua, diplomatikoa eta politikaria, Napoleon Bonaparteren anai zaharra (j. 1768).
- 1895 - Jean Alexandre LeMat, frantziar medikua, LeMat errebolberraren asmatzailea (j. 1821).
- 1899 - Antonio Guzmán Blanco, Venezuelako presidentea (j. 1829).
- 1922 - Jules Guesde, frantziar politikaria (j. 1845).
- 1923 - Flora Murray, eskoziar emakumezko mediku aitzindaria eta sufragista (j. 1869).
- 1928 - Édouard-Henri Avril, frantziar margolari komertziala eta Paul Avril izengoitiaz literatura-erotiko ilustratzailea (j. 1849).
- 1934 - Marie Dressler, kanado-estatubatuar aktorea (j. 1868).
- 1942 - Flinders Petrie, britainiar arkeologo eta egiptologoa (j. 1853).
- 1948 - Mikola Podvoiski, ukrainar jatorriko boltxebikea (j. 1880).
- 1957 -
- Edith Abbott, estatubatuar ekonomista, gizarte-langilea, hezitzailea eta idazlea (j. 1876).
- Genaro Riestra, asturiar politikaria (j. 1905).
- 1962 - Mariano Gamir, espainiar jenerala (j. 1877).
- 1968 - Otto Hahn, alemaniar fisikaria eta kimikaria, 1944ko Kimikako Nobel Saria (j. 1879).
- 1992 - Rafael Medina Vilallonga, andaluziar politikari eta abokatua (j. 1905).
- 1995 - Susie Cooper, zeramika diseinatzaile ingelesa (j. 1902).
- 1998 - Zbigniew Herbert, poloniar poeta, saiakeragile eta antzerkigilea, Poloniako XX. mendeko poeta handienetako bat (j. 1924).
- 2004 -
- Francis Crick, britainiar biologo eta irakaslea, 1962ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1916).
- Tiziano Terzani, italiar kazetari eta idazlea, gerra-berriemailea (j. 1938).
- 2007 - Isidore Isou, errumaniar-frantziar idazlea (j. 1925).
- 2016 -
- Émile Derlin Zinsou, Dahomeyko presidentea (j. 1918).
- Mahasweta Devi, bengaliar-indiar idazle eta aktibista (j. 1926).
- 2017 - Liudmila Txernikh, errusiar astronomoa (j. 1935).
- 2019 - Eduardo Gómez Manzano, espainiar telebista, zinema eta antzerkiko komedia aktorea (j. 1951).
- 2020 - Gisèle Halimi, tunisiar-frantziar abokatua, idazlea eta ekintzaile feminista (j. 1927).
Jaiak eta urteurrenakAldatu
- Sehaska egutegiko izendegia: Peru/Peruri eta Aramotz.
