1876

1876. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa
Urteak	1873  • 1874  • 1875 • 1876 • 1877 • 1878 • 1879
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1876 MDCCCLXXVI
Ab urbe condita	2629
Armeniar egutegia	1325 ԹՎ ՌՅԻԵ
Bahá'í egutegia	32 – 33
Bengaliar egutegia	1283
Berber egutegia	2826
Egutegi budista	2420
Myanmarko egutegia	1238
Bizantziar egutegia	7384 – 7385
Koptoen egutegia	1592 – 1593
Etiopiar egutegia	1868 – 1869
Hebrear egutegia	5636 – 5637
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1932 – 1933
Shaka Samvat	1798 – 1799
Kali Yuga	4977 – 4978
Iraniar egutegia	1254 – 1255
Islamiar egutegia	1292 – 1293
Japoniar egutegia	Meiji 9 (明治9年)
Korear egutegia	4209
Thailandiar eguzki egutegia	2419
Holozeniar egutegia	11876

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Otsailaren 18a - Fernando Primo de Riverak zuzenduriko ejerzito liberalak karlistak garaitu zituen Lizarran.
• Urtarrilaren 31 - Estatu Batuek jatorrizko biztanleak erreserbetara mugitzeko agindua.
• Uztailaren 21a - Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabak foruak galdu zituzten, Hirugarren Gerra Karlista amaitu ondoren. Hortik aurrera hiru probintziek kontzertu ekonomikoak hitzartu ditu Espainiako gobernu zentralarekin.

Arte eta kultura

• Abuztuaren 13a-17a: Nibelungoen eraztuna, Richard Wagnerrek sortutako lau opera epikoz osatutako zikloa antzeztu zen Bayreutheko Festspielhausen, lehen aldiz lau zatien emankizun osoa izanik.
  • Abuztuaren 16a - Sigfrido (alemanez: Siegfried), opera saileko hirugarren opera estreinatu zen.
  • Abuztuaren 17a - Jainkoen Gainbehera (alemanez: Götterdämmerung), opera saileko laugarren eta azken opera estreinatu zen.

Zientzia eta teknologia

• Martxoaren 7a - Alexander Graham Bellek telefonoa patentatu zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 3a - Wilhelm Pieck, alemaniar politikari komunista, Ekialdeko Alemaniako presidentea (h. 1960).
• Urtarrilaren 5a - Konrad Adenauer, Alemaniako kantzilerra (h. 1967).
• Urtarrilaren 5a - Flora de la Torre, 110 urte eta 276 egun bizi izandako euskal herritarra (h. 1986).
• Urtarrilaren 6a - Léon Bérard, frantziar abokatu eta politikaria, Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorreko presidentea (h. 1960).
• Urtarrilaren 7a - Rafael Barrett, espainiar idazlea eta pentsalaria (h. 1910).
• Urtarrilaren 9a - Robert Michels, alemaniar jatorriko italiar soziologoa (h. 1936).
• Urtarrilaren 11 - Higinio Basterra, bizkaitar eskultorea (h. 1957).
• Urtarrilaren 12a - Jack London, estatubatuar idazlea, kazetaria eta gizarte ekintzailea (h. 1916).
• Urtarrilaren 15a - Abdulaziz ibn Saud, Saudi Arabiako erresumako lehen erregea (h. 1953).
• Urtarrilaren 21a - James Larkin, irlandar sindikalista eta politikaria (h. 1947).
• Urtarrilaren 22a - Flora Sandes, I. Mundu Gerran soldadu gisa ofizialki aritu zen emakume britainiar bakarra (h. 1956).
• Urtarrilaren 23a - Otto Diels, alemaniar biokimikaria, 1950eko Kimikako Nobel Saria (h. 1954).
• Urtarrilaren 28a - Rudolf Trebitsh, austriar antrolopologoa (h. 1918).

Otsaila

• Otsailaren 2a - Maurice Tourneur, frantziar zinemagilea, zinemaren aitzindarietako bat (h. 1961).
• Otsailaren 8a - Paula Modersohn-Becker, alemaniar margolaria (h. 1907).
• Otsailaren 12a - Thubten Gyatso, hamairugarren Dalai Lama (h. 1933).
• Otsailaren 19a - Constantin Brâncuși, Frantzian lan egin zuen errumaniar eskultorea (h. 1957).
• Otsailaren 21a - Joseph Meister, amorruaren txertoa lehenengoz hartu zuen gizakia eta infekzio horri arrakastaz aurre egin zion lehena (h. 1940).
• Otsailaren 22a - Zitkala-Ša, siux herriko emakume idazle, argitaratzaile, biolinista eta ekintzailea (h. 1938).

Martxoa

• Martxoaren 1a - Henri de Baillet-Latour, belgikar aristokrata, Nazioarteko Batzorde Olinpikoko hirugarren presidentea (h. 1942).
• Martxoaren 2a - Pio XII.a, Aita santua (h. 1958).
• Martxoaren 3a - Pierre Dop, euskal historialari eta saiakeragilea (h. 1948).
• Martxoaren 4a - Léon-Paul Fargue, frantziar olerkaria (h. 1947).
• Martxoaren 4a - Ásgrímur Jónsson, islandiar margolaria, profesional bezala aritu zen lehendabizikoa (h. 1958).
• Martxoaren 4a - Lita de Ranitz, herbeheretar arte bildumagilea (h. 1960).
• Martxoaren 6a - Bitor Garitaonandia, euskal idazlea eta jesuita (h. 1929).
• Martxoaren 7a - Edgar Evans, Robert Falcon Scotten laguntzailetako bat 1911-1912an Hegobururako zoritxarrez amaitu zen espedizioan (h. 1912).
• Martxoaren 11 - Kenneth Hayes Miller, estatubatuar margolaria, grabatzailea eta irakaslea (h. 1952).
• Martxoaren 26a - Gilen Wiedekoa, Albaniako Printzerriko monarka (h. 1945).

Apirila

• Apirilaren 4a - Maurice de Vlaminck, frantziar margolari eta idazlea (h. 1958).
• Apirilaren 12a - Viktor Bernedo Zubiaurre, gipuzkoar enpresari eta politikari sozialista (h. 1944).
• Apirilaren 13a - Pilar Montaner Maturana, espainiar margolaria (h. 1961).
• Apirilaren 22a - Robert Barany, austriar medikua, 1914ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1936).
• Apirilaren 22a - Ole Edvart Rølvaag, norvegiar eleberrigilea (h. 1931).
• Apirilaren 24a - Erich Raeder, alemaniar almirantea (h. 1960).
• Apirilaren 27a - Claude Farrère, frantziar idazlea (h. 1957).
• Apirilaren 29a - Zewditu, Etiopiako Inperioko enperatriza (h. 1930).

Maiatza

• Maiatzaren 7a - Paul Rivet, frantziar sendagile, antropologo eta etnologoa (h. 1958).
• Maiatzaren 10a - Ivan Cankar, esloveniar eleberrigile eta dramagilea (h. 1918).
• Maiatzaren 18a - Hermann Müller, Alemaniako kantzilerra (h. 1931).
• Maiatzaren 22a - Leonor Acevedo Suárez, argentinar itzultzailea (h. 1975).
• Maiatzaren 30a - Vladimir Nazor, kroaziar gerrillaria, olerkaria eta politikaria (h. 1949).

Ekaina

• Ekainaren 1a - Vidyagauri Nilkanth, indiar gizarte-erreformatzailea, hezitzailea eta idazlea, Gujarateko lehen bi emakume lizentziadunetako bat (h. 1958).
• Ekainaren 6a - Fiodor Majnov, errusiar erraldoia, akromegaliaren ondorioz 2,30 metro garai izatera heldu zen errusiar gizasemea (h. 1913).
• Ekainaren 8a - Ferdynand Antoni Ossendowski, poloniar idazle, esploratzaile, unibertsitateko irakasle eta politikari antikomunista (h. 1945).
• Ekainaren 11 - Alfred Louis Kroeber, estatubatuar antropologoa (h. 1960).
• Ekainaren 12a - María Gay, kataluniar mezzosopranoa (h. 1943).
• Ekainaren 13a - William Sealy Gosset, Student , ingeles estatistikaria (h. 1937).
• Ekainaren 21a - Battista Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,30 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (h. 1916).
• Ekainaren 22a - Gwen John, galestar margolaria (h. 1939).
• Ekainaren 22a - Madeleine Vionnet, frantziar moda diseinatzailea, modaren historian eraginkorrenetakoa (h. 1975).

Uztaila

• Uztailaren 2a - Wilhelm Cuno, Alemaniako kantzilerra (h. 1933).
• Uztailaren 6a - Henry Caro-Delvaille, lapurtar margolari eta dekoratzailea (h. 1928).
• Uztailaren 12a - Max Jacob, frantziar margolari eta idazlea (h. 1944).
• Uztailaren 17a - Maksim Litvinov, sobietar iraultzaile, politikari eta diplomazialaria (h. 1951).
• Uztailaren 19a - Ignaz Seipel, austriar estatu-gizona eta apaiza (h. 1932).
• Uztailaren 25a - Elixabete Bavariakoa, Belgikako erregina ezkontidea (h. 1965).

Abuztua

• Abuztuaren 7a - Mata Hari, herbeheretar jatorriko striptease dantzari ospetsua, espioitzagatik hiltzera zigortua (h. 1917).
• Abuztuaren 12a - Mary Roberts Rinehart, estatubatuar idazlea (h. 1958).
• Abuztuaren 13a - Michael O'Flanagan, irlandar apaiz eta irakaslea, Sinn Féineko buruzagietako bat (h. 1942).
• Abuztuaren 14a - Alexandro I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (h. 1903).
• Abuztuaren 16a - Ivan Bilibin, errusiar ilustratzaile eta antzeztokien diseinatzailea (h. 1942).
• Abuztuaren 19a - Manuel Irurita, nafar apaiz eta gotzaina (h. 1936).
• Abuztuaren 25a - Eglantyne Jebb, britainiar gizarte-ekintzailea, Save the Childrenen sortzailea (h. 1928).

Iraila

• Irailaren 1a - Harriet Shaw Weaver, ingeles feminista, sufragista, ekintzaile politiko eta The Egoist aldizkariko editorea (h. 1961).
• Irailaren 2a - Francesc Cambó, kataluniar politikari kontserbadorea, abokatua eta finantzaria (h. 1947).
• Irailaren 3a - Federiko Belaustegigoitia, euskal idazlea (h. 1947).
• Irailaren 5a - Wilhelm Ritter von Leeb, Bigarren Mundu Gerran alemaniar mariskal eta gerra kriminala (h. 1956).
• Irailaren 6a - John James Richard Macleod, ingeles sendagilea, 1923ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1935).
• Irailaren 13a - Sherwood Anderson, estatubatuar idazlea (h. 1941).
• Irailaren 15a - Bruno Walter, alemaniar orkestra-zuzendaria (h. 1962).
• Irailaren 18a - James Scullin, Australiako 9. lehen ministroa (h. 1953).
• Irailaren 21a - Julio González, espainiar eskultore eta margolaria (h. 1942).
• Irailaren 22a - André Tardieu, Frantziako Lehen Ministroa (h. 1945).
• Irailaren 26a - Edith Abbott, estatubatuar ekonomista, gizarte-langilea, hezitzailea eta idazlea (h. 1957).
• Irailaren 28a - Guillermo Torrijos Goyarzu, bilbotar militante sozialista (h. 1942).
• Irailaren 28a - José Antonio Ubierna, espainiar legelari eta politikaria, Bizkaiko gobernadore zibila (h. 1964).

Urria

• Urriaren 11 - Gertrud von Le Fort, alemaniar idazlea (h. 1971).
• Urriaren 16a - Pedro Chastang, euskal sozialista aitzindaria (h. 1946).
• Urriaren 16a - César Figuerido, gipuzkoar musikagile eta biolin-jotzailea (h. 1956).
• Urriaren 31 - Natalie Clifford Barney, estatubatuar idazle, poeta eta eleberrigilea (h. 1972).

Azaroa

• Azaroaren 5a - Raymond Duchamp-Villon, frantziar eskultorea (h. 1918).
• Azaroaren 8a - Louis Bernacchi, belgikar-tasmaniar fisikaria eta astronomoa (h. 1942).
• Azaroaren 12a - Maurice Delay, euskal kirurgialari eta politikaria, Baionako alkatea (h. 1960).
• Azaroaren 15a - Anna de Noailles, frantziar idazlea (h. 1933).
• Azaroaren 19a - Tatiana Afanasieva, ukrainar-herbeheretar matematikari eta fisikaria (h. 1964).
• Azaroaren 21a - Olav Duun, norvegiar eleberrigilea (h. 1939).
• Azaroaren 23a - Manuel de Falla, espainiar musikagilea (h. 1946).
• Azaroaren 26a - Javier Ibarra Murillo, nafar historialaria (h. 1955).
• Azaroaren 26a - Bart van der Leck, herbeheretar margolari, diseinatzaile eta zeramikaria, De Stijl taldeko sortzaileetako bat (h. 1958).

Abendua

• Abenduaren 3a - Francisco Carrascón, nafar musikagilea (h. 1936).
• Abenduaren 20a - Castor Jauregibeitia, Cocherito de Bilbao, euskal toreatzailea (h. 1928).
• Abenduaren 22a - Filippo Tommaso Marinetti, Egipton jaiotako italiar idazlea (h. 1944).
• Abenduaren 25a - Muhammad Ali Jinnah, Pakistango buruzagi musulmana eta lehendabiziko lehen gobernaria (h. 1948).
• Abenduaren 25a - Adolf Windaus, alemaniar kimikaria, 1928ko Kimikako Nobel Saria (h. 1959).
• Abenduaren 26a - Virginia Bolten, argentinar aktibista anarkista, sindikalista eta feminista (h. 1960).
• Abenduaren 27a - Valentin Larrea, gipuzkoar piano-jotzaile eta musikagilea (h. 1970).
• Abenduaren 29a - Pau Casals, kataluniar txelojole, pedagogo, musika zuzendari eta konposatzailea (h. 1973).
• Abenduaren 31 - Sabino Izeta, gipuzkoar margolaria (h. 1918).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Abdón González de Alaitza, euskal herritar kazetaria eta Txistu, gorde den euskarazko lehen komiki-aldizkariaren egile ezagun bakarra (h. 1926).
• Inozentzio Munita Arizmendi, gipuzkoar idazlea (h. 1958).
• Julian Apraiz Arias, arabar arkitektoa (h. 1962).
• Manuel Arriandiaga, euskal idazlea, euskara garbiaren aldeko sutsuenetarikoa (h. 1947).
• Prudencio San Sebastian, Soinu, 8 hilabetez modu basatian bizi izan zen gipuzkoarra (h. 1959).
• Quintin Altolagirre, gipuzkoar mediku eta politikaria.
• Teófilo Guiard Larrauri, bizkaitar historialaria (h. 1946).
• Nicolás Esandi Nicolao, euskal jatorriko argentinar elizgizona, Buenos Airesko Eusko Ikaskuntzako lehenengo lehendakaria (h. 1948).
• Catalina Flaquer, espainiar aktibista politikoa (h. 1937).
• Emma Bataillard, Lady Aama, akromegalia ren ondorioz 2,04 metro garai izatera heldu zen frantziar gizasemea (h. 1893).
• Konkordia Samoilova, errusiar militante boltxebikea (h. 1921).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 15a - Eliza McCardle Johnson, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (j. 1810).
• Urtarrilaren 24a - Joaquín Elio, nafar militarra (j. 1806).
• Otsailaren 18a - Adolphe Brongniart, frantziar botanikoa, paleobotanikaren aitatzat hartua (j. 1801).
• Otsailaren 18a - Charlotte Saunders Cushman, estatubatuar antzerki-aktorea (j. 1816).
• Otsailaren 24a - Joseph Jenkins Roberts, Liberiako lehendabiziko presidentea (j. 1809).
• Otsailaren 25a - Domingo Egaña, gipuzkoar buruzagi karlista (j. 1815).
• Martxoaren 5a - Marie d'Agoult, frantziar idazlea (j. 1805).
• Martxoaren 5a - Francesco Maria Piave, italiar libreto egileak (j. 1810).
• Martxoaren 8a - Louise Colet, frantziar olerkaria eta femme de lettres (j. 1810).
• Apirilaren 21a - Otto Grashof, alemaniar margolari, marrazkilari eta erretratugilea, Txileko pinturaren atzerriko aitzindaritzat hartua (j. 1812).
• Maiatzaren 8a - Truganini, Tasmaniako aborigena, Tasmaniako hizkuntzen azken hiztuna (j. c. 1812).
• Maiatzaren 26a - František Palacký, txekiar historialaria eta politikaria (j. 1798).
• Ekainaren 1a - Khristo Botev, bulgariar idazlea (j. 1848).
• Ekainaren 4a - Abdulaziz I.a, Otomandar Inperioko sultana (j. 1830).
• Ekainaren 8a - George Sand, frantziarra, feminismoaren aitzindaria (j. 1804).
• Ekainaren 12a - Teodosio Vesteiro, galiziar kazetari, idazle eta musika irakaslea (j. 1847).
• Ekainaren 21a - Antonio López de Santa Anna, mexikar militarra eta politikaria (j. 1794).
• Ekainaren 25a - George Armstrong Custer, estatubatuar jenerala (j. 1839).
• Ekainaren 27a - Christian Gottfried Ehrenberg, alemaniar naturalista (j. 1795).
• Ekainaren 27a - Harriet Martineau, ingeles idazlea, ekonomilaria, soziologoa, filosofoa eta gizarte-ekintzailea (j. 1802).
• Ekainaren 29a - Xoan Manuel Pintos Villar, galiziar idazlea (j. 1811).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 1a - Mikhail Bakunin, errusiar idazle anarkista (j. 1814).
• Uztailaren 15a - Alexander Fredro, polonierazko antzerkigilea (j. 1793).
• Uztailaren 15a - Juan Pablo Duarte, Dominikar Errepublikaren askatzailea (j. 1813).
• Uztailaren 21a - Bilintx, euskal bertsolari eta poeta erromantikoa (j. 1831)
• Abuztuaren 2a - Wild Bill Hickok, esploratzailea, abenturazalea, jokalaria, ehiztaria, pistolaria eta Ameriketako Estatu Batuetako marshalla (j. 1837).
• Abuztuaren 21a - Ildefons Cerda, kataluniar hirigilea (j. 1815).
• Abuztuaren 24a - Paulina Kellogg Wright Davis, estatubatuar abolizionista, sufragista, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea eta hezitzailea (j. 1813).
• Abuztuaren 27a - Eugène Fromentin, frantziar margolari eta idazlea (j. 1820).
• Irailaren 5a - Manuel Blanco Encalada, Txileko presidentea (j. 1790).
• Urriaren 4a - Johannes Rebmann, alemaniar misiolaria (j. 1820).
• Azaroa - João Oliveira e Daun (Saldanhako dukea), portugaldar politikaria eta militarra (j. 1790).
• Azaroaren 8a - Maria Vittoria dal Pozzo, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1847).
• Azaroaren 10a - Karl Eichwald, Errusiar Inperioko geologo, zoologo eta psikologoa (j. 1795).
• Azaroaren 18a - Narcisse Virgilio Díaz, frantziar Barbizongo eskolako margolaria (j. 1807).
• Azaroaren 28a - Karl von Baer, estoniar sendagilea eta biologoa (j. 1792).
• Abenduaren 1a - Jose Maria Murga, el moro vizcaíno, euskal militar, esploratzaile, politiko eta idazlea (j. 1827).
• Abenduaren 27a - Frederik Paludan-Müller, daniar poeta (j. 1809).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Joan Bautista Esain, nafar gerrillari karlista.
• Joaquina Lopez de Madariaga, arabar poeta eta antzerkigilea (j. 1813).
• Miguel Antonio Otamendi Olaskoaga, gipuzkoar bertsolaria (j. 1829).
• Antoine Jérôme Balard, frantziar kimikaria (j. 1802).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7766
• Multimedia: 1876