Otsailaren 2

Otsailaren 2a egutegi gregoriotarraren urteko hogeita hamahirugarren eguna da. 332 egun falta dira urtea amaitzeko, 333 egun bisurteetan.

Egun honetan Kandelario eguna ospatzen da Euskal Herrian, eta Marmotaren eguna AEBetan: biak ala biak Europan jatorria duen tradizio berarekin erlazionatuta daude.

Jaiotzak Euskal Herrian Martín Zubimendi Jaiotza: Donostia, 1999 Leonor I.a Nafarroakoa Jaiotza: Erriberri, 1426 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Tutera, 1479ko otsailaren 12a (egutegi gregorianoa) Unai Bustinza Jaiotza: Bilbo, 1992 eta 1992 Renaud-Bertrand Elizagarai Jaiotza: Armendaritze, 1652 Heriotza: Pougues-les-Eaux, 1719ko irailaren 30a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Shakira Jaiotza: Barranquilla, 1977 James Joyce Jaiotza: Rathgar, 1882 Heriotza: Zürich, 1941eko urtarrilaren 13a Valéry Giscard d'Estaing Jaiotza: Koblentza, 1926 Heriotza: Authon, 2020ko abenduaren 2a Ayn Rand Jaiotza: San Petersburgo, 1905 Heriotza: Manhattan eta New York, 1982ko martxoaren 6a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 2ko jaiotzak Fritz Kreisler • Bartel Leendert van der Waerden • Havelock Ellis • Kazimierz Kuratowski • Alfred Brehm • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Carmelo Larrea Jaiotza: Deustu, 1908ko uztailaren 7a Heriotza: Madril, 1980 Luis Jauregi Jaiotza: Errenteria, 1896ko ekainaren 21a Heriotza: Zarautz, 1971 Lorenzo Prestamero Jaiotza: Urizaharra, 1733ko abuztuaren 11 Heriotza: Gasteiz, 1817 Pello Zabala Jaiotza: Amezketa, 1943ko ekainaren 2a Heriotza: Arantzazuko santutegia, 2022 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Bertrand Russell Jaiotza: Trellech, 1872ko maiatzaren 18a Heriotza: Plas Penrhyn (en) , 1970 Dmitri Mendeleiev Jaiotza: Tobolsk, 1834ko urtarrilaren 27a (juliotar egutegia), 1834 eta 1834ko otsailaren 8a Heriotza: San Petersburgo, 1907 (juliotar egutegia) Giovanni Pierluigi da Palestrina Jaiotza: Palestrina, 1525 Heriotza: Erroma, 1594 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 2ko heriotzak Daniil Kharms • Konstantinos Carathéodory • Adolf Bastian • Henry Suso • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Hezeguneen Munduko Eguna Buenos Airesko armarria. 1119 - Kalisto II.a Aita Santu izendatu zuten. 1536 - Pedro de Mendoza espainiarrak Buenos Aires (irudian), Argentina, fundatu zuen. 1918 - Errusiak Estoniaren independentzia onartu zuen. 1922 - James Joyceren Ulises argitaratu zen. 1933 - Alemania: Adolf Hitlerrek Legebiltzarra disolbatu zuen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Otsaila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Asteartea 2022: Asteazkena 2023: Osteguna 2025: Igandea 2026: Astelehena 2027: Asteartea Izendegia Santutegia: Jesusen aurkezpena tenpluan, Andre Mariaren garbikundea, Joana Lestonnac-ekoa, Katalina Riccikoa Seaska egutegia: Kandelairu eta Garbiñe/Garbi.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1875 – Bigarren Karlistaldia: liberalek Iruñeko setioa apurtu zuten.
• 1956 – Euskal Herrian izugarrizko hotz denboralea hasi zen eta ia osorik elurpean geratu zen gau hartan. Hilabete inguru iraun zuen.
• 1980 – BVEk Jesus Maria Zubikarai Badiola ondarroarra, Euskadiko Ezkerraren jarraitzailea, hil zuen.
• 2002 –
  • Intsumiso talde batek armadak igorritako dokumentuak konfeti bilakatu zituen Bilboko Gobernu Militarraren aurrean. Bezperan intsumisioa despenalizatu zuen Espainiako Gobernuak.
  • Euskal Herrian Euskaraz taldeko hamar kidek intsumisio kanpaina abiatu zuten Gernika-Lumoko epaitegian.
• 2012 – Euskal Herrian siberiar hotz-boladak elurteak eta zero azpiko tenperaturak eragin zituen.
• 2014 – 2014ko otsailaren 2ko enbata: azken hogeita hamar urtetako itsas enbata handienaren ondorioz Euskal Kostalde osoko udalerri eta portuek kalte ugari eta larriak jasan zituzten, oso bereziki Donostia, Bermeo, Zarautz eta Hendaia udalerriek.

Mundua

• 1119 – Kalisto II.a Aita Santu izendatu zuten.
• 1428 – 6,7 magnitudeko lurrikara batek ehunka hildako utzi zituen Katalunian.
• 1878 – Greziak gerra deklaratu zion Turkiari.
• 1918 – Errusiak Estoniaren independentzia onartu zuen.
• 1920 – Estonia eta SESBen arteko bake ituna sinatu zen.
• 1933 – Alemania: Adolf Hitlerrek Alemaniako Legebiltzarra disolbatu zuen.
• 2005 – Gyanendra erregeak Nepalgo gobernua bertan behera utzi zuen eta botere osoa bereganatu zuen.
• 2010 – Gutxienez 41 lagun hil zituzten eta 106 zauritu Bagdad iparraldean egin zuten atentatu suizidan.
• 2012 – Espainian lau milioi pertsona baino gehiago zeuden langabezian.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1845 – Ildegonda, Emilio Arrieta nafar konposatzailearen musika eta Temistocle Soleraren libretoa duen opera estreinatu zen Milango Kontserbatorioan.

Mundua

• 1922 – James Joyceren Ulises argitaratu zen.
• 1979 – Michael Crichton estatubatuar idazle, gidoigile eta zinema zuzendariak zuzendutako eta Sean Connery, Donald Sutherland eta Lesley-Anne Down aktoreek antzeztutako The First Great Train Robbery filma estreinatu zen.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1426 – Leonor I.a Nafarroakoa, Nafarroako XXX. erregina (h. 1479).
• 1652 – Bernard Renau Elizagarai, nafar ingeniari eta militarra (h. 1719).
• 1733 – Joaquín María Egia, gipuzkoar zientzialari eta politikaria (h. 1803).
• 1778 – Maria Antonia Eskibel Navarrete, gasteiztar liberal sutsua eta frantsestua Espainiako Independentzia Gerra garaian (h. 1849).
• 1814 – Gabriel Ybarra Gutiérrez de Cabiedes, bizkaitar finantza gizona, Banco de Bilbaoren sortzaileetako bat (h. 1890).
• 1828 – Juan Maria Blas Altuna, bizkaitar konpositorea eta organista (h. 1868).
• 1831 – José María Lakoizketa, nafar botanikoa (h. 1891).
• 1878 – Alejandro Mallona, EAJko politikari eskuindar, katoliko eta abertzalea, Mundakako alkatea (h. 1937).
• 1883 – Nicolás Giral, tafallar idazlea (h. 1917).
• 1887 – María Francés, nafar aktorea (h. 1987).
• 1895 – Félix Alfaro Fournier, arabar enpresaburu eta politikaria (h. 1989).
• 1896 – Ramón Bengarai, euskal sindikalista eta politikaria (h. 1936).
• 1902 – Jesús Oiarbide, euskal atleta (h. 1933).
• 1913 – Teresa Atutxa, Sor Amparo, gipuzkoar erlijiosa (h. 2000).
• 1917 – Jose Maria Azpiroz Zabaleta, nafar euskaltzalea, euskaltzaina, itzultzailea eta apaiza (h. 1997).
• 1922 – Felisa Arribaltzaga, bizkaitar panderojolea (h. 2015).
• 1923 – Manuel Juaristi, gipuzkoar idazlea (h. 2011).
• 1938 – Fernando Aguilar, Aretxabaletako erbi-txakurra, euskal atleta, luzera handiko lasterketetan aditua, Jaénen (h. 2013).
• 1948 – Santiago Arrospide, Santi Potros, gipuzkoar ETAkidea.
• 1950 – Gorka Knörr, arabar abeslaria eta politikaria, Tarragonan.
• 1956 – Katxin Uriarte, bizkaitar zesta-jokalari ohia.
• 1962 – Itziar Laka, bizkaitar hizkuntzalaria eta EHUko irakaslea.
• 1966 – Ignacio Ordóñez, gipuzkoar kirolaria, borroka librean aditua (h. 2020).
• 1968 – Mieltxo Saralegi, nafar harrijasotzailea.
• 1969 – Valery Karpin, Errealeko futbolari ohia.
• 1970 –
  • Aitor Gorosabel, Su Ta Gar taldeko gitarra-jotzaile eta kantaria.
  • Xabier Lazpiur, gipuzkoar txirrindulari ohia.
• 1975 – Celine Beigbeder, lapurtar tenislaria.
• 1977 – Gotzon Enbil, gipuzkoar zestapuntalari ohia.
• 1986 – Elodie Baffalio, zuberoar piano-jotzaile inprobisatzailea.
• 1990 – Leire Etxaniz, bizkaitar pilotaria, emakumezko esku-huskako pilotarien artean txapel gehien eskuratu dituena.
• 1992 – Unai Bustinza, Bustinza, bizkaitar futbolaria.
• 1996 –
  • Odei Arrieta, gipuzkoar futbolaria.
  • Andoni Fernandez Jordan, Oli, bizkaitar futbolaria.
• 1999 – Martin Zubimendi, gipuzkoar futbolaria.

Mundua

• 1208 – Jakue I.a Aragoikoa, Aragoiko errege eta Bartzelonako kondea (h. 1276).
• 1455 – Joan I.a Danimarkakoa, Danimarka, Norvegia eta Suediako erregea (h. 1513).
• 1487 – Joan Zápolya, Hungariako erregea (h. 1540).
• 1494 – Bona Sforza Milangoa, Poloniako erregina ezkontidea (h. 1557).
• 1596 – Jacob van Campen, herbehereetar margolari eta arkitekto barrokoa (h. 1657).
• 1616 – Sébastien Bourdon, frantziar margolaria (h. 1671).
• 1649 – Benedikto XIII.a, Aita santua (h. 1730).
• 1650 – Nell Gwyn, lehen aktore ingelesetako bat eta Karlos II.a  erregearen maitalea (h. 1687).
• 1700 – Johann Christoph Gottsched, alemaniar filosofo, egile eta kritikaria (h. 1766).
• 1711 – Wenzel Anton Kaunitz, austriar politikaria (h. 1794).
• 1745 – Hannah More, ingeles idazlea eta filantropoa (h. 1833).
• 1754 – Charles Maurice de Talleyrand-Périgord, Frantziako 1. lehen ministroa (h. 1838).
• 1793 – William Hopkins, ingeles geologo eta matematikaria (h. 1866).
• 1838 – Karmni Grima, maltar nekazaria, tradizio katolikoaren arabera, Andre Mariaren agerraldiaren lekukotzat joa (h. 1922).
• 1844 – Marie Hankel, Esperanto literaturako alemaniar idazlea (h. 1929).
• 1862 – Concepción Aleixandre, espainiar mediku, ginekologo, asmatzaile, zientzialari, irakasle, sufragista eta idazlea (h. 1952).
• 1866 – Enrique Simonet, espainiar margolaria (h. 1927).
• 1870 – Henri Fehr, suitzar matematikaria (h. 1954).
• 1871 – Olga Preobrajenska, errusiar-fratziar dantzaria (h. 1962).
• 1873 – Konstantin von Neurath, alemaniar diplomazialari eta politikaria (h. 1956).
• 1876 – Maurice Tourneur, frantziar zinemagilea, zinemaren aitzindarietako bat (h. 1961).
• 1882 –
  • Andres Greziakoa, greziar printzea (h. 1944).
  • James Joyce, irlandar idazlea, XX. mendeko ingelesezko idazle garrantzitsuenetakoa (h. 1941).
• 1885 –
  • Mikhail Frunze, Armada Gorriko komandantea (h. 1925).
  • Aldo Palazzeschi, italiar eleberrigile, poeta, kazetari eta saiakeragilea (h. 1974).
• 1886 – Frank Lloyd, eskoziar zinema zuzendaria (h.1960).
• 1889 – Jean de Lattre de Tassigny, frantziar militarra (h. 1952).
• 1891 – Antonio Segni, Italiako presidentea (h. 1972).
• 1892 – Cuno Hoffmeister, alemaniar astronomoa (h. 1968).
• 1893 – Damdin Sükhbaatar, mongoliar buruzagi iraultzaile eta Mongoliako Herriaren Alderdiaren sortzailea (h. 1923).
• 1895 – Wilhelm Giese, alemaniar etnologoa eta hizkuntzalaria (h. 1990).
• 1896 – Ramón Franco, espainiar politiko, militar eta pilotua (h. 1938).
• 1899 – Ossi Oswalda, alemaniar antzezlea (h. 1948).
• 1901 –
  • Jascha Heifetz, lituaniar-estatubatuar biolin-jotzailea (h. 1987).
  • Alberto Sartoris, italiar arkitektoa (h. 1998).
• 1904 – Helen Rose, arropa eta filmetako jantzien estatubatuar diseinatzailea (h. 1985).
• 1905 – Ayn Rand, judu jatorriko errusiar-estatubatuar filosofo eta idazlea, objektibismoaren garatzailea (h. 1982).
• 1913 – Masanobu Fukuoka, japoniar nekazaria, ospetsua nekazaritzan aldeztu zuen metodo eta prozedura naturalengatik (h. 2008).
• 1915 – Abba Eban, israeldar politikaria (h. 2002).
• 1917 –
  • Do Muoi, Vietnamgo lehen ministroa (h. 2018).
  • Alberto Sols, espainiar biokimikaria (h. 1989).
• 1918 – Hella Haasse, herbehereetar idazlea (h. 2011).
• 1922 – Rosita Segovia, dantza klasikoko eta dantza espainiarreko dantzari katalana, koreografoa eta dantza espainiarreko irakaslea (h. 2003).
• 1923 – Albert Ràfols-Casamada, kataluniar pintorea eta poeta (h. 2009).
• 1926 – Valéry Giscard d'Estaing, Frantziako 20. Presidentea (h. 2020).
• 1927 – Stan Getz, estatubatuar saxofoi-jotzailea, jazzaren historiako saxofoi-jotzailerik handienetakoa (h. 1991).
• 1928 – Ciriaco de Mita, Italiako 47. lehen ministroa (h. 2022).
• 1929 – George Band, ingeles alpinista (h. 2011).
• 1930 – Zbyněk Hejda, Txekiako idazle garrantzitsua.
• 1931 –
  • Dries van Agt, Herbehereetako lehen ministroa (h. 2024).
  • Maria Gusakova, errusiar iraupen-eskiatzailea (h. 2022).
• 1934 – Otar Iosseliani, georgiar jatorriko frantziar zinemagilea (h. 2023).
• 1937 – Eric Arturo Delvalle, Panamako presidentea (h. 2015).
• 1938 –
  • Bo Hopkins, estatubatuar aktorea (h. 2022).
  • Nur Hassan Hussein, Somaliako lehen ministroa (h. 2020).
• 1939 –
  • Mary-Dell Chilton, estatubatuar biologoa, landareen bioteknologia modernoaren sortzaileetako bat.
  • Dale T. Mortensen, estatubatuar ekonomialaria eta irakaslea, 2010eko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2014).
  • Sirkka Turkka, finlandiar poeta (h. 2021).
• 1942 – Graham Nash, ingeles musikari, abeslari, abesti egilea eta argazkilaria.
• 1944 – Sandy Carmichael, eskoziar errugbilaria (h. 2021).
• 1945 – Hugo Fernández, uruguaiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2022).
• 1946 –
  • Isaias Afewerki, Eritreako presidentea.
  • Blake Clark, estatubatuar aktorea.
  • Fernando Colomo, espainiar arkitekto, zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
  • Alpha Oumar Konaré, Maliko presidentea.
• 1947 –
  • Farrah Fawcett, estatubatuar aktorea (h. 2009).
  • Smaragde Mbonyintege, ruandar apezpiku katolikoa.
• 1948 – Adolfas Šleževičius, Lituaniako lehen ministroa (h. 2022).
• 1949 – Francesco D'Adamo, italiar idazlea.
• 1950 – Bárbara Rey, espainiar vedette, telebista-aurkezle eta aktorea.
• 1952 –
  • Park Geun-hye, Hego Koreako presidentea, Ekialdeko Asiako lehen emakume presidentea.
  • Christiane Taubira, frantziar politikaria.
• 1963 –
  • Gonzalo de Castro, espainiar aktorea.
  • Andrej Kiska, Eslovakiako presidentea.
  • Edu Marangon, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1964 –
  • Teresa Jiménez Vílchez, espainiar irakaslea eta politikaria.
  • Laura Poitras, estatubatuar dokumental zuzendari eta ekoizlea.
• 1967 –
  • Noemí Galera, telebistako produktore kataluniarra.
  • Edu Manga, brasildar futbolari ohia.
• 1969 –
  • Dana International, israeldar pop abeslari transexuala.
  • Dambisa Moyo, zambiar ekonomialaria.
• 1974 – Jordi Puigneró, Kataluniako Generalitatearen Politika Digitalak eta Administrazio Publikoaren Kontseilaria.
• 1977 –
  • Bibiana Aído, PSOEko espainiar politikaria.
  • Shakira, pop-rock kolonbiar abeslari eta konpositorea.
• 1978 –
  • Macarena Gómez, andaluziar aktorea.
  • Kota Yoshihara, japoniar futbolari ohia.
• 1980 – Nina Zilli, italiar abeslaria.
• 1983 – Carolina Klüft, suediar atleta ohia.
• 1986 – Gemma Arterton, ingeles aktorea.
• 1987 – Gerard Piqué, kataluniar futbolaria eta enpresaburua.
• 1989 – Ivan Perišić, kroaziar futbolaria.
• 1997 – Sadiq Umar, nigeriar futbolaria.
• 1999 – Zoé Héran, frantziar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1764 – Manuel Sada, Nafarroako erregeordea, Valentzian (j. 1677).
• 1817 – Lorenzo Prestamero, arabar idazlea, naturalista, artxibozaina, numismatikaria, arkeologoa, apaiza eta humanista (j. 1733).
• 1841 – Ramón María Adurriaga, gipuzkoar apaiz eta legelaria (j. 1755).
• 1869 – Mariano Gartzia Zalba, nafar musikari eta musikagilea (j. 1809).
• 1943 – Felix Urabaien, nafar idazle eta kazetaria, Madrilen (j. 1883).
• 1950 – Quintina Gelbenzu Piérola, nafar emagina (j. 1877)
• 1952 – Ramon Maria Aldasoro, euskal herritar politikari errepublikarra eta abokatua, Habanan (j. 1897).
• 1966 – Paz Ziganda, Iruñeko lehen Euskal Eskola sortu zuen Euskararen Adiskideak elkarteko kidea (j. 1890).
• 1970 – Victor Ruiz Añibarro, gipuzkoar kazetari eta idazlea, Buenos Airesen (j. 1900).
• 1971 – Koldobika Jauregi, Jautarkol, euskal idazlea (j. 1896).
• 1980 –
  • Carmelo Larrea, bizkaitar musikagile eta piano-jotzailea, Madrilen (j. 1908).
  • Jesus Maria Zubikarai Badiola, Jhisa, bizkaitar ekintzaile abertzalea, Batallon Vasco Españolek eraila (j. 1958).
• 2007 – Bonifacia Macarrón, Boni, Durangoko azken martxantera (j. 1924).
• 2010 – Juan del Campo Esteibar, gipuzkoar belar hockey jokalaria (j. 1923).
• 2017 – Jon Azpillaga, euskal bertsolari eta bertso-eskolako irakaslea (j. 1935).
• 2019 – Libe Asua, bizkaitar euskaltzalea (j. 1916).
• 2020 –
  • Julita Beraza, gipuzkoar erraketista, Mexikon (j. 1925).
  • Loli Lopez Goñi, gipuzkoar mendigoizalea, emakumezkoen alpinismoan aitzindaria Euskal Herrian (j. 1930).
• 2022 – Pello Zabala, gipuzkoar fraide frantziskotarra, euskal idazlea, irratiko aurkezlea, musikazalea eta meteorologoa (j. 1943).

Mundua

• 1294 – Luis II.a, Bavariako dukea (j. 1229).
• 1435 – Joana II.a Napolikoa, Napoliko erregina.
• 1491 – Martin Schongauer, alemaniar irarle eta margolaria.
• 1529 – Baldassare Castiglione, elizgizona eta italiera eta latinezko idazlea (j. 1478).
• 1592 – Ana de Mendoza (Eboliko printzesa), espainiar aristokrata (h. 1540).
• 1594 – Giovanni Pierluigi da Palestrina, italiar musikagilea (j. 1525).
• 1660 –
  • Govert Flinck, herbeheretar Urrezko Aroko margolaria (j. 1615).
  • Gaston Orleanskoa, Frantzia eta Nafarroako infantea eta Orleansko dukea (j. 1608).
• 1688 – Abraham Duquesne, frantziar militar eta itsasgizona (j. c. 1610).
• 1704 – Guillaume de l'Hôpital, frantziar matematikaria, L'Hôpitalen erregela ezagutzera eman zuena (j. 1661).
• 1750 – Maria Laetizia Ramolino, Napoleon Bonaparteren ama (j. 1750).
• 1769 – Klemente XIII.a, Aita santua (j. 1693).
• 1799 – José Antonio Alzate, mexikar zientzialaria, kazetaria eta teologoa (j. 1737).
• 1812 – Isaac Titsingh, herbehereetar kirurgia]ari, jakintsu, agente komertzial eta enbaxadorea (j. 1745).
• 1826 – Jean Anthelme Brillat-Savarin, frantziar epaile eta idazlea (j. 1755).
• 1864 – Adelaide Anne Procter, britainiar poeta eta filantropoa (j. 1825).
• 1871 – József Eötvös, hungariar idazle eta politikaria (j. 1813).
• 1888 – Félix-Auguste Clément, frantziar margolari orientalista (j. 1826).
• 1893 – Carl Christoffer Georg Andræ, Danimarkako lehen ministroa (j. 1812).
• 1897 – Luisa Fernanda Borboikoa, Espainiako infanta eta Montpensierko dukesa ezkontidea (j. 1832).
• 1907 – Dmitri Mendeleiev, errusiar kimikari eta asmatzailea, taula periodikoaren lehen bertsioaren asmatzailea (j. 1834).
• 1923 – Manuel Murguía, galiziar idazle eta historialaria (j. 1833).
• 1928 – Juan González Arintero, espainiar domingotarra, teologoa eta zientzia gizona (j. 1860).
• 1940 – Vsevolod Meyerhold, errusiar eta sobietar antzerkiko zuzendari, aktore eta ekoizlea (j. 1874).
• 1942 –
  • Ado Birk, Estoniako lehen ministroa (j. 1883).
  • Leonetto Cappiello, jatorri italiarreko frantziar pintore, marrazkilari eta karikatura-egilea (j. 1875).
• 1945 –
  • Bogdan Filov, Bulgariako lehen ministroa (j. 1883).
  • Johannes Popitz, nazismoaren aurkako alemaniar erresistentziaren partaidea (j. 1884).
• 1948 – Maria Clara Correia Alves, portugaldar idazlea, irakaslea, editorea, kazetaria, masoia, pentsalari librea, aktibista errepublikanoa eta sufragista (j. 1869).
• 1957 –
  • Valery Larbaud, frantziar idazlea (j. 1881).
  • Julia Morgan, estatubatuar arkitektoa, Parisko Arte Ederretako Eskolan onartutako lehen emakumea (j. 1872).
• 1969 – Boris Karloff, ingeles aktorea (j. 1887).
• 1970 – Bertrand Russell, galestar idazle, filosofo eta matematikaria, 1950eko Literaturako Nobel Saria (j. 1872).
• 1972 – Natalie Clifford Barney, estatubatuar idazle, poeta eta eleberrigilea (j. 1876).
• 1975 – Werner Weber, alemaniar matematikaria (j. 1906).
• 1978 – Maurice Tillieux, belgikar komikilaria (j. 1921).
• 1979 – Sid Vicious, Sex Pistols taldeko baxu-jotzailea, ingalaterrako punk mugimenduaren ikurretako bat (j. 1957).
• 1980 – William Howard Stein, estatubatuar biokimikaria, 1972ko Kimikako Nobel Saria (j. 1911).
• 1987 – Alistair MacLean, eskoziar eleberrigilea (j. 1922).
• 1991 – Jaume Vidal i Alcover, katalan idazle eta filologoa (j. 1923).
• 1993 – Alexander Schneider, lituaniar-estatubatuar biolin-jotzailea (j. 1908).
• 1994 –
  • Marija Gimbutas, Neolitoko eta Brontze Aroko Europako kulturak ikertu zituen lituaniar-estatubatuar arkeologoa (j. 1921).
  • Otto Kippes, alemaniar apaiz katoliko eta astronomo zaletua (j. 1905).
• 1995 –
  • Tikvah Alper, hegoafrikar fisikaria eta erradiobiologoa, entzefalopatia espongiformearen transmisio mekanismoak aurkitu zituena (j. 1909).
  • André Frossard, frantziar kazetari eta idazlea (j. 1915).
  • Fred Perry, ingeles ping-ponglari eta tenislaria (j. 1909).
  • Donald Pleasence, ingeles aktorea (j. 1919).
• 1996 – Gene Kelly, estatubatuar dantzari, aktore, abeslari, zuzendari, ekoizle eta koreografoa (j. 1912).
• 1998 –
  • Manuel Delgado Villegas, el Arropiero, Espainiako krimenen historian dagoen hiltzaile okerrenetakoa (j. 1943).
  • Haroun Tazieff, frantziar geologo eta bolkanologoa (j. 1914).
• 1999 - Marie Van Brittan Brown, estatubatuar asmatzailea (j. 1922).
• 2000 – Teruki Miyamoto, japoniar futbolaria (j. 1940).
• 2003 – Eizo Yuguchi, japoniar futbolaria (j. 1945).
• 2005 – Max Schmeling, alemaniar boxeolaria (j. 1905).
• 2008 – Joshua Lederberg, estatubatuar mikrobiologo eta genetista, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1925).
• 2014 – Philip Seymour Hoffman, estatubatuar aktorea (j. 1967).
• 2017 – Shunichiro Okano, japoniar futbolaria (j. 1931).
• 2019 – Violeta Zúñiga, giza eskubideen aldeko txiletar ekintzailea (j. 1933).
• 2020 –
  • Mike Hoare, britainiar mertzenario eta abenturazalea (j. 1919).
  • Mike Moore, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1949).
• 2022 –
  • Hanna Abu-Hanna, palestinar idazle, poeta eta ikerlaria (j. 1928).
  • Monica Vitti, italiar aktorea (j. 1931).
• 2023 – Jean-Pierre Jabouille, frantziar auto-gidaria (j. 1942).
• 2024 – Don Murray, estatubatuar aktorea (j. 1929).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Kandelairu eta Garbiñe/Garbi.
• Hezeguneen Munduko Eguna
• Marmotaren eguna, Ipar Amerikan

Jaieguna, ondoko herrietan:

• Araban: Biasteri, Dulantzi, Legutio.
• Bizkaian: Abadiño, Barrika.
• Gipuzkoan: Beasain, Idiazabal.
• Nafarroan: Milagro, Peralta.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2313
• Multimedia: 2 February / Q2313

Otsailaren 1 | Urteko egutegi | Otsailaren 3