Apirilaren 19
data
Apirilaren 19a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta bederatzigarren eguna da, 110garrena bisurteetan. 256 egun falta dira urtea amaitzeko.
_(48521917742).jpg)
.jpg)
_03.jpg)
Gertaerak Aldatu
Euskal Herria Aldatu
- 1521 - Miñaoko guduan erregezaleek Aguraingo kondearen altxamendua zapuztu zuten.
- 1973 - Eustakio Mendizabal "Txikia" Algortan hil zuten.
- 2004 - Bilbao Exhibition Centre inauguratu zuten Barakaldon.
- 2016 - Burlatan torturaren aurkako horma-irudi bat margotzeagatik goardia zibilak 8 lagun atxilotu zituen.
Mundua Aldatu
- 1775 - Estatu Batuetako Independentziaren Gerra hasi zen Ingalaterrako tropen aurka.
- 1839 - Londreseko Itunaren bidez, Belgika erresuma independente bihurtu zen.
- 1933 - Txilen: Txileko Alderdi Sozialista sortu zen.
- 1971 - Sierra Leona errepublika bihurtu zen.
- 1995 - Estatu Batuak, Oklahoma Cityn: Timothy McVeighek Alfred P. Murrah Federal Building eraikuntzan jarritako bonbak 168 pertsona hil zituen.
- 2005 - Vatikano Hirian: Joseph Ratzinger kardinala Aita Santu hautatu zuten eta Benedikto XVI.a izena hartu zuen.
- 2011 - Fidel Castrok Kubako Alderdi Komunistako kargua utzi zuen, 45 urteren ondoren.
Arte eta kultura Aldatu
Euskal Herria Aldatu
Mundua Aldatu
Zientzia eta teknologia Aldatu
Euskal Herria Aldatu
Mundua Aldatu
Kirolak Aldatu
Euskal Herria Aldatu
- 2016 - Eskubaloiko Espainiako Erregina Kopa: Bera Bera garaile finalean Zuazori 33-17 irabazita.
Mundua Aldatu
- 1947ko Bost Nazioen Txapelketa: Galesek eta Ingalaterrak garaipen partekatua eskuratu zuten. Bigarren Mundu Gerrak eragindako etenaldiaren ondoren jokatu zen lehenengo txapelketa izan zen.
Jaiotzak Aldatu
Euskal Herria Aldatu
- 1815 -
- Eugenio Otxoa, erdal idazlea, bibliografoa, argitaratzailea eta itzultzailea (h. 1872).
- Toribio Aiertza, euskal kardiologoa (h. 1884).
- 1842 - Manuel Laredo, arabar artista eta politikaria (h. 1896).
- 1847 - Vicente Arana, bizkaitar idazlea (h. 1890).
- 1873 -
- Nikolasa Atxika-Allende, Sabin Aranaren emaztea (h. 1951).
- Víctor Pradera, euskal herritar politikari, ingeniari, abokatu eta historialaria (h. 1936).
- 1889 - Victoria Ariño, ermuar filantropoa (h. 1974).
- 1895 - José María Peña, euskal herritar futbolari eta atleta (h. 1988).
- 1899 - José María Gonzalez de Kareaga, bizkaitar ingeniari eta politikaria, Bilboko alkatea (h. 1971).
- 1909 - Pablo Beldarrain, militar bizkaitarra, Eusko Gudarosteko komandantea (h. 1997).
- 1914 - Angel Gaztelu, nafar poeta eta historialaria (h. 2003).
- 1918 -
- Luis Maria Larrea, bizkaitar apezpikua, Bilboko elizbarrutiko apezpikua izandakoa (h. 2009).
- Mark Légasse, Euskal Herriko idazle eta historialari anarko-abertzalea, Parisen (h. 1997).
- 1919 - Santiago Brouard, medikua, politikaria eta euskararen aldeko militantea (1984an GALek eraila).
- 1926 - Joxe Urteaga Oria, gipuzkoar trikitilari eskusoinujotzailea (h. 2017).
- 1939 - Jose Luis Zumeta, gipuzkoar margolaria, Gaur taldearen sortzaileetakoa (h. 2020).
- 1956 - Pedro Otxotorena, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1958 - Roberto Lopez Ufarte, gipuzkoar futbolari ohia, Fezen.
- 1967 - Herri Torrontegi, motoziklismoko bizkaitar pilotu ohia.
- 1972 - Iñaki Zubizarreta, euskal herritar saskibaloi jokalari ohia, Madrilen.
- 1973 - Jon Mantzisidor, gipuzkoar komikigile eta musikaria.
- 1974 - Uxue Fraile Azpeitia, gipuzkoar mendi-korrikalaria.
- 1977 - Nerea Otxoa de Aspuru, arabar errugbilari ohia.
- 1978 - Gorka Brit, gipuzkoar futbolaria.
- 1980 - Vanesa Gimbert, gipuzkoar futbolaria.
- 1981 - Laura García, nafar judoka paralinpikoa.
- 1985 - Ángela del Pan, bizkaitar errugbilaria.
- 1991 - Bixintxo Bilbao, lapurtar trinketa pilotaria.
- 2004 - Marvin De Lima, lapurtar futbolaria.
Mundua Aldatu
- 1452 - Frederiko I.a Napolikoa, Napoliko erregea (h. 1504).
- 1483 - Paolo Giovio, italiar sendagile, historialari, biografo eta apaiza (h. 1552).
- 1602 - Ana Francisca Abarca de Bolea, espainiar moja zistertarra, olerkari eta idazlea (h. c. 1685).
- 1603 - Michel Le Tellier, frantziar politikaria (h. 1685).
- 1793 - Fernando I.a Austriakoa, Austriako enperadorea (h. 1875).
- 1795 - Christian Gottfried Ehrenberg, alemaniar naturalista (h. 1876).
- 1815 - Daniel Bashiel Warner, Liberiako presidentea (h. 1880).
- 1830 - Hermógenes López, Venezuelako presidentea (h. 1898).
- 1832 -
- José Echegaray, espainiar ingeniari, matematikari, antzerkigile eta idazlea, 1904ko Literaturako Nobel Saria (h. 1916).
- Lucretia Rudolph Garfield, AEBtako lehen dama (h. 1918).
- 1849 - Eva Gonzalès, frantziar margolari inpresionista (h. 1883).
- 1880 - Eugen Slutski, errusiar ekonomialari eta estatistikaria (h. 1948).
- 1882 - Getúlio Vargas, Brasilgo presidentea (h. 1954).
- 1883 - Richard von Mises, austrohungariar jatorriko estatubatuar ingeniaria (h. 1953).
- 1892 -
- Grigori Abramovitx Shajn, sobietar/errusiar astronomoa (h. 1956).
- Germaine Tailleferre, frantziar musikagile eta pianista (h. 1983).
- 1897 - Jiroemon Kimura, 116 urte eta 54 egun bizi izan zen japoniarra, bere garaian momentuko munduko pertsonarik nagusiena (h. 2013).
- 1900 - Alexander Ptutxko, sobietar zinema zuzendaria (h. 1973).
- 1912 - Glenn Theodore Seaborg, estatubatuar kimikaria, 1951ko Kimikako Nobel Saria (h. 1999).
- 1916 - Delio Rodríguez, galiziar txirrindularia (h. 1994).
- 1917 - Florence Wald, estatubatuar erizaina, AEBetako hospizio mugimenduaren amatzat hartua (h. 2008).
- 1922 - Erich Hartmann, alemaniar ehiza-pilotua izan zen Bigarren Mundu Gerran, hegazkingintzako onenentzat hartua (h. 1993).
- 1923 - Lygia Fagundes Telles, brasildar idazlea (h. 2022).
- 1926 - William Klein, estatubatuar argazkilaria (h. 2022).
- 1928 - Azlan Shah Perakekoa, Perakeko sultana eta Malaysiako erregea (h. 2014).
- 1931 -
- Clement Arrindell, Saint Kitts eta Nevisko lehendabiziko gobernadore orokorra (h. 2011).
- Frederick Brooks, estatubatuar software-ingeniari eta informatikaria, OS/360 sistema eragilearen garapenaren gidaritzagatik ezaguna (h. 2022).
- 1932 - Fernando Botero, kolonbiar muralista, eskultore eta margolari figuratiboa (h. 2023).
- 1933 - Jayne Mansfield, estatubatuar aktore eta abeslaria, 1950eko hamarkadako sex symbol nagusienetariko bat (h. 1967).
- 1934 - Jean Ziegler, suitzar politikaria, altermundialista eta soziologoa.
- 1935 -
- Dudley Moore, ingeles aktorea, umorista eta musikagilea (h. 2002).
- Josef Vojta, txekiar futbolaria (h. 2023).
- 1936 - Wilfried Martens, Belgikako lehen ministroa (h. 2013).
- 1941 -
- Roberto Carlos, brasildar kantautorea.
- Carmen Ruiz-Tilve, asturiar irakaslea, liburuzaina eta idazlea.
- 1943 - José Legrá, kubatar-espainiar boxeolari ohia.
- 1944 - James Heckman, estatubatuar ekonomialaria, mikroekonomian aditua, 2000ko Ekonomiako Nobel Saria.
- 1945 - Eugenia del Pino, ekuadortar zientzilaria, garapenaren biologian aditua.
- 1946 -
- Trinche Carlovich, argentinar futbolaria (h. 2020).
- Tim Curry, ingeles aktorea eta ahots bikoiztailea.
- María Vallet Regí, kimika ez-organikoko ikertzailea eta irakasle espainiarra.
- 1948 - Maye Musk, kanadar-hegoafrikar modelo eta nutrizionista.
- 1949 - Paloma Picasso, frantziar diseinatzaile eta enpresaburua.
- 1950 -
- Harald Hein, florete modalitateko alemaniar eskrimalaria (h. 2008).
- Jacques Herzog, suitzar arkitektoa.
- José María Martín Carpena, PPko espainiar politikaria (h. 2000).
- 1951 - Pierre Lemaître, frantziar idazlea eta gidoilaria.
- 1954 - Trevor Francis, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 2023).
- 1960 -
- Gustavo Petro, kolonbiar ekonomialaria eta politikaria.
- Ariel Rot, argentinar rock musikari eta abeslaria.
- 1961 - Pilar Bellver, espainiar idazlea eta feminista.
- 1965 - Mayte Martín, espainiar musikagilea eta flamenko-kantaria.
- 1968 -
- Ashley Judd, estatubatuar aktore eta ekintzaile politikoa.
- Mswati III.a, Swazilandiako erregea, Afrikako azken errege absolutista.
- Asako Takakura, japoniar futbolari ohia.
- 1969 -
- Hiromitsu Isogai, japoniar futbolari ohia.
- Zsuzsa Polgár, hungariar xake-jokalaria.
- 1970 -
- Abelardo Fernández, espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- Luis Miguel, mexikar abeslari eta aktorea.
- 1971 - Gad Elmaleh, franko-marokoar aktorea.
- 1972 - Rivaldo, brasildar futbolari ohia.
- 1977 -
- Yolanda Castaño, galiziar poeta eta literatura kritikaria.
- Danijay, italodance motako musika elektronikoa egiten duen DJa.
- 1978 -
- Pedro Fernández Espinosa, espainiar saskibaloi jokalari ohia.
- James Franco, estatubatuar aktore, gidoigile, zuzendari, ekoizle, modelo, idazle, musikari eta margolaria.
- 1979 -
- Kate Hudson, estatubatuar aktorea.
- Antoaneta Stefanova, bulgariar xake jokalaria.
- 1981 -
- Hayden Christensen, kanadar aktorea.
- Catalina Sandino Moreno, kolonbiar aktorea.
- 1982 - Filip Jícha, txekiar eskubaloi jokalaria.
- 1987 - Maria Xarapova, errusiar tenislari ohia eta modeloa.
- 1990 - Roy Smith, costarricar futbolaria.
- 1992 - Marko Todorović, montenegroar saskibaloi jokalaria.
- 1996 - Oriana Sabatini, argentinar modelo, aktore eta abeslaria.
- 1998 - Zhang Yufei, txinatar igerilaria.
Heriotzak Aldatu
Euskal Herria Aldatu
- 1887 - Alexandre-Eugène Bouët, lapurtar militarra, Parisen (j. 1833).
- 1944 - Abelino Barriola, euskal idazle eta antzerkigilea, Bearnon (j. 1885).
- 1954 - Antonio Amundarain, gipuzkoar antzerkigile eta idazlea, Madrilen (j. 1885).
- 1973 - Eustakio Mendizabal, gipuzkoar euskaltzalea, poeta eta ETAkidea, poliziak tirokatua (j. 1944).
- 1987 - Paul Maye, euskal txirrindularia, historian Paris-Tours gehien irabazi duena (j. 1913).
- 2007 - Balentin Aurre-Apraiz, euskal idazlea (j. 1912).
- 2018 -
- Mari Abrego, nafar mendigoizalea eta Euskal Herriko himalaismoaren aitzindaria (j. 1944).
- Fernando Valgañón, bizkaitar aktorea (j. 1966).
Mundua Aldatu
- 1054 - Leon IX.a, Aita santua (j. 1002).
- 1552 - Olaus Petri, Suediako elizgizon protestantea eta itzultzailea (j. 1493).
- 1560 - Philipp Melanchthon, alemaniar teologoa eta Erreforma Protestantearen lider intelektuala (j. 1497).
- 1588 - Paolo Veronese, italiar margolari manierista (j. 1528).
- 1608 - Thomas Sackville (Dorseteko I. kondea), ingelesezko poeta (j. 1536).
- 1645 - Anthony van Diemen, holandar administratzailea (j. 1593).
- 1689 - Kristina Suediakoa, Suediako erregina (j. 1626).
- 1768 - Canaletto, italiar margolaria, marrazkigilea eta grabatzailea (j. 1697).
- 1824 - Lord Byron, ingeles idazlea (j.1788).
- 1857 - Augustinos Kapodistrias, Greziako estatuburua (j. 1778).
- 1874 - Owen Jones, britainiar arkitekto, artista dekoratibo, idazle eta hezitzailea, kromolitografian aitzindaria (j. 1809).
- 1881 - Benjamin Disraeli, ingeles politikari eta idazlea, Erresuma Batuko Lehen ministroa (j. 1804).
- 1882 - Charles Darwin, ingeles naturalista, eboluzioaren teoriaren aita (j. 1809).
- 1906 - Pierre Curie, frantziar kimikalaria (j. 1859).
- 1912 - Patricio Escobar, Paraguaiko presidentea (j. 1843).
- 1914 - Charles Sanders Peirce, estatubatuar zientzialaria, filosofoa eta logikaria (j. 1839).
- 1926 - Aleksandr Aleksandrovitx Txuprov, errusiar estatistikaria (j. 1874).
- 1966 - Väinö Tanner, Finlandiako lehen ministroa (j. 1881).
- 1967 - Konrad Adenauer, Alemaniako kantzilerra (j. 1876).
- 1973 - Hans Kelsen, austriar legegizon, zuzenbidearen filosofo eta politikaren filosofoa izan zen (j. 1881).
- 1974 - Ayub Khan, Pakistango 2. presidentea (j. 1907).
- 1982 - Luis Rodríguez de Miguel, espainiar legelari eta politikaria (j. 1910).
- 1987 - Antony Tudor, ingeles-estatubatuar ballet dantzaria eta koreografoa (j. 1908).
- 1988 - Kwon Ki-ok, Koreako eta Txinako lehen emakumezko hegazkinlaria (j. 1901).
- 1989 -
- Nicomedes García Gómez, segoviar industrialaria (j. 1901).
- Daphne du Maurier, britainiar idazlea (j. 1907).
- 1993 - David Koresh, Davidiar sektaren burua (j. 1959).
- 1998 - Octavio Paz, mexikar idazle eta poeta, gaztelaniazko egilerik garrantzitsuenetarikoa eta 1990eko Literaturako Nobel Saria (j. 1914).
- 2001 - Robert Paparemborde, frantziar errugbilari eta entrenatzailea (j. 1948).
- 2006 - Ellen Kuzwayo, Hegoafrikako emakumeen eskubideen aldeko militantea eta politikaria (j. 1914).
- 2009 - J. G. Ballard, britainiar idazlea (j. 1930).
- 2011 - Grete Waitz, norvegiar atleta, bederatzi aldiz New Yorkeko maratoiaren irabazle (j. 1953).
- 2012 - Levon Helm, estatubatuar musikari eta aktorea, The Band taldeko kidea (j. 1940).
- 2013 - François Jacob, frantziar biologoa, 1965eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1920).
- 2014 - Concha Liaño, anarkista eta Mujeres Libres mugimenduaren sortzaileetako bat (j. 1916).
- 2015 - Raymond Carr, ingeles historialaria, Espainiako, Latinoamerikako eta Suediako historian aditua (j. 1919).
- 2016 -
- Patricio Aylwin, Txileko presidentea (j. 1918).
- Walter Kohn, estatubatuar fisikaria eta matematikaria, 1998ko Kimikako Nobel Saria (j. 1923).
- 2018 - Pepe Mediavilla, kataluniar bikoizketa aktore eta zuzendaria (j. 1940).
- 2021 - Walter Mondale, estatubatuar politikaria (j. 1928).
- 2022 - Kane Tanaka, 119 urte eta 107 egun bizi izandako japoniarra, heriotza momentuan munduan bizirik irauten zuen pertsona zaharrena (j. 1903).
Jaiak eta urteurrenak Aldatu
- Sehaska egutegiko izendegia: Aintzane/Aintza, Artzai/Artzain, Artzanda, Artzana eta Ogoño.
