Antonio Valverde
Antonio Valverde Casas, ezizenaz Ayalde (Errenteria, Gipuzkoa, 1915eko urtarrilaren 17a - Oiartzun, Gipuzkoa, 1970eko uztailaren 28a) margolaria, grabatzailea, publizista, industrialaria eta euskal idazlea izan zen.[1].
| Antonio Valverde | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Errenteria, 1915eko urtarrilaren 17a |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Oiartzun, 1970eko uztailaren 28a (55 urte) |
| Familia | |
| Seme-alabak | |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | margolaria eta idazlea |
| Izengoitia(k) | Ayalde |
 | |
Garrantzi handiko margolaria izan zen XX. mendeko Euskal Herriko pinturaren eta artearen historian, izan ere, 1936ko gerraren aurreko eta ondorengo belaunaldien zubi lana egin zuen. Joera berriak landu zituen lan askotan, kubismoarenei eta fauvismoarenei besteak beste[2].
Biografia aldatu
Hainbat belaunaldiz inprentaren negozioan jardundako familia batean jaio zen. Zuzenbide ikasketak egin zituen Zaragozan. Zaragozara azterketak baino egun batzuk lehenago baizik ez zen joaten; hala, margolari askoren maisu izan zen Ascensio Martiarenaren eskoletara joan ahal izaten zen.[3]
Gipuzkoako Artista Berrien Lehiaketan irabazlea izan zen 1935ean eta 1941ean. 1951n Hispanoamerikako Artearen Biurtekoan parte hartu zuen eta bertan Olentzero lana aurkeztu zuen. 1952an Donostiako Eguberrietako Dario de Regoyos saria irabazi zuen, eta 1953an lehiaketa berean ohorezko saria eman zioten[2].
Momentu horretan, Industrias Graficas Valverde etxeko enpresan lanean zebilen, gerente eta zuzendari artistiko moduan. Arte grafikoak landu zituen lanbideagatik, baita, testuen ilustrazioa ere. Lizardiren Biotz-begietan eta Orixeren Euskaldunak liburuen berrargitalpenak ilustratu zituen, esaterako[2].
1950eko hamarkadan euskara ikasten hasi zen, bere emaztea zen Maria Dolores Lamsfusek hasieran eta Elvira Zipitriak Donostian sortutako eskola ezkutuan gero. euskaltzain urgazle eta Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko kide izan zen[2]. El Bidasoa, Oarso, La Voz de España, Egan eta Olerti agerkarietan eman zituen argitara idazlan aipagarrienak.
Antton Valverde musikariaren, Rosa Valverde margolariaren eta Lola Valverde historialariaren aita zen.
Idazlanak aldatu
Valverderen obra nagusiak: Con funts de txistu (1965) eta hil ondoren argitaratutako Ibar ixillean (1970), euskarazko testuak biltzen dituena, dira.
Azterketa lan jakingarri bat ere egin zuen Euskal Herriko margolaritzaren gainean, Euskel-eskolari buruz izenburupean, eta zenbait artikulu idatzi zuen margolariei buruz (Erti Berriak, Picasso, Marc Chagall, Darío de Regoyos). Erretratu asko margotu zuen, euskal kultura gizonen irudiekin. Olio-pinturaz egindako koadroez gainera, bere liburuak ere apaindu zituen. Lizardiren Biotz-Begietan olerki liburuaren bigarren argitalpena ere Valverdek apaindua da.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Gaztelaniaz) Ainhoa AROZAMENA AYALA: «Antonio Valverde Casas», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- ↑ a b c d Juan Luis Zabala, «Joan-etorriko zubigilea», Berria, 2015-01-17
- ↑ «Datu biografikoak», Antoniovalverde.com webgunea.
Kanpo loturak aldatu
- «Antonio Valverde», Literaturaren Zubitegia.
- Antonio Valverderi buruzko webgunea
- Manuel LEKUONA: «Antonio Valverde, "Ayalde"ri buruz bi itzaldi», Egan, 1970eko abendua.
Datuak: Q12253672
