1884

1884. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa
Urteak	1881  • 1882  • 1883 • 1884 • 1885 • 1886 • 1887
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1884 MDCCCLXXXIV
Ab urbe condita	2637
Armeniar egutegia	1333 ԹՎ ՌՅԼԳ
Bahá'í egutegia	40 – 41
Bengaliar egutegia	1291
Berber egutegia	2834
Egutegi budista	2428
Myanmarko egutegia	1246
Bizantziar egutegia	7392 – 7393
Koptoen egutegia	1600 – 1601
Etiopiar egutegia	1876 – 1877
Hebrear egutegia	5644 – 5645
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1940 – 1941
Shaka Samvat	1806 – 1807
Kali Yuga	4985 – 4986
Iraniar egutegia	1262 – 1263
Islamiar egutegia	1301 – 1302
Japoniar egutegia	Meiji 17 (明治17年)
Korear egutegia	4217
Thailandiar eguzki egutegia	2427
Holozeniar egutegia	11884

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Azaroaren 22a - Atondoko krimena: Toribio Egiak Manuel Martiarena Atondoko apaiza eta Martina serora erail zituen

Arte eta kultura

• Otsailaren 25a - Pudente, José Antonio Santestebanen musika eta Serafin Barojaren libretoa duen opera estreinatu zen Donostian.

Kirolak

• Apirilaren 12a - 1884ko Home Nations Txapelketa bukatu zen. Ingalaterra izan zen bigarren aldiz txapelduna.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a - Manuel Egileor, euskal herritar politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1970).
• Urtarrilaren 2a - María Consuelo Cuñado, euskal moja karmeldarra (h. 1936).
• Urtarrilaren 16a - Jules Supervielle, uruguaiar frantziar olerkaria (h. 1960).
• Urtarrilaren 18a - Jean Saint-Pierre, euskal apezpiku eta idazlea (h. 1951).
• Urtarrilaren 21a - Martina Castells Ballespí, kataluniar medikua, Espainian medikuntzan doktoratu zen lehenengo emakumea (j. 1852).
• Urtarrilaren 26a - Edward Sapir, estatubatuar hizkuntzalari eta antropologoa (h. 1939).
• Urtarrilaren 28a - Auguste Piccard, suitzar asmatzaile, fisikari eta esploratzailea (h. 1962).
• Urtarrilaren 31 - Theodor Heuss, Alemaniako Errepublika Federaleko lehenengo lehendakaria (h. 1963).
• Urtarrilaren 31 - Mammad Amin Rasulzadeh, Azerbaijango Errepublika Demokratikoko lehen lehendakaria eta bakarra (h. 1955).

Otsaila

• Otsailaren 1a - Yevgeny Zamyatin, errusiar idazlea (h. 1937).
• Otsailaren 7a - Joseph Alexander Gray, australiar fisikaria (h. 1966).
• Otsailaren 7a - José Fernández Zabala, espainiar alpinista, idazle, argitaratzaile eta liburu saltzailea (h. 1923).
• Otsailaren 8a - Snowy Baker, australiar kirolari eta aktorea (h. 1953).
• Otsailaren 9a - Josep Carner, poeta katalanen printzea, kataluniar poeta, kazetari, antzerkigile eta itzultzailea (h. 1970).
• Otsailaren 12a - Max Beckmann, alemaniar margolaria (h. 1950).
• Otsailaren 12a - Marie Vassilieff, errusiar-frantziar pintore eta eskultorea, kubismoaren lehen sustatzaileetako bat (h. 1957).
• Otsailaren 13a - Henriette Charasson, inspirazio katolikodun frantziar idazlea (h. 1972).
• Otsailaren 16a - Robert J. Flaherty, estatubatuar zinemagilea (h. 1951).
• Otsailaren 19a - John King Davis, australiar esploratzaile eta nabigatzailea (h. 1967).
• Otsailaren 22a - Pedro Aguado Bleye, espainiar historialaria, Sociedad Bilbaínaren liburuzaina (h. 1953/1954).
• Otsailaren 23a - Casimir Funk, poloniar biokimikoa (h. 1967).
• Otsailaren 25a - Juan Zuloaga, gipuzkoar zeramikaria (h. 1968).
• Otsailaren 28a - Ants Piip, Estoniako estatuburu eta lehen ministroa (h. 1942).

Martxoa

• Martxoaren 6a - María Collazo, uruguaiar hezitzaile eta kazetaria, feminista, sindikalista eta anarkista (h. 1942).
• Martxoaren 13a - Hugh Walpole, ingeles idazlea (h. 1941).
• Martxoaren 14a - Matilde de la Torre, espainiar kazetaria, idazle pedagogoa eta politikari sozialista (h. 1946).
• Martxoaren 15a - Vicente Blanco, euskal txirrindularia, Frantzia Tourrean parte hartu zuen lehendabiziko euskalduna (h. 1957).
• Martxoaren 15a - Raimundo García García, Iruñean bizi izandako espainiar kazetari eta politikaria (h. 1962).
• Martxoaren 17a - José Adriano Lizarralde, euskal elizgizon frantziskotarra, idazle eta historialaria (h. 1935).
• Martxoaren 18a - Camino Garrigó, nafar aktorea (h. 1954).
• Martxoaren 24a - Petrus Josephus Wilhelmus Debye, holandar fisikaria, 1936ko Kimikako Nobel Saria (h. 1966).
• Martxoaren 24a - Eugène Tisserant, frantziar kardinala (h. 1972).
• Martxoaren 25a - Ignasi Barraquer, kataluniar mediku oftalmologoa (h. 1965).
• Martxoaren 25a - Alejandro Bilbao, Erramun Maruri, euskal idazlea (h. 1966).
• Martxoaren 26a - Florence Ethel Johnson, australiar feminista, sindikalista eta hezitzailea (h. 1934).
• Martxoaren 28a - Angelos Sikelianos, greziar olerkaria (h. 1951).
• Martxoaren 31 - Henri Queuille, Frantziako lehen ministroa (h. 1970).

Apirila

• Apirilaren 4a - Isoroku Yamamoto, japoniar militarra (h. 1943).
• Apirilaren 7a - Bronislaw Malinowski, poloniar antropologo, etnologo eta soziologoa (h. 1942).
• Apirilaren 8a - Blanche Stuart Scott, Estatu Batuetako lehen emakume hegazkinlaria (h. 1970).
• Apirilaren 9a - Atala Apodaca, mexikar irakasle, feminista eta iraultzailea (h. 1977).
• Apirilaren 11 - León Felipe, espainiar olerkaria (h. 1968).
• Apirilaren 12a - Otto Fritz Meyerhof, alemaniar sendagile eta biokimikaria, 1922ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1951).
• Apirilaren 22a - Otto Rank, austriar psikiatra (h. 1939).
• Apirilaren 23a - Rosa Spottorno Topete, espainiar itzultzailea eta feminista (h. 1980).
• Apirilaren 26a - Marcellí Domingo, kataluniar politikaria (h. 1939).

Maiatza

• Maiatzaren 5a - Alice Milliat, Frantziako eta mundu osoko emakumezkoen kirolaren aitzindaria (h. 1957).
• Maiatzaren 8a - Emilia Bernal, kubatar poeta eta idazlea (h. 1964).
• Maiatzaren 8a - Santiago Casares, Espainiako Bigarren Errepublikako gobernuburua (h. 1950).
• Maiatzaren 8a - Harry S. Truman, Ameriketako Estatu Batuetako 33. Presidentea (h. 1972).
• Maiatzaren 10a - Justo Etxeguren, arabar apaiza (h. 1937).
• Maiatzaren 16a - Juan Irigoien, gipuzkoar idazle eta artxibozaina, pelotaren munduan oso ezaguna (h. 1964).
• Maiatzaren 20a - Dinuzulu kaCetshwayo, Zululandiako azken erregea (h. 1913).
• Maiatzaren 23a - Corrado Gini, italiar estatitikari, ekonomialari eta demografoa (h. 1965).
• Maiatzaren 27a - Max Brod, alemaniar idazle eta filosofoa (h. 1968).
• Maiatzaren 28a - Edvard Beneš, Txekoslovakiako presidentea (h. 1948).

Ekaina

• Ekainaren 1a - Francisco Cotarelo, arabar pianista eta musikagilea (h. 1943).
• Ekainaren 9a - Jon Andoni Irazusta, euskal idazle eta politikaria (h. 1952).
• Ekainaren 13a - Étienne Gilson, frantziar filosofo eta filosofiaren historialaria (h. 1978).
• Ekainaren 18a - Édouard Daladier, Frantziako lehen ministroa (h. 1970).
• Ekainaren 21a - Claude Auchinleck, britainiar militarra (h. 1981).
• Ekainaren 27a - Gaston Bachelard, frantziar filosofoa (h. 1962).
• Ekainaren 30a - Georges Duhamel, frantziar idazlea (h. 1966).

Uztaila

• Uztailaren 2a - Maria Baldó, espainiar maistra, feminista, folklorista eta politikaria (h. 1964).
• Uztailaren 3a - Inocencia Arangoa, gipuzkoar margolaria (h. 1935).
• Uztailaren 4a - Pauline Carton, euskal antzezlea (h. 1974).
• Uztailaren 7a - Lion Feuchtwanger, alemaniar idazlea (h. 1958).
• Uztailaren 12a - Amedeo Modigliani, italiar margolari eta eskultorea (h. 1920).
• Uztailaren 12a - Louis B. Mayer, estatubatuar zinema enpresaria (h. 1957).
• Uztailaren 14a - Emilio Cecchi, italiar idazle eta kritikoa (h. 1966).
• Uztailaren 23a - Emil Jannings, alemaniar antzezlea, 1920ko hamarkadan zinema mutuko izar handienetako bat (h. 1950).
• Uztailaren 24a - Pilar Zubiaurre, gaztelaniazko idazle, feminista eta piano jotzaile bizkaitarra (h. 1970).
• Uztailaren 25a - Margarita López Maturana, klausurako moja eta Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (h. 1934).
• Uztailaren 28a - Nazario Oleaga, euskal legegile eta euskaltzalea (h. 1961).

Abuztua

• Abuztuaren 2a - Rómulo Gallegos, Venezuelako presidentea eta idazlea (h. 1969).
• Abuztuaren 4a - Henri Cornet, frantziar txirrindularia (h. 1941).
• Abuztuaren 8a - Louis Mardochée Lévy, lehen mundu gerran armada uzteaz akusatuta fusilatutako euskalduna (h. 1915).
• Abuztuaren 10a - Panait Istrati, errumaniar idazlea (h. 1935).
• Abenduaren 19a - Antonín Zápotocký, Txekoslovakiako lehen ministro eta presidentea (h. 1957).
• Abuztuaren 20a - Rudolf Bultmann, alemaniar teologo protestantea (h. 1976).
• Abuztuaren 25a - Manu Robles-Arangiz, euskal herritar politikari eta sindikalista (h. 1982).
• Abuztuaren 27a - Vincent Auriol, Frantziako presidentea (h. 1966).
• Abuztuaren 28a - Peter Fraser, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1950).
• Abuztuaren 30a - Theodor Svedberg, suediar kimikaria, 1926ko Kimikako Nobel Saria (h. 1971).

Iraila

• Irailaren 12a - Fernando Espinosa de los Monteros, gipuzkoar politikari eta diplomazialaria (h. 1937).
• Irailaren 24a - Gustave Garrigou, frantziar txirrindularia (h. 1963).
• Irailaren 24a - İsmet İnönü, Turkiako presidentea (h. 1973).
• Irailaren 27a - Delia del Carril, La Hormiguita, argentinar grabatzailea, margolaria eta marrazkilaria (h. 1989).

Urria

• Urriaren 1a - Vicente Risco, galiziar politikari eta idazlea (h. 1963).
• Urriaren 4a - Félix Gouin, Frantziako Estatuburua (h. 1977).
• Urriaren 8a - Walther von Reichenau, alemaniar militarra (h. 1942).
• Urriaren 11 - Friedrich Bergius, alemaniar kimikaria, 1931ko Kimikako Nobel Saria (h. 1949).
• Urriaren 11 - German Landazabal, arabar musikagilea (h. 1953).
• Urriaren 11 - Anna Eleanor Roosevelt, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama eta feminista aktibista (h. 1962).
• Urriaren 12a - Louis Alibèrt, frantziar hizkuntzalari eta gramatikalaria, okzitanieraren normalkuntzan garrantzi handia izan zuena (h. 1959).
• Urriaren 13a - Madalena Jauregiberri, euskal idazlea eta euskaltzalea (h. 1977).
• Urriaren 19a - Virxinia Pereira Renda, galiziar idazlea (h. 1969).
• Urriaren 26a - Domingo Epaltza, bizkaitar politikaria (h. 1956).

Azaroa

• Azaroaren 2a - Carlos Eraña, gipuzkoar fraide marianista (h. 1936).
• Azaroaren 5a - Vladimir Miliutin, sobietar politikaria (h. 1937).
• Azaroaren 6a - Miguel Sena, gipuzkoar futbolaria (h. 1969).
• Azaroaren 8a - Hermann Rorschach, suitzar psikiatra eta psikoanalista (h. 1922).
• Azaroaren 14a - Lorenzo Aguirre, espainiar margolari eta polizia (h. 1942).
• Azaroaren 21a - Eugeniusz Frankowski, poloniar arkeologoa, etnografoa, iberista, euskalaria eta museologoa (h. 1962).
• Azaroaren 30a - Eduardo Eskartzaga, euskal apaiza (h. 1954).
• Azaroaren 30a - Fernand Forgues, frantziar arraunlari, pilotari eta errugbi jokalaria (h. 1973).
• Azaroaren 30a - Julian Tellaetxe, gipuzkoar margolaria (h. 1957).

Abendua

• Abenduaren 1a - Ignazio Maria Etxaide, euskarazko eta gaztelaniazko idazlea, ingeniaria eta euskaltzalea (h. 1962).
• Abenduaren 1a - Karl Schmidt-Rottluff, alemaniar margolari espresionista eta marrazkilaria, Die Brücke artista taldearen lau sortzaileetako bat (h. 1976).
• Abenduaren 2a - Jean Paulhan, frantziar idazlea (h. 1968).
• Abenduaren 2a - Johannes Popitz, nazismoaren aurkako alemaniar erresistentziaren partaidea (h. 1945).
• Abenduaren 3a - Rajendra Prasad, Indiako lehen lehendakaria (h. 1963).
• Abenduaren 8a - Ascensio Martiarena, euskal margolaria (h. 1966).
• Abenduaren 12a - Zinaida Serebriakova, errusiar margolaria (h. 1967).
• Abenduaren 16a - Edward Thomas, Lehen Mundu Gerrako britainiar lehen tiroa egin zuen soldadua (h. 1939).
• Abenduaren 19a - Juan Bautista Gesalaga, euskal idazle eta bertsolaria (h. 1957).
• Abenduaren 28a - Joseph Pholien, Belgikako lehen ministroa (h. 1968).
• Abenduaren 30a - Hideki Tōjō, Japoniako lehen ministroa eta militarra (h. 1948).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Agustin Telleria, gipuzkoar politikari tradizionalista eta erreketea (h. 1939).
• Antonio Elizalde, nafar txistularia eta folklore biltzailea (h. 1956).
• Blaise Gueraçague Soules, baxenafar abokatu eta politikaria (h. 1918).
• Francisco Basarte Alvero, nafar organista eta musikagilea.
• Guillermo Antón, euskal txirrindularia.
• Jose Iarnotz, nafar arkitektoa (h. 1966).
• Juan Estefanía, bizkaitar enpresaburua, Atlético de Madrideko eta Recreativo de Huelvako presidentea izandakoa (h. 1943).
• Pedro Kareaga Garagartza, gipuzkoar ingeniari eta armagilea (h. 1964).
• Ralph Kirby, ingeles futbolaria eta entrenatzailea, Athletic Clubeko entrenatzailea (h. 1946).
• Varvara Jakovleva, errusiar boltxebikea (h. 1941/1944).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrila - Nazario Karrikiri, nafar bankari eta enpresaburua (j. 1805).
• Urtarrilaren 6a - Gregor Mendel, austriar abade eta zientzialaria (j. 1822).
• Urtarrilaren 13a - Jose Juan Santesteban, euskal musikagilea (j. 1809).
• Urtarrilaren 15a - Serafin Olabe, nafar militar, politiko eta idazlea (j. 1831).
• Otsailaren 3a - Eugène Rouher, frantziar politikaria (j. 1814).
• Otsailaren 29a - Jose Manterola, donostiar kantugile eta idazlea (j. 1849).
• Martxoaren 4a - Francisco Dueñas, El Salvadorko presidentea (j. 1810).
• Martxoaren 19a - Elias Lönnrot, finlandiar olerkigilea (j. 1802).
• Apirilaren 4a - Alfred Francis Russell, Liberiako presidentea (j. 1817).
• Apirilaren 10a - Jean Baptiste Dumas, frantziar kimikaria (j. 1800).
• Apirilaren 11a - Charles Reade, ingeles eleberrigilea (j. 1814).
• Apirilaren 22a - Maria Taglioni, suediar-italiar dantzaria (j. 1804).
• Maiatzaren 11 - Canuto Ignacio Muñoz, gipuzkoar enpresaburu eta kultura ekintzailea, bertsolaritza babestu zuena (j. 1835).
• Maiatzaren 12a - Bedrich Smetana, txekiar musikagilea (j. 1824).
• Maiatzaren 12a - Charles Adolphe Wurtz, frantziar kimikaria (j. 1817).
• Ekainaren 9a - Antonio Kortazar, gipuzkoar arkitekto eta hirigilea(j. 1823).
• Ekainaren 19a - Johann Gustav Droysen, alemaniar filologoa, historialaria eta politikaria (j. 1808).
• Ekainaren 19a - Philippe Langlois, normandiar idazlea (j. 1817).
• Ekainaren 19a - Ludwig Richter, alemaniar margolaria (j. 1803).
• Ekainaren 27a - Joseph Smith, estatubatuar buruzagi erlijiosoa, Azken Egunetako Santuen Mugimenduaren sortzailea (j. 1805).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 10a - Paul Morphy, estatubatuar xakelaria, garai guztietako onenetakotzat joa (j. 1837).
• Uztailaren 16a - Manuel Milà i Fontanals, kataluniar jakintsua (j. 1818).
• Abuztuaren 21a - Giuseppe De Nittis, italiar margolaria (j. 1846).
• Irailaren 6a - Pierre de Laussat, euskal politikaria (j. 1795).
• Irailaren 27a - Toribio Aiertza, euskal kardiologoa (j. 1815).
• Urriaren 3a - Hans Makart, austriar margolaria (j. 1840).
• Urriaren 19a - Nikolas Soraluze, euskal historialari, politikari eta enpresaburua (j. 1820).
• Urriaren 31 - Marie Bashkirtseff, errusiar idazlea, margolaria eta eskultorea (j. 1858).
• Azaroaren 10a - José María Goizueta, gipuzkoar erdal idazlea eta musika-kritikaria (j. 1816).
• Azaroaren 25a - Adolf Wilhelm Herman Kolbe, alemaniar kimikaria (j. 1818).
• Abenduaren 10a - Jules Bastien-Lepage, frantziar margolari naturalista (j. 1848).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Torcuato Mendiri, nafar jeneral karlista (j. 1813).
• Georgiana Houghton, britainiar artista eta mediuma (j. 1814).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7819
• Multimedia: 1884