Françoise Gilot
Françoise Gilot (Neuilly-sur-Seine, Frantzia, 1921eko azaroaren 26a – New York, 2023ko ekainaren 6a) frantziar margolaria, arte kritikaria eta idazlea izan zen. 1973an Virginia Woolf Quarterly aldizkari akademikoko arte zuzendari izendatu zuten. 1976an Hego Kaliforniako Unibertsitateko Arte Ederretako Saileko zuzendaritzan sartu zen.[1] Ohorezko Legioaren domina jaso zuen, Frantziako saririk altuenetakoa. Ezaguna da Pablo Picassorekin hamar urte gogorrean bizirauteagatik [2][3][4]
| Françoise Gilot | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Marie-Françoise Gilot |
| Jaiotza | Neuilly-sur-Seine, 1921eko azaroaren 26a |
| Herrialdea |  Frantzia  Ameriketako Estatu Batuak (1980 - |
| Lehen hizkuntza | frantsesa |
| Heriotza | Manhattan, 2023ko ekainaren 6a (101 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Pablo Picasso (1943 - 1953) Luc Simon (en)  (1955 - 1962)Jonas Salk (1970 - 1995eko ekainaren 23a) |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Arte Ederren Goi Eskola Nazionala University of London Institute in Paris (en) Parisko Unibertsitatea Cambridgeko Unibertsitatea Académie Julian (en) |
| Hizkuntzak | frantsesa ingelesa |
| Irakaslea(k) | Jean Souverbie (en) Pablo Picasso |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | margolaria, modeloa, ilustratzailea, arte-kritikaria, idazlea eta artista bisuala |
| Lantokia(k) | Frantzia |
| Jasotako sariak | |
| Kidetza | College of 'Pataphysics (en) |
| francoisegilot.com | |
   | |
Biografia aldatu
Françoise Gilot Neuilly-sur-Seine-n jaio zen Emile eta Madeleine Renoult-Giloten alaba. Aita enpresaria eta agronomoa zen, eta ama akuarelaria. Aita zorrotzak, Françoise abokatua izatea nahi zuen, baina amak, artearekiko interesa azaldu zuenean, margotzen irakatsi zion. Filosofia eta ingeles literatura ikasi zituen Cambridgeko Unibertsitatean eta Parisko Londres Unibertsitateko Institutuan.[5] Aitak Rennesen nazioarteko zuzenbideko ikasketak amaitzeko eskatu zion. Françoise ez zen klaseetara joaten denbora hori artea ikasteari eskaini ahal izateko, eta 19 urterekin bere karrera behin betiko utzi zuen bere bizitza arteari eskaintzeko. Ezezagunen hilobian loreak uzteko ekitaldi politikoa egin ondoren atxilotu egin zuten, eta, bere izena zalapartarien zerrenda batean idatzi zuten. Zalapartari horietako batzuk alemaniarrek exekutatu egin zituzten.
Ibilbidea artistikoa aldatu
Françoise Gilot txikitatik sartu zen artera amaren eta amonaren bidez. Amonak festa bat egin zuen Françoisek bost urte inguru zituenean, eta gizon batek neskatoaren arreta piztu zuen eta amonari galdetu zion nor zen. Gizona margolaria zen, Emile Mairet, eta harekin Gilot aitak harreman estua izan zuen, eta Françoise askotan joaten zen beraien estudioa bisitatzera. [6] Sei urte zituela, Françoisen ama arte eskolak ematen hasi zitzaion, marrazten irakatsi ez zion arren. Amak uste zuen artistak tresnak ezabatzearen mende zeudela, beraz, akuarelak eta tinta indiarrak bezalako materialekin irakatsi zion, horrela, oker egonez gero bere lanaren zati bihurtu behar zuen. Hamahiru urterekin Mlle Meuge-rekin hasi zen ikasten, eta sei urte iraun zuen. Hamalau urte zituela zeramikan hasi zen, eta urtebete geroago Jacques Beurdeley inpresionismo osteko margolariarekin ikasi zuen. Hogeita bat urte zituela Picasso ezagutu zuen. Picassok pintore kubista gisa Françoise Giloten obran eragina izan zuen arren, honek estilo propioa garatu zuen. Picassok erabiltzen zituen ertz zorrotzak eta forma angeluarrak saihestu zituen eta horren ordez irudi organikoak erabili zituen. Bigarren Mundu Gerran, aita Françoisen gauzarik baliotsuenak gordetzen ahalegindu zen, baina kamioia alemaniarrek bonbardatu egin zuten eta artistaren marrazkiak eta akuarelak galdu egin ziren.
Picassorekin harremana aldatu
Françoise eta Picasso 1943ko udaberrian elkartu ziren, neskak 21 urte zituenean eta gizonak 61. Garai hartan Gilotek bere izena zuen arte eskolan, eta dagoeneko saltzen zuen bere lana. Garai hartan Picassoren bikotea Dora Maar zen, baina artista gazteak ordezkatu egin zuen. Gilot Picassorekin joan zen bizitzera 1946an. Haien harremanak ia hamar urte iraun zuen. Picassok La femme-fleur margotu zuen, eta geroago bere lagun Matissek, Gilot gustuko zuenak, haren erretratua sortuko zuela iragarri zuen, bere gorputza urdin zurbila eta ileak hosto kolore berdea izango zituela.
Hainbat arte historialarik uste dute Picassorekin izandako harremana izan zela bere ibilbide artistikoa moztu zuena. Gilotek Picassorengandik alde egin zuenean, Picassok ezagutzen zituen arte saltzaile guztiei Giloten obra ez erosteko esan zien. Gilotek jakitera eman zuen Picassorekin erlazionatuta edo Matisseko lagun gisa identifikatzeak artista gisa kalte egiten ziola.
Picasso eta Gilot ez ziren inoiz ezkondu, baina bi seme-alaba izan zituzten elkarrekin, haiek zaindu eta maitatuko zituela agindu baitzuen Picassok. Haien semea, Claude, 1947an jaio zen eta alaba, Paloma, 1949an. Elkarrekin egon ziren hamar urteetan Gilot Pariseko kaleetan maiz jazarri zuen Olga Khokhlovak Picassoren emazte legalak.
1964an, banandu eta handik 11 urtera, Gilotek Picassorekin bizitza idatzi zuen (Carlton Lake arte kritikariarekin batera), milioika ale baino gehiago saldu zituen liburua dozenaka hizkuntzatan, Picassok argitaratzea galerazteko ahalegin handiak egin zituen arren. Handik aurrera, Picassok uko egin zion Claude eta Paloma berriro ikusteari. Liburutik ateratako diru guztia Claude eta Paloma Picassoren legezko oinordeko gisa aitortuak izateko eskakizuna egiten laguntzeko izan zen.
Picassoren ondorengo bizitza aldatu
Piccaso utzi ondoren, Gilot-ek pintatzen jarraitu zuen eta, gainera, unibertsitateetan eta arte-argitalpenetan lanak lortu zituen arte-zuzendari gisa. Estatu Batuetara joan zen bizitzera, Picassoren Europako estela ahalguztiduna atzean utzita, eta Jonas Salk zientzialariarekin ezkondu zen. Bere koadroak ehunka mila dolarren truke sal daitezke, baina Gilotek berak erosten ditu batzuetan, eta New Yorken pilatzen ditu, bere lana ikustea gustatzen baitzaio. Ea 100 urterekin ere, lanean jarraitzen du, eta, gainera, bere bidaia guztien marrazkiak eta koadernoak biltzen dituen liburu bat egiten ari da.[7][8] [9]
Literatura lana aldatu
- Vivre avec Picasso (con Carlton Lake), McGraw-Hill, 1964, ISBN 9788493803483
- Sur la Pierre (poems and lithographs), Montcalm Gallery, 1972
- Le Regard et son Masque, Calmann-Levy, 1975, ISBN 978-2702100929
- The Fugitive Eye (poems and drawings), Prensa Aeolia, 1976, ISBN 978-0893630249
- Interface: The Painter and the Mask, Prensa de la California State Univertsity, 1983, ISBN 978-0912201030
- An Artist's Journey, The Atlantic Monthly Press, 1987, ISBN 978-0871132154
- Matisse & Picasso, A Friendship in Art, Doubleday, 1990, ISBN 978-0747507604
- 1946, Picasso et la Mediterranee retrouvee (con Maurice Frechuret), Gregoire Gardette Editions, 1996, ISBN 978-2909767086
- Françoise Gilot. Monographie 1940-2000 (con with Mel Yoakum, Tesis Doctoral), Acatos, 2000, ISBN 978-2940033362
- Dans L’Arene avec Picasso (con Annie Maillis), Editions Indigene, 2004, ISBN 978-2911939471
- Françoise Gilot - trabajos 1984-2010, ArtAcatos, 2011
Erreferentziak aldatu
- ↑ «Françoise Gilot» Concha Mayordomo Artista (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ «Françoise Gilot, la única mujer que 'sobrevivió' a Picasso» El Confidencial 2019-03-19 (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ «Françoise Gilot, la única mujer que huyó de Picasso» abc 2018-08-14 (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ (Gaztelaniaz) Lorenci, Miguel. (2023-06-07). «Muere Françoise Gilot, la única mujer que abandonó a Picasso» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-07-14).
- ↑ «Francoise Gilot Archives» www.francoisegilot.com (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ Gilot, Françoise, Monograph 1940-2000.
- ↑ «Mujeres Bacanas - Francoise Gilot (1921)» Mujeres Bacanas 2018-08-28 (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ «Françoise Gilot y su explosiva vida junto a Picasso» XLSemanal 2018-10-25 (Noiz kontsultatua: 2021-11-03).
- ↑ «Françoise Gilot, la única mujer que 'sobrevivió' a Picasso» www.vozpopuli.com 2020-11-24 (Noiz kontsultatua: 2021-09-10).
Kanpo estekak aldatu
- Francoise Gilot pinterest
- Françoise Gilot webgune ofiziala
- Françoise Gilot
- "Ordu bat Françoise Gilot margolari frantsesarekin" (ingelesa), Charlie Rose, 1998ko otsailaren 13a
- Francoise Gilot (1921 -)
- Françoise Gilot
Datuak: Q540665
Multimedia: Françoise Gilot / Q540665
