1843
urte
1843. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
Hamarkadak | 1820(e)koa • 1830(e)koa • 1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa |
Urteak | 1840 • 1841 • 1842 • 1843 • 1844 • 1845 • 1846 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1843 MDCCCXLIII |
Ab urbe condita | 2596 |
Armeniar egutegia | 1292 ԹՎ ՌՄՂԲ |
Bahá'í egutegia | -1 – 0 |
Bengaliar egutegia | 1250 |
Berber egutegia | 2793 |
Egutegi budista | 2387 |
Myanmarko egutegia | 1205 |
Bizantziar egutegia | 7351 – 7352 |
Koptoen egutegia | 1559 – 1560 |
Etiopiar egutegia | 1835 – 1836 |
Hebrear egutegia | 5603 – 5604 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 1899 – 1900 |
Shaka Samvat | 1765 – 1766 |
Kali Yuga | 4944 – 4945 |
Iraniar egutegia | 1221 – 1222 |
Islamiar egutegia | 1258 – 1259 |
Japoniar egutegia | Tenpō 14 (天保14年) |
Korear egutegia | 4176 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2386 |
Holozeniar egutegia | 11843 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
GertaerakAldatu
Arte eta kulturaAldatu
- Urtarrilaren 3a - Don Pasquale (euskaraz: On Paskual), Gaetano Donizettiren musika eta Giovanni Ruffini eta Donizetti beraren libretoa duen opera estreinatu zen Parisko Théâtre-Italienen.
Zientzia eta teknologiaAldatu
KirolakAldatu
JaiotzakAldatu
- Urtarrilaren 10a - Frank James, estatubatuar soldadu, gerrilari, lapur eta gaizkilea (h. 1915).
- Urtarrilaren 11 - José Higinio Uriarte García del Barrio, Paraguaiko presidentea (h. 1909).
- Urtarrilaren 14a - Adolfo Fernández Casanova, nafar arkitektoa (h. 1915).
- Urtarrilaren 16a - Rafaela Ibarra, bilbotar beata (h. 1900).
- Urtarrilaren 21a - Julien Vinson, frantziar hizkuntzalaria, euskara ere landu zuena (h. 1926).
- Urtarrilaren 29a - William McKinley, Ameriketako Estatu Batuetako 25. Presidentea (h. 1901).
- Otsailaren 10a edo 19a - Adelina Patti, italiar sopranoa (h. 1919).
- Otsailaren 14a - Louis Diémer, frantziar musikagile eta piano-jotzailea (h. 1919).
- Otsailaren 19a - Alvaro Sodupe, arabar militar eta kazetari karlista (h. 1889).
- Otsailaren 24a - Teófilo Braga, Portugalgo presidentea (h. 1924).
- Martxoaren 12a - Gabriel Tarde, frantziar soziologo eta kriminologoa (h. 1904).
- Martxoaren 14a - Silvestre Umerez, gipuzkoar paleontologo eta pedagogoa (h. 1922).
- Martxoaren 17a - Patricio Escobar, Paraguaiko presidentea (h. 1912).
- Martxoaren 31 - Kristian Zahrtmann, daniar margolaria (h. 1917).
- Apirilaren 4a - János Richter, hungariar orkestra-zuzendaria (h. 1916).
- Apirilaren 15a - Arnaut Abadia, euskal apaiz, irakasle eta idazlea (h. 1916).
- Apirilaren 15a - Henry James, estatubatuar-britainiar idazlea (h. 1916).
- Maiatzaren 2a - Karl Michael Ziehrer, austriar musikagile eta banda-militar zuzendaria (h. 1922).
- Maiatzaren 9a - Anton von Werner, alemaniar margolaria (h. 1915).
- Maiatzaren 10a - Benito Pérez Galdós, espainiar idazlea (h. 1920).
- Maiatzaren 21a - Charles Albert Gobat, suitzar abokatua, eskubide zibileko irakaslea eta politikaria (h. 1914).
- Maiatzaren 21a - Louis Renault, frantziar legegilea eta hezitzailea, 1907ko Bakearen Nobel Saria (h. 1918).
- Maiatzaren 28a - Jose Maria Lizana, Casa Torreko markesa, bizkaitar politikari kontserbador eta idazlea (h. 1911).
- Ekainaren 3a - Frederiko VIII.a Danimarkakoa, Danimarkako erregea (h. 1912).
- Ekainaren 9a - Bertha von Suttner, austriar bakezale eta idazlea, 1905eko Bakearen Nobel Saria (h. 1914).
- Ekainaren 10a - Antonio Arostegi, nafar ongile eta enpresaburua (h. 1920).
- Ekainaren 10a - Laureano Jado, bizkaia meategi ingeniaria eta filantropoa (h. 1926).
- Ekainaren 12a - David Gill, britainiar astronomoa (h. 1914).
- Ekainaren 15a - Edvard Grieg, norvegiar musikagilea (h. 1907).
- Uztailaren 7a - Camillo Golgi, italiar medikua (h. 1926).
- Uztailaren 18a - Virgil Earp, estatubatuar marshalla (h. 1905).
- Uztailaren 24a - Pedro Goyena, argentinar abokatu, idazle eta politikaria (h. 1892).
- Uztailaren 27a - Alfons van Pawel-Rammingen, alemaniar jatorriko britainiar aristokrata, Biarrizko urrezko aroaren protagonistetako bat (h. 1932).
- Uztailaren 31 - Peter Rosegger, alemanezko austriar idazlea(h. 1918).
- Abuztuaren 31 - Georg von Hertling, Alemaniako kantzilerra (h. 1919).
- Irailaren 9a - Oscar Montelius, suediar arkeologoa (h. 1921).
- Irailaren 13a - Louis Duchesne, Erromatar Eliza Katolikoko prelatua eta jakituna (h. 1922).
- Irailaren 14a - Lola Rodríguez de Tió, portoricar poeta, kazetaria eta iraultzailea (h. 1924).
- Irailaren 23a - Emily Warren Roebling, estatubatuar ingeniaria, Brooklyneko zubiaren amaieran egin zituen ekarpenengatik ezaguna (h. 1903).
- Irailaren 26a - Joseph Furphy, australiar idazlea (h. 1912).
- Irailaren 30a - Matilde Luisa Bavarian, bavariar printzesa (h. 1925).
- Urriaren 2a - Kaarlo Bergbom, finlandiar antzerki zuzendaria, Finlandiako Antzerki Nazionalaren sortzailea (h. 1906).
- Urriaren 4a - Marie-Alphonsine, palestinar moja, Jerusalemgo Errosario Santuko Ahizpak domingotar kongregazioaren sortzailea (h. 1927).
- Urriaren 22a - Pedro Pascual Gandarias, bizkaitar enpresaburua (h. 1901).
- Urriaren 25a - Pierre Lallement, batzuen ustez bizikletaren asmatzailea (h. 1891).
- Azaroaren 8a - Claudio Delgado, gipuzkoar zientzialaria (h. 1916).
- Azaroaren 16a - Louise Jopling, ingeles margolaria, bere belaunaldiko emakume artista nabarmenetakoa (h. 1933).
- Azaroaren 19a - Félix Léglise, lapurtar politikaria (h. 1915).
- Azaroaren 27a - Elizabeth Stride, ustez Jack Tripa-ateratzailearen hirugarren biktima (h. 1888).
- Azaroaren 29a - Gertrude Jekyll, ingeles lorezain, taxonomo, paisaia arkitekto, artista eta idazlea (h. 1932).
- Abenduaren 7a - Helena Nyblom, suediar idazlea (h. 1926).
- Abenduaren 11 - Robert Koch, alemaniar medikua (h. 1910).
- Abenduaren 19a - Nemesio Artola, gipuzkoar diplomazialari eta idazlea (h. 1909).
- Abenduaren 23a - César del Villar, bizkaitar militar eta politikaria (h. 1917).
- Abenduaren 29a - Elisabet Wiedekoa, Errumaniako erregina (h. 1916).
- Bartolomé Feliú, nafar zientzialari eta politikaria (h. 1918).
- Isidro Gil, euskal herritar margolari, marrazkilari, arkeologo eta idazlea (h. 1917).
HeriotzakAldatu
- Urtarrilaren 11 - Auguste Andrade, lapurtar abeslari eta musikagilea (j. 1793).
- Urtarrilaren 23a - Friedrich de la Motte Fouqué, alemaniar Erromantizismoaren idazlea (j. 1777).
- Otsailaren 16a - Theodoros Kolokotronis, greziar jenerala eta Greziako independentziaren aldeko borrokaren liderra (j. 1770).
- Martxoaren 4a - Francisco Javier Marietegi, nafar arkitektoa (j. 1775).
- Martxoaren 7a - Joseph Basterretxe, lapurtar politikaria (j. 1800).
- Martxoaren 21a - Robert Southey, ingeles, poeta, historialaria, biografoa eta itzultzailea (j. 1774).
- Maiatzaren 22a - Angel Sagaseta de Ilurdotz, nafar legelaria (j. 1784).
- Maiatzaren 27a - Miguel de la Torre, euskal militar eta politikaria (j. 1786).
- Maiatzaren 28a - Noah Webster, estatubatuar kazetari eta lexikografoa (j. 1758).
- Ekainaren 7a - Friedrich Hölderlin, alemaniar olerkaria (j. 1770).
- Uztailaren 2a - Samuel Hahnemann, alemaniar medikua, homeopatiaren sortzailea (j. 1755).
- Uztailaren 9a - Washington Allston, estatubatuar olerkari eta margolaria (j. 1779).
- Uztailaren 12a - Jean-Baptiste Laffitte, lapurtar bankaria (j. 1775).
- Uztailaren 14a - Miguel Ricardo Alaba, euskal militar, politikari eta diplomatikoa (j. 1772).
- Uztailaren 25a - Charles Mackinstosh, eskoziar kimikaria, ziraren asmatzailea (j. 1766).
- Abuztua - Sequoyah, txerokien hizkuntzaren idazketa-sistemaren sortzailea.
- Irailaren 19a - Gaspard-Gustav Coriolis, frantziar ingeniaria eta zientzialaria (j. 1792).
- Irailaren 21a - Jose Antonio Pikasarri, euskal jatorriko argentinar apaiza eta musikaria (j. 1769).
- Azaroaren 10a - John Trumbull, estatubatuar margolaria (j. 1756).
- Abenduaren 12a - Gilen I.a Herbehereetakoa, Herbehereetako errege eta Luxenburgoko duke-handia (j. 1772).
- Abenduaren 18a - Thomas Graham (Lynedocheko 1. baroia), eskoziar aristokrata, politikaria eta britainiar armadako ofiziala (j. 1748).
- Abenduaren 28a - Luis Rebolledo de Palafox, espainiar noble eta militarra, Nafarroako erregeordea (j. 1772).
- Piarres Ihartze, lapurtar apaiz katolikoa eta frantsesezko idazlea (j. 1765).