Cary Grant, jatorrizko izenez, Archibald Alexander Leach (Bristol, 1904ko urtarrilaren 18a - Davenport, Iowa, 1986ko azaroaren 29a), Ingalaterran jaiotako Ameriketako Estatu Batuetako aktorea izan zen; ziratsa ez ezik, xarmanta eta zorrotza ere izateagatik ezaguna[1].

Cary Grant

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakArchibald Alec Leach
JaiotzaBristol1904ko urtarrilaren 18a
Herrialdea Erresuma Batua
 Ameriketako Estatu Batuak  (1942ko ekainaren 26a -
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaDavenport1986ko azaroaren 29a (82 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
AitaElias James Leach
AmaElsie Kingdom
Ezkontidea(k)Virginia Cherrill  (1934ko otsailaren 9a -  1935)
Barbara Hutton  (1942 -  1945)
Betsy Drake  (1949ko abenduaren 25a -  1962)
Dyan Cannon  (1965eko uztailaren 22a -  1968)
Barbara Harris (en) Itzuli  (1981eko apirilaren 15a -
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaBishop Road Primary School (en) Itzuli
Fairfield Grammar School (en) Itzuli
Fairfield High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakzinema aktorea, idazlea, autobiografialaria, antzerki aktorea, zinema ekoizlea, enpresaburua, komediantea, zirkuko artista, aktorea eta produktorea
Altuera184 zentimetro
Lantokia(k)Ameriketako Estatu Batuak
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaKaliforniako Errepublikar Alderdia

IMDB: nm0000026 Allocine: 925 Rottentomatoes: celebrity/cary_grant Allmovie: p28204 28068 TV.com: people/cary-grant IBDB: 78289
Musicbrainz: 3a7bfafe-7471-4f18-aacd-4ea535da3a98 Discogs: 639110 Find a Grave: 1667 Edit the value on Wikidata

Ingalaterran antzezle hasi zen. 1920an, AEBetan zehar bira egindakoan, bertan geratzea erabaki zuen. Broadwayen aritu ostean, Hollywoodera joan zen 1931n. Orduan, Cary Grant izena hartu zuen[2]. Komedietan hasi zen, eta haren irudi erakargarria indartu zen, gehienetan paper bera jokatu baitzuen: gizon xarmanta baina batzuetan fidagaitza; hori dela eta, nortasun handiko emazteak, hasieran dibortzioa eskatzen du, nahiz eta bukaeran, akatsak akats, Cary Grant liluragarria den[3].

Hamarkada askotan, Grant zinemara jende gehien eramaten zutenetakoa zen. Baliabide handiko aktorea zen, eta Howard Hawksen hitzetan, hoberena. Alfred Hitchcockek ere begikoa zuen, eta haren klasiko batzuetan (Suspicion, Notorious, To Catch a Thief eta North by Northwest) ageri da. Bitan Oscar sarirako izendapena jaso zuen, 1940ko hamarkadan, baina ez zuen irabazi. 1970ean bizitza osoko Oscar berezia eman zioten.

Filmografia

aldatu

Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:

Urtea Filma Zuzendaria Beste izenburu batzuk
1932 This Is the Night Frank Tuttle gaztelaniaz: Esta es la noche frantsesez: La Belle Nuit
1932 Madame Butterfly Marion Gering
1932 Devil and the Deep Marion Gering gaztelaniaz: Entre la espada y la pared frantsesez: Le Démon du sous-marin
1932 Hot Saturday William A. Seiter gaztelaniaz: Sábado de juerga
1932 Sinners in the Sun Alexander Hall gaztelaniaz: Pecadores sin careta
1932 Blonde Venus Josef von Sternberg gaztelaniaz: La Venus rubia frantsesez: Blonde Vénus
1932 Merrily We Go to Hell Dorothy Arzner gaztelaniaz: Tuya para siempre
1932 Singapore Sue Casey Robinson
1933 I'm No Angel Wesley Ruggles gaztelaniaz: No soy ningún ángel frantsesez: Je ne suis pas un ange
1933 She Done Him Wrong Lowell Sherman frantsesez: Lady Lou
1933 Alice in Wonderland Norman Z. McLeod gaztelaniaz: Alicia en el país de las maravillas frantsesez: Alice au pays des merveilles
1933 The Woman Accused Paul Sloane gaztelaniaz: La mujer acusada frantsesez: Celle qu'on accuse
1933 The Eagle and the Hawk Stuart Walker gaztelaniaz: El águila y el halcón frantsesez: L'Aigle et le Vautour katalanez: L'àliga i el falcó
1933 Gambling Ship Louis J. Gasnier gaztelaniaz: Casino del mar
1934 Kiss and Make-Up Harlan Thompson gaztelaniaz: El templo de las hermosas
1934 Born to Be Bad Lowell Sherman gaztelaniaz: Nacida para ser mala
1934 Thirty-Day Princess Marion Gering gaztelaniaz: Princesa por un mes frantsesez: Princesse par intérim
1934 Ladies Should Listen Frank Tuttle gaztelaniaz: Atención señoras frantsesez: La Demoiselle du téléphone
1935 The Last Outpost Charles Barton gaztelaniaz: La última avanzada frantsesez: Intelligence Service
1935 Pirate Party on Catalina Isle Gene Burdette
1935 Enter Madame Elliott Nugent gaztelaniaz: Mi marido se casa frantsesez: Caprice de femmes
1935 Sylvia Scarlett George Cukor katalanez: La gran aventura de Sylvia galizieraz: A grande aventura de Silvia
1935 Wings in the Dark James Flood gaztelaniaz: Alas en la noche frantsesez: Les Ailes dans l'ombre katalanez: Ales en la nit
1936 Suzy George Fitzmaurice
1936 Wedding Present Richard Wallace gaztelaniaz: Cásate conmigo... si puedes frantsesez: Bonne Blague
1936 Big Brown Eyes Raoul Walsh gaztelaniaz: Sus grandes ojos marrones frantsesez: Empreintes digitales
1936 The Amazing Quest of Ernest Bliss Alfred Zeisler gaztelaniaz: La maravillosa aventura de Ernest Bliss frantsesez: La Chasse aux millions
1937 Topper Norman Z. McLeod frantsesez: Le Couple invisible
1937 When You're in Love Robert Riskin gaztelaniaz: Preludio de amor frantsesez: Le Cœur en fête
1937 The Awful Truth Leo McCarey frantsesez: Cette sacrée vérité katalanez: La terrible veritat
1937 The Toast of New York Rowland V. Lee gaztelaniaz: El ídolo de Nueva York frantsesez: L'Or et la Chair
1938 Bringing Up Baby Howard Hawks frantsesez: L'Impossible Monsieur Bébé katalanez: Quina fera de nena! galizieraz: Domando a fera
1938 Topper Takes a Trip Norman Z. McLeod gaztelaniaz: La pareja invisible se divierte frantsesez: Fantômes en croisière
1938 Holiday George Cukor frantsesez: Vacances
1939 Only Angels Have Wings Howard Hawks gaztelaniaz: Sólo los ángeles tienen alas frantsesez: Seuls les anges ont des ailes katalanez: Només els àngels tenen ales
1939 Gunga Din George Stevens
1939 In Name Only John Cromwell gaztelaniaz: Dos mujeres y un amor frantsesez: L'Autre
1940 His Girl Friday Howard Hawks frantsesez: La Dame du vendredi katalanez: Lluna nova
1940 My Favorite Wife Garson Kanin gaztelaniaz: Mi mujer favorita frantsesez: Mon épouse favorite katalanez: La meva dona favorita
1940 The Howards of Virginia Frank Lloyd gaztelaniaz: Pasión de libertad frantsesez: Howard le révolté
1940 The Philadelphia Story George Cukor frantsesez: Indiscrétions
1941 Penny Serenade George Stevens gaztelaniaz: Serenata nostálgica frantsesez: La Chanson du passé katalanez: Serenata nostàlgica
1941 Suspicion Alfred Hitchcock frantsesez: Soupçons katalanez: Sospita galizieraz: Sospeita
1942 Once Upon a Honeymoon Leo McCarey gaztelaniaz: Hubo una luna de miel frantsesez: Lune de miel mouvementée katalanez: Lluna de mel
1942 The Talk of the Town George Stevens frantsesez: La Justice des hommes
1943 Mr. Lucky H. C. Potter frantsesez: Pile ou Face
1943 Destination Tokyo Delmer Daves gaztelaniaz: Destino: Tokio
1944 Road to Victory LeRoy Prinz
1944 Arsenic and Old Lace Frank Capra frantsesez: Arsenic et Vieilles Dentelles katalanez: Arsènic per compassió
1944 Once Upon a Time Alexander Hall gaztelaniaz: Érase una vez frantsesez: Étrange Histoire katalanez: Temps era temps
1944 None but the Lonely Heart Clifford Odets gaztelaniaz: Un corazón en peligro frantsesez: Rien qu'un cœur solitaire katalanez: Un cor en perill
1945 George White's Scandals Felix E. Feist
1946 Notorious Alfred Hitchcock frantsesez: Les Enchaînés
1946 Night and Day Michael Curtiz gaztelaniaz: Noche y día frantsesez: Nuit et Jour katalanez: Nit i dia
1946 Without Reservations Mervyn LeRoy frantsesez: Sans réserve
1947 The Bachelor and the Bobby-Soxer Irving Reis frantsesez: Deux sœurs vivaient en paix
1947 The Bishop's Wife Henry Koster frantsesez: Honni soit qui mal y pense
1948 Every Girl Should Be Married Don Hartman gaztelaniaz: En busca de marido frantsesez: La Course aux maris katalanez: Totes les noies s'haurien de casar
1948 Mr. Blandings Builds His Dream House H. C. Potter gaztelaniaz: Los Blandings ya tienen casa frantsesez: Un million clé en main katalanez: Els Blandings ja tenen casa
1950 Crisis Richard Brooks frantsesez: Cas de conscience
1950 I Was a Male War Bride Howard Hawks gaztelaniaz: La novia era él frantsesez: Allez coucher ailleurs
1951 People Will Talk Joseph L. Mankiewicz gaztelaniaz: Murmullos en la ciudad frantsesez: On murmure dans la ville
1952 Monkey Business Howard Hawks frantsesez: Chérie, je me sens rajeunir katalanez: Em sento rejovenir
1952 Room for One More Norman Taurog gaztelaniaz: Hogar, dulce hogar frantsesez: Cette sacrée famille katalanez: Sempre n'hi cap un altre
1953 Dream Wife Sidney Sheldon gaztelaniaz: La mujer soñada frantsesez: La Femme rêvée
1955 To Catch a Thief Alfred Hitchcock frantsesez: La Main au collet
1957 An Affair to Remember Leo McCarey frantsesez: Elle et lui katalanez: Tu i jo
1957 The Pride and the Passion Stanley Kramer gaztelaniaz: Orgullo y pasión frantsesez: Orgueil et Passion katalanez: Orgull i passió galizieraz: Orgullo e paixón
1957 Kiss Them for Me Stanley Donen gaztelaniaz: Bésalas por mí frantsesez: Embrasse-la pour moi
1958 Houseboat Melville Shavelson gaztelaniaz: Cintia frantsesez: La Péniche du bonheur
1958 Indiscreet Stanley Donen gaztelaniaz: Indiscreta frantsesez: Indiscret
1959 Operation Petticoat Blake Edwards frantsesez: Opération Jupons
1959 North by Northwest Alfred Hitchcock frantsesez: La Mort aux trousses katalanez: Perseguit per la mort galizieraz: Coa morte nos talóns
1960 The Grass Is Greener Stanley Donen gaztelaniaz: Página en blanco frantsesez: Ailleurs l'herbe est plus verte
1962 That Touch of Mink Delbert Mann gaztelaniaz: Suave como el visón frantsesez: Un soupçon de vison
1963 Charade Stanley Donen gaztelaniaz: Charada katalanez: Xarada galizieraz: Charada
1963 Hollywood Without Make-Up Rudy Behlmer
1964 MGM's Big Parade of Comedy Robert Youngson gaztelaniaz: The Big Parade of Comedy
1964 Father Goose Ralph Nelson frantsesez: Grand méchant loup appelle
1965 The Love Goddesses Saul J. Turell
1966 Walk, Don't Run Charles Walters frantsesez: Rien ne sert de courir
1971 Canciones para después de una guerra Basilio Martín Patino
1974 That's Entertainment! Jack Haley Jr. gaztelaniaz: Érase una vez en Hollywood frantsesez: Il était une fois à Hollywood katalanez: Això és l'espectacle
1975 Brother, Can You Spare a Dime? Philippe Mora gaztelaniaz: Hermano, ¿me das diez centavos? frantsesez: T'as pas 100 balles ?
1981 This Is Elvis Andrew Solt gaztelaniaz: Este es Elvis
1982 Dead Men Don't Wear Plaid Carl Reiner gaztelaniaz: Cliente muerto no paga frantsesez: Les cadavres ne portent pas de costard
1984 Terror in the Aisles Andrew J. Kuehn frantsesez: Terreur dans la salle
2002 Nearest to Heaven Tonie Marshall gaztelaniaz: Lo más cercano al cielo frantsesez: Au plus près du paradis
2015 Trumbo Jay Roach frantsesez: Dalton Trumbo galizieraz: Trumbo, a lista negra de Hollywood

Erreferentziak

aldatu
  1. Eliot, Marc. (2004). Cary Grant : a biography. (1st pbk. ed. argitaraldia) Three Rivers Press ISBN 0-307-20983-0. PMC 62096024. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  2. Lluís., Bonet Mojica,. (2004). Cary Grant : el capricho de las damas. T & B Editores ISBN 978-84-95602-58-9. PMC 166101858. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
  3. (Gaztelaniaz) TCM, Canal. (2013-02-01). «Cary Grant: la doble cara del ‘gentleman’» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).

Kanpo estekak

aldatu