1874

1874. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa
Urteak	1871  • 1872  • 1873 • 1874 • 1875 • 1876 • 1877
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1874 MDCCCLXXIV
Ab urbe condita	2627
Armeniar egutegia	1323 ԹՎ ՌՅԻԳ
Bahá'í egutegia	30 – 31
Bengaliar egutegia	1281
Berber egutegia	2824
Egutegi budista	2418
Myanmarko egutegia	1236
Bizantziar egutegia	7382 – 7383
Koptoen egutegia	1590 – 1591
Etiopiar egutegia	1866 – 1867
Hebrear egutegia	5634 – 5635
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1930 – 1931
Shaka Samvat	1796 – 1797
Kali Yuga	4975 – 4976
Iraniar egutegia	1252 – 1253
Islamiar egutegia	1290 – 1291
Japoniar egutegia	Meiji 7 (明治7年)
Korear egutegia	4207
Thailandiar eguzki egutegia	2417
Holozeniar egutegia	11874

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urtarrilaren 13a - Tompkins plazako matxinada.
• Abuztuaren 27a - Bigarren Karlistaldia: karlistek Iruñeko setioa hasi zuten.
• Abuztuaren 30a - Erresuma Batuan gehienez 10 orduko laneguna ezarri zuten, baita 9 urtetik beherakoek lanik ez egitea ere.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 5a - Joseph Erlanger, estatubatuar fisiologoa, 1944ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1965).
• Urtarrilaren 9a - José Ametzola, bilbotar pilotaria, Olinpiar Jokoetan domina bat irabazi zuen Euskal Herriko lehenengo kirolaria (h. 1922).
• Urtarrilaren 17a - Gregorio Balparda, euskal herritar politikari, abokatu eta historialaria, Bilboko alkatea (h. 1936).
• Urtarrilaren 25a - William Somerset Maugham, ingelesezko idazlea (h. 1965).
• Urtarrilaren 29a - Tomás Muñiz, espainiar elizgizon eta politikaria, Iruñeko apezpikua izandakoa (h. 1948).
• Urtarrilaren 29a - John D. Rockefeller Jr., estatubatuar finantzaria eta filantropoa (h. 1960).

Otsaila

• Otsailaren 1a - Hugo von Hofmannsthal, austriar olerkari eta antzerki-idazlea (h. 1929).
• Otsailaren 3a - Gertrude Stein, estatubatuar idazle, poeta eta feminista (h. 1946).
• Otsailaren 4a - Luis Arana Uriguen, euskal kirolari, politikari eta enpresaria (h. 1951).
• Otsailaren 9a - Vsevolod Meyerhold, errusiar eta sobietar antzerkiko zuzendari, aktore eta ekoizlea (h. 1940).
• Otsailaren 11 - Elsa Beskow, haurrentzako liburuen idazle eta ilustratzaile suediarra (h. 1953).
• Otsailaren 12a - Auguste Perret, Belgikan jaiotako frantziar arkitektoa (h. 1954).
• Otsailaren 15a - Ernest Shackleton, anglo-irlandar esploratzailea (h. 1922).
• Otsailaren 18a - Aleksandr Aleksandrovitx Txuprov, errusiar estatistikaria (h. 1926).
• Otsailaren 23a - Konstantin Päts, Estoniako lehenbiziko presidentea (h. 1956).
• Otsailaren 23a - Gustav Weindorfer, austriar-australiar sustatzailea, ostalaria eta botanikaria (h. 1932).

Martxoa

• Martxoaren 13a - Paul Fauconnet, frantziar soziologoa (h. 1938).
• Martxoaren 16a - Frédéric François-Marsal, Frantziako lehen ministroa (h. 1958).
• Martxoaren 24a - Luigi Einaudi, Italiako presidentea (h. 1961).
• Martxoaren 24a - Harry Houdini, hungariar-estatubatuar ilusionista eta showmana (h. 1926).
• Martxoaren 26a - Elisabeth Altmann-Gottheiner, Hochschule edo goi mailako eskola batean klasea eman zuen lehen emakume irakasle alemana (h. 1930).
• Martxoaren 26a - Robert Frost, estatubatuar olerkaria (h. 1963).
• Martxoaren 29a - Louise Henry Hoover, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 1944).

Apirila

• Apirilaren 2a - Esteban Lasa, gipuzkoar apaiza (h. 1959).
• Apirilaren 10a - Jose Frantzisko Erauskin, Patxi Errota, Erauskin Errotari, gipuzkoar bertsolaria (h. 1945).
• Apirilaren 15a - Johannes Stark, alemaniar fisikaria, 1919ko Fisikako Nobel Saria (h. 1957).
• Apirilaren 25a - Guglielmo Marconi, italiar ingeniari elektrikoa, 1909ko Fisikako Nobel Saria (h. 1937).
• Apirilaren 28a - Karl Kraus, austriar poeta eta idazle satirikoa (h. 1936).

Maiatza

• Maiatzaren 1a - Romaine Brooks, estatubatuar margolaria (h. 1970).
• Maiatzaren 4a - Ramiro Maeztu, gasteiztar idazle eta saiogile erdalduna (h. 1936).
• Maiatzaren 8a - Inessa Armand, frantziar idazlea eta iraultzailea (h. 1920).
• Maiatzaren 9a - Howard Carter, ingeles arkeologo eta egiptologoa (h. 1939).
• Maiatzaren 29a - Gilbert Keith Chesterton, britainiar idazlea (h. 1936).
• Maiatzaren 29a - Jean-Maximin Palay, biarnes idazle eta hiztegigilea (h. 1965).

Ekaina

• Ekainaren 13a - Leopoldo Lugones, argentinar poeta eta idazlea (h. 1938).
• Ekainaren 16a - Fernand Bouisson, Frantziako lehen ministroa (h. 1959).
• Ekainaren 16a - Arthur Meighen, Kanadako lehen ministroa (h. 1960).

Uztaila

• Uztailaren 10a - Belén de Sárraga, espainiar-mexikar medikua, kazetaria eta aktibista feminista (h. 1951).
• Uztailaren 18a - Cathal Brugha, irlandar iraultzaile eta politikaria (h. 1922).
• Uztailaren 26a - Serge Koussevitzky, errusiar-estatubatuar musika-zuzendaria (h. 1951).
• Uztailaren 28a - Ernst Cassirer, alemaniar filosofoa (h. 1945).
• Uztailaren 29a - Serafin Huder, nafar medikua eta politikaria (h. 1962).

Abuztua

• Abuztuaren 4a - Charles-Louis Philippe, frantziar idazlea (h. 1909).
• Abuztuaren 10a - Herbert Clark Hoover, Ameriketako Estatu Batuetako 31. Presidentea (h. 1964).
• Abuztuaren 10a - Antanas Smetona, Lituaniako lehenbiziko presidentea (h. 1944).
• Abuztuaren 16a - Gerhard Hessenberg, alemaniar matematikaria (h. 1925).
• Abuztuaren 22a - Max Scheler, alemaniar filosofoa (h. 1928).
• Abuztuaren 25a - Jesús José Sagredo, gipuzkoar apaiz eta musikagilea (h. 1923).
• Abuztuaren 27a - Alice Archenhold, alemaniar astronomoa (h. 1943).
• Abuztuaren 27a - Carl Bosch, alemaniar kimikari eta ingeniaria, 1931ko Kimikako Nobel Saria (h. 1940).
• Abuztuaren 29a - Manuel Machado, espainiar poeta (h. 1947).
• Abuztuaren 30a - Emilie Flöge, austriar moda diseinatzailea eta enpresaria eta Gustav Klimten bikotekidea (h. 1952).

Iraila

• Irailaren 1a - Talat Pasha, Otomandar Inperioko politikaria (h. 1921).
• Irailaren 3a - Carl Størmer, norvegiar geofisikari eta matematikaria, aurora polarretan aditua (h. 1957).
• Irailaren 6a - Ángel Larroque, bizkaitar margolaria (h. 1961).
• Irailaren 13a - Arnold Schönberg, austriar musikagile, zuzendari eta irakaslea (h. 1951).
• Irailaren 17a - Vera Slutskaia, bielorrusiar boltxebikea (h. 1917).
• Irailaren 21a - Gustav Holst, ingeles musikagilea (h. 1934).
• Irailaren 21a - Julienne Mathieu, Frantziako film mutuetako lehen aktoreetako bat (h. 1943).

Urria

• Urriaren 8a - István Bethlen, Hungariako lehen ministroa (h. 1946).
• Urriaren 16a - Otto Mueller, alemaniar margolari eta ilustratzailea (h. 1930).
• Urriaren 20a - Charles Ives, estatubatuar musikagilea (h. 1954).
• Urriaren 21a - Henri Guisan, Suitzako Armadako komandante buruzagia (h. 1960).
• Urriaren 23a - Jose Maria Agesta, euskal idazlea eta musikagilea (h. 1951).
• Urriaren 24a - Josep Irla, Kataluniako Generalitateko 124. presidentea (h. 1958).

Azaroa

• Azaroaren 4a - Charles Despiau, frantziar eskultore eta marrazkigilea (h. 1946).
• Azaroaren 4a - Manuel de Mendívil, espainiar idazle, militar eta politikari kontserbadorea (h. 1942).
• Azaroaren 9a - Teodoro Dublang, arabar margolaria (h. 1940).
• Azaroaren 9a - Julio Romero de Torres, andaluziar margolaria (h. 1930).
• Azaroaren 15a - August Krogh, daniar fisiologoa, 1920ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1949).
• Azaroaren 16a - Alexander Koltxak, errusiar ozeanografo, itsas armadako almirante eta politikaria (h. 1920).
• Azaroaren 27a - Chaim Weizmann, israeldar zientzialaria eta politikaria (h. 1952).
• Azaroaren 29a - António Egas Moniz, portugaldar neurologo, politikari eta diplomazialaria, 1949ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1955).
• Azaroaren 30a - Winston Churchill, Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1965).
• Azaroaren 30a - Lucy Maud Montgomery, kanadar haur literatura egilea (h. 1942).

Abendua

• Abenduaren 1a - Michael Mallin, irlandar errepublikar eta sozialista, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
• Abenduaren 5a - Henriette Caillaux, Joseph Caillaux politikari frantsesaren emaztea eta arte historialaria (h. 1943).
• Abenduaren 14a - Consuelo Zavala, mexikar maistra eta feminista (h. 1956).
• Abenduaren 15a - Alfred Mills, ingeles futbolaria (h. 1929).
• Abenduaren 17a - William Lyon Mackenzie King, Kanadako lehen ministroa (h. 1950).
• Abenduaren 21a - Juan Bautista Sacasa, Nikaraguako presidentea (h. 1946).
• Abenduaren 21a - Josep Maria Sert, kataluniar margolaria (h. 1945).
• Abenduaren 28a - María de la O Lejárraga, María Martínez Sierra, espainiar idazle eta feminista (h. 1974).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Antonio Azarola, euskal itsasgizon, militar eta politikaria (h. 1936).
• Aureliano González, euskal zinema zuzendari, aktore, argazkigile eta ekoizlea.
• Enrique Ginea, arabar argazkilaria (h. 1944).
• Federico Montaner, nafar topografoa eta militarra (h. 1938).
• Pete Agerreberri, zuberoar meatzaria, Heriotza ibarrean urrea aurkitu zuen aitzindarietakoa (h. 1945).
• Joaquín Otamendi, gipuzkoar arkitektoa (h. 1960).
• Juan Jose Lujanbio Zabaleta, gipuzkoar bertsolaria (h. 1954).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 11 - Gail Borden, estatubatuar asmatzailea (j. 1801).
• Urtarrilaren 17a - Maria Teresa Bragantzakoa, Portugalgo infanta (j. 1793).
• Urtarrilaren 19a - August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, alemanezko olerkari eta filologoa (j. 1798).
• Urtarrilaren 24a - Regina Wauters, belgikar enpresaburu eta garagardogilea (j. 1795).
• Otsailaren 8a - David Friedrich Strauss, alemaniar filosofo eta teologoa (j. 1808).
• Otsailaren 9a - Jules Michelet, frantziar historialari eta idazlea (j. 1798).
• Otsailaren 9a - Ségurreko kondesa, errusiar jatorriko frantziar idazlea (j. 1799).
• Otsailaren 17a - Adolphe Quételet, belgikar estatistikari, matematiko, astronomo eta naturalista, demografiaren aitzindaria (j. 1786).
• Otsailaren 20a - Holger Roed, daniar margolaria (j. 1846).
• Otsailaren 20a - Joséphine Marchais, frantziar jornalaria, Parisko Komunan parte hartu zuena (j. 1837).
• Martxoaren 4a - Jean-Baptiste Etxeberri, euskal herritar politikaria (j. 1805).
• Martxoaren 8a - Millard Fillmore, Ameriketako Estatu Batuetako 13. Presidentea (j. 1800).
• Martxoaren 29a - Eustaquio Díaz de Rada, nafar jeneral karlista (j. 1815).
• Martxoaren 29a - Nicolás Ollo, nafar jeneral karlista (j. 1816).
• Martxoaren 30a - Teodoro Rada, Radica, nafar militar karlista (j. 1822).
• Apirilaren 19a - Owen Jones, britainiar arkitekto, artista dekoratibo, idazle eta hezitzailea, kromolitografian aitzindaria (j. 1809).
• Apirilaren 24a - Octave Tassaert, frantziar margolari, litografo eta grabatzailea (j. 1800).
• Apirilaren 28a - Castor Andetxaga, bizkaitar militar karlista (j. 1801).
• Ekaina - Cochise, txirikahua apatxeen buruzagia.
• Ekainaren 21a - Anders Jonas Ångström, suediar fisikari eta astronomoa (j. 1814).
• Ekainaren 22a - Howard Staunton, ingeles xakelaria, Staunton piezen diseinatzailea (j. 1810).
• Ekainaren 23a - Claudio Antón Luzuriaga, Errioxako legegizon eta politikaria (j. 1792).
• Ekainaren 27a - Manuel Gutiérrez de la Concha, espainiar militar eta politikaria (j. 1808).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 12a - Fritz Reuter, alemaniar idazlea (j. 1810).
• Abuztuaren 26a - Julie-Victoire Daubié, frantziar kazetaria, frantziar unibertsitateetan lizentziatura lortzen lehen emakumea (j. 1824).
• Irailaren 12a - François Pierre Guillaume Guizot, frantziar politikari eta historialaria (j. 1787).
• Irailaren 21a - Léonce Élie de Beaumont, frantziar geologoa (j. 1798).
• Azaroaren 17a - Francisco Lertsundi, gipuzkoar militar eta politikaria (j. 1817).
• Azaroaren 21a - Marià Fortuny, kataluniar margolaria (j. 1838).
• Abenduaren 22a - José Agustín Arrieta, mexikar margolaria (j. 1803).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Pablo Ilarregi, nafar historialaria, legegizona eta poeta (j. 1808).
• Bonkoro II.a, Benga herriko erregea San Juan lurmuturrean eta Coriscoeko badian.

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7761
• Multimedia: 1874