Joséphine Marchais
Joséphine Marchais (Blois, Loir-et-Cher, 1837ko apirilaren 13a – Saint-Laurent-du-Maroniko barrutia, Guyana Frantsesa, 1874ko otsailaren 20a) frantziar jornalari bat izan zen. 1871n Parisko Komunan gogotsu parte hartu zuen. Armak zeramatzala atxilotu eta hiltzera kondenatu zuten. Heriotza-zigorra bortxazko lanengatik kommutatu zioten, eta Guyanara deportatu zuten.
| Joséphine Marchais | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Blois, 1837ko apirilaren 13a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Heriotza | Saint-Laurent-du-Maroni, 1874ko otsailaren 20a (36 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | day labourer (en)  eta Communarda |
Biografia aldatu
Joséphine Marguerite Marchais 1837ko apirilaren 13an jaio zen Bloisen, Loir-et-Cherren,[1] ingurune behartsuan eta familia zail batean. Joséphine Margueritek berak sei hilabeteko kartzela-zigorra izan zuen; amak, berriz, bost urteko espetxealdia bete behar izan zuen 'lizunkeria' edo 'libertinajea' bultzatzeagatik; ahizpa ere zentzatze-etxe batean egon zen giltzapeturik hogei urte bete arte, eta gero, hiru hilabeteko kartzela-zigorra ezarri zioten lapurretagatik.[1]
1871n, Parisko Komunan, Haur Galduen batailoian (bataillon des Enfants-Perdus) ibili zen 'vivandiére' gisa (armadaren janariaz arduratzen zen emakumea).[1] Zenbait lekukoren arabera, maiatzaren 22an eta 23an Lille kaleko barrikadan egon zen, fusilaz armaturik eta txapel tirolarraz jantzita.[1][2][3] Joséphine Margueritek bere maitalea behartu zuen barrikadan borrokarekin bat egitera.[1]
Armak eta zapi gorriak garraiatzen ari zela atxilotu zuten, Élisabeth Rétiffe, Eulalie Papavoine eta Léontine Suétens-ekin batera.[4] Horrez gain, arpilaketa, lizunkeria eta irainak ere leporatu zizkioten.[1]
Joséphine Marchais gerra-kontseiluan epaitu zuten, eta heriotza-zigorra ezarri zioten 1871ko irailean.[1] Zigorra, baina, 1871ko azaroaren 27an kommutatu zuten eta bizitza osorako bortzazko lanez trukatu.[1]
1871n, Guyanako galeretara eraman zuten, eta hurrengo urtean bertan, 1872ko azaroaren 20an, kartzelatik ihes egin zuen.[1] Baina handik lau egunera berriro harrapatu zuten, eta bertan hil zen 1874ko otsailaren 20an,[1] haren heriotzaren arrazoiak ezagutzen ez direlarik. Beste iturri baten arabera, Marchais ez zen egun horretan hil, eta 1885ean artean bizirik egon zitekeen, jendarme batekin ezkonduta.[1]
Erreferentziak aldatu
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko wikipediako «Template:Joséphine Marchais» artikulutik itzulia izan da, 2022-03-06 data duen 191652838 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2022-03-06 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.
- ↑ a b c d e f g h i j k (Frantsesez) MARCHAIS Joséphine, Marguerite. Maitron/Editions de l'Atelier 2021-05-27 (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Frantsesez) Bazire, Françoise. (2018). «Les femmes durant la Commune» La Commune de Paris - 150 ans (Nouveaux cahiers du socialisme) (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- ↑ (Ingelesez) Gullickson, Gay L.. (2018). Unruly Women of Paris: Images of the Commune. Cornell University Press, 304 or...
- ↑ (Frantsesez) Frèrejean, Alain; L'Hoer, Claire. (2020-09-10). Le siège et la Commune de Paris. L'Archipel ISBN 978-2-8098-2904-4. (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
Bibliografia aldatu
- (Frantsesez) MARCHAIS Joséphine, Marguerite. LE MAITRON. Dictionnaire biographique. (Noiz kontsultatua: 2022-11-02).
- (Frantsesez) Édith Thomas. (1980). Les Pétroleuses. Gallimard, 195, 196, 203, 262 or. ISBN 9782072879739..
- (Frantsesez) Cordillot, Michel (zuz.). (2021). La Commune de Paris 1871. Les acteurs, l’événement, les lieux. Ivry-sur-Seine: Les Éditions de l’Atelier, 1440 or. ISBN 9782708245969..
Ikus, gainera aldatu
Lotutako artikuluak aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Beloki Resa, Elena. (2021) Parisko Komuna: emakumeen hitza eta ekintza argitara. ERRIA (Erreportajeak).
- 150 urte Parisko komunaz: Mugarria historian eta ezkerraren erreferentea. (2020) EITB podcastak. Erreportajeak.
- Kellner, Manuel (2021) Hace 150 años. Las mujeres en la Comuna de París. Rebelión. Feminismos,
- LES FEMMES DE LA COMMUNE DE PARIS / 150 éme ANNIVERSAIRE / TEXTES DE LOUISE MICHEL, JULES JOUY et EUGENE POTTIER / Chantés par Pauline Floury & Séverin Valière
- Michèle Gard. LES FEMMES DANS LA COMMUNE. Ciné-archives. Fonds audiovisuel du PCF. Mouvemente ouvrier et democratique.
Datuak: Q104590651
