Wikipedia

Eva Mameli Calvino

Botanikari italiarra

 

Eva Mameli Calvino

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakGiuliana Luigia Evelina Mameli
JaiotzaSassari, 1886ko otsailaren 12a
Herrialdea Italiako Erresuma  (1886ko otsailaren 12a -  1946ko ekainaren 18a)
 Italia  (1946ko ekainaren 18a -  1978ko martxoaren 31)
HeriotzaSanremo, 1978ko martxoaren 31 (92 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Mario Calvino
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaCagliariko Unibertsitatea
University of Pavia (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
italiera
Jarduerak
Jardueraknaturalista, kazetaria, botanikaria, mikologoa eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)Cagliari
Enplegatzailea(k)Cagliariko Unibertsitatea

Eva Mameli Calvino (Giuliana Luigia Evelina Mameli, Sassari, Italia, 1886ko otsailaren 12a – 1978ko martxoaren 31a) botanikari, naturalista, eta irakasle italiarra izan zen. Italiako unibertsitate batean botanikako katedra lortu zuen lehen emakumea izan zen.[1]

Biografia aldatu

 
Calvino familia

Sassarin jaio zen Giovanni Battista Mameli, goi-mailako polizia, eta Maria Maddalena Cubeddu-ren alaba.[2]

1905ean, matematikako lehen lizentziatura lortu zuen Cagliariko Unibertsitatean.[3] Aita hil ondoren, amarekin Paviara joan zen bizitzera. Han, Efisio Mameli neba kimika farmazeutikoko, kimika organikoko eta toxikologiako irakaslea zen Pavese ateneoan, eta 1907an bigarren aldiz lizentziatu zen Historia Naturalean. 1915ean, irakaskuntza askea lortu zuen botanikan: Italian hori lortu zuen lehen emakumea.[4] Mario Calvino senarrarekin Italia utzi eta Kubara joan zen 1920an. Biak 1925ean itzuli ziren Italiara, Sanremon bizitzen jartzeko. Bertan, Mariori "Estacion Experimental de Floricultura Orazio Raimondo"ren kudeaketa eskaini zioten. Evak aktiboki lan egin zuen Estazio Esperimental horretan bere senarrarekin.

1926an Eva Mameli Calvinok Cagliariko Unibertsitateko Lorategi Botanikoa zuzendu zuen. Botanikako irakaslea izan zen Cagliariko Unibertsitatean, Sanremoko lorezaintza estazio esperimentalean aktiboa, eta hegaztiak zaintzeko lanagatik, bi gerren arteko natura zaintzeko mugimenduko «lehen eta bakarra»tzat hartzen da.[5]

Eva Mameli Calvinoren hainbat argitalpenetatik (200 baino gehiago) lehena 1906an hasi zen, Cagliariko Lorategi Botanikoan Fumaria generoari buruz egindako ikerketen emaitzarekin, eta urtebete geroago Sulla flora micologica della Sardegna argitaratu zuen.[6] Honako hauen gainean idatzi zuen: likenologia, mikologia, landare-fisiologia, ondoren landare apaingarriei aplikatutako genetika, fitopatologia eta florikultura.[7] 1930ean, Italiako Loreen Lagunen Elkartea sortu zuen senarrarekin batera, eta Il Giardino Fiorito aldizkaria, 1931tik 1947ra bitartean zuzendua.[4] Bertan hegaztien babesari buruzko hainbat artikulu idatzi zituen.

Argitalpen batzuk aldatu

  • eva mameli Calvino. 1923. Casos raros de cleistanteria observados en Cuba. Editor Soc. Cubana de Historia Natural "Felipe Poey." 7 pp.
  • mario Calvino, eva mameli Calvino, eva Mameli. 2011. 250 quesiti di giardinaggio risolti. Editor Donzelli, 250 pp. ISBN 88-6036-583-X
  • eva mameli Calvino. 1947. El gladiolo: la flor moderna. Editor B. Trucco, 108 pp.
  • -----------------------------. 1938. Biologia fiorale della Persea drymifolia (Aguacate) coltivata in Sanremo. N.º 31 de Pubblicazione. Ed. Stazione sperimentale di floricoltura "Orazio Raimondo". 11 pp.
  • -----------------------------. 1924a. Morfologia biologica vegetale. Con John Bretland Farmer. Editor Sonzogno, 281 pp.
  • -----------------------------. 1924b. Contributo lichenologia del Forlivese. 22 pp.
  • -----------------------------. 1921. Estudios anatómicos y fisiológicos sobre la caña de azúcar en Cuba. N.º 46 de Boletín. Editor Estación Central Agronómica de Cuba. 49 pp.
  • -----------------------------. 1920a. Licheni della Sardegna. 15 pp.
  • --------------------------------------. 1920b. Note critiche ad alcune moderne teorie sulla natura del Consorcio lichenico. 17 orrialde
  • --------------------------------------. 1919. Ricerche fisiologiche sui licheni: Idrati di carbonio; preliminare nota. 11 orrialde
  • -----------------------------. 1914. Note di parabiosi vegetali. Edición reimpresa de Tipo-lit. Rebeschini di Turati, 17 pp.

Sariak eta aintzatespenak aldatu

 
Eva Mameli Calvinoren jaiotetxean jarritako plaka
  • Italiako Gurutze Gorriaren Zilarrezko Merezimendu Domina.
  • Balore Zibilaren Brontzezko Domina.[8]
  • Turin hiriak eta Aviglianak lorategiak eskaini dizkiote.
  • Soave hiriak hiri parke bat eskaini dio.
  • Cagliarin, merkataritza-institutu tekniko batek bere izena darama.[9]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Italieraz) «MAMELI, Giuliana Eva in "Dizionario Biografico"» www.treccani.it (Noiz kontsultatua: 2023-02-13).
  2. ↑ (Ingelesez) «La mamma di Calvino? Era una scienziata sarda» La Nuova Sardegna (Noiz kontsultatua: 2023-02-13).
  3. ↑ Govoni, Paola. (2014). «The Making of Italo Calvino: Women and Men in the ‘Two Cultures’ Home Laboratory» (Auto)Biography, Gender, and Genre: 187–222. (Noiz kontsultatua: 2023-02-13).
  4. ↑ a b «Mameli Calvino Eva Giuliana — Scienza a due voci» scienzaa2voci.unibo.it (Noiz kontsultatua: 2023-02-13).
  5. ↑ PEDROTTI, FRANCO. (2005). Eva Mameli Calvino e la sua attività per la protezione degli uccelli. «Natura Alpina».
  6. ↑ «Sulla flora micologica della Sardegna, E. Mameli 1907/1908 - FORUM FUNGHI E MICOLOGIA» www.funghiemicologia.com (Noiz kontsultatua: 2023-02-14).
  7. ↑ F. Pedrotti, op. cit., p. 107.
  8. ↑ (Italieraz) Strickland, Elisabetta. (2011). Scienziate d'Italia: diciannove vite per la ricerca. Donzelli Editore ISBN 978-88-6036-631-3. (Noiz kontsultatua: 2023-02-14).
  9. ↑ (Italieraz) «Istituto Tecnico Commerciale Statale Eva Mameli Calvino» CYLEX Italia (Noiz kontsultatua: 2023-02-14).

Bibliografia aldatu

  • Accati E. (2011). Ed. Scienza, ed. Fiori in famiglia. Storia e storie di Eva Mameli Calvino (Donne nella scienza). ISBN 978-88-7307-531-8. 
  • Dröscher A. Mameli Calvino Eva Giuliana, voce (on line) in Scienza a due voci. Le donne nella scienza italiana dal Settecento al Novecento, diccionario de la "ciencia" italiana de la Universidad de Bolonia
  • Forneris P., Marchi L. 2004. Il giardino segreto dei Calvino. Immagini dall'album di famiglia tra Cuba e Sanremo, De Ferrari, Génova
  • Govoni P. 2009. «Donne in un mondo senza donne». Le studentesse delle facoltà scientifiche in Italia, 1877-2005, in «Quaderni storici», CXXX ( 1): 213-248
  • Migliore L. 2007. Mameli, Giuliana Eva, voz (online) en «Dizionario Biografico degli Italiani», vol. 68, Istituto dell'Enciclopedia Italiana, Roma, pp. 376-378
  • Pedrotti F. 2005. Eva Mameli Calvino e la sua attività per la protezione degli uccelli, in «Natura Alpina», LVI ( 3-4): 107-111
  • Secci M. Cristina 2020, Eva Mameli Calvino. Retrato de una botánica italiana en Cuba (1920-1925), Editorial de la Universidad de Sevilla, ESBN 978-84-472-2203-2, pp 159 (open access)
  • Secci M. Cristina 2017, Eva Mameli Calvino. Gli anni cubani (1020-1925), Metodi e Prospettive, Franco Angeli, ISBN 9788891752734, pp. 141, Milano, 2017 (on line)
  • Secci M. Cristina 2015, Sra Eva Mameli de Calvino, utile e forestiera botanica a Cuba, in Centroamericana 24.2 (2014), ISSN: 2035-1496, pp.77–108 (pdf on line)
  • Secci M. Cristina 2015, Eva Mameli y Mario Calvino: una presencia soslayada en el México revolucionario, in Literatura Mexicana vol. 26, n.2, ISSN: 0188-2546, pp. 53-66, Centro de Estudios Literarios Instituto de Investigaciones Filológicas, UNAM (pdf on line)
  • Secci M.Cristina 2013. Eva Mameli: le piante, il mio dovere e la mia passione, in Altre Modernità, n. 10, Università degli Studi di Milano, ISSN: 2039-1544 pdf on line
  • Secci M.Cristina 2013. Eva Mameli: transformar las pasiones en deber, y vivirlas, in Revolución y Culturan. 3, ISNN: 0864-1315, pp 12-14, La Habana, Cuba pdf on line
  • Secci M.Cristina 2013 Introducción, in Eva Mameli, Mario Calvino 250 preguntas y respuestas sobre jardinería", Ed. DGE Equilibrista, Ciudad de México.
  • Secci M.Cristina 2014. Eva Mameli e Mario Calvino: la scienza in valigia , in Quaderno di Italianistica n. 17, Ambasciata d'Italia a Cuba, L'Avana, Cuba, ISBN 9788861823495
  • Secci M.Cristina 2016. L’oasi tranquilla dell’orto botanico di Cagliari: cronistoria della formazione universitaria di Eva Mameli Calvino, in Ammentu Bollettino Storico e Archivistico del Mediterraneo e delle Americhe, ISSN 2240-7596 pdf on line
  • Elisabetta Strickland. 2011. Scienziate d'Italia. Diciannove vite per la ricerca, Donzelli, Roma

Ikus gainera aldatu

  • Mikologoak
  • Eva Mameli Calvino Landareen Izenen Nazioarteko Indizea (IPNI). Kew-ko Errege Lorategi Botanikoa, Harvard Unibertsitateko herbarioa eta Australiako herbario nazionala.

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Eva_Mameli_Calvino&oldid=9532446"(e)tik eskuratuta