Otsailaren 27

Otsailaren 27a gregoriotar egutegiaren urteko berrogeita hamazortzigarren eguna da. 307 egun falta dira urtea amaitzeko, 308 egun bisurteetan.

Jaiotzak Euskal Herrian Aitor González Jaiotza: Zumarraga, 1975 Roberto Santamaría Ciprián Jaiotza: Iruñea, 1985 Joseba Agirreazkuenaga Jaiotza: Bilbo, 1953 Aitor Seguin Jaiotza: Eibar, 1995 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Elizabeth Taylor Jaiotza: Hampstead Garden Suburb (en) , 1932 Heriotza: Los Angeles, 2011ko martxoaren 23a John Steinbeck Jaiotza: Salinas (Kalifornia), 1902 Heriotza: Harlem eta New York, 1968ko abenduaren 20a Konstantino I.a Handia Jaiotza: Niš, 274 eta 274 Heriotza: Nikomedia, 337ko maiatzaren 22a Henry Wadsworth Longfellow Jaiotza: Portland, 1807 eta 1807 Heriotza: Cambridge, 1882ko martxoaren 24a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 27ko jaiotzak Luitzen Egbertus Jan Brouwer • Josh Groban • Prince Carl, Duke of Västergötland • Franz Mehring • Timothy Spall • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Simón Lekue Jaiotza: Arrigorriaga, 1912ko otsailaren 11 Heriotza: Madril, 1984 Manuel de Solà-Morales Rubió Jaiotza: Gasteiz, 1939ko urtarrilaren 8a Heriotza: Bartzelona, 2012 Juan Bizente Zengotita-Bengoa Jaiotza: Berriz, 1862ko uztailaren 19a Heriotza: Donostia, 1943 Michel Sainte-Marie Jaiotza: Baiona, 1938ko abuztuaren 18a Heriotza: Bordele, 2019 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Ivan Pavlov Jaiotza: Riazan, 1849ko irailaren 14a (juliotar egutegia) eta 1849ko irailaren 26a Heriotza: San Petersburgo, 1936 Fra Angelico Jaiotza: Vicchio, 1395, 1400 eta 1387 Heriotza: Erroma, 1455 (egutegi gregorianoa) Aleksandr Borodin Jaiotza: San Petersburgo, 1833ko urriaren 31 (juliotar egutegia), 1833ko urriaren 13a eta 1833 Heriotza: San Petersburgo, 1887 (juliotar egutegia) Konrad Lorenz Jaiotza: Viena, 1903ko azaroaren 7a Heriotza: Viena, 1989 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 27ko heriotzak Richard Nikolaus von Coudenhove-Kalergi • Peter Damian • John Evelyn • Spike Milligan • Yvan Goll • Anna Magdalena Bach • William F. Buckley, Jr. • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 425 - Konstantinoplako unibertsitatea sortu zen. 1594 - Henrike III.a Nafarroako erregea Frantziako errege koroatu zuten Parisen ondoan, Henrike IV.a Frantziakoa izenez, Frantziako eta Nafarroako Borboien dinastia hasiz. 1900 - FC Bayern München taldea sortu zen Munichen. 1933 - Reichstag Alemaniako legebiltzarrari su eman zioten Berlinen, nazismoa ezartzearen giltzarrietako bat. 1976 - Espainiaren kolonia izandako Mendebaldeko Saharak (irudian) independentzia aldarrikatu zuen, Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa izenarekin. + Gertaera gehiago... Egutegia << Otsaila >> A Aa Az Og Os L I   1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 2022 Aurreko eta hurrengo urteetan 2019: asteazkena 2020: osteguna 2021: larunbata 2023: astelehena 2024: asteartea 2025: osteguna Izendegia Santutegia: Gabriel de l'Addolorata, Ana Line, Honorina Gravillekoa Seaska egutegia: Goratz/Goratze/Goraitz/Gorantz eta Lander/Landerra.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 2008 - Alerta gorria Gipuzkoa, Araba eta Bizkaian 150 km/h-ko ziklogenesiarengatik.

Mundua

• 380 - Teodosio I.a enperadoreak Erromako Inperioko biztanle guztiak kristau bihurtzeko nahia adierazi zuen Tesalonikako ediktuan.
• 1594 - Henrike III.a Nafarroakoa, Frantziako koroa eskuratuta, Henrike IV.a Frantziakoa bihurtu zen.
• 1700 - Bretainia Berria uhartea aurkitu zuten.
• 1844 - Dominikar Errepublika estatu independente bihurtu zen, Haitigandik banatu ostean.
• 1900 - Erresuma Batuko Alderdi Laborista sortu zen.
• 1933 - Alemaniako parlamentuari (Reichstag) su eman zioten. Adolf Hitlerrek eskubide zibil eta demokratikoak ezabatzeko aitzakiatzat erabili zuen gertaera hori.
• 1976 - Espainiaren kolonia izandako Mendebaldeko Saharak independentzia aldarrikatu zuen, Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa izenarekin.
• 2006 - Cuencako kartzelan (Espainia) Igor Angulo etakidearen gorpua aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin ondoren.
• 2008 - 899 milioi euroko isuna ezarri zion Europako Batzordeak Microsofti, bere lehiakideei erakusten zien nagusikeria ez zuzentzeagatik.
• 2010 -
  • 8,8 graduko lurrikara bat izan zen Txileko kostaldetik gertu. Hildakoak 700 baino gehiago izan ziren.
  • 6,3 graduko lurrikara bat izan zen Argentinako Salta hiritik gertu. Lurrikarak bi hildako eragin zituen.

Arte eta kultura

Mundua

• 425 - Konstantinoplako Unibertsitatea sortu zuten.
• 1998 - Alex Proyas australiar zinema zuzendariak zuzendu, eta Rufus Sewell, Kiefer Sutherland, Jennifer Connelly eta William Hurt aktoreek antzeztutako Dark City filma estreinatu zen.
• 2011 - 83. Oscar Sarien ekitaldian, The King's Speech filmak lau Oscar sari eskuratu zituen, tartean zuzendari onenari, aktore onenari eta pelikulari onenari.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1796 - Joaquin Francisco Barroeta Aldamar, gipuzkoar foruzalea (h. 1866).
• 1888 - Manuel Sodupe, Gelatxo I, gipuzkoar trikitilari soinu-jotzailea (h. 1953).
• 1897 - Arsenio Merodio, Gallartako Txikitoa, bizkaitar palaria (h. 1981).
• 1901 - Gaspar Montes, euskal herritar margolaria (h. 1998).
• 1905 - Manuel Kristobal Errandonea, Eusko Gudarosteko gipuzkoar komandantea (h. 1957).
• 1913 - Basilio Pujana, bizkaitar bertsolari eta idazlea (h. 2005).
• 1920 - Jose Maria Markuleta, gipuzkoar futbolaria (h. 2008).
• 1950 - Roberto García Ariño, Garcia Ariño IV.a, bizkaitar pilotari ohia.
• 1953 - Joseba Agirreazkuenaga, bizkaitar ikertzaile eta historialaria.
• 1957 - Aingeru Bergizes, bizkaitar musikari profesional eta folklore ikertzailea, Oskorri taldeko kidea (h. 2022).
• 1960 - Fernando Arteaga, bizkaitar futbolari ohia.
• 1964 - Lourdes Odriozola, gipuzkoar historialari eta dokumentalista.
• 1969 - Xabier Usabiaga, gipuzkoar txirrindulari ohia eta telebistako aurkezlea.
• 1974 - Mikel Errazkin, euskal musikari eta musikagilea eta Sorotan Bele taldearen sortzaileetako bat (h. 2008).
• 1975 -
  • Aitor González, gipuzkoar txirrindulari ohia.
  • Iván Sánchez, arabar atleta ohia, distantzia luzeetan aditua.
• 1980 - Patxi Ruiz, nafar pilotari ohia.
• 1981 - Kepa Peñagarikano, gipuzkoar pilotari ohia.
• 1983 - Iker Cortes, bizkaitar arraunlari eta entrenatzailea.
• 1984 - Charlie Ternisien, baxenafar errugbilaria.
• 1985 - Roberto Santamaria, nafar futbolaria, atezaina.
• 1987 - Txetxu Gavilanes, arabar izotz hockey jokalaria.
• 1991 - Amaia Gastamintza, nafar saskibaloi jokalaria.
• 1994 - Thaylor Lubanzadio, bizkaitar futbolaria.
• 1995 - Aitor Seguin, gipuzkoar futbolaria.
• 1998 - Andoni Tascon, bizkaitar futbolaria.
• 2002 - Idoia Eraso, nafar txirrindularia.

Mundua

• 272 - Konstantino I Handia, erromatar enperadorea (h. 337).
• 638 - Huineng, zen eskolaren seigarren eta azken patriarka (h. 713).
• 1622an bataiatua - Carel Fabritius, herbehereetar margolaria (h. 1654).
• 1667 - Luisa Karolina Radziwiłł, Lituaniako Dukerri Handiko magnatea (h. 1695).
• 1691 - Edward Cave, ingeles inprimatzaile eta argitaratzailea (h. 1754).
• 1767 - Jacques-Charles Dupont de l'Eure, Frantziako presidentea de facto (h. 1855).
• 1791 - Vincenzo Tineo, italiar botanikaria (h. 1856).
• 1793 - Baldomero Espartero, espainiar politikari eta militarra (h. 1879).
• 1799 - Frederick Catherwood, ingeles esploratzaile, marrazkilari, arkitekto eta argazkilaria (h. 1854).
• 1807 - Henry Wadsworth Longfellow, estatubatuar olerkaria (h. 1882).
• 1812 - Samo Chalupka, erromantizismoko eslovakiar poeta (h. 1883).
• 1835 - Dimitrios Vikelas, greziar negozio-gizon eta idazlea, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko lehenbiziko presidentea (h. 1908).
• 1848 - Charles Hubert Hastings Parry, ingeles musikagile eta musikologoa (h. 1918).
• 1861 - Rudolf Steiner, austriar filosofoa (h. 1925).
• 1863 -
  • George Herbert Mead, estatubatuar soziologo, gizarte-psikologo eta filosofoa (h. 1931).
  • Joaquín Sorolla, espainiar margolaria (h. 1923).
• 1867 - Irving Fisher, estatubatuar ekonomialaria (h. 1947).
• 1869 - Alice Hamilton, estatubatuar mediku eta ikertzailea, industria toxikologian aitzindaria (h. 1970).
• 1881 - Sveinn Björnsson, Islandiako lehendabiziko presidentea (h. 1952).
• 1890 - María de Baratta, salvadortar konpositorea, piano-jotzailea, musikologoa eta folklorista (h. 1978).
• 1891 - Georges Migot, frantziar musikagilea, idazlea eta margolaria (h. 1976).
• 1894 - Robert Siohan, frantziar musikagilea (h. 1985).
• 1895 - Mercedes Llopart, kataluniar abeslari liriko sopranoa (h. 1970).
• 1897 -
  • Marian Anderson, estatubatuar kontraltoa, XX. mendeko ahotsik onenetarikoa (h. 1993).
  • Bernard Lyot, frantziar ingeniaria (h. 1952).
• 1901 - Marino Marini, italiar eskultorea (h. 1980).
• 1902 -
  • Ethelda Bleibtrey, estatubatuar igerilaria (h. 1978).
  • Lucio Costa, brasildar arkitekto eta hirigilea (h. 1998).
  • Gene Sarazen, estatubatuar golfaria (h. 1999).
  • John Steinbeck, estatubatuar idazlea, 1962ko Literaturako Nobel Saria (h. 1968).
• 1904 -
  • James T. Farrell, estatubatuar idazlea (h. 1979).
  • André Leducq, frantziar txirrindularia (h. 1980).
• 1905 - Franchot Tone, euskal jatorriko estatubatuar zinema, antzerki eta telebistako aktore, ekoizle eta zuzendaria (h. 1968).
• 1907 - Paula Wiesinger, italiar alpinista eta eskiatzailea (h. 2001).
• 1910 -
  • Joan Bennett, estatubatuar aktorea (h. 1990).
  • Clarence Leonard Johnson, estatubatuar ingeniari aeronautiko berritzailea (h. 1990).
  • Guénrij Kasparián, armeniar xake-jokalaria eta xake-ikasketen sustatzailea (h. 1995).
• 1912 - Lawrence Durrell, britainiar olerkigile, eleberrigile eta saiakeragilea (h. 1990).
• 1913 -
  • Paul Ricoeur, frantziar filosofoa (h. 2005).
  • Irwin Shaw, estatubatuar eleberrigile, antzerkigile eta gidoigilea (h. 1984).
• 1917 - María Dolores de Pablos, espainiar poeta eta astrologoa (h. 1981).
• 1923 - Dexter Gordon, estatubatuar jazz saxofoi jolea (h. 1990).
• 1926 - David H. Hubel, kanadar-estatubatuar neurobiologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2013).
• 1930 - Joanne Woodward, estatubatuar aktorea.
• 1932 - Elizabeth Taylor, britainiar-estatubatuar aktorea (h. 2011).
• 1934 -
  • Navarre Scott Momaday, Kiowa tribuko estatubatuar idazlea, Pulitzer sariduna.
  • Ralph Nader, estatubatuar abokatu, politikari eta idazlea, kontsumitzaileen defentsaren aitzindarietako bat.
• 1935 - Mirella Freni, italiar opera sopranoa (h. 2020).
• 1939 - Kenzō Takada, japoniar moda diseinatzailea (h. 2020).
• 1941 - Paddy Ashdown, britainiar politikari eta diplomazialaria (h. 2018).
• 1942 - Robert H. Grubbs, estatubatuar kimikaria, 2005eko Kimikako Nobel Saria (h. 2021).
• 1943 -
  • Morten Lauridsen, daniar jatorriko estatubatuar musikagilea.
  • Sheila Rowbotham, britaniar historialari feminista sozialista.
• 1944 - Roger Scruton, ingeles filosofo eta idazlea (h. 2020).
• 1946 - Mary-Claire King, estatubatuar genetista.
• 1947 - Alan Guth, estatubatuar fisikari eta kosmologoa.
• 1950 - Franco Moschino, italiar moda-diseinatzailea (h. 1994).
• 1953 - Yolande Moreau, belgikar aktorea eta zinema zuzendaria.
• 1957 - Adrian Smith, ingeles gitarra-jolea, Iron Maiden taldeko kidea.
• 1958 - Naas Botha, hegoafrikar errugbilari ohia.
• 1961 - James Worthy, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
• 1962 - Chiya Fujino, japoniar idazlea.
• 1965 - David Boulter, ingeles musikaria, Tindersticks taldeko kidea.
• 1966 -
  • Baltasar Kormákur, islandiar aktore, antzerki zuzendari eta ekoizlea.
  • Pocho Lepratti, argentinar lekaide eta gizarte-ekintzailea, 35 urterekin poliziak erahila (h. 2001).
• 1967 - Jonathan Ive, ingeles diseinatzailea, Apple Inc. konpainiako diseinu-burua.
• 1971 - Sara Blakely, estatubatuar enpresaburua eta filantropoa, Spanx enpresaren sortzailea.
• 1972 - Maja Lidia Kossakowska, fantasiazko idazle, arkeologo eta kazetari poloniarra (h. 2022).
• 1974 -
  • Julie Andrieu, frantziar telebista aurkezlea eta gastronomia kritikaria.
  • Fernando Jubero, kataluniar futbolari ohia.
• 1976 - Hanna Kosonen, finlandiar orientazio-eskiatzaile eta politikaria.
• 1980 -
  • Chelsea Clinton, Bill eta Hillary Clinton politikarien alaba.
  • Rodrigo García, espainiar txirrindularia.
• 1983 - Kate Mara, estatubatuar aktorea.
• 1985 - Thiago Neves, brasildar futbolaria.
• 1990 - Magdalena Koleśnik, poloniar aktorea.
• 1992 -
  • Massimo Stano, italiar atleta.
  • Jimmy Vicaut, frantziar atleta, 100 eta 200 metrotan aditua.
• 1994 - Hou Yifan, txinatar xake jokalaria.
• 1995 - Kosuke Nakamura, japoniar futbolaria.
• 2001 - An San, hegokorear arkularia.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1565 - Alfonso de Córdoba, nafar noble eta militarra (j. 1512).
• 1653 - Diego López Pacheco, Espainia Berriko erregeordea eta Nafarroako erregeordea (j. 1599).
• 1773 - Pedro Calatayud, nafar misiolari jesuita (j. 1689).
• 1813 - Juan de Goyeneche y Aguerrevere, iruritar militar, politikari eta merkataria (j. 1741).
• 1869 - María del Pilar Acedo, Ohianederko Markesa, kulturzale eta poeta, Biarnon (j. 1784).
• 1894 - Damaso Zabaltza, nafar piano-jotzaile eta musikagilea, Madrilen (j. 1835).
• 1907 - Agustín Pérez Soriano, nafar musikagilea, Madrilen (j. 1846).
• 1943 - Juan Bizente Zengotita-Bengoa, bizkaitar idazlea (j. 1862).
• 1963 - Nestor Zubeldia, nafar apaiz, idazle eta pentsalaria (j. 1878).
• 1977 - Ixaka Lopez, euskal idazle, kultura eragile, euskaltzale eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1879).
• 1984 - Amédée Artze, baxenafar pilotaria (j. 1900).
• 2006 - Igor Angulo Iturrate, bizkaitar ETAkidea, Cuencako espetxean (j. 1973).
• 2007 - Remedios Ultra Lacruz, 110 urte eta 182 egun bizi izan zen euskal herritarra, Madrilen (j. 1896).
• 2009 - Maria Otxoa Laiana, 106 urte bizi izandako nafarra (j. 1902).
• 2019 - Michel Sainte-Marie, lapurtar politikaria, Frantziako Alderdi Sozialistaren kidea (j. 1938).
• 2021 - José Manuel Cortizas, bizkaitar kirol kazetari eta bikoizketa-aktorea (j. 1963).

Mundua

• 580 - Pepin Landengoa, Austrasiako jauregizaina.
• 1425 - Vasili I.a Moskukoa, Moskuko Printze Handia (j. 1371).
• 1641 - Pau Claris i Casademunt, politikari eta elizgizon kataluniarra, Generalitateko presidente izandakoa (j. 1586).
• 1689 - Antonio Pedro Sancho Dávila, Nafarroako erregeordea.
• 1735 - John Arbuthnot, Londresko eskoziar mediku, idazle satiriko eta zientzia-gizona (j. 1667).
• 1807 - Louise du Pierry, frantziar astronomoa eta Sorbona Unibertsitatean irakasle ageri den lehen emakumea (j. 1746).
• 1819 - Claude-Anne de Rouvroy de Saint Simon, frantziar militar eta politikaria (j. 1743).
• 1829 - Charles de Salaberry, euskal jatorriako quebectar militarra (j. 1778).
• 1854 - Félicité Robert de Lamennais, frantziar idazlea eta pentsalaria (j. 1782).
• 1887 - Aleksandr Borodin, errusiar musikagilea (j. 1833).
• 1906 - Samuel Pierpont Langley, estatubatuar astronomo eta fisikaria (j. 1834).
• 1926 - Olga Wisinger-Florian, austriar margolari inpresionista (j. 1844).
• 1934 - Josep Llimona i Bruguera, kataluniar eskultorea, Kataluniako modernismoaren artista nagusietariko bat (j. 1863).
• 1936 - Ivan Pavlov, errusiar mediku, fisiologo eta psikologoa, 1904ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1849).
• 1939 - Nadezhda Krupskaia, errusiar iraultzaile eta pedagogoa (j. 1869).
• 1940 - Peter Behrens, alemaniar arkitekto eta diseinatzailea (j. 1868).
• 1943 - Kostis Palamas, greziar poeta (j. 1859).
• 1946 -
  • Paule Gobillard, frantziar margolaria (j. 1867).
  • Harry Edwin Wood, ingeles astronomoa (j. 1881).
• 1970 - Reizo Fukuhara, japoniar futbolaria (j. 1931).
• 1977 - John Dickson Carr, estatubatuar detektibe-eleberrien idazlea (j. 1906).
• 1985 - Henry Cabot Lodge, Jr., estatubatuar politikaria (j. 1902).
• 1989 -
  • Konrad Lorenz, austriar naturalista, etologiaren sortzailetariko bat eta 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
  • Boris Skossyreff, Andorrako errege izendatutako errusiar abenturazale eta espia (j. 1896).
• 1990 - Josephine Johnson, estatubatuar eleberrigile, olerkari eta saiakeragilea (j. 1910).
• 1992 - Algirdas Julius Greimas, lituaniar-frantziar hizkuntzalaria (j. 1917).
• 1993 - Lillian Gish, estatubatuar aktorea (j. 1893).
• 1998 - George Herbert Hitchings, estatubatuar farmakologoa, 1988ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1905).
• 2001 - José García Nieto, espainiar olerkaria (j. 1914).
• 2002 - Francisco Queipo de Llano Acuña, madrildar militar eta politikaria (j. 1927).
• 2003 -
  • Wolfgang Larrazábal, Venezuelako presidentea (j. 1911).
  • Fred Rogers, estatubatuar telebista-aurkezlea, musikaria, txotxongilolaria, idazlea, ekoizlea eta eliz ministro presbiterianoa, Mister Rogers' Neighborhood saioaren sortzailea (j. 1928).
• 2008 - Ivan Rebroff, alemaniar abeslaria, aparteko ahots tartean abesteko gai zena (j. 1931).
• 2011 -
  • Necmettin Erbakan, Turkiako lehen ministroa (j. 1926).
  • Moacyr Scliar, brasildar narratzailea (j. 1937).
• 2012 - Manuel de Solà-Morales Rubió, kataluniar arkitekto eta urbanista (j. 1939).
• 2013 - Stéphane Hessel, frantziar politikari, diplomazialari, idazle eta olerkaria (j. 1917).
• 2015 -
  • Boris Nemtsov, errusiar zientzilari eta politikari liberala (j. 1959).
  • Leonard Nimoy, estatubatuar aktore eta zinema-zuzendaria, Star Trek telesailean Mr. Spock pertsonaia antzezteagatik ezaguna (j. 1931).
• 2016 - Lúcio Lara, Angolako jarduneko presidentea (j. 1929).
• 2017 - Carlos Humberto Romero, El Salvadorko presidentea (j. 1924).
• 2018 - Quini, asturiar futbolaria (j. 1949).
• 2019 - France-Albert René, Seychelleetako 2. presidentea (j. 1935).
• 2020 - Valdir Espinosa, brasildar futbolari eta entrenatzailea (j. 1947).
• 2022 - Carlos Álvarez Cruz, espainiar poeta eta hizlaria (j. 1933).

Jaiak eta urteurrenak

• Dominikar Errepublikako jaiegun nazionala.
• Sehaska egutegiko izendegia: Goratz/Goratze/Goraitz/Gorantz eta Lander/Landerra.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2361
• Multimedia: 27 February

Otsailaren 26 | Urteko egutegi | Otsailaren 28