Ekainaren 24
data
Ekainaren 24a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hirurogeita hamabosgarren eguna da, 176garrena bisurteetan. 190 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak.jpg)
Heriotzak
.jpg)
.jpg)
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1497 - Ingelesek Michael An Gof eta Thomas Flamank matxinatu kornuallestarrak urkatu zituzten.
- 1910 - Anonima Lombarda Fabbrica Automobili edo A.L.F.A. automobil etxe italiarra sortu zen, geroago Alfa Romeo izena hartuko zuena.
- 1571 - Migel Lopez Legazpikoa zumarragar esploratzaileak Manila hiri filipinarra fundatu zuen.
- 1948 - Gerra hotza: Berlingo Blokeoari hasiera eman zitzaion.
- 1983 - Sally Ride, lehenengo emakume estatubatuarra espazioan, Lurrera itzuli zen.
- 1994 - Austriak, Suediak eta Finlandiak Europar Batasunean sartzeko ituna sinatu zuten.
- 2004 - New York (Estatu Batuak): heriotza zigorra konstituzioaren aurkakotzat jo zuten.
- 2010 -
- Pertsona bat hil zen Greziako barne ministerioan jarritako lehergailu baten eraginez.
- 13 pertsona hil ziren Castelldefelsen (Katalunia) tren batek harrapatuta.
- 2022 - Melillako sarraskia: 40 hildako inguru Nador eta Melilla artean, muga zeharkatzen saiatzen ari zirela.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1950 - The White Tower ("Dorre Txuria") filma estreinatu zen, Ted Tetzlaffek zuzendu eta Glenn Ford, Alida Valli, Claude Rains, Oscar Homolka, Lloyd Bridges eta Cedric Hardwicke aktoreek antzeztu zuten.
- 1954 - The Caine Mutiny ("Caine Ontziko Matxinada") filma estreinatu zen, Edward Dmytrykek zuzendu eta Humphrey Bogart, José Ferrer, Van Johnson eta Fred MacMurray aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1964 - The Masque of the Red Death ("Heriotz Gorriaren Mozorroa") filma estreinatu zen, Roger Cormanek zuzendu eta Vincent Price, Hazel Court eta Jane Asher aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1981 - For Your Eyes Only ("Zure Begientzako Bakarrik") filma estreinatu zen, John Glenek zuzendu eta Roger Moore, Julian Glover, Carole Bouquet, Chaim Topol eta Lynn-Holly Johnson aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologiaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
KirolakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 2010 - Wimbledon txapelketako Mahut-Isner partida tenisaren historiako partidarik luzeena bilakatu zen.
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1343 - Joana Frantziakoa, Nafarroako erregina ezkontidea (h. 1373).
- 1600 - Juan Palafox, euskal apezpiku eta politikaria (h. 1659).
- 1606 - Gabriel Espartza Perez de Izurdiaga, nafar apaiza, Calahorrako eta La Calzadako apezpikua (h. 1686).
- 1682 - Juan José Bertiz, nafar funtzionarioa, Yucatángo gobernadore izandakoa (h. 1738).
- 1785 - Juan de la Granja, bizkaitar enpresaburu eta diplomazialaria (h. 1853).
- 1802 - Bruno Villarreal, arabar jeneral karlista (h. 1860).
- 1878 - Miguel Otamendi, gipuzkoar ingeniaria (h. 1958).
- 1891 - Juan Bautista Azkarate, Mondragonés, gipuzkoar pilotaria (h. 1965).
- 1894 - Bedita Larrakoetxea, bizkaitar idazlea eta itzultzailea (h. 1990).
- 1896 - Juana Tejedor Garrastazu, 108 urte eta 336 egun bizi izandako euskal herritarra (h. 2005).
- 1901 -
- Juan Antonio Ansaldo, gipuzkoar aristokrata eta militarra, Espainiako Armadako hegazkinlaria (h. 1958).
- Juan Urkizu, euskal herritar futbolaria (h. 1982).
- 1904 - Ángel Garma, bizkaitar psikiatra eta psikoanalista (h. 1993).
- 1917 - Juan Maria Araluze, bizkaitar notario eta politikaria (h. 1976).
- 1924 - Juan Bautista Adarraga, euskal atleta eta ingeniaria (h. 1996).
- 1925 - Miren Arantzazu Goñi, gipuzkoar etnografoa (h. 2017).
- 1950 - Teresa Toda, euskal kazetaria, Porto Alegren.
- 1951 - Evaristo De los Reyes Moreno, Euskal Herrian aritutako andaluziar musikagilea, Sanlúcar de Barramedan.
- 1957 -
- Kike Turmix, debar-bilbotar rock abeslari eta musika sustatzailea (h. 2005).
- Pilar Unzalu, arabar politikaria (h. 2021).
- 1962 - Javier Ubanell, nafar pilotari ohia.
- 1967 - Antonio Caballero, gipuzkoar boxeolari amateur ohia.
- 1970 - Goizalde Núñez, bizkaitar aktorea.
- 1974 - Estibaliz Armendaritz, nafar arraunlari paralinpikoa.
- 1980 -
- Jon Altuna, gipuzkoar futbolari ohia.
- Nora Arbelbide, euskal idazle eta Berria egunkariko kazetaria.
- Arantza Ezenarro, gipuzkoar opera abeslaria, sopranoa.
- 1987 - Jon Gaizka Apraiz, gipuzkoar futbolaria.
- 1992 - Joseba Zaldua, gipuzkoar futbolaria.
- 1996 - Nicolás Quijera, nafar atleta, jaurtiketan aditua.
- 2004 - Ainhoa Azpitarte, bizkaitar abeslaria, futbolaria eta aktorea.
MunduaAldatu
- 1081 - Urraka Gaztelakoa, Leon eta Gaztelako erregina (h. 1126).
- 1310 - Filipa Hainautekoa, Ingalaterrako erregina ezkontidea (h. 1369).
- 1542 - San Joan Gurutzekoa, espainiar fraidea, Espainiako Urrezko Mendeko poeta (h. 1591).
- 1616 - Ferdinand Bol, herbeheretar margolari, grabatzaile eta marrazkilaria (h. 1680).
- 1777 - Sir John Ross, eskoziar itsasgizona eta esploratzailea (h. 1856).
- 1783 - Johan Heinrich von Thünen, alemaniar ekonomialaria (h. 1850).
- 1784 - Juan Antonio Lavalleja, Uruguaiko abertzalea (h. 1853).
- 1788 - Thomas Blanchard, estatubatuar asmatzaile emankorra (h. 1864).
- 1789 - Silvio Pellico, italiar idazlea (h. 1854).
- 1803 - Juan Bravo Murillo, Espainiako Elisabet II.aren garaietan Ministro-Kontseiluaren Presidentea (h. 1873).
- 1838 - Jan Matejko, poloniar margolaria (h. 1893).
- 1840 - Émile Duclaux, frantziar biokimikaria (h. 1904).
- 1842 - Ambrose Bierce, estatubatuar idazlea.
- 1850 - Horatio Herbert Kitchener, Kitchenerreko 1. kondea, ingeles militar eta politikaria (h. 1916).
- 1860 - Maria de las Mercedes Orleanskoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1878).
- 1870 - Edwin Foster Coddington, estatubatuar astronomoa (h. 1950).
- 1883 -
- Victor Franz Hess, austriar fisikaria, 1936ko Fisikako Nobel Saria (h. 1964).
- Jean Metzinger, frantziar margolaria eta idazlea (h. 1956).
- 1887 - Amalia de Isaura, espainiar antzerki eta zinemako kupletista eta aktorea (h. 1971).
- 1888 - Gerrit Rietveld, herbeheretar altzari-diseinatzaile eta arkitektoa (h. 1964).
- 1895 -
- Jack Dempsey, estatubatuar boxeolaria (h. 1983).
- Ángeles Ottein, espainiar sopranoa (h. 1981).
- 1904 - Matilde Landa, Espainiako Alderdi Komunistako (PCE) militante nabarmena (h. 1942).
- 1911 -
- Juan Manuel Fangio, 1 Formulako argentinar gidaria, historiako onenetakoa (h. 1995).
- Ernesto Sabato, argentinar idazle, saiakeragile, fisikari eta pintorea (h. 2011).
- 1913 - Gustave Deloor, flandriar txirrindularia (h. 2002).
- 1914 - Luis Sánchez Agesta, espainiar legelaria, historialaria eta politikaria (h. 1997).
- 1915 - Fred Hoyle, ingeles astronomoa eta matematikaria (h. 2001).
- 1917 - Joan Clarke, ingeles kriptoanalista eta numismatikaria, Bigarren Mundu Gerran Bletchleyen egin zituen kode-deszifratzaile lanengatik ezaguna (h. 1996).
- 1923 - Yves Bonnefoy, frantziar poeta (h. 2016).
- 1925 - Masanori Tokita, japoniar futbolaria (h. 2004).
- 1927 - Martin Lewis Perl, estatubatuar fisikaria, 1995eko Fisikako Nobel Saria (h. 2014).
- 1929 -
- Jean-Baptiste Hachème, Dahomeyko presidentea (h. 1998).
- Carolyn Shoemaker, estatubatuar astronomoa, gizabanako batek aurkitutako kometa gehienen errekorra edukitakoa (h. 2021).
- 1930 - Claude Chabrol, frantziar zinema zuzendaria (h. 2010).
- 1932 - David McTaggart, kanadar ekologista, Greenpeace taldearen sortzaileetako bat (h. 2001).
- 1933 - Sam Jones, estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. 2021).
- 1934 - Maria Carta, sardiniar abeslari eta idazlea (h. 1994).
- 1938 -
- Lawrence Block, eleberri beltzen estatubatuar idazlea.
- Abulfaz Elxibei, Azerbaijango presidentea (h. 2000).
- 1940 -
- Vittorio Storaro, italiar zinema argazkilaria.
- Claude Vasconi, frantziar arkitektoa (h. 2009).
- 1941 - Julia Kristeva, bulgariar filosofoa.
- 1942 -
- Antoine Berman, frantziar filosofoa, hizkuntzalaria eta itzulpen ikasketen teorialari eta kritikoa (h. 1991).
- Eduardo Frei Ruiz-Tagle, Txileko presidente ohia.
- 1944 -
- 1948 - Armando Calderón Sol, El Salvadorko presidentea (h. 2017).
- 1950 - Moshe Ya'alon, israeldar politikaria.
- 1953 - William E. Moerner, estatubatuar fisikari-kimikaria, 2014ko Kimikako Nobel Saria.
- 1955 - Gustavo Bazterrica, argentinar musikari, musikagile eta gitarrista.
- 1958 - Tom Lister, Jr., estatubatuar aktorea (h. 2020).
- 1959 - Celia Sánchez-Ramos, espainiar farmazialari eta ikertzailea.
- 1961 -
- Iain Glen, eskoziar aktorea.
- Rebecca Solnit, estatubatuar idazle, historialari eta aktibista.
- 1965 - Vladimir Luxuria, italiar emakumezko aktore, idazle, politikari eta telebista aurkezle transgeneroa.
- 1970 - Daniel Sánchez Arévalo, espainiar zinema zuzendari eta gidoigilea.
- 1972 - Robbie McEwen, australiar txirrindulari ohia.
- 1976 -
- Alika Kinan, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, sexu-esplotaziorako gizakien salerosketatik bizirik ateratakoa.
- Ricardinho, brasildar futbolari ohia.
- 1977 - Amir Talai, estatubatuar aktore eta umorista.
- 1978 -
- Shunsuke Nakamura, japoniar futbolaria.
- Juan Román Riquelme, argentinar futbolari ohia.
- 1983 - Sofia Mulanovich, perutar surflari ohia.
- 1984 - Javier Ambrossi, espainiar aktore, zuzendari, gidoilari eta aurkezlea.
- 1986 -
- Solange Knowles, estatubatuar abeslari, modelo eta aktorea.
- Vilija Matačiūnaitė, lituaniar abeslari eta aktorea.
- 1987 -
- Lionel Messi, argentinar futbolaria, inoizko futbolari onenetarikoa.
- Snow Tha Product, mexikar-estatubatuar rapera eta aktorea.
- 1988 - Micheal Eric, nigeriar saskibaloi jokalaria.
- 1989 - Lorena Mateo, espainiar aktorea.
- 1992 -
- David Alaba, austriar futbolaria.
- Stuart Hogg, eskoziar errugbilaria.
- 1996 - Duki, argentinar raperoa.
- 2003 - Amber Dútta, italiar aktore eta dantzaria.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1835 - Tomas Zumalakarregi, gipuzkoar militar karlista (j. 1788).
- 1883 - Santiago Arana, bizkaitar ontzigilea, Abandoko Errepublikako alkatea eta Sabin, Luis eta Paulina Arana Goiri anai-arreben aita (j. 1823).
- 1945 - Joaquin Larregla, nafar piano-jotzaile eta musikagilea, Madrilen (j. 1865).
- 1970 - Pilar Zubiaurre, gaztelaniazko idazle, feminista eta piano jotzaile bizkaitarra, Mexiko Hirian (j. 1884).
- 1983 - Jesús Prados Arrarte, bizkaitar ekonomialaria, Madrilen (j. 1909).
- 1997 - Dina Bilbao, euskal triatleta aitzindaria, Karibe itsasoan desagertua (j. 1960).
- 1998 - Nicanor Sagardui, Athleticeko futbolaria (j. 1931).
- 2015 - Periko Solabarria, bizkaitar apaiza eta ezker abertzaleko politikaria (j. 1930).
- 2017 - Alberto Zerain, euskal mendizalea, Everest mendia igo zuen lehen arabarra (j. 1961).
- 2018 - Alfredo Irusta Irusta, euskal herritar txirrindularia (j. 1934).
- 2019 - Pilar Gartziandia, Espainiako Gerra Zibileko tolosar emakume errepresaliatua (j. 1919).
- 2021 - Joseba Urizar, bizkaitar idazlea (j. 1964).
MunduaAldatu
- 1241 - Ivan Asen II.a Bulgariakoa, Bulgariako enperadorea (tsarra).
- 1322 - Mateo I.a Visconti, italiar aristokrata (j. 1250).
- 1497 -
- Michael An Gof, matxinatu kornuallestarra.
- Thomas Flamank, kornuallestar abokatu matxinatua.
- 1519 - Lucrezia Borgia, Borgia familia boteretsuko kidea eta Alexandro VI.a aita sainduaren alaba (j. 1480).
- 1554 - Feliciano de Silva, espainiar idazlea.
- 1615 - Katagiri Katsumoto, japoniar samuraia (j. 1556).
- 1724 - Johann Theile, alemaniar musikagilea (j. 1646).
- 1798 - Rigas Velestinlis, greziar idazle eta iraultzailea (j. 1757).
- 1860 - Jerôme Bonaparte, Napoleon I.aren anaia, Westfaliako erregea (j. 1784).
- 1875 - Henri Labrouste, frantziar arkitektoa (j. 1801).
- 1879 - Manuel de la Serna y Hernández Pinzón, espainiar militarra, Euskal Herrian karlisten aurka aritutakoa (j. 1804).
- 1880 - Jules Lissajous, frantziar fisikaria (j. 1822).
- 1908 - Grover Cleveland, Ameriketako Estatu Batuetako 22.Presidentea (j. 1837).
- 1922 - Walther Rathenau, alemaniar politikaria, industrialaria eta filosofoa (j. 1867).
- 1923 - Edith Södergran, suediar hiztuneko finlandiar poeta, XX. mendeko eskandinabiar poeta nagusienetakoa (j. 1892).
- 1932 - Jean-Joseph Saroïhandy, frantziar hizkuntzalaria (j. 1867).
- 1935 - Carlos Gardel, argentinar tango abeslaria (j. 1890).
- 1940 - Joseph Meister, amorruaren txertoa lehenengoz hartu zuen gizakia eta infekzio horri arrakastaz aurre egin zion lehena (j. 1876).
- 1945 - José Gutiérrez Solana, espainiar margolaria eta idazlea (j. 1886).
- 1957 - František Kupka, txekiar margolari eta artista grafikoa (j. 1871).
- 1964 - Stuart Davis, estatubatuar margolaria eta marrazkigilea, Ameriketako arte abstraktuaren aitzindaritzat hartua (j. 1892).
- 1978 - Mstislav Keldyx, matematika eta mekanikaren esparruetako sobietar zientzialaria (j. 1911).
- 1980 -
- V. V. Giri, Indiako 4. presidentea (j. 1894).
- Boris Kaufman, errusiar jatorriko argazki-zuzendaria (j. 1906).
- 1982 - Ángel Nicolás Acha, paraguaitar apaiza (j. 1930).
- 1986 - Rex Warner, ingeles idazle eta itzultzailea (j. 1905).
- 1987 - Jackie Gleason, estatubatuar komediantea, aktorea eta musikagilea (j. 1916).
- 1990 - Germán Suárez Flamerich, Venezuelako presidentea (j. 1907).
- 1991 - Rufino Tamayo, mexikar pintorea (j. 1899).
- 2000 - Rodrigo, cuarteto musika motako argentinar abeslaria (j. 1973).
- 2002 - Pierre Werner, Luxenburgoko lehen ministroa eta Europar Batasunaren sorreran pertsona nabarmena (j. 1913).
- 2007 - Chris Benoit, kanadar borrokalaria, emaztea eta semea hil ondoren bere buruaz beste eginda (j. 1967).
- 2008 - Leonid Hurwicz, estatubatuar ekonomilaria, 2007ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1917).
- 2009 - Robèrt Lafont, okzitanierazko idazlea, antzerkigilea, poeta eta hizkuntzalaria (j. 1923).
- 2013 - Emilio Colombo, Italiako lehen ministroa (j. 1920).
- 2014 -
- Ramón José Velásquez, Venezuelako presidentea (j. 1916).
- Eli Wallach, estatubatuar aktorea (j. 1915).
- 2017 -
- Mariano Galván, argentinar eskalatzailea, mendizale eta mendi-gidari profesionala (j. 1980).
- Victòria Pujolar Amat, kataluniar errepublikanoa, PSUCeko militantea eta erresistentziako ekintzailea (j. 1921).
- 2020 - Marc Fumaroli, frantziar literatura-kritikari eta saiakeragilea (j. 1932).
- 2021 -
- Benigno Aquino III.a, Filipinetako presidentea (j. 1960).
- Trần Thiện Khiêm, Hego Vietnamgo lehen ministroa (j. 1925).
Jaiak eta urteurrenakAldatu
- Donibane eguna edo San Joan eguna.
- Sehaska egutegiko izendegia: Jon, Jone, Joanes, Joan eta Joana.
Jaieguna ospatzen da ondoko herrietan:
- Araban: Agurain, Araia, Erriberagoitia, Laguardia, Lantziego (Viñaspre).
- Bizkaian: Aulesti, Atxondo, Bakio, Barakaldo, Barrika, Bedia, Bermeo, Ea, Errigoiti, Garai, Leioa, Larruskain-Amalloa, Mundaka, Muskiz, Santurtzi (San Juan), Sondika, Trapagaran, Ubide, Urduña, Zalla (Aranguren)
- Gipuzkoan: Abaltzisketa, Albiztur, Amezketa, Andoain, Arrasate, Belauntza, Eibar, Hernani, Itsasondo, Olaberria, Orio, Pasaia, Segura, Legazpi (Telleria), Tolosa, Urretxu.
- Nafarroan: Arbizu, Auritz, Barañain, Iruñea (Donibane)
