1871

1871. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa
Urteak	1868  • 1869  • 1870 • 1871 • 1872 • 1873 • 1874
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1871 MDCCCLXXI
Ab urbe condita	2624
Armeniar egutegia	1320 ԹՎ ՌՅԻ
Bahá'í egutegia	27 – 28
Bengaliar egutegia	1278
Berber egutegia	2821
Egutegi budista	2415
Myanmarko egutegia	1233
Bizantziar egutegia	7379 – 7380
Koptoen egutegia	1587 – 1588
Etiopiar egutegia	1863 – 1864
Hebrear egutegia	5631 – 5632
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1927 – 1928
Shaka Samvat	1793 – 1794
Kali Yuga	4972 – 4973
Iraniar egutegia	1249 – 1250
Islamiar egutegia	1287 – 1288
Japoniar egutegia	Meiji 4 (明治4年)
Korear egutegia	4204
Thailandiar eguzki egutegia	2414
Holozeniar egutegia	11871

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Maiatzaren 10a – Frankfurteko hitzarmena sinatu zen. Frantzia-Prusia gerrari bukaera ematen.
• Urriaren 8a – Chicagoko Sute Handia piztu zen.
• Azaroaren 27a – Espainiarrek Habanako zortzi medikuntza ikasle exekutatu zituzten Kuban, eta beste dozenaka espetxeratu. Fusilatu guztiak 21 urtetik beherakoak ziren.

Arte eta kultura

• Martxoaren 16a – Marina, Emilio Arrieta nafar konposatzailearen musika eta Francisco Camprodónen eta Miguel Ramos Carriónen libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Errege Antzokian.
• Abenduaren 24a – Aida, Giuseppe Verdiren musika eta Antonio Ghislanzoniren libretoa duen opera estreinatu zen Kairoko Khedivear Opera Antzokian.

Kirolak

• Martxoaren 27a – Nazioarteko lehen errugbi partida historian jokatu zuten Eskoziak eta Ingalaterrak. Eskoziak irabazi zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 2a – Anne Sewell Young, estatubatuar astronomia-irakaslea (h. 1961).
• Urtarrilaren 5a – Federigo Enriques, italiar matematikaria (h. 1946).
• Urtarrilaren 5a – Remigio Gandasegi, euskal artzapezpikua (h. 1937).
• Urtarrilaren 7a – Émile Borel, frantziar matematikaria eta politikaria (h. 1956).
• Urtarrilaren 12a – Ricardo Baroja, Euskal Herrian bizitako espainiar margolaria, grabatzailea eta idazlea (h. 1953).
• Urtarrilaren 17a – Nicolae Iorga, Errumaniako lehen ministroa (h. 1940).
• Urtarrilaren 19a - Ramon Carmona Urrutia, nafar eskultore marmolista (h. 1929).

Otsaila

• Otsailaren 2a – Olga Preobrajenska, errusiar-fratziar dantzaria (h. 1962).
• Otsailaren 4a – Friedrich Ebert, Weimarko Errepublikako lehen lehendakaria (h. 1925).
• Otsailaren 6a – Adelina Méndez de la Torre, asturiar maistra, pedagogoa eta intelektuala, Bilboko hezkuntzaren antolaketan eragin handia izandakoa (h. 1960).
• Otsailaren 18a – Udny Yule, britaniar estatistikaria (h. 1951).
• Otsailaren 25a – Lesia Ukrainka, ukrainierazko poeta eta antzerkigilea (h. 1913).

Martxoa

• Martxoaren 3a – Maurice Garin, frantziar txirrindularia, Frantziako Tourreko lehen garailea (h. 1957).
• Martxoaren 27a – Heinrich Mann, alemaniar idazlea (h. 1950).

Apirila

• Apirilaren 3a – Julio Urkixo, bizkaitar idazle, euskalari eta testu biltzaile eta editorea (h. 1950).
• Apirilaren 5a – Orfilia Rico, uruguaiar aktorea (h. 1936).
• Apirilaren 10a – Domitila de Carvalho, portugaldar medikua, irakaslea, idazlea eta politikaria, Coimbrako Unibertsitatera joan zen lehen emakumea (h. 1966).
• Apirilaren 13a – Alexander Forbes Irvine Forbes, hegoafrikar astronomoa (h. 1959).
• Apirilaren 14a – Baleriano Mokoroa, euskal idazlea (h. 1941).
• Apirilaren 14a – Antonio Paoli, puertorricar opera kantaria, ospea lortutako lehen tenore puertorricarra (h. 1946).
• Apirilaren 15a – Jorge Meléndez, El Salvadorko presidentea (h. 1953).
• Apirilaren 16a – John Millington Synge, irlandar idazle, olerkari, antzerkigile eta folklore biltzailea (h. 1909).
• Apirilaren 24a – Ioannis Metaxas, greziar militar, politikari eta diktadorea (h. 1941).
• Apirilaren 29a – William Stern, alemaniar filosofoa eta psikologoa (h. 1938).

Maiatza

• Maiatzaren 3a – Mari Cruz Guruzeta, bizkaitar emagina eta Areatzako Emakume Abertzale Batza erakundearen sortzailea (h. 1934).
• Maiatzaren 6a – Victor Grignard, frantziar kimikaria, 1912ko Kimikako Nobel saria (h. 1935).
• Maiatzaren 11 – Emiliano Chamorro Vargas, Nikaraguako presidentea (h. 1966).
• Maiatzaren 11 – Mariano Fortuny Madrazo, espainiar margolari, asmatzaile, grabadore, argazkilari, diseinatzaile, enpresari eta eszenografoa (h. 1949).
• Maiatzaren 15a – Wilhelm von Opel, alemaniar ingeniaria, Opel automobil enpresaren sortzaileetako bat (h. 1948).
• Maiatzaren 20a – Paskual Bernardino Biguria, Prantzisko Elizondarra, nafar apaiza eta euskal idazlea (h. 1932).
• Maiatzaren 24a – Rosario Pino, espainiar antzerki aktore eta txirrindulari afizionatua (h. 1933).
• Maiatzaren 26a – Camille Huysmans, Belgikako lehen ministroa (h. 1968).
• Maiatzaren 27a – Georges Rouault, frantziar margolari espresionista (h. 1958).

Ekaina

• Ekainaren 5a – Michele Angiolillo, italiar anarkista (h. 1897).
• Ekainaren 8a – Aloys Van de Vyvere, Belgikako lehen ministroa (h. 1961).
• Ekainaren 17a – James Weldon Johnson, estatubatuar idazle, poeta, kazetari, kritiko, abokatu eta antropologoa (h. 1938).

Uztaila

• Uztailaren 3a – William Henry Davies, ingelesez idatzi zuen galestar poeta (h. 1940).
• Uztailaren 5a – Claus Schilling, Dachau kontzentrazio esparruan presoekin esperimentuak egin zituen alemaniar medikua (h. 1946).
• Uztailaren 8a – Walter Breisky, Austriako kantzilerra (h. 1944).
• Uztailaren 10a – Marcel Proust, frantziar idazlea (h. 1922).
• Uztailaren 13a – Pedro Echeverría, argentinar pilotaria.
• Uztailaren 15a – Henryk Arctowski, poloniar zientzialari eta esploratzailea (h. 1958).
• Uztailaren 17a – Lyonel Feininger, alemaniar-estatubatuar margolaria eta marrazkilaria (h. 1956).
• Uztailaren 17a - Ethel Shakespear, britainiar geologo, funtzionario publiko eta filantropoa (h. 1946).
• Uztailaren 18a – Giacomo Balla, italiar margolari, arte irakasle eta olerkaria (h. 1958).
• Uztailaren 21a – Guglielmo Ferrero, italiar historialari, kazetari, saiakeragile eta eleberrigilea (h. 1942).
• Uztailaren 23a – Ovide Decroly, belgikar mediku, pedagogo eta hezitzailea (h. 1932).
• Uztailaren 27a – Elvira Zulueta, arabar aristokrata (h. 1917).

Abuztua

• Abuztuaren 2a – Martín Rodríguez Seminario, nafar musikagile eta ganberako maisua (h. 1961).
• Abuztuaren 13a – Karl Liebknecht, alemaniar sozialista, Alemaniako Alderdi Komunistaren sortzaileetako bat (h. 1919).
• Abuztuaren 14a – Guangxu, Txinako enperadorea (h. 1908).
• Abuztuaren 15a – Grafton Elliot Smith, ingeles anatomista, arkeologo eta etnologoa (h. 1937).
• Abuztuaren 19a – Orville Wright, estatubatuar hegazkin egile eta hegazkin pilotua, bere anaia Wilburrekin batera hegazkinaren asmatzailetzat hartua (h. 1948).
• Abuztuaren 21a – Leonid Andreiev, errusiar idazlea (h. 1919).
• Abuztuaren 23a – Sofia Panina, errusiar politikari eta filantropo liberala (h. 1956).
• Abuztuaren 27a – Theodore Dreiser, estatubatuar eleberrigilea (h. 1945).
• Abuztuaren 29a – Albert Lebrun, Frantziako Errepublikako 15. presidentea (h. 1950).
• Abuztuaren 29a – Jack Butler Yeats, irlandar margolaria (h. 1957).
• Abuztuaren 30a – Ernest Rutherford, zeelandaberritar fisikari eta kimikaria, fisika nuklearraren aita eta 1908ko Kimikako Nobel Saria (h. 1937).

Iraila

• Irailaren 5a – Friedrich Akel, Estoniako estatuburua (h. 1941).
• Irailaren 8a – Mary Hallock-Greenewalt, estatubatuar asmatzailea eta piano-jotzailea (h. 1950).
• Irailaren 15a – Marguerite Moreno, frantziar aktorea, Comédie Françaiseko kide garrantzitsua (h. 1948).
• Irailaren 23a – František Kupka, txekiar margolari eta artista grafikoa (h. 1957).
• Irailaren 27a – Grazia Deledda, italiar idazlea eta 1926ko Literaturako Nobel Saria (h. 1936).
• Irailaren 28a – Gerardo Machado, Kubako presidentea (h. 1939).
• Irailaren 28a – Pietro Badoglio, Italiako Erresumako lehen ministroa (h. 1956).

Urria

• Urriaren 2a – Cordell Hull, estatubatuar politikaria, 1945eko Bakearen Nobel Saria (h. 1955).
• Urriaren 3a – Stijn Streuvels, flandriar idazlea (h. 1969).
• Urriaren 14a – Alexander von Zemlinsky,  austriar musikagile eta orkestra-zuzendaria (h. 1942).
• Urriaren 19a – Fiodor Dan, errusiar mentxebike judua (h. 1947).
• Urriaren 26a – Joaquín Chapaprieta, Espainiako Ministroen Kontseiluko Presidentea (h. 1951).
• Urriaren 29a – Beatriz Pinheiro, portugaldar idazle, poeta, editore eta intelektuala eta Portugalgo emakumeen emantzipazio mugimendu modernoaren aitzindaria (h. 1922).
• Urriaren 30a – Paul Valéry, frantziar olerkaria (h. 1945).

Azaroa

• Azaroaren 1a – Stephen Crane, estatubatuar olerkaria (h. 1900).
• Azaroaren 6a - Severa de Madariaga, bizkaitar pedagogoa, Inka herrian Adopzio Alaba Kuttun izendatua 2009an (h. 1946).
• Azaroaren 7a – Florentzio Axpe, euskal apaiza (h. 1957).
• Azaroaren 9a – Florence Rena Sabin, estatubatuar medikua, emakume aitzindaria zientzia arloan (h. 1953).
• Azaroaren 26a – Luigi Sturzo, italiar politikaria, soziologoa eta apaiza (h. 1959).
• Azaroaren 26a – Augusto Weberbauer, alemaniar naturalista, botanikari eta unibertsitateko irakaslea, XX. mendeko botanikari garrantzitsuenetakoa (h. 1948).

Abendua

• Abenduaren 3a – Javier Prado y Ugarteche, perutar historialari, filosofo, abokatu eta politikaria (h. 1921).
• Abenduaren 13a – Emily Carr, kanadar artista eta idazlea (h. 1945).
• Abenduaren 29a – Giuseppe Motta, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1940).
• Abenduaren 31 – María Villén, espainiar pedagogoa eta irakaslea, Bigarren Errepublikako maistra (h. 1961).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Martzelino Baskaran, Sumendixa, gipuzkoar armagile eta politikaria (h. 1952).
• Salbat Darritxon, Behaska, lapurtar pilotaria (h. 1941).
• Edith Alleyne Sinnotte, anglo-australiar esperantozko idazlea (h. 1947).
• Dina Alma de Paradeda, brasildar socialitea eta izenez ezagutzen den lehenengo emakume transgeneroetako bat (h. 1906).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 12a – Eduardo Zamakois, Euskal Herriko margolaria (j. 1841).
• Urtarrilaren 13a – Henriette d'Angeville, Mont Blanc gailurrera iritsi zen bigarren emakumea (j. 1794).
• Urtarrilaren 21a – Jan Jacob Rochussen, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1797).
• Urtarrilaren 25a – Jeanne Villepreux-Power, frantziar itsas-biologo aitzindaria (j. 1794).
• Urtarrilaren 30a – Marie-Pauline Soyer, frantziar grabatzailea (j. 1786).
• Otsailaren 1a – Alexander Serov, errusiar musikagilea (j. 1820).
• Otsailaren 2a – József Eötvös, hungariar idazle eta politikaria (j. 1813).
• Otsailaren 7a – Heinrich Steinweg, Alemanian jaiotako Estatu Batuetako piano-egilea (j. 1797).
• Otsailaren 8a – Moritz von Schwind, austriar margolaria (j. 1804).
• Otsailaren 9a – Martha Haines Butt, estatubatuar idazle eta sufragista (j. 1833).
• Otsailaren 10a – Étienne Constantin de Gerlache, Belgikako lehen ministroa (j. 1785).
• Otsailaren 11 – Gaspard-Théodore-Ignace de la Fontaine, Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1787).
• Otsailaren 21a – Justin Cénac-Moncaut, frantziar idazle eta historialaria (j. 1814).
• Martxoaren 23a – Domingo Ereño, bizkaitar apaiza (j. 1811).
• Martxoaren 24a – Jules Balasque, lapurtar historialaria (j. 1815).
• Apirilaren 2a – Paul Barroilhet, lapurtar opera abeslaria, baritonoa (j. 1810).
• Apirilaren 2a – Francisco Javier de Istúriz, Espainiako presidentea (j. 1790).
• Apirilaren 23a – Émile Deschamps, frantziar poeta (j. 1791).
• Apirilaren 27 – Sigismund Thalberg, suitzar musikagilea eta pianojolea (j. 1812).
• Maiatzaren 11 – John Herschel, ingeles matematikari, astronomo eta kimikaria (j. 1792).
• Maiatzaren 11 – Celedonio de Uribe, gipuzkoar bide, ubide eta portuetako ingeniaria (j. 1823).
• Maiatzaren 12a – Daniel Auber, frantziar operagilea (j. 1782).
• Maiatzaren 12a – Anselme Payen, frantziar kimikaria (j. 1795).
• Maiatzaren 23a – Jarosław Dąbrowski, poloniar militarra (j. 1838).
• Maiatzaren 29a – Jose Matia, euskal enpresari eta filantropoa (j. 1806).
• Ekainaren 9a – Anna Atkins, ingeles botanikari eta argazkilaria (j. 1799).
• Ekainaren 13a – Jean-Eugène Robert-Houdin, frantziar erlojugile, ilusionista eta magoa (j. 1805).
• Ekainaren 27a – Anna Sundström, Suediako lehen emakume kimikaritzat hartua (j. 1785).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 5a – Cristina Trivulzio, Italiaren independentziaren alde egin zuen italiar aristokrata (j. 1808).
• Irailaren 23a – Louis-Joseph Papineau, kanadar politikaria (j. 1786).
• Urriaren 13a – Jakub Kryštof Rad, suitzar fisikaria eta industria zuzendaria, azukre-koxkorren "asmatzailetzat" hartua (j. 1799).
• Urriaren 18a – Charles Babbage, ingeles matematikari, filosofo eta ingeniaria, konputagailu programagarrien kontzeptuaren sortzailea (j. 1791).
• Urriaren 22a – Roderick Murchison, eskoziar geologoa, Siluriar sistema ikertu zuen lehena (j. 1792).
• Abenduaren 3a – Bernard-Romain Julien, lapurtar litografo eta grabatzailea (j. 1802).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Jose Maria Etxeandia, euskal jatorriko mexikar agintaria.
• Manuel Irujo Apeztegi, nafar abokatua eta politikaria (j. 1803).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7746
• Multimedia: 1871 / Q7746