Henri-Robert-Marcel Duchamp (Blainville-Crevon, 1887ko uztailaren 28aNeuilly-sur-Seine, 1968ko urriaren 2a) frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria izan zen, gehienetan mugimendu dadaistarekin eta surrealistarekin lotzen dena. Haren artelanek egundoko eragina izan zuten I. Mundu Gerraren ondoko artean. Garaiko usteak artea sortu eta plazaratzeari buruz irauli zituen, batez ere, hautsa harrotu zuten ekintzen bidez. Horietako ospetsuena, agian, txizaontzia Iturria deituz arte bihurtzea izan zitekeen. Hala ere, artelan gutxi sortu zituen, gehienak abangoardiako mugimenduen barnean sailkatuta.

Marcel Duchamp

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakHenri-Robert-Marcel Duchamp
JaiotzaBlainville-Crevon1887ko uztailaren 28a
Herrialdea Frantzia
 Ameriketako Estatu Batuak  (1955 -
BizilekuaMunich
New York
Buenos Aires
Rouen
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaNeuilly-sur-Seine1968ko urriaren 2a (81 urte)
Hobiratze lekuaCimetière monumental de Rouen (en) Itzuli
Familia
AitaJustin-Isidore Eugène Duchamp
AmaLucie Duchamp
Ezkontidea(k)Lydie Sarazin-Levassor (en) Itzuli  (1927 -  1928)
Teeny Matisse  (1954ko urtarrilaren 16a -  1968ko urriaren 2a)
Bikotekidea(k)
Anai-arrebak
Familia
Hezkuntza
HeziketaAcadémie Julian (en) Itzuli
Pierre-Corneille lizeoa
École nationale des chartes
(1912ko azaroa - : Bibliotekonomia
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakaktorea, xakelaria, margolaria, eskultorea, argazkilaria, poeta, liburuzaina, diseinatzailea, artista, artista bisuala, film-zuzendaria, filosofoa, arkitektura proiektuen marrazkilaria, grabatzailea eta assemblage artist (en) Itzuli
Lantokia(k)Paris eta New York
Lan nabarmenak
KidetzaCollege of 'Pataphysics (en) Itzuli
Oulipo
Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Société Normande de Peinture Moderne (en) Itzuli
Society of Independent Artists (en) Itzuli
Mugimenduadadaismoa
surrealismoa
Arte kontzeptuala
Genero artistikoaMargolaritza
found object (en) Itzuli
Eskulturagintza
argazkigintza
Arte kontzeptuala
Arte figuratiboa

IMDB: nm0239781 Allocine: 4276 Allmovie: p88339
Musicbrainz: 44ce0797-3ff8-4741-a303-71edd081cc9a Songkick: 197550 Discogs: 205525 Allmusic: mn0000079179 Find a Grave: 4326 Edit the value on Wikidata

Hasierako lanetan inpresionismoaren eragina nabarmendu zitzaion, baina kubismoari heldu zion geroago. Futurismoaren bidetik Nu descendant un escalier (Irudi biluzia eskaileretan behera jaisten, 1912) lanarekin abiatu zen. 1914tik aurrera joera nihilista nabarmendu zen bere lanetan. Zenbait gauzaki hartu, bere testuingurutik atera, izenburu bitxia ezarri eta arte lan gisa jartzen zituen erakusgai (ready-made izena eman zitzaien).

1915tik 1923ra margolan bakarra egiten jardun zen, baina hura amaitu gabe utzi eta bertan behera utzi zuen margolaritza. 1920ko hamarkadan zinemagintza surrealista eta fotografia esperimentala landu zituen, eta azken urteetan objektu ironikoak eta absurduak egin zituen, kopuru handietan, arte lanaren kalitate estetiko objektiboa ukatuz.

Galeria aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Marcel Duchamp  
  Irudi bat handitzeko, klika ezazu gainean.

Erreferentziak aldatu