Wikipedia

Belauntza

Belauntza Gipuzkoako ekialdean eta Tolosaldean dagoen herri euskalduna da.

Belauntza
 Gipuzkoa, Euskal Herria
Belauntza udalerriaren ikuspegia.
Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaGipuzkoa
EskualdeaTolosaldea
Izen ofizialaBelauntza
AlkateaIñaki Telleria Bengoetxea
Posta kodea20491
INE kodea20021
Herritarrabelauntzar
Kokapena
Koordenatuak43°08′06″N 2°03′01″W / 43.135°N 2.0503°W / 43.135; -2.0503
Map
Azalera3 km²
Garaiera209 m
Distantzia28 km Donostiara
Demografia
Biztanleria288 (2024)
2 (2023)
alt_left 116 (%40,3) (%43,4) 125 alt_right
Dentsitatea96 bizt/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		 -% 8,5
Zahartze tasa[1]% 18,57
Ugalkortasun tasa[1]‰ 16,95
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 86,84 (2011)
Genero desoreka[1]% 1,67 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 12,77 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]% 83.4 + % 9.27 hartzaile (2021)
Etxeko erabilera[3]% 72.97 (2021)
Datu gehigarriak
Sorrera1802 (juliotar egutegia)
Webguneahttp://www.belauntza.eus

3,4 km² ditu eta 255 biztanle zituen 2016. urtean.

Mugakideak

aldatu

Historia

aldatu

1321ean, bertan borrokatu zen Beotibarko gudua nafarren eta gipuzkoar oinaztarren artean. 1374an Tolosarekin bat egin zuen, inguruan ahaide nagusiek zuten indarrari aurre egiteko.

1802an lortu zuren hiribildu titulua.[4][5]

Demografia

aldatu

2019an herriak 258 biztanle zituen. Horietatik %26,36ak 65 urte edo gehiago zituen. Eta atzerrian jaiotakoak %6,59 ziren.[6]

Belauntzako biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

Politika

aldatu

2015eko udal hauteskundeetan Denok Bat plataformak 88 boto lortu zituen, eta Gazteak Aurrera plataformak 68 boto[7][8]. Mariano Lazkano izendatu zuten alkate, hirugarren aldiz. Baina 2016ko abenduan hil egin zen bihotzekoak jota.[9][10] Ondorioz, Silvia Moneo izendatu zuten alkate.[11]

2019ko udal hauteskundeetan Denok Bat plataformak 82 boto lortu zituen, Belauntzako Herritarrek 46, eta PSEk 3.[12][13] Silvia Moneo izendatu zuten berriro alkate.[14]

2023ko udal hauteskundeetan Denok Bat plataformak 107 boto lortu zituen, eta PSE-EEk 6.[15]

Azpiegiturak

aldatu

Ibiurreko urtegiak ur hornidura ematen dio herriari.

Kirola

aldatu

Hezkuntza

aldatu

Ekonomia

aldatu

2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak herrian: Lehen sektorea BEGaren %1,2. Bigarren sektore %74,1. Hirugarren sektorea %19,7. Eraikuntza %5.[6]

Euskara

aldatu
Belauntzako Joxe Mari Arruabarrenaren[18] testigantza, eskolara eguraldi txarra egiten zuenean bakarrik joaten zirela kontatzen duenekoa. Euskal Herriko Ahotsak[19][20] proiekturako egindako elkarrizketa, ahozko ondarea jaso eta zabaltzeko.

Belauntzako euskara[21] gipuzkeran[22] katalogaturik dago, zehatzago, erdiguneko gipuzkeraren[23] parte den Tolosaldeko euskaran. Erdiguneko azpieuskalki hau Beterriko hizkerek[24] eta Tolosaldekoek osatzen dute. 2016an herritarren %84,65 euskalduna zen.[6]

Ondasun nabarmenak

aldatu

Eraikin erlijiosoak

aldatu

Baserriak

aldatu
  • Galarraga baserria. Fatxadan armarria du.[25]
  • Artabe Auzkoa baserria. 1805ekoa.[25]
  • Egoskozabal baserria. XVI. mendean eraikia.[25] Eusko Jaurlaritzak Kultura Interesdun Ondaretzat izendatu du.
  •  
    San Juan Batailatzailearen eliza
    Aranguren Auzkoa, 1803an eraikia[25]

Argazki galeria

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
  3. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ «Historia» Belauntza (kontsulta data: 2020-04-07).
  5. ↑ «BELAUNTZA - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (kontsulta data: 2020-04-07).
  6. ↑ a b c «Web Eustat. Belauntzako datu estatistikoak» eu.eustat.eus (kontsulta data: 2020-04-07).
  7. ↑ «Udal hauteskundeak 2015 - Belauntza - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (kontsulta data: 2020-04-07).
  8. ↑ https://www.euskadi.eus/ab12aAREWar/resultado/maint
  9. ↑ Berria. «Mariano Lazkano Belauntzako alkatea hil da» Berria (kontsulta data: 2020-04-07).
  10. ↑ «Mariano Lazkano Belauntzako alkatea hil da - Belauntza» Tolosaldeko ataria (kontsulta data: 2020-04-07).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Silvia Moneo Belauntzako alkate berria» El Diario Vasco 2016-12-24 (kontsulta data: 2020-04-07).
  12. ↑ «Udal hauteskundeak 2019 - Belauntza - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (kontsulta data: 2020-04-07).
  13. ↑ www.euskadi.eus (kontsulta data: 2020-04-07).
  14. ↑ «Silvia Moneo, Belauntzako alkateari elkarrizketa - Belauntza» Tolosaldeko ataria (kontsulta data: 2020-04-07).
  15. ↑ «Udal hauteskundeak 2023 - Belauntza - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (kontsulta data: 2024-03-17).
  16. ↑ «Frontoia» Belauntza (kontsulta data: 2020-04-07).
  17. ↑ «KZgunea» Belauntza (kontsulta data: 2020-04-07).
  18. ↑ «Arruabarrena Otaegi, Joxe Mari - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-24).
  19. ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-24).
  20. ↑ «Eskolara eguraldi txarra egiten zuenetan - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-24).
  21. ↑ «Belauntza - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-03).
  22. ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-03).
  23. ↑ «Erdigunekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-03).
  24. ↑ «Beterrikoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (kontsulta data: 2018-09-03).
  25. ↑ a b c d «Ondare kulturala/Monumentuak» Belauntza (kontsulta data: 2020-04-07).

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Gipuzkoa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Belauntza&oldid=9813924"(e)tik eskuratuta