Marlon Brando
Marlon Brando, Jr. (Omaha, Nebraska, 1924ko apirilaren 3a - Los Angeles, Kalifornia, 2004ko uztailaren 1a) estatubatuar antzerki eta zinema aktorea izan zen, XX. mendeko hoberenetarikoa. Bitan irabazi zuen Gizonezko aktore onenaren Oscar saria, Terry Malloy (On the Waterfront, 1954) eta Vito Corleone (The Godfather, 1972) antzezteagatik.[1]
Stanislavski metodoa —barne azterketa baliatuz pertsonaiaren larruan sartzera behartzen duen antzezpen ikasbidea— muturrera eraman zuen eta, beraz, zinemako ikono handienetako bat bihurtu zen.[1] Haren antzezteko erak, haren nortasunak, eta Hollywoodeko bizitza sozialaren gaineko interes ezak eragin sakona izan zuen aktore belaunaldi batean, James Dean, Paul Newman, Robert De Niro, Al Pacino, Robert Duvall, Sean Penn, Russell Crowe, eta Jack Nicholson barne. Gainera, politikoki konprometitua izan zen, eta publikoki bat egin zuen ekimen askorekin, batez ere Amerikar Indioen Mugimenduaren alde.
BizitzaAldatu
Marlon Brando Omahan jaio zen 1924ko apirilaren 3an. Haurtzaro goibel antzekoa izan zuen. Antzerkizalea zen haren ama, baina baita alkoholzalea ere. Artean umea zela, sarritan aurkitu zuen ama tabernan total eginda, edo kale bazter batean botata. Depresio Handiko urte latzetan, maitasuna jaso beharrean babesik eza eta abandonua sufritu zituen. Erabateko nerabe errebeldea bihurtuta, aitak esaten zion bere bidea urra zezala, egin zezala zirt edo zart.[1]
Aktore izateko asmoarekin, New Yorkera jo zuen 1943an. Actors Studion ibili ondoren, 1944tik 1950era antzerkian jardun zuen. Baina zinematik etorri zitzaion batez ere fama. Izan ere, Stanley Kowalski jatorri poloniarreko behargin amorala eta bortitza bihurtu zen Elia Kazanen A Streetcar Named Desire artegagarrian (1951). Berezkoa zuen talentua, bazeukan karisma, eta fisikoki, gainera, erakargarria zen.[1]
Hainbat pertsonaia gogoangarriren identitateak bereganatu zituen hurrengo urteetan: Emiliano Zapatarena (Viva Zapata!, 1952), Johnny Strabler motorzale konformagaitzarena (The Wild One, 1953), Calder sheriff erosezinarena (The Chase, 1966), Kurtz koronel eroarena (Apocalypse Now, 1979)... Aktore onenaren Oscar saria bitan irabazi zuen: Terry Malloy buruestimua galduta zeukan boxealari ohi duinarena (On the Waterfront, 1954) eta Vito Corleone mafiaburuarena (The Godfather, 1972) egiteagatik.[1]
Izar bat zen, erreferentzia bat gremioko kideentzat, baina ezin zuen eraman ikono bat izateak dakarrena. 1970eko hamarkadan apaldu zen haren argia, eta Tahitira joan zen bizitzera bere hirugarren emaztearekin —hamaika seme-alaba izan zituen—. Horietako batek, Cheyennek, bere buruaz beste egin zuen 1995ean, eta beste batek, Christianek, bost urte igaro zituen kartzelan. Handik libratzeko dirutza xahutu zuen Brandok epaiketetan, eta ia sosik gabe geratu zen hil aurretik. Michael Jacksonen bideoklip batean ere parte hartu zuen egoerari buelta emateko; antzeztu gabe, nolabait aurrera egiteko soilik.[1]
FilmografiaAldatu
ErreferentziakAldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2016/12/11 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekakAldatu
Datuak: Q34012
Multimedia: Marlon Brando
