1921

1921. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa
Urteak	1918  • 1919  • 1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1921 MCMXXI
Ab urbe condita	2674
Armeniar egutegia	1370 ԹՎ ՌՅՀ
Bahá'í egutegia	77 – 78
Bengaliar egutegia	1328
Berber egutegia	2871
Egutegi budista	2465
Myanmarko egutegia	1283
Bizantziar egutegia	7429 – 7430
Koptoen egutegia	1637 – 1638
Etiopiar egutegia	1913 – 1914
Hebrear egutegia	5681 – 5682
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1977 – 1978
Shaka Samvat	1843 – 1844
Kali Yuga	5022 – 5023
Iraniar egutegia	1299 – 1300
Islamiar egutegia	1339 – 1340
Japoniar egutegia	Taishō 10 (大正10年)
Korear egutegia	4254
Thailandiar eguzki egutegia	2464
Holozeniar egutegia	11921

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Mundua

• 1921eko lehortea pairatu zuten urtean zehar Ipar Hemisferioko lurralde epeletan.
• Urtarrilaren 2a – Santa Isabel ontzia Galiziako Vilagarcía de Arousa herrian hondoratu zen. 244 hildako egon ziren.
• Otsailaren 9a – Erreferendumean, Lituaniaren independentziaren alde bozkatu zuten herritarrek.
• Martxoaren 7-17: Armada Gorriko matxinatuek eta hainbat zibilek Kronstadt hiria hartzen dute, Kronstadteko matxinadan. Eskubide zibilen hedapena eta boltxebikeen kontrolari aurre egitea eskatzen zuten. Hainbat hildakoren ostean, Petrogradoko boltxebikeek matxinadarekin amaitu zuten.
• Martxoaren 13a – Mongoliak independentzia aldarrikatu zuen Txinatik.
• Martxoaren 18: Poloniar-Sobietar gerraren amaiera Riga Bakea sinatuta.
• Apirilaren 24: Fiumeko Estatu Askea sortu zuten bertako hautesleek.
• Apirilaren 26a – Armenian Armenia Menditsuko Errepublika aldarrikatu zuten.
• Maiatzaren 31 – Tulsan supremazista zuriek Greenwood barrutiko herritar eta negozio beltzak eraso zituzten
• Uztailaren 11 – Irlandako Independentzia Gerra amaitu zen. Abenduan Anglo-irlandar Ituna sinatu zuten Britainia Handiarekin, subiranotasuna eskuratzeko.
• Uztailaren 19a – Arditi di Popolo milizia antifaxista italiarrak bere lehen ekintza ofiziala burutu zuen Piombinon. Faxisten bilkura bati eraso egin eta hau inguratu zuten.
• Uztailaren 29a – Adolf Hitler alderdi naziko presidente izendatu zuten.
• Abuztuaren 9a – Abd el-Krimek Espainiako Armada garaitu zuen Annualgo guduan eta Rifeko Errepublika aldarrikatu zuten.
• Abuztuaren 25:
  • Ameriketako Estatu Batuak-Alemania bake ituna eta Ameriketako Estatu Batuak-Austria bake ituna sinatu ziren, bi estatuen arteko gerrarekin amaituz.
  • Blair mendiko bataila hasi zen AEBetan armatutako 10.000 meatzariren eta poliziaren artean. Borrokak astebete inguru iraun zuen. AEBetako armadak esku hartu zuenean langileak garaitu zituzten.
• Abuztuaren 29: Ameriketako Estatu Batuak-Hungaria bake ituna sinatu zen, bi herrialdeen arteko gerra egoerarekin amaitu zuena.
• Urriaren 5: Sturmabteilungen (SA) sorrera, Alemaniako Alderdi Naziaren beso paramilitarra.
• Azaroaren 9: Benito Mussolinik Italiako Alderdi Nazional Faxista sortu zuen Erromako Hirugarren Kongresu Faxistan.
• Abenduaren 6a – Britainia Handiak eta Irlandako ordezkariek Anglo-irlandar Ituna izenpetu zuten Londresen, Eireko independentzia ahalbidetu zuena.

Arte eta kultura

• Urtarrilaren 17 – Emakume bat erditik moztea magia-trukoa lehen aldiz egin zen erakusketa publiko batean.
• Urtarrilaren 21 – The Kid filma estreinatu zen, Charlie Chaplinen maisulana.
• Urtarrilaren 25 – R.U.R. antzezlan txekiarra, robot hitza erabili zuen lehenengoa, estreinatu zen.
• Abuztuaren 15 – Donostian Kursaal kasinoa ireki zuten, gaur izen bereko jauregia dagoen tokian.
• Otto Dix margolari alemaniar inpresionista ondokoak "Langilea" eta "Nire gurasoen erretratua" egin zituen.

Zientzia eta teknologia

• Albert Einstein zientzialari alemaniarrak Fisikako Nobel Saria jaso zuen.
• Urtarrilaren 2: KDKA (AM) irratiak (Pittsburgh), historiako lehen meza emititu zuen irrati bidez.
• Urtarrilaren 3: 9XM irratiak (Milwaukee), historia lehen eguraldi buletina emititu zuen irrati komertzial batean.

Kirolak

• Urtarrilaren 23a – Deportivo Alaves futbol taldea sortu zuten Gasteizen.
• Giovanni Brunero txirrindulari italiarrak irabazi zuen Italiako Giroa, eta hamarkada honetan beste birritan lortu zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – César Baldaccini, frantziar eskultorea (h. 1998).
• Urtarrilaren 3a – Claude Vigée, alsaziar olerkigile, itzultzaile eta idazlea (h. 2020).
• Urtarrilaren 5a – Friedrich Dürrenmatt, alemanezko suitzar idazle eta antzerkigilea (h. 1990).
• Urtarrilaren 5a – Joan Luxenburgokoa, Luxenburgoko duke handia (h. 2019).
• Urtarrilaren 7a – Felícia Fuster i Viladecans, kataluniar poeta, pintore eta itzultzailea (h. 2012).
• Urtarrilaren 8a – Adolfo Kareaga, bizkaitar abokatu eta politikaria (h. 2009).
• Urtarrilaren 8a – Leonardo Sciascia, italiar idazle, saiakeragile eta politikaria (h. 1989).
• Urtarrilaren 14a – Murray Bookchin, estatubatuar historialaria, irakaslea, ikertzailea, ideologoa eta ekintzailea, ekoanarkismoaren fundatzailea eta mugimendu ekologistaren aitzindaria (h. 2006).
• Urtarrilaren 15a – Raymond Souster, ingelesezko kanadar poeta (h. 2012).
• Urtarrilaren 16a – José Arribas, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1989).
• Urtarrilaren 18a – Yoichiro Nambu, japoniar-estatubatuar fisikaria, 2008ko Fisikako Nobel Saria (h. 2015).
• Urtarrilaren 19a – Patricia Highsmith, estatubatuar eleberrigilea, oso ezaguna idatzitako suspense lanengatik (h. 1995).
• Urtarrilaren 20a – Bernt Engelmann, alemaniar idazlea (h. 1994).
• Urtarrilaren 20a – Jacques Ferron, kanadar eleberrigile eta antzerkigilea (h. 1985).
• Urtarrilaren 20a – Telmo Zarraonandia, Zarra, Bilboko Athletic Klubeko futbolaria, bere garaian eta luzaroan Espainiako ligako goleatzailerik handiena (h. 2006).
• Urtarrilaren 22a – Krzysztof Kamil Baczyński, poloniar olerlari eta militarra (h. 1944).
• Urtarrilaren 23a – Marija Gimbutas, Neolitoko eta Brontze Aroko Europako kulturak ikertu zituen lituaniar-estatubatuar arkeologoa (h. 1994).
• Urtarrilaren 23a – Josefa Molera, nafar zientzialaria eta kimikaria (h. 2011).
• Urtarrilaren 25a – Russell Braddon, australiar idazle eta gerra-presoa Bigarren Mundu Gerran (h. 1995).
• Urtarrilaren 26a – Akio Morita, japoniar enpresa-gizon ospetsuenetakoa (h. 1999).
• Urtarrilaren 27a – Georges Mathieu, frantziar margolaria (h. 2012).
• Urtarrilaren 27a – Donna Reed, estatubatuar aktorea (h. 1986).
• Urtarrilaren 29a – Mustafa Ben Halim, Libiako lehen ministroa (h. 2021).
• Urtarrilaren 29a – Maurice Plantier, lapurtar politikaria (h. 2006).
• Urtarrilaren 31 – Kurt Marti, suitzar idazlea (h. 2017).

Otsaila

• Otsailaren 1a – Nando González, bizkaitar futbolaria (h. 1988).
• Otsailaren 1a – Teresa Mattei, italiar politikaria, militante komunista, partisanoa, haurren eskubideen aldeko ekintzailea eta feminista (h. 2013).
• Otsailaren 3a – Pêr Denez, bretainiar hizkuntzalari, irakasle eta idazlea (h. 2011).
• Otsailaren 4a – Betty Friedan, estatubatuar idazle feminista (h. 2006).
• Otsailaren 4a – Lotfi A. Zadeh, Azerbaijandar matematikaria eta Berkeley Unibertsitateko irakaslea (h. 2017).
• Otsailaren 5a – Marion Eames, galesezko eleberrigile nabarmena (h. 2007).
• Otsailaren 5a – John Pritchard, britainiar orkestra zuzendaria (h. 1989).
• Otsailaren 8a – Lana Turner, estatubatuar aktorea (h. 1995).
• Otsailaren 12a – Kathleen Antonelli, ENIACen sei programatzaile originaletako bat (h. 2006).
• Otsailaren 12a – Asunción Linares, espainiar paleontologoa, irakaskuntzan eta ikerketan nabarmendua (h. 2005).
• Otsailaren 14a – Julen Zabaleta, Yulen, gipuzkoar marrazkilaria (h. 2022).
• Otsailaren 15a – Jan Pen, herbeheretar ekonomialaria, ekonomiaren dibulgazioan nabarmendua (h. 2010).
• Otsailaren 16a – Hua Guofeng, Txinako Alderdi Komunistako presidentea (h. 2008).
• Otsailaren 18a – Albert Dolhats, lapurtar txirrindularia (h. 2009).
• Otsailaren 21a – John Rawls, estatubatuar filosofo eta irakaslea (h. 2002).
• Otsailaren 22a – Jean-Bédel Bokassa, Afrika Erdiko Errepublikako diktadorea (h. 1996).
• Otsailaren 22a – Giulietta Masina, italiar aktorea (h. 1994).
• Otsailaren 26a – Betty Hutton, estatubatuar aktore, abeslari eta dantzaria (h. 2007).
• Otsailaren 28a – Antonio Ferrandis, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea (h. 2000).

Martxoa

• Martxoaren 1a - Niña de Antequera, malagar abeslaria eta musikagilea (h. 1972).
• Martxoaren 1a – Richard Wilbur, estatubatuar olerkari eta itzultzailea (h. 2017).
• Martxoaren 2a – Ernst Haas, austriar argazkilaria (h. 1986).
• Martxoaren 4a – Mixel Labéguerie, euskal abeslaria eta politikaria, Euskal Kantagintza Berriaren aita (h. 1980).
• Martxoaren 7a – Alejandro Otero, venezuelar pintore eta eskultorea, arte zinetikoaren aitzindaria Venezuelan (h. 1990).
• Martxoaren 8a – Fritz Luchsinger, suitzar alpinista, Lhotse mendiaren lehen igoera egin zuenetako bat (h. 1983).
• Martxoaren 10a – Gabriel Jackson, estatubatuar historialaria (h. 2019).
• Martxoaren 11 – Astor Piazzolla, argentinar musikagile eta bandoneoi-jotzailea (h. 1992).
• Martxoaren 11 – Gilberte Serfaty, aljeriar ekintzaile komunista, irakasle eta itzultzailea (h. 2011).
• Martxoaren 12a – Gianni Agnelli, italiar enpresaburua eta Fiat enpresaren akziodun nagusia (h. 2003).
• Martxoaren 15a – José Javier López Jacoiste, nafar legelari eta notarioa (h. 2016).
• Martxoaren 16a – Anne Truitt, estatubatuar eskultorea (h. 2004).
• Martxoaren 21a – José Méndez, espainiar artzapezpikua, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (h. 2006).
• Martxoaren 22a - Lilli Hornig, Manhattan proiektuan lan egin zuen txekiar-estatubatuar zientzialaria eta aktibista feminista (h. 2017).
• Martxoaren 22a – Nino Manfredi, italiar aktorea (h. 2004).
• Martxoaren 24a – Vasili Smyslov, errusiar xake-jokalaria (h. 2010).
• Martxoaren 25a – Mary Douglas, britainiar antropologoa (h. 2007).
• Martxoaren 25a – Francisco Expósito, gipuzkoar txirrindularia (h. 1975).
• Martxoaren 25a – Simone Signoret, frantziar antzezlea (h. 1985).
• Martxoaren 28a – Dirck Bogarde, ingeles aktorea (h. 1999).
• Martxoaren 28a – Juan Maria Olaizola, gipuzkoar teologoa eta historialaria (h. 1998).
• Martxoaren 31 – Felix Bidaurreta, nafar txirrindularia (h. 2018).

Apirila

• Apirilaren 6a – Heinrich Schmid, suitzar hizkuntzalaria, erromantxera batuaren sortzailea (h. 1999).
• Apirilaren 6a – Serge Smulevic, nazien kontrako erresistentziako kide judua (h. 2010).
• Apirilaren 8a – Franco Corelli, italiar tenorra (h. 2003).
• Apirilaren 9a – Mary Jackson, estatubatuar matematikari eta ingeniari aeroespaziala (h. 2005).
• Apirilaren 9a – Yitzhak Navon, Israelgo 5. presidentea (h. 2015).
• Apirilaren 10a – Chuck Connors, estatubatuar saskibaloi jokalari, beisbol jokalari eta aktorea (h. 1992).
• Apirilaren 13a – Hans Heinrich von Thyssen-Bornemisza, suitzar industrialari eta arte bildumagilea (h. 2002).
• Apirilaren 14a – Thomas Schelling, estatubatuar ekonomialari eta unibertsitate irakaslea, 2005eko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2016).
• Apirilaren 16 – Peter Ustinov, ingeles aktore, idazle eta antzerkigilea (h. 2004).
• Apirilaren 17a – Christopher Okoro Cole, Sierra Leonako gobernadore orokorra eta presidentea (h. 1990).
• Apirilaren 17a – Sergio Sollima, italiar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 2015).
• Apirilaren 18a – Claudio Colomer, kataluniar kazetari eta politikari karlista. Arabako gobernadore zibila (h. 2015).
• Apirilaren 21a – Cándido Gardoi, Makala, euskal herritar futbolari eta pilotaria (h. 1994).
• Apirilaren 22a – Venancio Perez, Venancio, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (h. 1994).
• Apirilaren 25a – Karel Appel, herbeheretar margolaria (h. 2006).
• Apirilaren 27a – Abdelmalek Benhabyles, Aljeriako presidentea (h. 2018).
• Apirilaren 28a – Julio Catania, euskal opera abeslaria (h. 2002).

Maiatza

• Maiatzaren 2a – Satyajit Ray, indiar zinema zuzendaria, margolaria eta idazlea (h. 1992).
• Maiatzaren 3a – Vasco Gonçalves, Portugalgo lehen ministroa (h. 2005).
• Maiatzaren 3a – Sugar Ray Robinson, estatubatuar boxeolaria, historiako boxeolari honenetakoa (h. 1989).
• Maiatzaren 3a – Cuco Sánchez, mexikar herri-musika egile eta abeslaria (h. 2000).
• Maiatzaren 5a – Arthur Leonard Schawlow, estatubatuar fisikaria, 1981eko Fisikako Nobel Saria (h. 1999).
• Maiatzaren 6a – José Arregui Gil, nafar legelari eta politikaria (h. 2016).
• Maiatzaren 6a – Erich Fried, austriar jatorriko alemaniar idazlea (h. 1988).
• Maiatzaren 9a – Sophie Scholl, Alemania naziaren aurka eratutako Arrosa Zuria erresistentzia mugimendu baketsuko kidea (h. 1943).
• Maiatzaren 10a – Luis Ciges, espainiar zinema-aktorea (h. 2002).
• Maiatzaren 12a – Joseph Beuys, alemaniar artista (h. 1986).
• Maiatzaren 12a – Ruth de Souza, brasildar aktorea (h. 2019).
• Maiatzaren 12a – Farley Mowat, kanadar idazle eta ekologista (h. 2014).
• Maiatzaren 15a – Amparo Gastón, Amparitxu, gipuzkoar intelektual eta poeta (h. 2009).
• Maiatzaren 15a – Federiko Krutwig, bizkaitar idazle eta politikaria (h. 1998).
• Maiatzaren 21a – Andrei Sakharov, sobietar fisikaria, 1975eko Bakearen Nobel Saria (h. 1989).
• Maiatzaren 21a – Jack Steinberger, estatubatuar fisikaria, 1988ko Fisikako Nobel Saria (h. 2020).
• Maiatzaren 27a – José Luis Bergaretxe, bizkaitar futbolaria (h. 2011).
• Maiatzaren 31 – Alida Valli, italiar antzezlea (h. 2006).

Ekaina

• Ekainaren 2a – Ferenc Karinthy, hungariar eleberrigile, antzerkigile, kazetari, itzultzaile eta waterpolo jokalaria (h. 1992).
• Ekainaren 8a – Suharto, Indonesiako bigarren presidentea (h. 2008).
• Ekainaren 9a – Guido Enrique Oltra Münch, mexikar astrofisikaria (h. 2020).
• Ekainaren 10a – Filipe Edinburghekoa, Elisabet II.a Britainia Handiko erreginaren ezkontidea (h. 2021).
• Ekainaren 10a – Oskar Groening, alemaniar nazia, SSko boluntarioa eta Auschwitz sarraski-esparruko atezaina (h. 2018).
• Ekainaren 10a – Jean Robic, frantziar txirrindularia (h. 1980).
• Ekainaren 12a – Luis García Berlanga, espainiar zinema zuzendaria eta gidoilaria (h. 2010).
• Ekainaren 15a – Enrique Oltra, valentziar ingeniari eta legelaria, Araba eta Gipuzkoako gobernadore zibila (h. 1993).
• Ekainaren 16a – Antonio Hernández Palacios, espainiar komikigilea (h. 2000).
• Ekainaren 17a – Gil Parrondo, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko zuzendari eta ekoizle artistikoa (h. 2016).
• Ekainaren 18a – José Martínez Guerricabeitia, espainiar argitaratzaile eta idazle antifrankista (h. 1986).
• Ekainaren 19a – Louis Jourdan, frantziar aktorea (h. 2015).
• Ekainaren 19a – Imanol Viar, bizkaitar futbolaria (h. 2007).
• Ekainaren 20a – Pancho Segura, ekuadortar-estatubatuar tenislaria (h. 2017).
• Ekainaren 21a – Helmut Heissenbüttel, alemaniar idazlea (h. 1996).
• Ekainaren 21a – Judy Holliday, estatubatuar aktorea (h. 1965).
• Ekainaren 21a – Jane Russell, estatubatuar aktorea (h. 2011).
• Ekainaren 22a – Joseph Hanson Kwabena Nketia, afrikar musikagilea (h. 2019).
• Ekainaren 23a – Carmelina Sánchez-Cutillas, espainiar historialaria eta idazlea, eleberrigile eta poeta (h. 2009).
• Ekainaren 26a – Filipe Oihanburu, euskal herritar koreografoa eta idazlea (h. 2023).
• Ekainaren 26a – Violette Szabo, SOEko britainiar kidea Bigarren Mundu Gerran, espioia eta Frantziako Erresistentziaren alde aritutakoa (h. 1945).
• Ekainaren 27a – Kisshomaru Ueshiba, aikidoko japoniar maisua (h. 1999).
• Ekainaren 28a – Jean Pierre Iratxet, baxenafar idazlea (h. 1991).
• Ekainaren 28a – P. V. Narasimha Rao, Indiako lehen ministroa (h. 2004).
• Ekainaren 29a – Frédéric Dard, frantziar idazlea (h. 2000).
• Ekainaren 29a – Pablo García Baena, espainiar olerkaria (h. 2018).
• Ekainaren 30a – Oswaldo López Arellano, Hondurasko presidente eta diktadorea (h. 2010).

Uztaila

• Uztailaren 1a – Seretse Khama, lehendabiziko Botswanako presidentea (h. 1980).
• Uztailaren 4a – Gérard Debreu, frantziar ekonomialaria, 1983ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2004).
• Uztailaren 4a – Stein Rokkan, norbegiar soziolinguista eta politika zientzian aditua (h. 1979).
• Uztailaren 5a – Carmen Adarraga, gipuzkoar saskibaloilari, eskubaloilari eta belar-hockeylaria (h. 2004).
• Uztailaren 6a – Nancy Reagan, Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 2016).
• Uztailaren 8a – Edgar Morin, frantziar soziologoa eta filosofoa.
• Uztailaren 9a – Cirilo Martínez Novillo, espainiar margolaria (h. 2008).
• Uztailaren 13a – Guy Basquet, frantziar errugbilaria (h. 2006).
• Uztailaren 14a – Sixto Durán Ballén, Ekuadorko presidentea (h. 2016).
• Uztailaren 14a – Geoffrey Wilkinson, ingeles kimikaria, 1973ko Kimikako Nobel Saria (h. 1996).
• Uztailaren 15a – Antonio Mentxaka, bizkaitar militar eta idazlea (h. 2002).
• Uztailaren 15a – Robert Bruce Merrifield, estatubatuar kimikaria, 1984ko Kimikako Nobel Saria (h. 2006).
• Uztailaren 16a – Miguel Labordeta, gaztelaniaz idazten zuen aragoitar poeta (h. 1969).
• Uztailaren 17a – Louis Lachenal, frantziar eskalatzailea (h. 1955).
• Uztailaren 17a – Mary Osborne, estatubatuar jazzeko-gitarrista, abeslaria eta gitarra fabrikatzailea (h. 1992).
• Uztailaren 18a – John Glenn, estatubatuar politikari eta astronauta (h. 2016).
• Uztailaren 19a – Rosalyn Yalow, estatubatuar fisikaria, 1977ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2011).
• Uztailaren 20a – Henri Alleg, frantziar kazetaria, PCFko kidea eta Alger républicain egunkariaren zuzendaria (h. 2013).
• Uztailaren 24a – Giuseppe Di Stefano, italiar tenorra (h. 2008).
• Uztailaren 25a – Lionel Terray, frantziar eskalatzailea, lehen igoera asko egin zituena (h. 1965).
• Uztailaren 26a – Victòria Pujolar Amat, kataluniar errepublikanoa, PSUCeko militantea eta erresistentziako ekintzailea (h. 2017).
• Uztailaren 27a – Eugen Coseriu, hizkuntzalaritza erromanikoan aditua (h. 2002).
• Uztailaren 29a – Chris Marker, frantziar idazle, argazkilari, film dokumentalen zuzendari, multimedia artista eta zinema saiakeragilea (h. 2012).
• Uztailaren 31 – Julieta Pinto, Costa Ricako idazlea (h. 2022).
• Uztailaren 31 – Antunes da Silva, portugaldar kontakizun-idazle eta olerkigilea (h. 1997).

Abuztua

• Abuztuaren 4a – Maurice Richard, kanadar izotz hockey jokalaria, NHLren historiako goleatzaile handienetakotzat hartua (h. 2000).
• Abuztuaren 7a – Maurice Tillieux, belgikar komikilaria (h. 1978).
• Abuztuaren 8a – Esther Williams, estatubatuar igerilari eta aktorea (h. 2013).
• Abuztuaren 9a – Elias Amezaga, bizkaitar idazlea (h. 2008).
• Abuztuaren 9a – Román Galarraga, gipuzkoar futbolari, futbol entrenatzaile eta politikaria (h. 2009).
• Abuztuaren 9a – Patricia Marmont, britainiar aktorea (h. 2020).
• Abuztuaren 11 – Alex Haley, estatubatuar idazlea (h. 1992).
• Abuztuaren 14a – Giorgio Strehler, italiar antzerki eta zinema-zuzendaria (h. 1997).
• Abuztuaren 15a – Antonio Segura, bizkaitar botanikaria (h. 2004).
• Abuztuaren 19a – Gene Roddenberry, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea, Star Trek telesailaren sortzailea (h. 1991).
• Abuztuaren 21a – Gertrudis de la Fuente, espainiar biokimikaria, farmazian doktorea eta Ikerkuntza Zientifikoen Goi Kontseiluan ikerkuntzako irakaslea (h. 2017).
• Abuztuaren 23a – Kenneth Arrow, estatubatuar ekonomialaria, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2017).
• Abuztuaren 25a – Luis Pastori, venezuelar kazetari, politikari eta ekonomista (h. 2013).
• Abuztuaren 26a – Benjamin Bradlee, The Washington Post egunkariko kazetaria eta erredakzio burua (h. 2014).
• Abuztuaren 26a - Naomi Parker, estatubatuar langilea, Rosie errematxatzailearen irudiaren modeloa (h. 2018).
• Abuztuaren 26a – Joaquín Luis Romero Marchent, espainiar zinema zuzendari, telebista zuzendari eta gidoilaria (h. 2012).
• Abuztuaren 28a – Fernando Fernán Gómez, espainiar idazle, aktore, gidoilari, zinema zuzendari eta antzerkilaria (h. 2007).
• Abuztuaren 28a – Lidia Gueiler, Boliviako presidentea (h. 2011).
• Abuztuaren 29a – Iris Apfel, estatubatuar enpresaburu, barne-diseinatzaile eta moda ikonoa (h. 2024).
• Abuztuaren 31 – Miguel Ángel Alonso Samaniego, errioxar farmazialari eta politikaria, Arabako gobernadore zibila (h. 1981).

Iraila

• Irailaren 1a – Willem Frederik Hermans, herbeheretar idazlea (h. 1995).
• Irailaren 5a – Jack Valenti, MPAAren presidentea eta copyrightaren aldeko estatubatuar lobbysta garrantzitsua (h. 2007).
• Irailaren 6a – Carmen Laforet, espainiar eleberrigilea (h. 2004).
• Irailaren 8a – Jose Luis Bilbao Mentxaka, Bala Beltz, Athletic Klubeko erandioztar futbolaria (h. 2014).
• Irailaren 8a – Vicente Mortes Alfonso, espainiar politikaria (h. 1991).
• Irailaren 12a – Stanisław Lem, zientzia fikzioko poloniar idazlea (h. 2006).
• Irailaren 16a – Ursula Franklin, kanadar fisikaria (h. 2016).
• Irailaren 18a – Judite de Carvalho, portugaldar idazlea (h. 1998).
• Irailaren 19a – Paulo Freire, brasildar pedagogoa, heziketa munduko teorian eragin handia izan zuena (h. 1997).
• Irailaren 25a – Jacques Martin, frantziar komikigilea (h. 2010).
• Irailaren 25a – Robert Muldoon, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1992).
• Irailaren 25a – Cintio Vitier, estatubatuar-kubatar poeta (h. 2009).
• Irailaren 26a – Cyprian Ekwensi, nigeriar idazlea (h. 2007).
• Irailaren 27a – Miklós Jancsó, hungariar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 2014).
• Irailaren 30a – Deborah Kerr, eskoziar aktorea (h. 2007).

Urria

• Urriaren 2a – Rosario Aranburu, gipuzkoar erraketista (h. 2015).
• Urriaren 2a – Wanda Półtawska, poloniar psikiatra eta idazlea (h. 2023).
• Urriaren 4a – Francisco Morales-Bermúdez, Peruko presidentea (h. 2022).
• Urriaren 7a – Raymond Goethals, belgikar futbolari eta futbol entrenatzailea (h. 2004).
• Urriaren 9a – Tadeusz Różewicz, poloniar olerkari, antzerkigile eta itzultzailea (h. 2014).
• Urriaren 10a – James Clavell, australiar eleberrigile, gidoilari, zinema zuzendari eta Bigarren Mundu Gerrako militar eta gerra-presoa (h. 1994).
• Urriaren 12a – Kenneth Griffith, galestar aktorea (h. 2006).
• Urriaren 13a – Yves Montand, italian jaiotako frantziar aktore eta abeslaria (h. 1991).
• Urriaren 16a – Andrzej Munk, poloniar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 1961).
• Urriaren 17a – Edel Hætta Eriksen, norvegiar irakasle eta politikaria (h. 2023).
• Urriaren 19a – Gunnar Nordahl, suediar futbolaria, historiako aurrelaririk onenetakoa (h. 1995).
• Urriaren 19a – Piarres Xarriton, Xabier Gasteiz, euskal idazle eta politikaria, Euskal literatura, Teologia eta Filosofian aditua eta Euskaltzain osoa (h. 2017).
• Urriaren 21a – Malcolm Arnold, britainiar konpositorerik garrantzitsuenetakoa, bai zinemarako musikan baita musika formalean (h. 2006).
• Urriaren 21a – Ingrid van Houten-Groeneveld, herbeheretar astronomoa (h. 2015).
• Urriaren 22a – Georges Brassens, frantziar abeslari eta musikagilea, herrialde hartako ezagunenetarikoa (h. 1981).
• Urriaren 22a – Cuthbert Sebastian, Saint Kitts eta Nevisko 2. gobernadore orokorra (h. 2017).
• Urriaren 24a – Anselmo Aranberri, gipuzkoar futbolaria (h. 2000).
• Urriaren 24a – Georgina Wilczekekoa, Liechtensteingo printzesa ezkontidea (h. 1989).
• Urriaren 25a – Migel I.a Errumaniakoa, Errumaniako erregea (h. 2017).
• Urriaren 26a – Alfredo Floristán Samanes, nafar geografo, idazle eta unibertsitateko irakaslea (h. 2009).
• Urriaren 26a – Elena Quiroga, espainiar idazlea (h. 1995).
• Urriaren 27a – Oldrich Cernik, txekoslovakiar politikaria (h. 1994).

Azaroa

• Azaroaren 1a – Ilse Aichinger, austriar idazlea (h. 2016).
• Azaroaren 3a – Charles Bronson, estatubatuar aktorea (h. 2003).
• Azaroaren 4a – Antonio Ruiz Soler, Antonio el bailarin, espainiar dantzari eta koreografoa (h. 1996).
• Azaroaren 5a – Georges Cziffra, hungariar piano jotzailea (h. 1994).
• Azaroaren 5a – Fawzia Fuad Egiptokoa, Egiptoko printzesa eta Irango erregina ezkontidea (h. 2013).
• Azaroaren 6a – James Jones, estatubatuar idazlea (h. 1977).
• Azaroaren 8a – Walter Mirisch, estatubatuar zinema ekoizlea (h. 2023).
• Azaroaren 11 – Milorad Pavić, serbiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2005).
• Azaroaren 11 – Martin Ugalde, gipuzkoar kazetaria, euskal idazlea eta politikaria (h. 2004).
• Azaroaren 26a – Françoise Gilot, frantziar margolari, arte kritikari eta idazlea (h. 2023).
• Azaroaren 26a – José Luis Lauzirika, bizkaitar futbolaria (h. 1999).
• Azaroaren 27a – Alexander Dubček, eslovakiar politikaria eta Txekoslovakiako buruzagia (h. 1992).
• Azaroaren 30a – Virginia Beavert, estatubatuar hizkuntzalaria (h. 2024).
• Azaroaren 30a – Encarnación Magaña, espainiar anarkista libertarioa (h. 1942).

Abendua

• Abenduaren 2a – Lola Gaos, espainiar aktorea eta ekintzailea (h. 1993).
• Abenduaren 2a – Isabella Karle, estatubatuar ikertzailea (h. 2017).
• Abenduaren 3a – Sven Lidman, suediar lexikografoa, hainbat entziklopediatako editore nagusia (h. 2011).
• Abenduaren 4a – Deanna Durbin, kanadar-estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 2013).
• Abenduaren 6a – Nobuo Matsunaga, japoniar futbolaria (h. 2007).
• Abenduaren 7a – Valerie Hunter Gordon, PADDI pixoihal iraunkorren sistemaren asmatzailea (h. 2016).
• Abenduaren 7a – Jesús Urteaga, gipuzkoar kazetari eta apaiza (h. 2009).
• Abenduaren 11 – Pèire Bèc, frantziar hizkuntzalaria eta idazlea, Ozkitaniako literaturan espezialista eta gaskoierazko idazlea (h. 2014).
• Abenduaren 20a – George Roy Hill, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2002).
• Abenduaren 21a - Edith Hirsch Luchins, poloniar-estatubatuar matematikaria (h. 2002).
• Abenduaren 21a – Augusto Monterroso, hondurar-guatemalar idazlea (h. 2003).
• Abenduaren 28a – Inozentzio Olea, gipuzkoar bertsolaria eta euskal idazlea (h. 2010).
• Abenduaren 28a – Johnny Otis, estatubatuar piano jole, bateria jole, abeslari, zuzendari, eta blues eta rhythm and blues enpresaria (h. 2012).
• Abenduaren 29a – Dobrica Ćosić, jugoslaviar eta serbiar idazle, teoriko politiko eta politikaria, Jugoslaviako Errepublika Federaleko lehenbiziko presidentea (h. 2014).
• Abenduaren 31 – André Bareau, frantziar filosofoa eta budismoaren ikertzailea (h. 1993).
• Abenduaren 31 – Maurice Yaméogo, Volta Garaiako lehen presidentea (h. 1993).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Urtarrila – Dominique Mbonyumutwa, Ruandako presidentea (h. 1986).
• Apirila – Joan Colom, kataluniar argazkilaria (h. 2017).
• Carlos Etaio, Capitán Etayo, euskal itsasgizon eta esploratzailea (h. 2006).
• César Muñoz Sola, nafar margolaria (h. 2000).
• Isabel Peralta, nafar margolaria (h. 2007).
• Jacques-Marie ahizpa, euskal erlijiosa (h. 2005).
• Jose Milikua, gipuzkoar arte-historialaria (h. 2013).
• José Ramón Orozko, euskal opera abeslaria (h. 2009).
• Juan Jose Narbaiza, Luxia, gipuzkoar aizkolaria (h. 1979).
• Kontxi Barturen Uriarte, Bakioko baserritarra.
• Carlos González Echegaray, kantabriar bibliografoa (h. 2013).
• Fahd Saudi Arabiakoa, Saudi Arabiako erregea (h. 2005).
• Héctor Abad Gómez, kolonbiar medikua eta giza eskubideen aldeko aktibista (h. 1987).
• Luisa Rodríguez de la Fuente, 13 arrosak taldeko emakumea (h. 1939).
• Maruja Callaved, kazetaria, telebistako aurkezlea, aitzindaria, zuzendaria eta errealizadorea (h. 2018).
• Victoria Muñoz García, 13 arrosak taldeko emakumea (h. 1939).

Heriotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Theobald von Bethmann-Hollweg, Alemaniako kantzilerra (j. 1856).
• Urtarrilaren 2a – Franz Defregger, Tirolgo jatorriko Austriar margolaria (j. 1835).
• Urtarrilaren 4a – Julian Arteaga, nafar arkitektoa (j. 1850).
• Urtarrilaren 9a – Remigia Etxarren, nafar funanbulista (j. 1853).
• Urtarrilaren 18a – Adolf von Hildebrand, alemaniar eskultorea (j. 1847).
• Urtarrilaren 24a – Susan Jane Cunningham, Swarthmore College sortzen eta garatzen lagundu zuen estatubatuar matematikaria (j. 1842).

Otsaila

• Otsailaren 8a – Piotr Kropotkin, errusiar geografoa eta politika arloko pentsalaria, mugimendu anarkistaren teoriko garrantzitsuenetakotzat hartua (j. 1842).
• Otsailaren 24a – Gustav Killian, alemaniar sendagilea (j. 1860).
• Otsailaren 26a – Carl Menger, austriar eskola sortu zuen ekonomialaria (j. 1840).

Martxoa

• Martxoaren 1a – Nikolas I.a Montenegrokoa, Montenegroko erregea (j. 1841).
• Martxoaren 3a – Pierre Cuypers, herbeheretar arkitektoa (j. 1827).
• Martxoaren 7a – Aleksandr Dutov, errusiar militar kontrairaultzailea, Orenburgeko kosakoen buruzagia.
• Martxoaren 8a – Eduardo Dato, espainiar politikaria (j. 1856).
• Martxoaren 15a – Talat Pasha, Otomandar Inperioko politikaria (j. 1874).
• Martxoaren 23a – Jean-Paul Laurens, frantziar margolari eta eskultorea (j. 1838).
• Martxoaren 24a – Maria Amália Vaz de Carvalho, portugaldar idazle poligrafoa, poeta eta emakume aktibista (j. 1847).

Apirila

• Apirilaren 11 – Augusta Viktoria Schleswig-Holsteingoa, Alemaniako azken enperatriza (j. 1858).
• Apirilaren 12a – William Strang, eskoziar margolari, grabatzaile, idazle eta ilustratzailea (j. 1859).
• Apirilaren 16a - Juan Cruz Untzeta, bizkaitar apaiz katolikoa, Begoñako Andra Mari elizako parrokoa 40 urtez (j. 1837).

Maiatza

• Maiatzaren 3a – William Robert Brooks, britainiar jatorriko estatubatuar astronomoa (j. 1844).
• Maiatzaren 5a – Alfred Hermann Fried, austriar kazetari eta bakezalea, 1911ko Bakearen Nobel Saria (j. 1864).
• Maiatzaren 12a – Emilia Pardo Bazán, galiziar idazlea (j. 1851).
• Maiatzaren 12a – Rudolf Stöger-Steiner von Steinstätten, Austro-Hungariako armadako koronel-jenerala eta Austria-Hungariako azken Gerra Ministroa (j. 1861).
• Maiatzaren 25a – Émile Combes, Frantziako Lehen Ministroa (j. 1835).

Ekaina

• Ekainaren 2a – Konkordia Samoilova, errusiar militante boltxebikea (j. 1876).
• Ekainaren 5a – Jose Martin Arana, gipuzkoar enpresaburua eta Beasaingo alkatea (j. 1846).
• Ekainaren 5a – Georges Feydeau, frantziar Belle Époqueren antzerkigilea, bere fartsengatik ezaguna (j. 1862).
• Ekainaren 6a – Inocencio Gartzia Asarta, nafar margolaria (j. 1862).
• Ekainaren 25a – Javier Prado y Ugarteche, perutar historialari, filosofo, abokatu eta politikaria (j. 1871).
• Ekainaren 29a – Lady Randolph Churchill, estatubatuar-britainiar socialitea eta Winston Churchillen ama (j. 1854).

Uztaila

• Uztailaren 13a – Emily Davies, ingeles feminista, sufragista eta emakumeek unibertsitatean sartzeko eskubidearen defendatzailea (j. 1830).
• Uztailaren 13a – Gabriel Lippmann, franko-luxenburgotar fisikaria, 1908ko Fisikako Nobel Saria (j. 1845).
• Uztailaren 22a – Marie Heurtin, jaiotzez emakume gor-itsua, Marie Germain mojaren egunerokoetan agertzen delako ezaguna (j. 1885).

Abuztua

• Abuztuaren 2a – Enrico Caruso, italiar tenorra (j. 1873).
• Abuztuaren 3a – Jaime Camps, euskal atleta (j. 1896).
• Abuztuaren 7a – Aleksandr Blok, errusiar olerkari sinbolista (j. 1880).
• Abuztuaren 16a – Petri I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (j. 1844).
• Abuztuaren 26a – Matthias Erzberger, alemaniar politikaria (j. 1875).
• Abuztuaren 26a – Nikolai Gumilev, errusiar idazlea (j. 1886).
• Abuztuaren 28a – Angeles Sorazu, gipuzkoar lekaimea eta gaztelaniazko idazle mistikoa (j. 1873).

Iraila

• Irailaren 15a – Roman von Ungern-Sternberg, errusiar jeneral antikomunista (j. 1886).
• Irailaren 21a – Eugen Dühring, alemaniar ekonomialaria eta filosofoa (j. 1833).
• Irailaren 22a – Ivan Vazov, bulgariar idazlea (j. 1850).
• Irailaren 27a – Engelbert Humperdinck, alemaniar musikagilea (j. 1854).

Urria

• Urriaren 2a – Gilen II.a Württembergekoa, Württembergeko azken erregea (j. 1848).
• Urriaren 13a – Pedro Zubiria, bizkaitar enpresaburua, Yanduriko markes izendatua (j. 1862).
• Urriaren 18a – Luis III.a Bavariakoa, Bavariako azken erregea (j. 1845).
• Urriaren 23a – John Boyd Dunlop, eskoziar asmatzailea, ibilgailuentzako pneumatikoaren asmatzailea (j. 1840).

Azaroa

• Azaroaren 4a – Oscar Montelius, suediar arkeologoa (j. 1843).
• Azaroaren 4a – Hara Takashi, Japoniako lehen ministroa (j. 1856).
• Azaroaren 12a – Fernand Khnopff, belgikar margolari sinbolista (j. 1858).
• Azaroaren 14a – Isabel I.a Bragantzakoa, Brasilgo printzesa inperiala eta erregeordea (j. 1846).
• Azaroaren 22a – Émile Boutroux, frantzia filosofoa eta filosofiaren historialaria (j. 1845).
• Azaroaren 25a – Tirso Olazabal, gipuzkoar politikari karlista (j. 1842).
• Azaroaren 28a – `Abdu'l-Bahá, Bahá'u'lláh-ren seme zaharrena eta Bahá'í Fedearen burua (j. 1844).

Abendua

• Abenduaren 12a – Henrietta Swan Leavitt, estatubatuar astronomoa (j. 1868).
• Abenduaren 16a – Camille Saint-Saëns, frantziar musikagilea eta pianista (j. 1835).
• Abenduaren 22a – Salvador Etxaide, Euskal Herriko idazle eta abokatua (j. 1851).
• Abenduaren 22a – James Mooney, estatubatuar antropologo eta etnografoa (j. 1861).
• Abenduaren 22a – Josef Popper-Lynkeus, austriar soziofilosofo, ingeniari eta idazlea (j. 1838).
• Abenduaren 25a – Vladimir Korolenko, errusiar idazle eta kazetaria (j. 1853).
• Abenduaren 27a – Daniel Zuloaga, gipuzkoar margolari eta zeramikaria (j. 1852).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Antonio Madariaga, gipuzkoar apaiz jesuita eta idazlea (j. 1870).
• Bazilio Joanategi, baxenafar idazlea (j. 1837).
• Joakin Maria Jauregi, Panderi, gipuzkoar bertsolaria (j. 1844).
• Miguel García, euskal atleta (j. 1897).
• Pierre Iturbide, lapurtar legegilea eta artxibozaina (j. 1849).
• Paulina Arana Goiri, Sabin eta Luis Arana Goiri anai eta eusko abertzaletasunaren sortzaileen arreba (j. 1859).
• Anatoli Lamanov, Kronstadteko militante maximalista (j. 1889).
• Ellen West, elikadura-nahasmenduak eta beste arazo psikiatrikoak izan zituen gaixo nabarmena, psikiatriaren historiako kasu aztertuenetakoa (j. 1888).
• Manuel Ruiz Valarino, valentziar militar eta politikaria eta Arabako gobernadore zibila (j. 1868).

Nobel saridunak:

• Fisika: Albert Einstein
• Kimika: Frederick Soddy
• Literatura: Anatole France
• Medikuntza: Eman gabe
• Bakea: Hjalmar Branting, Christian Lous Lange

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q2162
• Multimedia: 1921 / Q2162