Tomás Meabe

Euskal idazle eta politikaria (1879-1915)

Tomás Meabe Bilbao (Durango, 1879ko urriaren 15Madril, 1915eko azaroaren 4) idazle eta politikari bizkaitarra izan zen. PSOEko Espainiako Gazte Sozialisten erakundearen sortzailea zen.

Tomás Meabe

(1910)
Bizitza
JaiotzaDurango1879ko urriaren 15a
Herrialdea Bizkaia, Euskal Herria
HeriotzaMadril1915eko azaroaren 4a (36 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Julia Iruretagoiena
Haurrideak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Irakaslea(k)Luis Araquistáin
Jarduerak
Jarduerakidazlea eta politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Espainiako Langile Alderdi Sozialista

Bilbon bere omenez Iturrialde auzoko enparantza batek bere izena darama.

Bizitza

aldatu

Bilboko familia karlista jatorrikoa izan arren, aita Bilboko udaleko lehenengo bost zinegotzi jeltzaleetako bat izan zen 1899an. Tomás Meabe bera ere, Santiago eta José anaiekin batera, Sabino Aranaren jarraitzaileen artean ibili zen gazte-gaztetatik. Haren aginduz hasi zen ideia marxistak aztertzen, harik eta, ideia berrien alderdi humanistarekin liluratuta, José Madinabeitia doktorearekin batera, jelkide izateari utzi eta sozialismoa hobetsi zuen arte. 1902an, La lucha de clases izeneko astekari sozialistan hasi zen idazten. Handik urte betera zuzendari izatera iritsi zen, eta astekari erdia berak betetzen zuen.

Artikulu asko egin zituen, ateismoaren eta langileen alde. Jarrera hori ikusita, familiak eta inguruneak baztertu egin zuen, eta lehen alderdikide izan zituenekin eztabaida suharrak izan zituen. Antiklerikala eta antimilitarista amorratua izan zen Meabe, eta aberri ideiaren erabilera okerraren kontrakoa. 1903an, Espainiako Gazte Sozialisten Erakundea sortu zuen. Hantxe Indalecio Prieto, Luis Araquistáin eta Julian Zugazagoitia ezagutu zituen. Anitzetan izan zen kartzelan berak idatziriko artikuluetan erregearen eta militarren kontrako iritziak azaltzeagatik, eta 1904an, 8 urteko kartzela zigorra ezarri ziotelarik, Frantziara erbesteratu zen.

Hurrengo urtean, Eibarrera itzuli eta atzera ipar Euskal Herrira erbesteratu beharrean aurkitu zen. Ondoren, Parisen eta Londresen bizi izan zen, tuberkulosiak jota, itzulpen urri batzuek eta artikuluek uzten zioten diru apurrarekin. Gaixotasuna indartu ahala, erbestean hil nahi ez eta Bilbora itzuli zen eta 1912an Julia Iruretagoiena eibartarrarekin ezkondu zen. Hala ere, handik Fuencaliente, El Escorial eta Madrilera joan zen ere. Heriotzaren atarian idatzi zuen Apuntes de moribundo izeneko liburua. Bere idazlanak hil ondoren izan ziren argitaratuak: Obras (1920); Parábolas (1925), Las fábulas del errabundo (1935, Alderraiaren alegiak). 1968an, eta Gabriel Arestiren eskutik, 14 Alegia izeneko liburua argitaratu zuten, euskaraz, gaztelaniaz, galegoz eta katalanez.

Bibliografia

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Erreferentziak

aldatu