Abuztuaren 19
data
(«Abuztuak 19» orritik birbideratua)
Abuztuaren 19a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hogeita hamaikagarren eguna da, 232.a bisurteetan. 134 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
.jpg)
Heriotzak
.jpg)
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia GertaerakAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1919 - Afganistan Erresuma Batuarekiko independizatu zen.
- 1942 - Bigarren Mundu Gerra: Dieppe-ko (Frantzia) portuko bataila.
- 1943 - Bigarren Mundu Gerra: aliatuek Tambu mendiko (Papua Ginea Berria) japoniarren babeslekua hartu zuten.
- 1949 - Landetako basoaren sutearen hasiera, 52.000 ha erre eta 82 lagun hil zituena.
- 1966 - Lurrikara baten ondorioz 25.000 lagun hil ziren Turkian.
- 1978 - Rex zinema aretoan (Teheran, Iran) piztutako sutearen ondoren, 477 pertsona hil ziren.
- 1998 - Harareko konferentzia ospatu zen, bertan Laurent Kabila Kongoko presidenteak zenbait herrialde afrikarren laguntza lortu zuen Kongoko Bigarren Gerrarako.
- 2009 - 101 pertsona hil eta 536 zauritu ziren, Bagdad erdian egondako atentatu odoltsuetan.
- 2010 - Txinako Xinjiang eskualdeko Aksu prefekturan egindako atentatuan bederatzi pertsona hil ziren.
Arte eta kulturaAldatu
Euskal HerriaAldatu
MunduaAldatu
- 1839 - Argazkilaritzaren sorreraren egun ofiziala izendatu zuen Frantziak.
Zientzia eta teknologiaAldatu
KirolakAldatu
JaiotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1806 - Joaquín Elio, nafar militarra (h. 1876).
- 1866 - Joaquín Trincado Mateo, nafar idazle espiritista (h. 1935).
- 1869 - Mikaela Elizegi, Mikela Zintzarri, gipuzkoar bertsolari eta idazlea (h. 1967).
- 1876 - Manuel Irurita, nafar apaiz eta gotzaina (h. 1936).
- 1886 - Antonio Juan Onieva Santamaría, nafar legegizona eta idazlea (h. 1977).
- 1913 - Paul Maye, euskal txirrindularia, historian Paris-Tours gehien irabazi duena (h. 1987).
- 1917 - Enrique Sáinz, euskal belar hockey jokalaria, Madrilen (h. 1999).
- 1947 - Javier Nart, bilbotar kazetari, abokatu eta politikaria.
- 1957 - Ludger Mees, alemaniar jatorriko euskal historialaria, Essenen.
- 1959 - Tomas Orbegozo, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1961 -
- Ernesto Alava, bizkaitar musikaria, Zarama taldeko bateria-jotzailea.
- Fernando Arretxe, Arretxe I.a, nafar pilotari ohia.
- 1963 - Patxi Alonso, bilbotar kazetaria, telebista aurkezlea eta irrati esataria.
- 1977 -
- Iban Mayo, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Iker Urbina, arabar abokatua eta politikaria.
- 1980 - Carlos Gurpegi, nafar futbolaria, Athleticen aritutakoa.
- 1984 -
- Javier Flaño, nafar futbolaria.
- Miguel Flaño, nafar futbolaria.
- 1989 - Aritz Bagües, gipuzkoar txirrindularia.
- 1993 - Kenan Kodro, gipuzkoar futbolaria.
MunduaAldatu
- 1398 - Iñigo López de Mendoza, Gaztelako poeta eta humanista (h. 1458).
- 1558 - Frantzisko I.a Contikoa, Contiko printzea (h. 1614).
- 1631 - John Dryden, ingeles idazlea (h. 1700).
- 1646 - John Flamsteed, ingeles astronomoa (h. 1719).
- 1689 - Samuel Richardson, ingeles eleberrigilea (h. 1761).
- 1777 - Auguste de Forbin, frantziar noblea, margolaria eta Louvre museoko zuzendaria (h. 1841).
- 1780 - Benoît Chassériau, Frantziako kontsul nagusia Puerto Ricon, espioi frantsesa eta Cartagena de Indiaseko barne ministroa (h. 1844).
- 1862 - Maurice Barrès, frantziar idazle eta politikaria (h. 1923).
- 1869 - Isidro Gomá, kataluniar apaiza (h. 1940).
- 1871 - Orville Wright, estatubatuar hegazkin egile eta hegazkin pilotua, bere anaia Wilburrekin batera hegazkinaren asmatzailetzat hartua (h. 1948).
- 1878 - Manuel Quezón, filipinetako burujabetasunaren aldeko mugimenduaren buruzagia (h. 1944).
- 1881 - George Enescu, errumaniar musikagilea (h. 1955).
- 1883 - Coco Chanel, frantziar moda diseinatzailea (h. 1971).
- 1897 -
- Norbert Casteret, frantziar mendizale, espeleologo eta idazlea (h. 1987).
- Roman Vishniac, errusiar-estatubatuar argazkilaria (h. 1990).
- 1916 - Mariano Aguilar Navarro, espainiar legelari, irakasle eta politikaria (h. 1992).
- 1918 - Shankar Sharma, Indiako presidentea (h. 1999).
- 1920 - Abraham Moles, frantziar komunikazioaren-teorialaria (h. 1992).
- 1921 - Gene Roddenberry, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea, Star Trek telesailaren sortzailea (h. 1991).
- 1924 - Willard Boyle, kanadar fisikaria, CCD gailuaren asmatzailea eta 2009ko Fisikako Nobel Saria (h. 2011).
- 1930 - Frank McCourt, irlandar jatorriko estatubatuar idazlea (h. 2009).
- 1939 -
- Alan Baker, britainiar matematikaria (h. 2018).
- Ginger Baker, ingeles musikari eta bateria-jotzailea (h. 2019).
- 1944 - Hugo Gatti, El Loco, argentinar futbolaria, Argentinako inoizko atezain onenenetakoa.
- 1946 - Bill Clinton, Ameriketako Estatu Batuetako 42. Presidentea.
- 1951 - John Deacon, britainiar musikaria, Queen taldeko baxu-jotzaile ohia.
- 1953 - Nanni Moretti, italiar zinema-zuzendari, gidoilari eta antzezlea.
- 1955 - Apisai Ielemia, Tuvaluko lehen ministroa (h. 2018).
- 1956 - Désiré Kolingba, Afrika Erdiko Errepublikako politikaria.
- 1961 - Frédéric Antonetti, frantziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1963 - John Stamos, estatubatuar aktorea.
- 1965 - Maria de Medeiros, portugaldar aktorea, zuzendaria eta abeslaria.
- 1973 -
- Marco Materazzi, italiar futbolaria.
- Olga Holtz, errusiar matematikaria, zenbakizko analisian aditua.
- 1974 - Yoshika Matsubara, japoniar futbolari ohia.
- 1975 - Francisco Fernández Torrejón, txiletar futbolari ohia.
- 1976 - Elsa Artadi, kataluniar ekonomialari eta politikaria.
- 1978 - Luis von Ahn, guatemalar informatikaria, enpresaria eta informatika-irakaslea, Duolingo, Captcha eta Recaptcha enpresen sortzailea eta Crowdsourcing ideiaren aitzindarietako bat.
- 1989 - Romeo Miller, estatubatuar aktore, saskibaloi jokalari eta rap abeslaria.
- 1991 - Osvaldas Matulionis, lituaniar saskibaloi jokalaria.
- 1994 - Fernando Gaviria, kolonbiar txirrindularia.
HeriotzakAldatu
Euskal HerriaAldatu
- 1632 - Migel Aiala, arabar apaiza, Calahorrako eta La Calzadako apezpikua (j. 1565).
- 1911 - Manuel Iradier, gasteiztar zientzialari eta esploratzailea, Segovian (j. 1854).
- 1936 - Francisca Ametzua, euskal moja karmeldarra, Valentzian (j. 1881).
- 1965 - Félix Lasserre, euskal errugbilaria, Saint-Avolden (j. 1895).
- 1987 - Gloria Zubia, bizkaitar abertzalea eta euskaltzalea, Alacanten (j. 1906).
- 2002 -
- Antonio Barrios, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1910).
- Eduardo Chillida, donostiar eskultorea, euskal herritar eskultore famatuena (j. 1924).
- 2018 -
- Miguel Irizar, gipuzkoar apaiz pasiotarra, misiolari eta apezpikua Perun (j. 1934).
- Pedro Roncal, nafar kazetari eta irakaslea (j. 1962).
MunduaAldatu
- 14 - Zesar Augusto, lehen erromatar enperadorea.
- 1284 - Alfontso (Chesterreko kondea), ingeles infantea (j. 1273).
- 1457 - Andrea del Castagno, Quattrocentoko italiar margolaria (j. c. 1421).
- 1493 - Frederiko III.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (j. 1415).
- 1506 - Alexandro Jagiellon, Poloniako erregea eta Lituaniako duke handia (j. 1461).
- 1580 - Andrea di Pietro dalla Gondola, Andrea Palladio izenez ezaguna, Pizkundeko italiar arkitekto ospetsua (j. 1508).
- 1657 - Frans Snyders, flandriar margolaria (j. 1579).
- 1662 - Blaise Pascal, frantziar fisikaria eta prentsa hidraulikoaren asmatzailea.
- 1887 - Alvan Clark, estatubatuar astronomoa (j. 1804).
- 1889 - Auguste de Villiers de L'Isle-Adam, frantziar idazlea (j. 1838).
- 1905 - William-Adolphe Bouguereau, frantziar margolari akademizista eta tradizionalista (j. 1825).
- 1922 - Felip Pedrell, espainiar musikagilea eta musikalaria (j. 1841).
- 1923 - Vilfredo Pareto, frantziar jatorriko italiar ekonomialari eta soziologoa (j. 1848).
- 1929 - Sergei Pavlovitx Diagilev, errusiar artista (j. 1872).
- 1936 - Federico Garcia Lorca, espainiar idazlea, fusilatuta (j. 1898).
- 1939 - Frank Wild, Antartikako hainbat espedizioetan parte hartu zuen britainiar esploratzailea (j. 1873).
- 1941 - Fernando Elosu, lapurtar idazle eta mediku anarkista (j. 1875).
- 1950 - Orein Beltz, oglala leinuko siux tribu indiarreko buruzagia (j. 1863).
- 1954 - Alcide de Gasperi, Italiako lehen ministroa (j. 1881).
- 1957 - Carl-Gustav Rossby, suediar-estatubatuar meteorologoa, meteorologiaren aitzindarietakoa (j. 1898).
- 1959 - Jacob Epstein, ingeles eskultorea (j. 1880).
- 1967 - Isaac Deutscher, poloniar politikari eta historialaria (j. 1907).
- 1977 - Groucho Marx, estatubatuar aktore eta umorista (j. 1890).
- 1980 - Otto Heinrich Frank, alemaniar judua, Anne Franken aita (j. 1889).
- 1992 -
- Jean-Albert Grégoire, automobilgintzaren sustatzaile eta idazle frantziarra (j. 1899).
- Jean Hubeau, frantziar musikagile, irakasle eta piano-jotzailea (j. 1917).
- 1993 - Donald William Kerst, estatubatuar fisikaria (j. 1911).
- 1994 - Linus Pauling, estatubatuar kimikaria, 1954ko Kimikako Nobel Saria eta 1962ko Bakearen Nobel Saria (j. 1901).
- 1995 -
- Antonio Sánchez Barbudo, espainiar idazlea (j. 1910).
- Pierre Schaeffer, frantziar musikagilea eta ingeniaria, musika konkretuaren sortzailea (j. 1910).
- 2003 - Carlos Roberto Reina, Hondurasko presidentea (j. 1926).
- 2005 - Mo Mowlam, Ingalaterrako Alderdi Laboristaren kidea (j. 1949).
- 2008 - Levy Mwanawasa, Zambiako presidentea (j. 1948).
- 2013 - Donna Hightower, estatubatuar abeslaria (j. 1926).
- 2015 - Lina Morgan, espainiar vedette komiko eta aktorea (j. 1937).
- 2016 -
- Donald Henderson, estatubatuar epidemiologoa (j. 1928).
- Nina Romaxkova, disko jaurtiketan espezializatutako sobietar atleta (j. 1929).
- 2019 - Larry Taylor, estatubatuar musikaria (j. 1942).