Wikipedia

Frantziako lehen ministro

Frantziako gobernuburua eta Frantziako Ministro Kontseiluko burua
(«Frantziako gobernuburuen zerrenda» orritik birbideratua)

Frantziako lehen ministroa (frantsesez: Premier ministre Français), ofizialki Frantziako Errepublikako lehen ministroa, Frantziako Gobernuko burua da. Hirugarren eta Laugarren Errepubliken garaian, gobernuburua Ministro Kontseiluko presidentea (frantsesez: président du Conseil des Ministres) zen. Bosgarren Errepublikaren ezarpenarekin, Ministro Kontseiluko Presidentetza abolitu zen, eta lehen ministroaren kargua ezarri.

Frantziako lehen ministroa
Premier ministre de la République française
Orain karguan
TitularraGabriel Attal
Hasiera2024ko urtarrilaren 9a
Karguduna
Trataeralehen ministro (informala)
Beroren Gorentasun (dipl.)
Honen kideMinistro Kontseilua
Estatu Kontseilua
Nazio Defentsa eta Segurtasuneko Kontseilua
EgoitzaHôtel de Matignon
IzendatzaileaFrantziako presidentea
KargualdiaLimite gabea
Lehen titularraMichel Debré
Sorrera1958ko urriaren 4a
Webguneagouvernement.fr

Frantziako presidentearen atzetik, lehen ministroaren kargua da Frantziako Errepublikako bigarren kargurik garrantzitsuena. Presidenteak izendatzen du lehen ministroa, eta haren dimisioa eska dezake. Frantziako Nazio Biltzarrak lehen ministroa eta Gobernuko kideak kargutik ken ditzake. Izendatua izan ostean, lehen ministroak Ministro Kontseiluaren konposaketa proposatzen dio presidenteari.

Gaur egun, Gabriel Attal da Frantziako lehen ministro, 2024ko urtarrilaren 9an Emmanuel Macron presidenteak izendatu ostean.

Izendapena aldatu

Lehen ministroa Frantziako presidenteak izendatzen du, eta teorian, presidenteak nahiko lukeen edonor aukera dezake. Praktikan, berriz, Nazio Biltzarrak zentsura mozioaren bidez Gobernuko kideak kargutik ken ditzakeenez, lehen ministroaren izendapenak Biltzarreko gehiengoaren babesa izan behar du. Hori dela eta, 1986. urteko hauteskundeen ostean, François Mitterrand presidenteak Jacques Chirac izendatu behar izan zuen lehen ministro, nahiz eta biak alderdi politiko banatakoak izan.

Lehen ministroak Nazio Biltzarreko kideak izan ohi dira, baina gertatu izan da biltzarkideak ez ziren pertsonak lehen ministro izendatzea, aintzat hartuta zer esperientzia zuten burokrazian, atzerriko harremanetan eta abarretan.

Nahiz eta lehen ministroaren izendapena praktikoki Nazio Biltzarreko gehiengoaren araberakoa den, Gobernua eratzean ez da beharrezkoa lehen ministroak konfiantza mozio bat gainditzea, eta hortaz posible izango litzateke Parlamentuko gehiengoen aurkako Gobernu bat eratzea. Dena dela, tradizioz, lehen ministroak konfiantza mozio bat eskatzen du gobernua eratzean.

Lehen ministroen zerrenda aldatu

V. Errepublika aldatu

IV. Errepublika aldatu

Behin-behineko gobernua aldatu

Vichyko Gobernua aldatu

III. Errepublika aldatu

Behin-behineko gobernua aldatu

II. Inperio aldatu

II. Errepublika aldatu

Uztaileko monarkia aldatu

Borboien berrezarpena aldatu

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Frantziako_lehen_ministro&oldid=9604887"(e)tik eskuratuta