Urriaren 2
data
Urriaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hirurogeita hamabostgarren eguna da, 276.a bisurteetan. 90 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
Heriotzak
Gertaerak .jpg)
Egutegia 
Izendegia GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1978 - ETAk, Ramón Quintero Avila goardia juratua hil zuen Lizarran.
- 1980 - ETAk Ramon Coto Abad hil zuen Bilbon, eta Benito Morales Fabian taxi gidaria Errenterian.
- 2007 - Batasuneko nazioarteko bozeramaile eta Amnistiaren Aldeko Mugimenduen eledun Joseba Alvarez eta Oihana Agirre atxilotu zituzten Donostian Espainiako Poliziak. Bi egun barru, gartzeleratu zituzten.
- 2009 - Somaliar piratek Alakrana euskal arrainontzia bahitu zuten Indiako ozeanoan.
MunduaAldatu
- 1958 - Gineak independentzia lortu zuen Frantziatik.
- 2001 - Swissair hegazkin konpainia suitzarrak porrot egin zuen.
- 2006 - Amishak bizi ziren herrixka baten Charles Carl Roberts izeneko gizon batek bost emakume gazte erail zituen.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1955 - Alfred Hitchcock Presents telesailaren lehenengo atala estreinatu zen.
- 1957 - David Lean ingeles zinema zuzendariaren The Bridge on the River Kwai filma estreinatu zen.
- 1998 - Fernando León de Aranoa espainiar zinema zuzendariaren Barrio filma estreinatu zen.
Zientzia eta teknologiaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
KirolakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1828 - Charles Floquet, euskal herritar politikaria, Frantziako Lehen Ministroa (h. 1896).
- 1861 - Jean-Blaise Adema, lapurtar euskaltzain, idazle eta apaiza (h. 1936).
- 1895 - Joseph Abeberri, lapurtar politikaria (h. 1944).
- 1897 - Angel Olarte Arnaiz, arabar margolaria (h. 1924).
- 1899 - Angel Martínez Baigorri, nafar apaiza, idazlea eta poeta (h. 1971).
- 1916 - Angel Sukia, euskal apaiz, artzapezpiku eta kardinala (h. 2006).
- 1921 - Rosario Aranburu, gipuzkoar erraketista (h. 2015).
- 1925 - Marcelino Garde, euskal idazle eta euskaltzalea (h. 1990).
- 1926 -
- José Luis Sanz-Magallón, euskal herritar arkitekto eta margolaria (h. 2000).
- Émile Temime, lapurtar historialaria, Espainiako Gerra Zibilean aditua (h. 2008).
- 1932 - Angel Ibisate, arabar apaiza eta euskaltzain urgazlea (h. 2020).
- 1934 - Jean Garaialde, lapurtar golflari ohia.
- 1940 - Angel Ruiz Erentxun, nafar politikari eta abokatua.
- 1949 - Antton Ibarguren Jauregi, gipuzkoar abokatu eta politikari abertzalea (h. 1989).
- 1951 - Jean-Louis Cazes, lapurtar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1961 - Andoni Egaña, gipuzkoar bertsolaria, lau aldiz Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren irabazle, euskal idazlea, gidoilaria eta Euskaltzain urgazlea.
- 1971 - Andoni Goikoetxea Gabirondo, gipuzkoar etakidea eta segalaria.
- 1972 - Unai Sordo, bizkaitar sindikalista, Euskadiko Langile Komisioetako idazkari nagusia.
- 1973 - Mikel Arana, gipuzkoar politikaria, Ezker Batua-Berdeak alderdiko koordinadore nagusi ohia.
- 1974 - Aitziber Olaizola, gipuzkoar bolaria, Hiru Txirlo modalitatean Euskal Herriko txapelduna.
- 1978 - Julen Mendoza, gipuzkoar abokatu eta politikaria, Errenteriako alkatea.
- 1986 - Nora Galparsoro, gipuzkoar ingeniaria eta politikaria.
- 1988 - Mikel Abaroa, bizkaitar futbolaria.
MunduaAldatu
- 1538 - Karlos Borromeo, italiar kardinal nepotea (h. 1584).
- 1754 - Louis de Bonald, frantziar filosofo eta politikari kontraiuraultzailea (h. 1840).
- 1772 - Samuel Taylor Coleridge, ingeles kritikari, filosofo eta olerkaria (h. 1834).
- 1787 - Thomas Price, galestar historialari eta idazle elebiduna (h. 1848).
- 1798 - Karlos Alberto Sardiniakoa, Sardiniako erregea (h. 1849).
- 1832 - Edward Burnett Tylor, ingeles antropologoa (h. 1917).
- 1835 - Louis Antoine Ranvier, frantziar histologoa (h. 1922).
- 1839 - Hans Thoma, alemaniar margolaria (h. 1924).
- 1842 - Louis Palander, suediar marinel eta esploratzailea (h. 1920).
- 1843 - Kaarlo Bergbom, finlandiar antzerki zuzendaria, Finlandiako Antzerki Nazionalaren sortzailea (h. 1906).
- 1847 - Paul von Hindenburg, Weimar Errepublikako bigarren presidentea (h. 1934).
- 1851 - Ferdinand Foch, Frantziako Mariskal Nagusia (h. 1929).
- 1852 - William Ramsay, gas nobleak aurkitu zituen eskoziar kimikaria, 1904ko Kimikako Nobel Saria (h. 1916).
- 1869 - Mahatma Gandhi, indiar ekintzaile bakezalea (h. 1948).
- 1871 - Cordell Hull, estatubatuar politikaria, 1945eko Bakearen Nobel Saria (h. 1955).
- 1879 - Wallace Stevens, estatubatuar olerkaria (h. 1955).
- 1883 - Margarita Fofanova, errusiar militante boltxebikea (h. 1976).
- 1890 - Groucho Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1977).
- 1896 - Jacques Duclos, frantziar politikaria (h. 1975).
- 1897 - Bud Abbott, estatubatuar aktore eta ekoizlea (h. 1974).
- 1898 - Emilia Elias Herrando, espainiar maistra eta pedagogoa (h. 1976).
- 1901 - Alice Prin, Montparnasseko Kiki, frantziar modelo, gaueko-klubeko abeslari, aktore eta margolaria (h. 1953).
- 1902 - Leopold Figl, Austriako kantzilerra (h. 1965).
- 1904 -
- Graham Greene, ingeles idazlea (h. 1991).
- Lal Bahadur Shastri, Indiako lehen ministroa (h. 1966).
- 1907 -
- Víctor Paz Estenssoro, Boliviako presidentea (h. 2001).
- Alexander Robertus Todd, eskoziar biokimikaria, 1957ko Kimikako Nobel Saria (h. 1997).
- 1909 - Alex Raymond, estatubatuar marrazkigilea, komikigintzan eragin handia izan duena (h. 1956).
- 1911 - Tilly Fleischer, xabalina, pisu eta disko jaurtiketan espezializatutako alemaniar kirolaria (h. 2005).
- 1917 - Christian de Duve, belgikar biologoa, 1974ko Medikuntzako Nobel saria (h. 2013).
- 1920 - Tun Tin, Birmaniako lehen ministroa (h. 2020).
- 1925 - José Cardoso Pires, portugaldar idazlea (h. 1998).
- 1926 - Jan Morris, britainiar historialari eta bidaia idazlea (h. 2020).
- 1930 - Antonio Gala, espainiar idazlea (h. 2023).
- 1932 - Ruairí Ó Brádaigh, irlandar errepublikar politikari eta militar buruzagia (h. 2013).
- 1933 -
- John Gurdon, britainiar biologoa, 2012ko Medikuntzako Nobel Saria.
- Michel Plasson, frantziar orkestra-zuzendaria.
- 1935 - Omar Sívori, argentinar futbolari eta entrenatzailea (h. 2005).
- 1936 - Fernando Sánchez Dragó, espainiar idazlea (h. 2023).
- 1940 - Andrés Salcedo, kolonbiar esataria, berriemailea, idazlea, musikagilea, aurkezlea eta kirol-kazetaria (h. 2022).
- 1941 - Héctor Cavallero, argentinar politikari sozialista (h. 2020).
- 1943 - Paul Van Himst, belgikar futbol jokalari eta entrenatzaile ohia.
- 1944 - Alzhan Zharmukhamedov, sobietar saskibaloi jokalaria (h. 2022).
- 1945 - Don McLean, estatubatuar abeslari eta egile abeslaria.
- 1948 - Donna Karan, estatubatuar moda-diseinatzailea.
- 1949 -
- Annie Leibovitz, estatubatuar argazkilaria, bere lana Washington-eko National Portrait Galleryn jarrita ikusi zuen lehen emakumea.
- Carlos Slepoy, argentinar abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2017).
- 1951 -
- Romina Power, estatubatuar aktorea eta abeslaria.
- Sting, britainiar musikaria eta The Police taldeko ahotsa.
- 1954 - Lorraine Bracco, estatubatuar aktorea.
- 1955 - Susi Sánchez, espainiar antzezlea.
- 1959 - Luis Fernández, frantziar-espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1960 - Joe Sacco, maltar-estatubatuar kazetari, gidoilari eta komikigilea.
- 1962 -
- Jeff Bennett, estatubatuar aktorea.
- Joe Lara, estatubatuar aktorea eta abeslaria (h. 2021).
- 1963 - Maria Ressa, Filipinetako kazetaria, 2021eko Bakearen Nobel Saria.
- 1967 -
- Thomas Muster, austriar tenislari ohia.
- Ardem Patapoutian, armeniar jatorriko estatubatuar biologo molekular eta neurozientzialaria, 2021eko Medikuntzako Nobel Saria.
- 1968 - Jana Novotná, txekoslovakiar tenislaria (h. 2017).
- 1970 - Maribel Verdú, espainiar aktorea.
- 1971 - Jordina Sales i Carbonell, kataluniar historialari eta arkeologoa, antzinako kristautasunean aditua.
- 1973 -
- Tara Moss, kanadar-australiar supermodelo ohia eta idazlea.
- Valentina Petrillo, italiar atleta paralinpikoa.
- 1974 - Thais Villas, espainiar kazetaria.
- 1975 - Rie Yamaki, japoniar futbolari ohia.
- 1978 - Ayumi Hamasaki, japoniar abeslari eta konpositorea.
- 1983 - Miho Fukumoto, japoniar futbolaria.
- 1984 - Iwan B, bretainiar abeslaria.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1870 - Pedro Jose Samper, nafar idazlea eta apaiza (j. 1815).
- 1895 - Juan Jose Alkain, gipuzkoar bertsolaria (j. 1829).
- 1914 - Joe Anduran, lapurtar errugbilaria, Bois-Bernarden (j. 1882).
- 1941 - Juan Carlos Guerra, gipuzkoar historialaria eta legegizona (j. 1860).
- 1943 - Luis Maria Unamuno, bizkaitar agustindar fraide eta botanikaria, onddotan aditua (j. 1873).
- 1971 -
- Pedro José Galíndez, Peru Galindez, euskal kirolari eta abokatua (j. 1892).
- Zacarias Zuza, nafar apaiza eta olerkaria, Bahía Blancan (j. 1896).
- 1976 - Tomás López Sellés, nafar etnologoa, monumentu megalitikoetan aditua (j. 1906).
- 1991 - Manu Badiola, gipuzkoar alpinista, Makalun (j. 1955).
MunduaAldatu
- 829 - Mikel II.a, Bizantziar enperadorea (j. 770).
- 1264 - Urbano IV.a, Aita santua (j. c. 1195).
- 1568 - Ashikaga Yoshihide, Ashikaga shogunerriko hamalaugarren shoguna (j. 1538).
- 1588 - Bernardino Telesio, errenazimentuko filosofo naturalista (j. 1509).
- 1709 - Ivan Mazepa, ukrainar kosakoen atamana (j. 1639).
- 1721 - Benoît Audran Zaharra, frantziar grabatzailea (j. 1661).
- 1764 - William Cavendish (Devonshireko IV. dukea), Britainia Handiko lehen ministroa (j. 1720).
- 1804 - Nicolas-Joseph Cugnot, frantziar ingeniaria, lurrunez zebilen automobilaren asmatzailea.
- 1853 - François Arago, frantziar fisikari, politikari eta astronomoa (j. 1786).
- 1892 - Ernest Renan, flandriar filosofoa, historiolaria eta idazlea (j. 1823).
- 1920 - Max Bruch, alemaniar konpositore erromantiko, irakasle eta orkestra zuzendaria (j. 1838).
- 1921 - Gilen II.a Württembergekoa, Württembergeko azken erregea (j. 1848).
- 1927 - Svante Arrhenius, suediar kimikaria, 1903ko Kimikako Nobel Saria (j. 1859).
- 1933 - Elizabeth Thompson, ingeles margolari eta idazlea (j. 1846).
- 1946 - Ignacy Mościcki, Poloniako presidentea (j. 1867).
- 1957 - Luigi Ganna, italiar txirrindularia, Italiako Giroaren lehen garailea (j. 1883).
- 1958 - Marie Stopes, britainiar idazle, paleobotanikari, ikertzaile, eugenizista eta emakumeen eskubideen defendatzailea (j. 1880).
- 1960 - Claro M. Recto, filipinar politikaria (j. 1890).
- 1968 - Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (j. 1887).
- 1969 - Katharine Susannah Prichard, australiar idazlea (j. 1883).
- 1973 - Paavo Nurmi, finlandiar atleta, Olinpiar Jokoen historiako atletarik onenenetarikoa (j. 1897).
- 1985 - Rock Hudson, estatubatuar aktorea (j. 1925).
- 1987 - Peter Brian Medawar, brasildar-britainiar medikua, 1960ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1915).
- 1990 - Xosé María Díaz Castro, galiziar idazle eta itzultzailea (j. 1914).
- 1991 -
- Maria Aurèlia Capmany, kataluniar eleberrigile, antzerkigile eta saiogilea, feminista, kultur ekintzaile eta antifrankista (j. 1918).
- Dimitrios I.a Konstantinoplakoa, Konstantinoplako patriarka ekumenikoa (j. 1914).
- 1992 - Bogdan Suchodolski, poloniar filosofoa (j. 1903).
- 1996 - Robert Bourassa, Quebeceko lehen ministroa (j. 1933).
- 1998 - Gene Autry, estatubatuar country kantautore eta aktorea (j. 1907).
- 2002 - Heinz von Foerster, austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (j. 1911).
- 2005 - August Wilson, estatubatuar antzerkigilea (j. 1945).
- 2006 - Paul Halmos, hungariar-estatubatuar matematikaria (j. 1916).
- 2015 - Eric Arturo Delvalle, Panamako presidentea (j. 1937).
- 2016 - Neville Marriner, britainiar orkestra zuzendari eta biolinista (j. 1924).
- 2017 -
- Edgardo Antoñana, argentinar esataria, kazetaria, telebista ekoizlea eta telebistako eta irratiko aurkezlea (j. 1955).
- Klaus Huber, suitzar musikagilea (j. 1924).
- Tom Petty, estatubatuar musikari, egile-abeslari, musika-jotzaile eta ekoizlea (j. 1950).
- 2018 - Jamal Khaxoggi, arabiar kazetaria eta The Washington Post egunkariko zutabegilea, Saudi Arabiaren Istanbulgo kontsul-etxean eraila (j. 1958).
- 2019 - Tiny Hill, zeelandaberritar errugbilaria eta errugbi aukeratzailea (j. 1927).
- 2020 -
- Héctor Cavallero, argentinar politikari sozialista (j. 1941).
- Claude Vigée, alsaziar olerkigile, itzultzaile eta idazlea (j. 1921).
- 2021 - Michel Tubiana, frantziar legelari eta abokatua, Euskal Herriko bake prozesuan aritutakoa (j. 1952).
- 2022 -
- Sacheen Littlefeather, estatubatuar aktorea, modeloa eta Amerindiarren eskubide zibilen aldeko aktibista (j. 1946).
- François Remetter, frantziar futbol atezaina (j. 1928).
Jaiak eta urteurrenakAldatu
- Sehaska egutegiko izendegia: Nagore, Olazti eta Olaitz.
- Indarkeriarik Ezaren Nazioarteko Eguna
