1789
urte
| 1789. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XVII.a • XVIII.a • XIX.a |
| Hamarkadak | 1760(e)koa • 1770(e)koa • 1780(e)koa • 1790(e)koa • 1800(e)koa |
| Urteak | 1786 • 1787 • 1788 • 1789 • 1790 • 1791 • 1792 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1789 MDCCLXXXIX |
| Ab urbe condita | 2542 |
| Armeniar egutegia | 1238 ԹՎ ՌՄԼԸ |
| Bahá'í egutegia | -55 – -54 |
| Bengaliar egutegia | 1196 |
| Berber egutegia | 2739 |
| Egutegi budista | 2333 |
| Myanmarko egutegia | 1151 |
| Bizantziar egutegia | 7297 – 7298 |
| Koptoen egutegia | 1505 – 1506 |
| Etiopiar egutegia | 1781 – 1782 |
| Hebrear egutegia | 5549 – 5550 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1845 – 1846 |
| Shaka Samvat | 1711 – 1712 |
| Kali Yuga | 4890 – 4891 |
| Iraniar egutegia | 1167 – 1168 |
| Islamiar egutegia | 1203 – 1204 |
| Japoniar egutegia | Tenmei 9Kansei 1 (寛政元年) |
| Korear egutegia | 4122 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2332 |
| Holozeniar egutegia | 11789 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
GertaerakAldatu
- Azaroaren 21a - Ipar Carolinak Estatu Batuetako Konstituzioa onartu eta bertako 12. estatua bihurtu zen.
Arte eta kulturaAldatu
- Frantziako Iraultza. Garai honetan, kulturari dagokionez, errepresio handia hasi ziren erabiltzen frantsesa ez zen beste hizkuntzen (“patois”, “dialectes vulgaires”) aurka, hau da Frantziako estatuaren hizkuntza gutxituak: euskara, bretoiera, okzitaniera, katalana. Orduko testuetan agertzen den bezala: “L’ignorance de la langue nationale, c’est trahir la patrie”; “Jargons barbares et ces idiomes grossiers qui ne peuvent plus servir que les fanatiques et les contre-révolutionnaires!”.
- Irailaren 12a - Jean-Paul Maratek "L'ami du peuple" liburuaren lehen alea argitaratu zuen.
Zientzia eta teknologiaAldatu
- Abuztuaren 28a - William Herschelek Saturnoko Mimas ilargia aurkitzen du.
KirolakAldatu
JaiotzakAldatu
- Urtarrilaren 2a - Manuel Sagasti, euskal herritar musikaria (h. 1818).
- Urtarrilaren 3a - Carl Gustav Carus, alemaniar margolari, sendagile eta naturalista {h. 1869).
- Urtarrilaren 5a - Thomas Pringle, eskoziar poeta (h. 1834).
- Otsailaren 5a - José Ramón Rodil, militar espainiarra (h. 1853).
- Otsailaren 14a - Valentín Berastegi, arabar militar eta politikaria (h. 1878).
- Martxoaren 16a - Georg Simon Ohm, fisikari alemaniarra eta Ohm-en legearen sortzailea (h. 1854).
- Apirilaren 10a - Leona Vicario, Mexikoko Independentzia Gerrako pertsonaia garrantzitsuenetako bat (h. 1842).
- Maiatzaren 18a - José Antonio Etxabarri, bizkaitar militar eta politikaria (h. 1834).
- Ekainaren 4a - Friedrich Boie, alemaniar zoologoa (h. 1870).
- Ekainaren 5a - Manez Etxeto, Katxo, lapurtar bertsolaria (h. 1872).
- Ekainaren 13a - Juan Manuel Besnes, euskal herritar margolari eta kaligrafoa (h. 1865).
- Ekainaren 24a - Silvio Pellico, italierazko idazlea (h. 1854).
- Ekainaren 26a - Juan Antonio Guergué, militar nafarra (h. 1839).
- Ekainaren 30a - Horace Vernet, frantziar margolaria (h. 1863).
- Uztailaren 1a - Francisco Xavier Mina (Mina gaztea), Espainiako Independentzia Gerran parte hartu zuen gerrillaria (h. 1817).
- Uztailaren 3a - Johann Friedrich Overbeck, alemaniar margolaria (h. 1869).
- Uztailaren 3a - Manuel Llauder, kataluniar noble eta militarra (h. 1851).
- Abuztuaren 5a - Robert Batty, Britainiar Armadako teniente-koronela, baita marrazkilaria (h. 1848).
- Abuztuaren 21a - Augustin-Louis Cauchy, matematikari frantziarra eta permutazioen teoriaren sortzailea (h. 1857).
- Irailaren 6a - Friedrich Wilhelm Schadow, alemaniar margolaria, nazaretar artearen margolari jarraitzaile eta kidea (h. 1862).
- Irailaren 9a - William Cranch Bond, Estatu Batuetako astronomoa (h. 1859).
- Irailaren 15a - James Fenimore Cooper, Estatu Batuetako eleberrigile erromantikoa (h. 1851).
- Irailaren 18a - Fausto Otazu, arabar lur-jabe eta politikaria (h. 1869).
- Urriaren 25a - Carlos María de Alvear, Argentinako askatasunaren buruzagia (h. 1852).
- Azaroaren 14a - José Antonio Anzoátegui, Venezuelako Independentzia Gerrako militar famatua (h. 1819).
- Abenduaren 15a - Carlos Soublette, Venezuelako presidentea (h. 1870).
- Jose Migel Sagastibeltza, nafar militar karlista (h. 1836).
- Ibrahim Paxa, Egiptoko walia (h. 1848).
HeriotzakAldatu
- Urtarrilaren 20 - Pedro Luis Ozta, nafar apaiza, Calahorrako eta La Calzadako apezpikua (j. 1742).
- Apirilaren 7a - Abdulhamid I.a, Otomandar Inperioaren 27. sultana (j. 1725).
- Uztailaren 14a - Bernard de Launay, Bastilla presondegiko azken gobernaria (j. 1740).
- Uztailaren 14a - Jacques de Flesselles, Parisko merkatarien azken prebostea (j. 1730).
- Urriaren 18a - Maria Ana Austriakoa, Austriako artxidukesa (j. 1738).
- Urriaren 28a - Jose Aretxe, bizkaitar funtzionarioa, Perun Tupac Amaru II.aren matxinada geldiarazi zuena (j. 1731).
- Abenduaren 3a - Claude Joseph Vernet, frantziar margolari eta marrazkilaria (j. 1714).
- Juan Antonio Ubillos, euskal idazlea (j. 1707).
