Apirilaren 29
data
Apirilaren 29a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hemeretzigarren eguna da, 120garrena bisurteetan. 246 egun falta dira urtea amaitzeko.
GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1992 - Rodney King jipoitu zuten polizien absoluzioak haserrea piztu eta istilu larriak eragin zituen Los Angelesen.
- 2011 - Erresuma Batuan Mendeko Ezkontza zeritzonan, Gilen Galesekoa, Elisabet II.a Erresuma Batukoaren biloba, Kate Middleton neska-lagunarekin Londres hiriko Westminster abadian ezkondu zen.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
Zientzia eta teknologiaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
KirolakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1741 - Juan Ramón Iturriza, bizkaitar historialaria (h. 1812).
- 1844 - Pedro Migel Urruzuno, euskal idazlea eta apaiza (h. 1923).
- 1868 - Maria Ana Sanz, nafar irakasle eta pèdagogoa, Nafarroako Maistren Eskolako zuzendaria (h. 1936).
- 1886 - Jose Zinkunegi, gipuzkoar sendagile, idazle eta itzultzailea (h. 1964).
- 1895 - Pedro Ispizua, Bermeo eta Bilboko udal arkitektoa (h. 1975).
- 1907 - Tere Verdes, bizkaitar abertzalea, EAJko eta Emakume Abertzale Batza taldeko kidea (h. 1959).
- 1909 - Luis Taberna Tompes, nafar musikari, organojole eta irakaslea (h. 1994).
- 1915 - Roberto Rodet, bizkaitar pintorea (h. 1989).
- 1935 - Serafin Basauri, gipuzkoar euskaltzalea.
- 1938 - Covadonga O'Shea, bizkaitar kazetaria.
- 1951 - Juan Miguel Igartua, euskal herritar eskubaloi jokalari ohia.
- 1954 - Jean Louis Harinordoki, nafar bertsolaria eta idazlea.
- 1955 - Vincent Bru, lapurtar politikaria, Kanboko alkatea.
- 1971 - Txema Alonso, bizkaitar futbolari ohia.
- 1972 -
- Ireide Arriolabengoa, bizkaitar pedagogoa, UEUko aholkulari pedagogikoa eta online irakaskuntzako arduraduna.
- Iñaki Azurmendi, gipuzkoar aizkolaria.
- Enrique Eneritz, nafar futbolari ohia.
- Anne-Sophie Lapix, lapurtar kazetaria.
- 1973 - Txus Serrano, nafar futbolari ohia.
- 1974 - Igor Jauregi, gipuzkoar futbolaria ohia.
- 1976 - Gorka Hermosa, gipuzkoar konpositore, akordeoilari, irakasle eta idazlea.
- 1991 -
- Antton Haramboure, lapurtar igerilaria.
- Iñigo Rodríguez, gipuzkoar futbolaria.
- 1993 - Edurne Azkarate, arabar aktore, aurkezle eta bertsolaria.
- 1994 - Ekain Zenitagoia, bizkaitar futbolaria.
- 1998 - Sergio Araitz, nafar txirrindularia.
- 1999 - Julen Bernaola, bizkaitar futbolaria.
- 2000 - Aitor Paredes, bizkaitar futbolaria.
MunduaAldatu
- 1667 - John Arbuthnot, Londresko eskoziar mediku, idazle satiriko eta zientzia-gizona (h. 1735).
- 1675 - Giovanni Antonio Pellegrini, barrokoko italiar margolaria (h. 1741).
- 1745 - Oliver Ellsworth, estatubatuar legegizon, politikari eta diplomatikoa (h. 1807).
- 1762 - Jean-Baptiste Jourdan, frantziar mariskala (h. 1833).
- 1780 - Charles Nodier, frantziar idazlea (h. 1844).
- 1783 - David Cox, ingeles paisaia-margolaria (h. 1859).
- 1785 - Karl Drais, alemaniar asmatzaile eta ikertzailea (h. 1851).
- 1793 - Maria Teresa Bragantzakoa, Portugalgo infanta (h. 1874).
- 1818 - Alexandro II.a Errusiakoa, Errusiako enperadorea (h. 1881).
- 1837 - Georges Boulanger, frantziar jeneral eta politikaria (h. 1891).
- 1854 - Henri Poincaré, frantziar matematikaria, fisikaria eta filosofoa (h. 1912).
- 1863 -
- William Randolph Hearst, estatubatuar politikaria eta enpresaburua (h. 1951).
- Konstantino Kavafis, greziar olerkaria (h. 1933).
- 1969 - Mary Agnes Chase, estatubatuar botanikaria, ilustratzailea eta agronomoa, agrostologian espezializatua (h. 1963).
- 1871 - William Stern, alemaniar filosofoa eta psikologoa (h. 1938).
- 1872 - Manuel Hugué, espainiar idazle eta margolaria (h. 1945).
- 1875 - Rafael Sabatini, italo-ingeles eleberrigilea (h. 1950).
- 1876 - Zewditu, Etiopiako Inperioko enperatriza (h. 1930).
- 1879 - Thomas Beecham, britainiar orkestra zuzendaria (h. 1961).
- 1893 - Harold Clayton Urey, estatubatuar kimikaria, 1934ko Kimikako Nobel Saria (h. 1981).
- 1895 - Vladimir Propp, errusiar ipuinen oinarrizko osagaiak analizatu zituen sobietar eruditua (h. 1970).
- 1899 - Duke Ellington, estatubatuar jazz musikaria, inoizko jazz musikaririk garrantzitzuenetarikoa (h. 1974).
- 1906 - Nino Nanetti, italiar komunista (h. 1937).
- 1907 -
- Sydney Box, ingeles gidoigile eta ekoizlea (h. 1983).
- Chūya Nakahara, japoniar idazle eta poeta (h. 1937).
- Tino Rossi, korsikar abeslaria eta aktorea (h. 1983).
- Fred Zinnemann, austriar zinema zuzendaria (h. 1997).
- 1914 - Beatriu Civera, espainiar eleberrigilea (h. 1995).
- 1917 - Celeste Holm, estatubatuar aktorea (h. 2012).
- 1922 - Toots Thielemans, belgikar jazz musikaria (h. 2016).
- 1923 - Irvin Kershner, estatubatuar zinema eta telebista zuzendari, ekoizle eta aktorea (h. 2010).
- 1926 - Genaro Alas Rodríguez, espainiar arkitektoa.
- 1927 -
- Betsy Ancker-Johnson, estatubatuar plasma fisikaria.
- Dorothy Manley, ingeles atleta (h. 2021).
- 1928 - Angidi Chettiar, Maurizioko presidentea (h. 2010).
- 1929 - Walter Kempowski, alemaniar idazlea (h. 2007).
- 1930 -
- Mahmud Terengganukoa, Terengganuko sultana (h. 1998).
- Jean Rochefort, antzerki, telebista eta zinemako frantziar antzezlea (h. 2017).
- 1931 -
- Frank Auerbach, alemanian jaiotako ingeles margolaria.
- Lonnie Donegan, eskoziar musikaria, Skiffle musika estiloaren aitzindarietako bat (h. 2002).
- 1933 -
- Mark Eyskens, Belgikako lehen ministroa.
- Willie Nelson, estatubatuar kantautorea eta aktorea.
- 1935 -
- April Ashley, britainiar modeloa (h. 2021).
- Lourdes Van-Dúnem, angolar abeslaria (h. 2006).
- 1936 -
- Zubin Mehta, indiar orkestra zuzendaria.
- Adolfo Nicolás, espainiar apaiza, Jesusen Lagundiko buruzagi nagusia (h. 2020).
- Alejandra Pizarnik, argentinar olerkaria (h. 1972).
- Jacob Rothschild, britainiar bankari eta politikaria.
- 1938 - Bernard L. Madoff, estatubatuar burtsa-agentea, historiako finantza-iruzurgile handiena (h. 2021).
- 1940 - Peter Diamond, estatubatuar ekonomialaria, 2010eko Ekonomiako Nobel Saria.
- 1941 - Yusef Komunyakaa, afroamerikar poeta.
- 1945 - Tammi Terrell, estatubatuar abeslaria, Marvin Gaye abeslariarekin duetoan abesteagatik ezaguna (h. 1970).
- 1946 -
- Antonio Tejera Gaspar, kanariar irakasle, ikerlari, historialari eta idazlea.
- Aleksander Wolszczan, poloniar astronomoa, eguzki-sistematik kanpoko exoplaneten eta planeta pultsarren existentzia frogatu zuena.
- 1947 -
- Va'aletoa Sualauvi II.a, Samoako estatuburua.
- Tamotsu Suzuki, japoniar futbolari ohia.
- 1948 - María Cristina Vicente, espainiar biologo eta unibertsitate irakaslea (h. 2000).
- 1950 - Phillip Noyce, australiar zinema zuzendaria.
- 1957 -
- Daniel Day-Lewis, britainiar-irlandar aktorea.
- Naomi Mataʻafa, Samoako lehen ministroa.
- Pilar Pallarés, galiziar poeta.
- 1958 - Michelle Pfeiffer, estatubatuar aktorea.
- 1960 - Sandra Morán, guatemalar politikaria, musikaria, feminista eta LGTB eskubideen aldeko ekintzailea.
- 1964 - Radek Jaroš, txekiar mendizalea eta idazlea.
- 1966 - Ramón Medina Bello, argentinar futbolari ohia.
- 1968 - Kolinda Grabar-Kitarović, Kroaziako presidentea
- 1970 -
- Andre Agassi, estatubatuar tenislari ohia, historiako hoberenetakoa.
- Uma Thurman, estatubatuar aktorea.
- 1971 - Leopoldo López, venezuelar politikaria, Voluntad Popular alderdiko koordinatzaile nagusia.
- 1972 - Concha de Albornoz, espainiar intelektual feminista, gerra zibilak erbesteratua (h. 1972).
- 1973 - Natalia Iguiñiz, perutar artista plastikoa, irakaslea eta aktibista politikoa.
- 1974 - Anggun, indonesiar abeslaria.
- 1975 - Lourdes García Campos, espainiar kirol kazetaria eta telebista aurkezlea.
- 1977 - Rocío Carrasco, espainiar telebista aurkezlea eta telebista-tertuliakidea.
- 1980 - Marc Clotet, kataluniar aktorea.
- 1983 -
- Isa Calderón, espainiar gidoilari eta umoregile feminista.
- Hedvig Lindahl, suediar futbolaria.
- 1985 - Elena Medel, espainiar idazle, literatura-kritikari eta editorea.
- 1989 - Candace Owens, estatubatuar idazle, ikuskizunen aurkezle, iruzkingile politikoa eta ekintzaile kontserbadorea.
- 1990 - Trihas Gebre, etiopiar atleta, 10.000 metrotan eta krosean aditua.
- 1993 - Justin Thomas, estatubatuar golfaria.
- 1996 - María Pérez García, espainiar atleta.
- 2007 - Sofia Borboikoa, Espainiako Erresumako infanta.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1326 - Zuria Borgoinakoa, Frantziako eta Nafarroako erregina ezkontidea (j. 1296).
- 1347 - Maria Nafarroakoa, Nafarroako infanta eta Aragoiko erregina ezkontidea.
- 1641 - Cristobal de la Cámara y Murga, bizkaitar apezpikua (j. 1571).
- 1784 - Agustin Jauregi, euskal militar eta politikaria, Liman (j. 1711).
- 1838 - Luis María Salazar, arabar militar eta politikaria, Madrilen (j. 1758).
- 1925 - Juan Kruz Goienetxe Elorga, nafar apaiz eta idazlea (j. 1857).
- 1929 - Pepe Artola, gipuzkoar idazlea (j. 1864).
- 1940 - Diego Mazkiaran, Fortuna, bizkaitar toreatzailea (j. 1895).
- 1947 - Jose Zalba Labarga, nafar historialaria eta idazlea (j. 1883).
- 1949 - Agustín Cabrera, Chatillo de Bilbao, bizkaitar toreatzaile, banderillero eta nobilleroa (j. 1891).
- 1956 - Nemesio Otaño, gipuzkoar musikagilea, organo-jotzailea, abesbatza zuzendaria eta musikologoa (j. 1880).
- 1984 - Manex Erdozaintzi-Etxart, frantziskotar fraidea, euskaltzalea eta euskal idazlea, Tolosa Okzitanian (j. 1934).
- 2006 - Juantxo Boriko, Ginean jaiotako Gasteiztar abeslaria (j. 1957).
MunduaAldatu
- 1380 - Katalina Sienakoa, santa katolikoa (j. 1347).
- 1630 - Agrippa d'Aubigné, frantziar olerkari, soldadu, propagandista eta kronikagilea (j. 1552).
- 1676 - Michiel de Ruyter, herbeheretar almirantea (j. 1607).
- 1676an exekutatutako ustezko sorgin suediarrak:
- 1768 - Filippo della Valle, italiar eskultorea (j. 1698).
- 1771 - Francesco Bartolomeo Rastrelli, italiar arkitektoa (h. 1700).
- 1784 - Wolfgang José Bournonville eta Urselekoa, Valoniako militarra, Espainiaren zerbitzura aritutakoa eta Gipuzkoako kapitan orokorra izandakoa (j. 1715).
- 1854 - Henry Paget (Angleseyko I. markesa), britainiar militar eta politikaria (j. 1768).
- 1870 - Juan Crisóstomo Falcón, Venezuelako presidentea (j. 1820).
- 1891 - Juliette Bonheur, frantziar margolaria (j. 1830).
- 1932 - José Félix Uriburu, Argentinako presidentea de facto (j. 1868).
- 1933 - Konstantino Kavafis, greziar olerkaria (j. 1863).
- 1935 - Facundo Perezagua, espainiar politikari sozialista eta sindikalista (j. 1860).
- 1936 - Marquesa del Ter, frantziar pianista eta feminista (j. 1864).
- 1937 - Wallace Carothers, estatubatuar kimikaria (j. 1896).
- 1944 - Bernardino Machado, Portugalgo presidentea (j. 1851).
- 1947 - Irving Fisher, estatubatuar ekonomialaria (j. 1867).
- 1951 - Ludwig Wittgenstein, austriar filosofoa (j. 1889).
- 1952 - Manuel Portela Valladares, galiziar politikaria (j. 1867).
- 1953 - Moise Kisling, frantziar margolari eta marrazkilaria (j. 1891).
- 1956 - Wilhelm Ritter von Leeb, Bigarren Mundu Gerran alemaniar mariskal eta gerra kriminala (j. 1876).
- 1967 -
- J. B. Lenoir, estatubatuar abeslari, konpositore eta gitarrista (j. 1929).
- Anthony Mann, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea (j. 1906).
- 1972 - Ntare V.a, Burundiko erregea (j. 1947).
- 1975 - Agustí Duran, kataluniar historialari, artxibista eta arkeologoa (j. 1887).
- 1980 - Alfred Hitchcock, ingeles zinema zuzendari eta ekoizlea, thriller eta beldurrezko generoetan maisulan ospetsuen egilea (j.1899).
- 1996 - Jaime García Terrés, mexikar idazlea (j. 1924).
- 2000 -
- Antonio Buero Vallejo, espainiar antzerkigilea (j. 1916).
- Phạm Văn Đồng, Ipar Vietnamgo lehen ministroa (j. 1906).
- 2001 - Barend Biesheuvel, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1920).
- 2004 - Manuela Manzanares, espainiar arabista (j. 1910).
- 2006 - John Kenneth Galbraith, kanadar-estatubatuar ekonomialaria eta diplomatikoa (j. 1908).
- 2007 - Ivica Račan, Kroaziako lehen ministroa (j. 1944).
- 2008 - Albert Hofmann, suitzar kimikaria, LSDaren eraginak aztertu, kontsumitu eta sintetizatu zituelako ezaguna (j. 1906).
- 2010 - Tolo Calafat, baleartar mendizalea, Annapurna mendiaren jaitsieran (j. 1970).
- 2011 - Joanna Russ, estatubatuar idazle, akademiako kide eta feminista (j. 1937).
- 2014 -
- Bob Hoskins, ingeles aktorea (j. 1942).
- Norma Pons, argentinar vedette eta aktorea (j. 1943).
- 2015 -
- Marjory Gordon, erizaintzaren teoriko estatubatuarra (j. 1919).
- Valmir Louruz, brasildar futbolari eta entrenatzailea (j. 1944).
- 2018 - Luis García Meza Tejada, Boliviako diktadorea (j. 1929).
- 2019 - Les Murray, australiar olerkaria (j. 1938).
- 2020 -
- Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto, Maltako Ordenako Printze eta Maisu Nagusia (j. 1944).
- Denis Goldberg, apartheidaren aurkako ekintzaile eta politikaria (j. 1933).
- Jānis Lūsis, letoniar atleta, IAAFen arabera historiako xabalina jaurtitzailerik onena (j. 1939).
- Maj Sjöwall, suediar idazlea (j. 1935).
- Guido Münch, mexikar-estatubatuar astrofisikaria (j. 1921).
Jaiak eta urteurrenakAldatu
- Sehaska egutegiko izendegia: Gazteiz/Gasteiza/Gazte/Gaztea.