Otsailaren 17

Otsailaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko berrogeita zortzigarren eguna da. 317 egun falta dira urtea amaitzeko, 318 egun bisurteetan.

Jaiotzak Euskal Herrian Javier Urrutikoetxea Jaiotza: Donostia, 1952 eta 1952 Heriotza: Esplugues de Llobregat, 2001eko maiatzaren 24a Leire Olaberria Jaiotza: Ikaztegieta, 1977 Ion Vélez Jaiotza: Tafalla, 1985 Jose Maria Azkona Jaiotza: Tafalla, 1882 Heriotza: Tafalla, 1951ko ekainaren 1a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Michael Jordan Jaiotza: Brooklyn, 1963 Paris Hilton Jaiotza: New York, 1981 Ed Sheeran Jaiotza: Halifax, 1991 Mo Yan Jaiotza: Gaomi (en) , 1955 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 17ko jaiotzak Joseph Gordon-Levitt • Michael Bay • Sadegh Hedayat • Mori Ōgai • Horace Bénédict de Saussure • René Laennec • Philipp Franz von Siebold • Barry Humphries • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Jose Bakedano Jaiotza: Gares, 1642ko martxoaren 20a Heriotza: Santiago de Compostela, 1711 Roberto Etxebarria Jaiotza: Eibar, 1908ko maiatzaren 6a Heriotza: Eibar, 1981 José María Cabodevilla Jaiotza: Tafalla, 1928ko martxoaren 18a Heriotza: Madril, 2003 Pedro Mendinueta Jaiotza: Elizondo, 1736ko ekainaren 7a Heriotza: Madril, 1825 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Molière Jaiotza: Paris, 1622ko urtarrilaren 15a eta 1622ko urtarrila Heriotza: Paris, 1673 Heinrich Heine Jaiotza: Düsseldorf, 1797ko abenduaren 13a eta 1797 Heriotza: Paris, 1856 Giordano Bruno Jaiotza: Nola, 1548ko urtarrila eta 1548 Heriotza: Erroma, 1600 Alberto I.a Belgikakoa Jaiotza: Palace of the Count of Flanders (en) , 1875eko apirilaren 8a Heriotza: Marche-les-Dames (en) , 1934 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Otsailaren 17ko heriotzak John Martin • Hans Hofmann • Rush Limbaugh • Antoine Galland • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Kosovoren bandera 1867 - Suezko kanaletik lehen itsasontzia igaro zen. 2006 - Ryanair konpainiaren lehen hegaldia egin zen Gasteiz eta Londresen artean. 2008 - Kosovok (irudian) alde batetik independentzia aldarrikatu zuen Serbiarekiko, honek onartu gabe. + Gertaera gehiago... Egutegia << Otsaila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 2023 Aurreko eta hurrengo urteetan 2020: Astelehena 2021: Asteazkena 2022: Osteguna 2024: Larunbata 2025: Astelehena 2026: Asteartea Izendegia Santutegia: Alexo Falconieri, Teodoro Bizantziokoa, Mesrob Mashtots Seaska egutegia: Ales/Alexander/Alex eta Faustin/Faustine.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1986 - Christophe Matxikote eta Catherine Brion tiroz hilda.

Mundua

• 2006 - Ryanair konpainiaren lehen hegaldia Gasteiz eta Londres artean.
• 2008 - Kosovok independentzia aldarrikatu zuen.

Arte eta kultura

Mundua

• 1894 - La verbena de la Paloma (euskaraz: Usoaren erromeria), Tomás Bretónen musika eta Ricardo de la Vegaren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Teatro Apolon.
• 1939 - Gunga Din filma estreinatu zen, George Stevensek zuzendu eta Cary Grant, Victor McLaglen, Douglas Fairbanks Jr., Sam Jaffe, Eduardo Ciannelli eta Joan Fontaine aktoreek antzeztu zuten.
• 1945 - Objective, Burma! (Helmuga, Birmania!) filma estreinatu zen, Raoul Walshek zuzendu eta Errol Flynn aktoreak antzeztu zutelarik.
• 1975 - S.W.A.T telesaila estreinekoz AEBtako ABC telebista katean aireratu zen.
• 1984 - Footloose filma estreinatu zen, Herbert Rossek zuzendu eta Kenny Wormald, Julianne Hough, Dennis Quaid eta Andie McDowell aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1812 - Migel Dorronsoro, gipuzkoar politikari karlista (h. 1880).
• 1815 - Jean Baptiste Kamusarri, ziburutar olerkaria (h. 1842).
• 1826 - Mitxel Elizanburu, Inozentzio anaia, lapurtar apaiza eta euskal idazlea (h. 1895).
• 1894 - André Capagorry, lapurtar politikaria (h. 1981).
• 1896 - Jesús Valdés, nafar militarra, Espainiako Lehor Armadako teniente-koronela (h. 1963).
• 1910 - Donato Errasti, gipuzkoar mugalari eta kontrabandista, Comète sarearen salataria Bigarren Mundu Gerran (h. 1983).
• 1912 - Jaime Delclaux, gaztelaniazko idazle eta poeta bilbotarra (h. 1937).
• 1933 - Leon Lasa, beasaindar futbolaria eta entrenatzailea (h. 2003).
• 1936 - Jesús Beltrán, nafar psikopedagogo eta katedraduna (h. 2014).
• 1937 - Janbattitt Dirassar, lapurtar idazlea eta kazetaria.
• 1945 - Andres Iñigo, nafar filologoa eta idazlea.
• 1951 - Mari Jose Molina Guerrero, gipuzkoar irakaslea eta militante feminista (h. 2018).
• 1952 -
  • José Ignacio Oñaederra, bizkaitar futbolaria ohia.
  • Javier Urrutikoetxea, Urruti, gipuzkoar futbolaria (h. 2001).
• 1963 - Maiken Beitia, nafar aktorea, Leónen.
• 1964 - Oskar Intsausti, nafar pala-jokalaria.
• 1969 - Maite Dono, galiziar kantautore eta poeta, Gasteizen.
• 1974 - Aran Goyoaga, bizkaitar janari-estilista, argazkilari eta idazlea.
• 1975 - Ursi Walliser, gipuzkoan bizi den suitzar skeleton lasterkari ohia eta irakaslea.
• 1977 -
  • Leire Olaberria, gipuzkoar txirrindulari ohia, pistan aditua.
  • Aitor Silloniz, bizkaitar txirrindulari ohia.
• 1978 - Mario Larrea, arabar futbolari ohia.
• 1980 - Txomin Arrotegi, gipuzkoar futbolari ohia.
• 1985 - Ion Vélez, nafar futbolari ohia.
• 1992 - Garazi Sánchez, bizkaitar surflaria.
• 1994 - Iñigo Celihueta, gipuzkoar futbolaria.
• 1997 -
  • Javier Alonso Etxebarria, bizkaitar futbolaria.
  • Estibalitz Alvarez, gipuzkoar sofbol jokalaria.
• 2002 - Izarne Sarasola, gipuzkoar futbolaria.
• 2005 - Gaizka García, arabar futbolaria.

Mundua

• 1490 - Karlos III.a, Borboiko dukea (h. 1527).
• 1519 - Frantzisko I.a Lorrenakoa, Guiseko etxeko soldadu eta politikaria (h. 1563).
• 1653 - Arcangelo Corelli, italiar biolin-jotzaile eta musika-konposatzailea (h. 1713).
• 1717 - Adam Friedrich Oeser, alemaniar margolari eta eskultorea (h. 1799).
• 1742 - Dositej Obradović, serbiar idazle, itzultzaile eta politikaria (h. 1811).
• 1752 - Friedrich Maximilian von Klinger, alemaniar idazlea (h. 1831).
• 1803 - Edgar Quinet, frantziar historialaria, politikaria eta idazlea (h. 1875).
• 1817 - Édouard Thilges, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1904).
• 1820 - Henri Vieuxtemps, belgikar musikagilea (h. 1881).
• 1827 - Manuel Villacampa del Castillo, espainiar militarra, progresita eta errepublikaren aldekoa (h. 1889).
• 1836 - Gustavo Adolfo Bécquer, espainiar idazle eta poeta (h. 1870).
• 1837 - Pierre Auguste Cot, frantziar margolari akademizista (h. 1883).
• 1853 - Jaroslav Vrchlický, txekiar idazlea (h. 1912).
• 1864 - Andrew Barton Paterson, australiar poeta eta kazetaria (h. 1941).
• 1877 -
  • Isabelle Eberhardt, Afrikako iparraldean bizi eta bidaiatu zuen esploratzaile eta idazle suitzarra (h. 1904).
  • André Maginot, frantziar politikaria (h. 1932).
• 1885 - Romano Guardini, alemaniar teologo eta apaiz katolikoa (h. 1968).
• 1887 - Joseph Bech, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1975).
• 1888 -
  • Ronald Knox, ingeles apaiz katoliko, teologo eta detektibe-eleberrien idazlea (h. 1957).
  • Otto Stern, alemaniar fisikaria, 1943ko Fisikako Nobel Saria (h. 1969).
• 1890 - Ronald Fisher, ingeles estatistikari eta biologoa (h. 1962).
• 1904 - Hans Morgenthau, jurista eta politikalari alemaniar-estatubatuarra (h. 1980).
• 1914 -
  • Pêr-Jakez Heliaz, bretoi idazle, olerkari, antzerkigile eta kazetaria (h. 1995).
  • Arthur Kennedy, estatubatuar aktorea (h. 1990).
• 1916 -
  • Alexander Obolensky, anglo-errusiar printze, militar eta errugbi jokalaria (h. 1940).
  • Raf Vallone, italiar antzezlea (h. 2002).
• 1918 - Jacqueline Ferrand, frantziar matematikaria (h. 2014).
• 1923 -
  • Buddy DeFranco, jazzeko estatubatuar klarinete jotzailea (h. 2014).
  • Silvana Roth, italiar-argentinar aktore eta politikaria (h. 2010).
• 1925 - Hal Holbrook, estatubatuar aktorea (h. 2021).
• 1927 -
  • Juan Almeida Bosque, kubatar politikari, militar, konpositore eta iraultzaile komunista (h. 2009).
  • Víctor Valera, venezuelar eskultorea (h. 2013).
• 1928 - Seán Mac Stíofáin, irlandar errepublikarra, Behin-behineko IRAko buruzagia (h. 2001).
• 1929 - Alejandro Jodorowski, txiletar zinema- eta antzerki-zuzendaria.
• 1930 -
  • Daniel Gil, espainiar diseinatzailea (h. 2004).
  • Ruth Rendell, britainiar idazlea (h. 2015).
• 1931 - Yves Pouliquen, frantziar oftalmologoa, Frantses Akademiako kidea (h. 2020).
• 1934 - Alan Bates, ingeles aktorea (h. 2003).
• 1935 - Hrvoje Šarinić, Kroaziako lehen ministroa (h. 2017).
• 1936 - Jim Brown, estatubatuar futbolari eta aktorea (h. 2023).
• 1940 -
  • Vicente Fernández, Chente, mexikar abeslari eta aktorea (h. 2021).
  • Willy Holdorf, alemaniar atleta (h. 2020).
• 1941 - Heidi Biebl, alemaniar eskiatzailea (h. 2022).
• 1942 - Huey P. Newton, estatubatuar aktibista politiko eta iraultzailea, autodefentsarako pantera beltzen alderdiaren sortzaileetako bat (h. 1989).
• 1944 - Karl Jenkins, galestar musikagilea.
• 1945 - Brenda Fricker, irlandar antzerki, telebista eta zinemako aktorea.
• 1947 - Xavier Vinader, kataluniar kazetaria eta Mugarik Gabeko Kazetarien elkarteko lehendakaria (h. 2015).
• 1954 -
  • Don Coscarelli, libiar-estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
  • Rene Russo, estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
• 1955 - Mo Yan, txinatar idazlea, 2012ko Literaturako Nobel Saria.
• 1957 - Loreena McKennitt, kanadar abeslaria.
• 1962 -
  • Hennie Meijer, herbehereetar futbolari ohia.
  • Lou Diamond Phillips, estatubatuar aktore eta zuzendaria.
• 1963 -
  • Michael Jordan, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalaria, inoizko hoberenetarikoa.
  • Larry the Cable Guy, estatubatuar umorista, disc jockey eta aktorea.
• 1969 - David Douillet, frantziar judoka ohia eta politikaria.
• 1970 - Thomas Frischknecht, mendiko bizikleta eta ziklo-kroseko suitzar txirrindularia.
• 1971 - Denise Richards, estatubatuar modelo-ohia eta aktorea.
• 1972 -
  • Billie Joe Armstrong, estatubatuar punk rock abeslari eta abesti konposatzailea, Green Day taldeko abeslari eta burua.
  • Taylor Hawkins, estatubatuar musikaria, Foo Fighters taldeko bateria-jotzailea (h. 2022).
  • Ralphie May, estatubatuar aktore eta telebista aurkezlea (h. 2017).
• 1975 - Harisu, hegokorear pop abeslari, modelo eta aktorea.
• 1981 -
  • Anna Fernandez de Paco, kataluniar zinegilea.
  • Paris Hilton, estatubatuar modelo, aktore, diseinatzaile eta abeslaria.
• 1983 -
  • Selita Ebanks, kaimandar modelo eta aktorea.
  • Ander Mirambell, kataluniar skeleton lasterkaria.
• 1991 -
  • Ed Sheeran, britaniar kantautorea.
  • Bonnie Wright, ingeles aktore, film zuzendari, modelo, ekoizle eta aktibista.
• 1993 - Marc Márquez, kataluniar motoziklismoko pilotua.
• 1996 - Sasha Pieterse, estatubatuar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1680 - Migel Aozaratzakoa, gipuzkoar apaiz eta misiolari domingotarra (j. 1637).
• 1711 - Jose Bakedano, nafar musikagile eta apaiz trinitarioa, Santiago de Compostelan (j. 1642).
• 1820 - Joseph-Jacques Loison, frantziar apaiz katolikoa, Baionako apezpikua izandakoa (j. 1744).
• 1927 - Serafín Basterra, bizkaitar eskultorea (j. 1850).
• 1932 - Martina de Zuricalday, bilbotar enpresaburua, pasteldegi-txokolategien aitzindaritzat hartua Euskal Herrian (j. 1839).
• 1957 - Jean Castets, lapurtar errugbilaria, Périgueuxen (j. 1900).
• 1971 - Joaquín Zuazagoitia, bizkaitar kazetari eta politikaria eta Bilboko alkatea (j. 1892).
• 1981 - Roberto Etxebarria, euskal herritar futbolaria (j. 1908).
• 1996 - Juan Etxebarria Martin, bizkaitar idazlea eta itzultzailea (j. 1934).
• 2003 - José María Cabodevilla, nafar idazle eta teologoa, Madrilen (j. 1928).
• 2009 - Jose Martin Elizondo, bizkaitar idazlea, margolaria, irakaslea eta antzerkigile oparoa (j. 1922).
• 2022 - Tomás Aragüés Bernad, euskal musikagilea, Madrilen (j. 1935).

Mundua

• 364 - Joviano Erromatar Inperioko enperadorea (j. c. 332)
• 440 - Mesrop Mashtots, (j. c. 361)
• 1548 - Giordano Bruno, italiar filosofoa, heresiaz akusatua eta bizirik errea (j. 1548).
• 1609 - Fernando I.a Medici, Toskanako Duke Handia (j. 1549).
• 1624 - Juan de Mariana, espainiar historialari jesuita (j. 1536).
• 1673 - Jean-Baptiste Molière, frantziar antzerkigilea (j. 1622).
• 1680 - Frans Post, herbehereetar margolari barrokoa (j. 1612).
• 1781 - Juan de Lángara y Aritzmendi, jatorri euskalduneko espainiar almirantea, Espainiako Itsas Armadaren teniente jenerala (j. 1700).
• 1788 - Quentin de La Tour, frantziar margolaria, Frantziako erretratugile ospetsuena (j. 1704).
• 1796 - James Macpherson, eskoziar idazlea eta olerkaria (j. 1736).
• 1825 - Silvestre Pérez, aragoitar arkitekto eta hirigile neoklasizista (j. 1767).
• 1827 - Johann Heinrich Pestalozzi, suitzar pedagogoa, pedagogia modernoaren aintzindaria (j. 1746).
• 1856 - Heinrich Heine, alemaniar poeta, kazetari eta saiakeragilea (j. 1797).
• 1874 - Adolphe Quételet, belgikar estatistikari, matematiko, astronomo eta naturalista, demografiaren aitzindaria (j. 1786).
• 1875 - Friedrich Wilhelm Argelander, alemaniar astronomoa (j. 1799).
• 1909 - Jeronimo, apatxeen buruzagia (j. 1829).
• 1912 - Edgar Evans, Robert Falcon Scotten laguntzailetako bat 1911-1912an Hegobururako zoritxarrez amaitu zen Terra Nova espedizioan (j. 1876).
• 1915 - Juan Liscano, venezuelar idazlea (j. 1915).
• 1917 - Carolus-Duran, frantziar margolaria (j. 1837).
• 1919 - Wilfrid Laurier, Kanadako lehen ministroa (j. 1841).
• 1925 - Ignacio Andrade, Venezuelako presidentea (j. 1839).
• 1934 -
  • Alberto I.a Belgikakoa, Belgikako erregea (j. 1875).
  • Siegbert Tarrasch, alemaniar xakelaria (j. 1862).
• 1950 - Santiago Casares, Espainiako Bigarren Errepublikako gobernuburua (j. 1884).
• 1962 - Bruno Walter, alemaniar orkestra-zuzendaria (j. 1876).
• 1964 - Maria Baldó, espainiar maistra, feminista, folklorista eta politikaria (j. 1884).
• 1967 - Ciro Alegría, peruar idazlea, Latinoamerikako indigenismoaren ordezkari nagusienetako bat (j. 1909).
• 1970 -
  • Shmuel Yosef Agnon, israeldar eleberrigilea, 1966ko Literaturako Nobel Saria (j. 1888).
  • Alfred Newman, estatubatuar musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. 1900).
• 1976 - Clementina Arderiu i Voltas, katalan poeta (j. 1889).
• 1980 - Graham Sutherland, britainiar pintorea eta grabatzailea (j. 1903).
• 1982 -
  • Lee Strasberg, estatubatuar antzezle, zuzendari eta antzerkiko irakaslea (j. 1901).
  • Thelonious Monk, estatubatuar jazz pianojole eta konposatzailea, Bebop jazz musika estiloaren sortzaileetako bat (j. 1917).
• 1986 - Jiddu Krishnamurti, filosofo espirituala (j. 1895).
• 1993 - Araceli Gilbert, ekuadortar margolaria (j. 1913).
• 1996 - Hervé Bazin, frantziar idazlea (j. 1911).
• 1997 -
  • Henry-Jacques Le Même, frantziar arkitektoa (j. 1897).
  • Darcy Ribeiro, brasildar antropologo, hezle eta politikaria (j. 1922).
  • Amha Selassie, Etiopiako enperadorea (j. 1914).
• 1998 -
  • Nicolas Bouvier, frantziar, idazle, argazkilari eta bidaiaria (j. 1929).
  • Ernst Jünger, alemaniar eleberrigilea (j. 1895).
• 2004 - José López Portillo, Mexikoko presidentea (j. 1920).
• 2005 - Omar Sívori, argentinar futbolari eta entrenatzailea (j. 1935).
• 2007 - Maurice Papon, frantziar goi-funtzionario eta politikaria (j. 1910).
• 2009 - Conchita Cintrón, Peruko toreatzaile erreferentea, burtziketaren figura (j. 1922).
• 2016 - Andrzej Żuławski, poloniar zinema zuzendaria (j. 1940).
• 2020 -
  • Terry Lineen, zeelandaberritar errugbilaria (j. 1936).
  • Mário da Graça Machungo, Mozambikeko lehen ministroa (j. 1940).
  • María Moreno, espainiar margolaria, Madrilgo margolari errealisten taldekoa (j. 1933).
  • Charles Portis, estatubatuar idazlea (j. 1933).
• 2021 - Francisco Luzón, bizkaitar bankaria (j. 1948).
• 2023 - Stella Stevens, estatubatuar aktorea (j. 1938).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Ales/Alexander/Alex eta Faustin/Faustine.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2341
• Multimedia: 17 February

Otsailaren 16 | Urteko egutegi | Otsailaren 18