Wikipedia

Yolanda Castaño

Galiziar artista, poeta eta literatura kritikaria

 

Yolanda Castaño

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakYolanda Castaño Pereira
JaiotzaSantiago de Compostela, 1977ko apirilaren 19a (47 urte)
Herrialdea Galizia
Hezkuntza
HeziketaCoruñako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
galiziera
Jarduerak
Jarduerakpoeta, margolaria, idazlea, literatura-kritikaria, itzultzailea eta iritzi-kazetaria
Lantokia(k)Coruña
Jasotako sariak
Genero artistikoaolerkigintza
IMDB: nm2365716 Instagram: castano_yolanda Edit the value on Wikidata

Yolanda Castaño Pereira (Santiago de Compostela, Coruña, Galizia, 1977ko apirilaren 19a) poeta eta literatura kritikaria da, galizieraz idazten du. 2023an Espainiako Kultura Ministerioak emandako Poesia Sari Nazionala jaso zuen Materia lanagatik.[1]

Biografia aldatu

1990etik Coruñan bizi da, eta han Batxilergoa eta Filologia Hispanikoa ikasi zituen. Azken arlo horretan lizentziatu zen Coruñako Unibertsitatean.

Letren munduan ezagutarazi zen 1990. urtean, poema solte eta poema-liburu txikiekin, eta hainbat sari jaso zituen. II. Xuventude lehiaketan parte hartu zuen 1994an eta, urtebete geroago, bere lehen poema-liburua argitaratu zuen: Elevar as pálpebras

1998an, hurrengo poema-liburuak argitaratu zituen: Delicia y Vivimos no ciclo das Erofanías. Liburu horrek harrera bikaina izan zuen irakurleen eta kritikaren aldetik. Garai horretan, Yolanda Castaño bi lan egiten hasi zen: hasieran galizieraz idatzi eta argitaratzea, eta, ondoren, bere testuak gaztelaniara itzultzea. Horregatik, bere poema-liburu gehienak bi hizkuntzetan daude.

Galiziar Hizkuntzako Idazleen Elkarteko (AELG) eta Kareko Letren Elkarteko idazkari nagusia izan da. Argitaletxe horrek egile berriak eta galiziar literaturaren balio berriak argitaratu zituen.

Poetisaren eta literaturaren kritikaren ikuspegitik, hainbat argitalpenetan hartu du parte: Festa da palabra silenciada, Dorna, A xanela, Clave Orión, La Flama en el Espejo, Quimera, O Correo Galego, A Nosa Terra, Elipse, Enclave edo El Mundon.

Besteak beste, hainbat talde-bolumenetan parte hartu du, hala nola, Daquelas que cantan..., Rosalía na palabra de once poetas galegas (Rosalia de Castro Fundazioa, 1997), Mulher a facer vento (1998), Alguien agarda que volva allí (1998) edo Generación Tuteo (2009).[2] Horrez gain, Emma Couceirorekin batera, Ciclos de Recitais Poéticos en Filoloxía (1996-1998) bi ziklo antolatu zituen.

Halaber, Valdeleite aldizkaria ere zuzendu du, Olga Novorekin batera (asmo unibertsaleko proiektu bat, proposamen ugari biltzen dituena), eta Coruñako Sargadelos arte-galeriaren arduraduna izan zen 2007an. Mercuria kultur programa zuzendu eta aurkeztu zuen, eta TVGren Zifrak eta Letrak eguneroko programan parte hartu zuen.

Lanak aldatu

Poesia aldatu

  • Elevar as pálpebras (Espiral Maior, La Coruña, 1995). 2004an Fermín Bouza Brey saria lortu zuen
  • Delicia (Espiral Maior, La Coruña, 1998
  • Vivimos no ciclo das erofanías (Espiral Maior, La Coruña, 1998).
  • O libro da egoísta (Galaxia, Vigo, 2003; bigarren edizioa 2004an). Gaztelaniaz Libro de la egoísta (Visor, Madrid, 2006).
  • Profundidade de campo (Espiral Maior, La Coruña, 2007).Gaztelaniaz Profundidad de campo (Visor, Madrid, 2009),.
  • Erofanía, Espiral Maior, 2008
  • A segunda lingua, PEN Clube de Galicia, 2014
  • Materia, 2022

Antologiak aldatu

  • Edénica (Espiral Maior, Coruña, 2000). Poema musikatuak dituen CDa ere badu, eta horietako batzuk autoreak kantatzen ditu.
  • O puño e a letra (Xerais, Vigo, 2018). Aurreko lanetatik jasotako 40 poema ditu, Galiziako 40 komiki-artistak ilustratuak.

Haurrentzako poesia aldatu

  • Punver (Galaxia, Vigo, 2006). Eduardo Hermidaren irudiekin.
  • Cando eu saiba ler (Galaxia, Vigo, 2009). Xosé Tomasen irudiekin.

Sariak aldatu

Literatur sariak aldatu

  • Antonio García Hermida.
  • Atlantida (1993).
  • Francisco Fernández del Riego saria.
  • Fermín Bouza Brey III. saria (1994), Elevas pálpebras lanagatik.
  • Johan Carballeira II. Poesia Saria (1997), Vivamos no duración das Erofanías lanagatik.
  • Galiziako Poesiaren Kritikaren Saria (1998), Vivamos no duración das Erofanías lanagatik.
  • Espiral Maior Poesia Saria (2007), Profundidade de campo lanagatik
  • El Ojo Crítico RNE saria (2009), Profundidad de campo ( Profundidade de campo lanaren itzulpena).
  • Kritikaren sari nazionala (2022), Materia lanagatik[3]
  • Espainiako Kultura Ministerioak emandako Poesia Sari Nazionala (2023), Materia lanagatik.[1]

Beste sari batzuk aldatu

  • Bideo onenaren saria Compostela Curtocircuito jaialdian (2004), O vídeo da egoísta lanagatik.
  • Mestre Mateo saria, Academia Galega do Audiovisual erakundeko telebistako komunikatzaile onenari, Mercuria lanagatik (2005).

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b Mato, Mar. (2023-09-28). «Yolanda Castaño: “Ganar el Premio Nacional de Poesía ha sido la segunda cosa más difícil de mi vida”» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
  2. ↑ Generación Tuteo. Red(es), arte, sociedad. Cultura española siglo XXI (A cura di Annelisa Addolorato), Milano, CUEM, 2009.
  3. ↑ (Gaztelaniaz) «7 poemas de "Materia" (2023), de Yolanda Castaño» Vallejo & Co. | Revista Cultural - POESÍA - FOTOGRAFÍA - NARRATIVA - CINE - MÚSICA - TEATRO - ARTES - PLÁSTICAS - CREACIÓN - CAJÓN DE SASTRE 2023-07-18 (Noiz kontsultatua: 2023-11-17).

Bibliografia aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Yolanda_Castaño&oldid=9455245"(e)tik eskuratuta