Rosita Segovia
Rosita Segovia, jaiotzaz Rosa Balcells Font (Bartzelona, 1922ko otsailaren 2a - ib., 2003ko irailaren 24a), dantza klasikoko eta dantza espainiarreko dantzari katalana, koreografoa eta dantza espainiarreko irakaslea izan zen. Dantza espainiarraren irudi katalan garrantzitsuenetako bat da.[1]
| Rosita Segovia | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Candelaria Rosa Balcells Font |
| Jaiotza | Bartzelona, 1922ko otsailaren 2a |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Heriotza | Bartzelona, 2003ko irailaren 24a (81 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | katalana gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | koreografoa, dantzaria eta ballet teacher (en)  |
  | |
Biografia aldatu
Bartzelonako auzo gotikoan jaio zen. Ama Paralelo aldizkariko artista zen eta aita konpositorea. Rosita Segoviak dantza klasikoa ikasi zuen Pauleta Pàmies eta Joan Magrinyàrekin. Bartzelonako Liceuan, eta dantza espainiarrean trebatu zen El Cartagenero eta Bautista maisuekin. Lau aldiz ezkondu zen.
Pauleta Pàmiesek l'Ocellet lanean aurkeztu zuen.[2]
Alicia Alonsoren baletarekin dantzatu zuen, 1936-37 denboraldian. Bartzelonako Gran Teatro del Liceoko lehen dantzaria izan zen, eta ia hogei urte iraun zuen Antonio 'el bailaor'-ren konpainiako dantzari izarra izaten.[3]
Bi eskola ireki zituen, diziplina horretan espezializatuta zeudenak, bata Estatu Batuetan eta bestea Bartzelonan oso ezaguna, izen handiko dantzari ugari osatu dituztenak. Hainbat zinema-filmetan ere parte hartu zuen.
Ibilbide profesionala aldatu
Dantzaria aldatu
Dantzari profesionala izan zen Lizeoko Antzoki Handian hamabi urtetan, eta hamabietan lehen dantzaria izan zen, Joan Magrinyàren bikote artistikoa. Geroago, hogeita hamarrean, Kubara joan zen Pro-Arte Musikalak gonbidatuta Fernando eta Alberto Alonso koreografoekin lan egitera herrialdeko dantza-konpainia nazionalera, Alicia Alonsoren Balet entzutetsura, eta Kuban, Mexikon eta Estatu Batuetan dantzatu zuen.[2]
1949an Bartzelonara itzuli zen Nina Verchinina eta Olga Morosotarekin dantzan. 1950ean Lizeoko lehen dantzaria izan zen.[3] 1953an, Antonio Ruiz Solerrek, Antonio el bailarín-ek, bere dantza-konpainia sortu zuen, eta Rosita Segovia aukeratu zuen dantzari izar gisa, munduari bira hainbat aldiz egin zutela. Protagonista izan zen balet ezagunenetako bat El sombrero de tres picos Milángo Scalan izan zen, Manuel de Fallaren musikarekin, Léonide Massineren koreografiarekin eta Picassok dekoratuta. 1954ko Bruselako Erakusketa Unibertsalera, La vida breve, Victòria de Àngels-ek kantatua. El amor brujo, Puerta de Tierra, Pas a quatre (Antoniok koreografiatua, Pablo Sorozabalen musikarekin) eta Fantasía galaica ere nabarmendu zituen. 1969an, berrogeita zazpi urte zituela, erretiratu egin zen.[2]
Dantza eskoletako irakasle eta zuzendaria aldatu
1970ean, dantza klasiko eta espainiarreko eskola ireki zuen Bartzelonako Josep Tarradellas etorbidean, Escuela de danza Rosita Segoviaren. Gaur egun ere funtzionatzen jarraitzen du, beste izen batekin: Flamenkita. Hiru urte geroago, 1973an, sukurtsal bat ireki zuen Miamin, eta handik Espainiako Ballet Español Rosita Segovia konpainia osatu zuen ikasleekin.[4]
Estiloa aldatu
Segoviaren estiloa zorrotza zen, oso aurkeztua, diziplinatua eta teknika bikainekoa; baina, jaio zenetik, ikuskizunei arima eta bizitza eman behar zitzaiela jakin zuen. Bere interpretazioak oso adierazgarriak izan ziren beti, eta oso garrantzitsua izan zen dantzan aktore onaren osagai bat eranstea.
Emakume ederra, fina eta dotorea zen. Artista gisa, bere adierazpen-paleta oso aberatsa zen, bai dantza klasikoan edo boleran fina eta findua izan zitekeen, baita sustrai ezaguneneko palo flamenkoa interpretatzean ere.
Filmografia aldatu
)* 1945: Marina
- 1954: Michael Powellen Carrusel napolitarra
- 1956: Dena posible da Granadan, Saenz de Heredian
- 1959: Michael Powellen eztei-bidaia, Antonio Ruiz, Liudmila Tcherina eta Leónidas Massinerekin.
Aintzatespenak aldatu
- 1950ean Habanako Koreografia Saria irabazi zuen.[3]
Erreferentziak aldatu
- ↑ Marinero, Cristina. Rosa Balcells Font. Real Academia de la Historia.
- ↑ a b c Salas, Roger. (25 Setembre 2003). «Rosita Segovia, ballarina i coreògrafa» El País.
- ↑ a b c (Katalanez) «Rosita Segovia» L'Enciclopèdia.cat. Bartzelona: Grup Enciclopèdia Catalana http://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0061677.xml.
- ↑ Hubbard, Diane. (10 Gener 1993). «Dansa Espanyola. Més que flamenc» Orlando Sentinel .
Bibliografia aldatu
- Martí, Ramón. Rosita Segovia -Biografia novel·lada (en castellà). Editorial Badaya, 2006. ISBN 84-611-0780-2.
Kanpo estekak aldatu
- Rosita Segovia Liquid Maps-era (kontsulta 6 Des 2013)
Datuak: Q17301403
Multimedia: Rosita Segovia / Q17301403
