Anders Jonas Ångström
Anders Jonas Angstrom (Lödgö, Suedia, 1814ko abuztuaren 13a - Uppsala, Suedia, 1874ko ekainaren 21a), suediar fisikari eta astronomo ospetsu bat izan zen.
Anders Jonas Ångström | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | The iron factory Lögdö bruk (en) , 1814ko abuztuaren 13a |
Herrialdea | Suedia |
Heriotza | Uppsala Cathedral Assembly (en) eta Uppsala, 1874ko ekainaren 21a (59 urte) |
Hobiratze lekua | Uppsalako hilerri zaharra |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Augusta Carolina Bedoire (en) |
Seme-alabak | ikusi
|
Haurrideak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | Uppsalako Unibertsitatea |
Tesi zuzendaria | Henrik Falck (en) |
Doktorego ikaslea(k) | Carl Gustaf Lundquist (en) |
Hizkuntzak | suediera |
Jarduerak | |
Jarduerak | fisikaria, astronomoa eta unibertsitateko irakaslea |
Enplegatzailea(k) | Uppsala Astronomical Observatory (en) Uppsalako Unibertsitatea |
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | Royal Society Suediako Zientzien Errege Akademia Frantziako Zientzien Akademia Royal Physiographic Society in Lund (en) Royal Danish Academy of Sciences and Letters (en) Prusiako Zientzien Akademia |
Biografia
aldatuAngstrom 1814ko abuztuaren 13an jaio zen Lödgön, Suedian eta Uppsalako Unibertsitatean ikasi zuen. Bertan, 1839an fisika irakaslea bihurtu zen. 1842an Stockholmgo Behatokira joan zen non astronomian gehiago praktikatzeko aukera izan zuen.
Magnetismoan interesa agertzen hasten da eta intentsitatearen behaketa asko egin eta Suediako hainbat lekutako lurraren eremu magnetikoa egiten ditu. Arduratu zen, nahiz eta aipaturiko lana bere heriotza baino lehen amaitzera ez heldu, "Eugénie" bere bitarteko 1851 eta 1853 munduren inguruko bidaiako fragata suediarrak lortutako eremu magnetikoaren gaineko datuak analizatzeko Suediako Zientzietako Akademia Erreala....
Angstrom, 1867an, lehena izan zen aurora borealen mamua aztertzean, eta antzeman zuen eta lerro distiratsua hori-berdexka eskualdeko karakteristikak neurtu zuen, nahiz eta erratu bide hori bera, batzuetan bere izenarekin ezagututa, zodiakoko argietan ere ikusiko litzatekeela. 1874ko ekainaren 21ean Upsalan hil zen.
Bere semea Knut Ångström, ezaguna izan zen eguzki-erradiazioan, Eguzkitatiko bero erradiazioan eta lurreko atmosferatik bere xurgatzean Upsalako Unibertsitateko bere lanagatik. Ikerketa honetarako hainbat metodo eta tresna delikatuak garatu zituen, konpentsazio elektrikoagatik bere pirometroa, 1893an asmatuta, eta mamu infragorriaren irudikapen fotografikoa 1895ean lortzeko aparatu bat sartuz.