1879

1879. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa
Urteak	1876  • 1877  • 1878 • 1879 • 1880 • 1881 • 1882
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1879 MDCCCLXXIX
Ab urbe condita	2632
Armeniar egutegia	1328 ԹՎ ՌՅԻԸ
Bahá'í egutegia	35 – 36
Bengaliar egutegia	1286
Berber egutegia	2829
Egutegi budista	2423
Myanmarko egutegia	1241
Bizantziar egutegia	7387 – 7388
Koptoen egutegia	1595 – 1596
Etiopiar egutegia	1871 – 1872
Hebrear egutegia	5639 – 5640
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1935 – 1936
Shaka Samvat	1801 – 1802
Kali Yuga	4980 – 4981
Iraniar egutegia	1257 – 1258
Islamiar egutegia	1296 – 1297
Japoniar egutegia	Meiji 12 (明治12年)
Korear egutegia	4212
Thailandiar eguzki egutegia	2422
Holozeniar egutegia	11879

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urtarrilaren 22a – Zululandian tropa britainiarren eta gerlari zuluen artean Isandlwanako gudua gertatu zen, herrialde horren kontrolagatik.
• Maiatzaren 2a – Pablo Iglesias politikari galiziarrak PSOE alderdia sortu zuen Madrilen.
• Uztailaren 4a – Ulundiko guduan britainiar armadak Cetshwayo kaMpande zuluen erregea harrapatu eta Anglo-Zulu Gerra irabazi zuen.

Kirolak

• Kontxako Bandera estropadaren lehen edizioa.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Edward Morgan Forster, ingeles idazlea (h. 1970).
• Urtarrilaren 3a – Grace Coolidge, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 1957).
• Urtarrilaren 4a – Manuel Maria Smith Ibarra, bizkaitar arkitektoa (h. 1956).
• Urtarrilaren 7a – Enrique Díez Canedo, espainiar idazle eta itzultzailea (h. 1944).
• Urtarrilaren 9a – Beatrix Borboi-Parmakoa, italiar noblea (h. 1946).
• Urtarrilaren 11 – Esteban Bilbao, euskal herritar politikari karlista eskuindarra (h. 1970).
• Urtarrilaren 16a – Benigno Belaustegigoitia, bizkaitar futbolaria (h. 1946).
• Urtarrilaren 18a – Henri Giraud, Frantziako Armadako jenerala (h. 1949).
• Urtarrilaren 22a – Jose Begiristain, gipuzkoar medikua, Gipuzkoan X izpiak erabili zituen lehen sendagilea (h. 1952).
• Urtarrilaren 22a – Francis Picabia, frantziar margolaria, diseinatzailea eta poeta (h. 1953).
• Urtarrilaren 27a – Fermin Imaz, donostiar bertsolaria eta bertso-jartzailea (h. 1929).
• Urtarrilaren 28a – Julian Elortza, gipuzkoar politikari karlista (h. 1964).
• Urtarrilaren 31 – Georges Lakonbe, hizkuntzalari euskaltzalea (h. 1947).
• Urtarrilaren 31 – Boris Savinkov, errusiar eserista (h. 1925).

Otsaila

• Otsailaren 4a – Jacques Copeau, frantziar antzerki-zuzendari eta antzezlea (h. 1949).
• Otsailaren 6a – Othon Friesz, frantziar margolaria eta diseinatzailea (h. 1949).
• Otsailaren 8a – Maud Slye, estatubatuar patologoa, ikertzailea eta poeta, minbiziaren ikertzaile aitzindaria (h. 1954).
• Otsailaren 9a – Santiago González Tablas, nafar militarra eta Zeutako erregularren teniente-kolonela (h. 1922).
• Otsailaren 13a – Sarojini Naidu, Indiako Urretxindorra, Indiaren independentziaren aldeko ekintzaile eta poeta (h. 1949).
• Otsailaren 20a – Pedro Muñoz Seca, Noucentisme edo 14 Belaunaldiaren espainiar idazlea (h. 1936).
• Otsailaren 22a – Norman Lindsay, australiar artista, idazle eta boxeolari amateurra (h. 1969).
• Otsailaren 23a – Kazimir Malevitx, ukrainiar margolaria eta artearen teorikoa (h. 1935).
• Otsailaren 26a – Henri Fauconnier, frantziar idazlea (h. 1973).

Martxoa

• Martxoaren 3a - Amado Arana, bizkaitar futbolaria.
• Martxoaren 4a – Rosa Sevilla de Alvero, Filipinetan emakumeen sufragioaren alde egin zuen filipinar aktibista, hezitzailea eta kazetaria (h. 1954).
• Martxoaren 5a – William Beveridge, britainiar ekonomialaria eta gizarte erreformagilea (h. 1963).
• Martxoaren 8a – Otto Hahn, alemaniar fisikaria eta kimikaria, 1944ko Kimikako Nobel Saria (h. 1968).
• Martxoaren 10a – Hans Luther, Alemaniako kantzilerra (h. 1962).
• Martxoaren 13a – Adolf Anderssen, alemaniar xake jokalaria, 1950eko eta 1960ko hamarkadetako jokalari hoberentzat hartua (j. 1818).
• Martxoaren 14a – Albert Einstein, alemaniar fisikari eta matematikaria, inoizko zientzialari handienetariko bat (h. 1955).
• Martxoaren 17a – Ramon Illarramendi, gipuzkoar antzerkigilea (h. 1927).
• Martxoaren 18a – André de Chastenet, lapurtar eskultorea (h. 1961).
• Martxoaren 19a – Aram Manukian, armeniar iraultzailea (h. 1919).
• Martxoaren 20a – Maude Menten, kanadar kimikaria (h. 1960).
• Martxoaren 27a – Edward Steichen, luxenburgoar estatubatuar argazkilaria (h. 1973).
• Martxoaren 28a – Terence MacSwiney, irlandar nazionalista, idazlea, politikaria, Cork hiriko alkate ohia eta gose grabalaria (h. 1920).
• Martxoaren 29a – Alan Gardiner, XX. mende hasierako egiptologo ezagunenetakoa (h. 1963).

Apirila

• Apirilaren 11 – Ixaka Lopez, euskal idazle, kultura eragile, euskaltzale eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1977).
• Apirilaren 11 – Bernhard Schmidt, estoniar jatorriko alemaniar astronomo eta optikaria (h. 1935).
• Apirilaren 13a – Hermenegildo Itza, Frai Hermenegildo de la Asunción, bizkaitar apaiz hirukoiztarra (h. 1936).
• Apirilaren 20a – Paul Poiret, frantziar moda diseinatzailea (h. 1944).
• Apirilaren 21a – Maurice Walsh, irlandar idazlea (h. 1964).
• Apirilaren 26a – Owen Willans Richardson, britainiar fisikaria, 1928ko Fisikako Nobel Saria (h. 1959).
• Apirilaren 29a – Thomas Beecham, britainiar orkestra zuzendaria (h. 1961).

Maiatza

• Maiatzaren 6a – Bedřich Hrozný, txekiar hizkuntzalaria (h. 1952).
• Maiatzaren 6a – Celestino Peralta, Celestino María de Caparroso, nafar apaiz eta hizkuntzalaria (h. 1929).
• Maiatzaren 14a – Henry Sewell, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1807).
• Maiatzaren 20a – William Barnes, ingeles futbolaria eta entrenatzailea, eta Athletic Clubeko entrenatzailea (h. 1962).
• Maiatzaren 22a – Symon Petliura, Ukrainako Herri Errepublikako 3. presidentea (h. 1926).
• Maiatzaren 23a – Sofia Quintino, portugaldar medikua, emakumeen eskubideen defendatzailea eta ekintzaile errepublikano eta bakezalea (h. 1964).
• Maiatzaren 25a – Max Aitken (Beaverbrook I. baroia), kanadar-britainiar argitaratzaile eta politikaria (h. 1964).
• Maiatzaren 27a – Karl Bühler, alemaniar psikologo eta filosofoa (h. 1963).
• Maiatzaren 28a – Milutin Milanković, serbiar ingeniari zibil eta geofisikaria (h. 1958).
• Maiatzaren 29a – Eric Marshall, britainiar zirujaua, kartografoa eta Antartikako esploratzailea (h. 1963).
• Maiatzaren 30a – Vanessa Bell, ingeles artista postinpresionista (h. 1961).

Ekaina

• Ekainaren 5a – René Pottier, frantziar txirrindularia, Frantziako Tourreko lehen eskalatzailetzat hartzen da (h. 1907).
• Ekainaren 6a – León Carrasco, gipuzkoar militarra (h. 1936).
• Ekainaren 7a – Knud Rasmussen, daniar esploratzailea (h. 1933).
• Ekainaren 13a – Jose Iturria, nafar idazlea eta apaiz kaputxinoa (h. 1952).
• Ekainaren 15a – Mustafa el-Nahhas, Egiptoko lehen ministroa (h. 1965).
• Ekainaren 16a – Marcelino Lardizabal, gipuzkoar misiolaria (h. 1958).
• Ekainaren 23a – Angelina Beloff, errusiar-mexikar artista (h. 1969).
• Ekainaren 23a – Huda Sha'arawi, egiptoar poeta, kazetaria, aktibista feminista eta nazionalista (h. 1947).
• Ekainaren 26a – Agrippina Vaganova, ballet errusiarreko maistra, dantzaria, koreografoa eta zuzendaria (h. 1951).
• Ekainaren 27a – Martin Uriarte, bizkaitar predikaria eta euskal idazlea (h. 1960).
• Ekainaren 29a – Zsigmond Móricz, hungariar idazlea (h. 1942).

Uztaila

• Uztailaren 1a – Léon Jouhaux, frantziar sindikalista, 1951ko Bakearen Nobel Saria (h. 1954).
• Uztailaren 1a – Aeneas Mackintosh, britainiar esploratzaile eta nabigatzailea (h. 1916).
• Uztailaren 5a – Wanda Landowska, estatubatuar klabe-jotzailea (h. 1959).
• Uztailaren 9a – Ottorino Respighi, italiar musikagilea eta orkestra zuzendaria (h. 1936).
• Uztailaren 17a – Seamus O'Sullivan, The Dublin Magazine aldizkariko editore eta poeta irlandarra (h. 1958).
• Uztailaren 27a – Serafín Ajuria, arabar enpresaburua (h. 1937).
• Uztailaren 27a – José Iruretagoyena, nafar militarra (h. 1960).
• Uztailaren 28a – Gabriel Miró, espainiar idazlea (h. 1930).

Abuztua

• Abuztuaren 3a – Mrinalini Sen, India britainiarreko idazle eta sufragista bengaliarra (h. 1972).
• Abuztuaren 8a – Emiliano Zapata, Mexikoko Iraultzaren buruzagi nagusietakoa (h. 1919).
• Abuztuaren 13a – John Ireland, ingeles musikagilea (h. 1962).
• Abuztuaren 15a – Ricardo Bastida, bilbotar arkitektoa (h. 1953).
• Abuztuaren 15a – Ethel Barrymore, estatubatuar aktorea (h. 1959).
• Abuztuaren 15a - Eduardo Montejo, bizkaitar futbolaria (h. 1962).
• Abuztuaren 17a – Samuel Goldwyn, estatubatuar enpresaria eta zinema ekoizlea (h. 1974).
• Abuztuaren 18a – Manuel Artze, nafar kardinala (h. 1948).
• Abuztuaren 22a – Valentin Zubiaurre Agirrezabal, bizkaitar margolaria (h. 1963).
• Abuztuaren 23a – Jevhenia Box, ukrainar militante komunista (h. 1925).
• Abuztuaren 31 – Alma Mahler, austriar musikagile eta socialitéa (h. 1964).
• Abuztuaren 31 – Taishō enperadorea, Japoniako 123. enperadorea (h. 1926).

Iraila

• Irailaren 6a – Johan Nygaardsvold, Norvegiako lehen ministroa (h. 1952).
• Irailaren 6a – Joseph Wirth, Alemaniako kantzilerra (h. 1956).
• Irailaren 13a – Annie Kenney, ingeles sufragista (h. 1953).
• Irailaren 14a – Margaret Sanger, estatubatuar erizaina, kontrazepzioaren onarpenaren aldeko ekintzailea (h. 1966).
• Irailaren 15a – Joseph Lyons, Australiako 10. lehen ministroa (h. 1939).
• Irailaren 20a – Victor Sjöström, suediar zinemagilea eta antzezlea, zinemaren aitzindarietako bat (h. 1960).
• Irailaren 27a – Hans Hahn, austriar matematikaria (h. 1934).
• Irailaren 28a - Luis Silva, bizkaitar futbolaria (h. 1946).
• Irailaren 29a – Marius Jacob, frantziar anarkista ilegalista (h. 1954).

Urria

• Urriaren 2a – Wallace Stevens, estatubatuar olerkaria (h. 1955).
• Urriaren 4a – Benjamín Zeledón, nikaraguar politiko liberal eta militarra (h. 1912).
• Urriaren 5a – Francis Peyton Rous, estatubatuar medikuntza-ikertzailea, 1966ko Medikuntzako Nobel saria (h. 1970).
• Urriaren 7a – Joe Hill, estatubatuar sindikalista (h. 1915).
• Urriaren 8a – Chen Duxiu, txinatar idazlea eta politikaria (h. 1942).
• Urriaren 9a – Max von Laue, alemaniar fisikaria, 1914ko Fisikako Nobel Saria (h. 1960).
• Urriaren 14a – Miles Franklin, australiar idazle eta feminista (h. 1954).
• Urriaren 15a – Jane Darwell, estatubatuar aktorea (h. 1967).
• Urriaren 15a – Tomás Meabe, bizkaitar idazle eta politikaria (h. 1915).
• Urriaren 22a – José Giral, espainiar kimikari eta politikari errepublizalea (h. 1962).
• Urriaren 28a – Luisa Capetillo, puertorricar anarkista, feminismoaren eta unionismoaren aitzindaria bere herrialdean (h. 1922).
• Urriaren 29a – Franz von Papen, Alemaniako kantzilerra (h. 1969).

Azaroa

• Azaroaren 1a – Pál Teleki, Hungariako lehen ministroa (h. 1941).
• Azaroaren 6a – Kazimieras Būga, Lituaniako hizkuntzalaria (h. 1924).
• Azaroaren 7a – Austin Stack, irlandar errepublikarra (h. 1929).
• Azaroaren 7a – Leon Trotski, jatorri juduko errusiar-ukrainar iraultzaile komunista (h. 1940).
• Azaroaren 8a – Seber Altube, arrasatear idazlea, filologoa eta musikaria (h. 1963).
• Azaroaren 10a – Patrick Pearse, irlandar maisu, olerkari, idazle, nazionalista eta ekintzaile politikoa (h. 1916).
• Azaroaren 15a – Juan Usabiaga, gipuzkoar politikari eta ingeniaria (h. 1953).
• Azaroaren 24a – Eli Heckscher, suediar ekonomista (h. 1952).
• Azaroaren 29a – Mateu Morral, kataluniar anarkista, Alfontso XIIIaren eta Viktoria Eugenia Battenbergekoaren aurkako atentatuagatik ezaguna (h. 1906).
• Azaroaren 30a – Laura Dreyfus Barney, Bahá'í fedearen irakasle eta filantropo nabaria (h. 1974).

Abendua

• Abenduaren 2a – Aurelio Arteta, bilbotar margolaria, Euskal Herriko margolaritzak eman dituen artistarik garrantzizkoenetakoa (h. 1940).
• Abenduaren 10a – E. H. Shepard, ingeles artista eta liburuen ilustratzailea (h. 1976).
• Abenduaren 15a – Rudolf Laban, austro-hungariar dantza-modernoko maisu, koreografo eta teorikoa (h. 1958).
• Abenduaren 17a - Manuel Ansoleaga, bizkaitar futbolaria.
• Abenduaren 18a – Paul Klee, Suitzan jaiotako alemaniar margolaria (h. 1940).
• Abenduaren 21a – Matxin Irabola, lapurtar bertsolaria (h. 1935).
• Abenduaren 27a – Sydney Greenstreet, antzerki eta zinemako ingeles aktorea (h. 1954).
• Abenduaren 29a – Ellen Gleditsch, erradiokimikan aitzindaria eta Norvegiako bigarren emakume irakaslea (h. 1968).
• Abenduaren 29a – Witold Wojtkiewicz, poloniar margolaria, sinbolismo mugimendukoa (h. 1909).
• Abenduaren 30a – Ramana Maharshi, eragin handiko erlijioso hindua (h. 1950).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Daniel Irezabal, bizkaitar militarra (h. 1937).
• Luis Urrengoetxea, euskal politikari ezkertiar eta abertzalea, Eusko Abertzale Ekintzaren (EAE-ANV) sortzailetako bat.
• Manuel Arrillaga, traineru estropadetako patroi ospetsuenetakoa (h. 1961).
• Miguel Intxaurrondo, euskal idazle eta apaiza (h. 1979).
• Vicente Abreu, arabar miltarra (h. 1974).
• Frederick Griffith, britainiar mikrobiologo eta genetista (h. 1941).
• José Cantero Ortega, espainiar militarra (h. 1936).
• Tatiana Slovatinskaia, errusiar militante boltxebikea (h. 1957).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 8a – Baldomero Espartero, espainiar militar eta politikaria (j. 1793).
• Urtarrilaren 11 – Miguel Loredo, bizkaitar hizlari eta publizista neokatolikoa (j. 1838).
• Urtarrilaren 26a – Julia Margaret Cameron, britainiar argazkilaria (j. 1815).
• Otsailaren 1a – Policarpo Baltzola, euskal herritar matematikari eta asmatzailea, XIX. mendeko euskal asmatzaile bikainenetarikoa (j. 1813).
• Otsailaren 6a – Miķelis Krogzemis, letoniar olerkaria, Letoniako poesia nazionalaren aitzindaria (j. 1850).
• Otsailaren 10a – Honoré Daumier, frantziar marrazkigile, litografo eta margolaria (j. 1808).
• Otsailaren 21a – Pieter Philip van Bosse, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1809).
• Martxoaren 3a – William Kingdon Clifford, ingeles matematikari eta filosofoa (j. 1845).
• Martxoaren 6a – Jean-Baptiste-Pierre Lafitte, lapurtar antzerkigile, eleberrigile, eta kazetaria (j. 1796).
• Martxoaren 30a – Thomas Couture, frantziar margolaria (j. 1815).
• Apirilaren 8a – Antonio Panizzi, italiar idazlea (j. 1797).
• Apirilaren 12a – Manuel Cortina, espainiar politikaria (j. 1802).
• Apirilaren 16a – Bernadette Soubirous, okzitaniar santua, Lurdako Ama Birjinaren agerpenen lekukoa (j. 1844).
• Maiatzaren 7a – Charles de Coster, frantsesezko nobelagile belgiarra (j. 1823).
• Maiatzaren 15a – Gottfried Semper, alemaniar arkitektoa (j. 1803).
• Maiatzaren 21a – Arturo Prat, txiletar abokatu eta marinel ofiziala, eraila (j. 1848).
• Maiatzaren 30a – Juan Etxamendi "Bordel", luzaidetar bertsolaria (j. 1792).
• Ekainaren 1a – Luis-Napoleon Bonaparte, Frantziako printze inperiala (j. 1856).
• Ekainaren 24a – Manuel de la Serna y Hernández Pinzón, espainiar militarra, Euskal Herrian karlisten aurka aritutakoa (j. 1804).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 7a – George Caleb Bingham, estatubatuar margolari, militar eta politikaria (j. 1811).
• Uztailaren 15a – Johann Friedrich von Brandt, alemaniar naturalista (j. 1802).
• Irailaren 17a – Eugène Viollet-le-Duc, frantziar arkitektoa eta teorialaria (j. 1814).
• Irailaren 28a – Karl Friedrich Mohr, alemaniar kimikaria eta botikaria (j. 1806).
• Urriaren 8a – Miguel Grau, El Caballero de los mares, perutar politikari eta militarra (j. 1834).
• Urriaren 26a – Angelina Grimké, estatubatuar politikari aktibista, emakumeen eskubideen defendatzailea (j. 1805).
• Azaroaren 3a – Joseph Poelaert, belgikar arkitektoa (j. 1817).
• Azaroaren 5a – James Clerk Maxwell, eskoziar fisikaria, XIX. mendeko zientzialari handienetakoa (j. 1831).
• Azaroaren 22a – Catherine Dickens, Charles Dickens eleberrigilearen emaztea eta bere hamar haurren ama (j. 1815).
• Abenduaren 9a – Pedro Prudentzio Hualde Maio, euskal idazle, itzultzaile eta Bidankozeko erretorea (j. 1823).
• Abenduaren 21a – Vicente Masarnáu, bizkaitar farmazialaria (j. 1803).
• Abenduaren 26a – Vicente Urrabieta, bizkaitar marrazkilari eta ilustratzailea (j. 1813).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7783
• Multimedia: 1879 / Q7783