Zerrenda:Mahatsorri ospetsuak
Mahatsorri ospetsuen zerrenda osatu dugu Begoñako Errepublika zenaren lurretan jaio diren pertsonekin, baita bertan bizitzaren zati nabarmena egin duten edo aztarna utzi duten pertsonekin.
Lanbidearen arabera sailkatu ditugu, eta atal bakoitza lehen deituraren arabera alfabetikoki.
Arkitektoak
aldatu- Matxalen Akasuso Atutxa, Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofizialeko dekano presidentea.
Artistak
aldatu- Eulalia Abaitua (1853-1943), lehenetariko euskal argazkilaria.
- Begoña Arroyo Aldekoa, Salbatzaile Dantza Taldearen sortzailea 1978an Kastañosko auzoan.
- Ander Barinaga-Rementeria (1992) euskal aktorea, ekoizlea eta irakaslea.
- Oihana Bartra (1984), bertsolaria, irakaslea eta itzultzailea.
- Arkaitz Estiballes (Galdakao, 1977) bertsolaria eta irakaslea.
- Bernabe Garamendi (1833-1898), eskultorea, Begoñako umeentzako eskola sortu zuena.
- K-toño semea, marrazkilari eta idazlea.
- Adur Larrea (1982), animazio-sortzailea, komikigilea eta ilustratzailea
- Itziar Lazkano (Portugalete, 1957), aktorea Cómicos de la Legua eta Karraka taldeetan
- Manuel Losada (1865-1949), margolaria.
- Aitor Mazo (1961-2015), aktorea.
- Nerea Mazo (1998), aktorea.
- Irkus Robles-Arangiz (1937), margolaria.
- Patxo Telleria (1960) aktorea, zinema zuzendaria eta antzerkigilea.
- Eukene Urkaregi (1950), margolaria, zeta eta bestelako euskarrietan pintatzen espezializatua.
-
Eulalia Abaitua (1853-1943)
-
Arkaitz Estiballes
-
Bernabe Garamendi (1833-1898)
Enpresariak
aldatu- Jose Antonio Agirre (1904-1960), Tivoli kaleko Chobil txokolate-fabrikan aritu zen 1920ko hamarkadan. gero lehenengo lehendakaria izan zen (1936-1960).
- Ramon Aristondo, larru-lehortegi bat sortu zuen Otxarkoaga bidean XX. mendearen erdian edo
- Aitor Elizegi (1966), sukaldaria eta Athletic futbol taldeko presidentea 2018tik 2022ra.
- Gregorio Urkaregi Otxandiano (Otxandio, 1869- Begoña, 1927) Begoñako hargin, obra-eraikitzaile eta kontratista.
Idazleak
aldatu- Ander Altuna (1964) , zuzentzaile, idazle, eta itzultzailea. UEUren argitalpenen hizkuntza-arduraduna.
- Urtzi Urrutikoetxea (1977), idazlea eta kazetaria.
- Jose Antonio Goiria (Galdakao, 1908-1990) euskal idazlea, euskaltzalea, eta karmeldarra.
- Pablo González de Langarika (1947-2016), poeta eta editorea.
- Xabier Kintana (1946), idazlea eta euskaltzaina.
- Miren Agur Meabe (Lekeitio, 1962) euskal idazlea.
- José Luis Urrutia (1958), poesia eta eleberri historikoak idatzi ditu gaztelaniaz.
Ikertzaileak
aldatu- Saioa Dominguez, Biokimikaria eta Aste Nagusiko Txupinera 2018an Aixe-Berri konpartsarekin.
- Xabier Landabidea, (1981), Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuko ikerlari eta irakaslea Ikus-entzunezko komunikazioaz.
- Kepa Fernandez de Larrinoa (1958), antropologoa eta EHUko irakaslea.
- Jose Luis Nieva, nazioarteko aditua biofisikan eta EHUko irakasle katedraduna.
Irakaskuntza-zentroak
aldatuIrakasleak
aldatu- Libe Altuna (Bilbo ,1916 – 1993), Begoñazpi Ikastolako irakaslea, Bizkaiko ikastolen mugimenduaren bultzatzailea.
- Noemi Amaya (1988) Amuge Euskadiko emakume ijitoen elkarteko eragilea
- Xabier Barrutia, ekonomialaria eta irakaslea, Bizkaiko Labe Garaien (AHV) historia ikertu du.
- Unai del Burgo (1978) ekonomialaria, UEUko kontabilitate- eta administrazio-arduraduna, eta irakaslea Irakasleen Prestatzeko Masterrean.
- Jose Ramon Etxebarria, (Gernika, 1948), ingeniaria, fisikan doktorea, irakaslea, euskaltzalea, idazlea, itzultzailea eta politikaria.
- Iñaki Gaminde (Errekalde, 1958) euskalaria, EHUko irakaslea.
- Jon Landeta, ekonomialaria eta Enpresari Aplikaturiko Ekonomiaren Institutuaren zuzendaria
- Ainhoa Latatu (1973), biologoa, irakaslea GOI Ikastegian eta Udako Euskal Unibertsitateko unibertsitate-mailako prestakuntzaren arduraduna.
- Kepa Martinez de Lagos, euskalaria eta testu-liburu egilea da
- Antonio Mendiri López (Navarrete, 1861– ?) mutilen maisua eta zuzendaria izan zen Begoñako errepublikako eskolan 1879-1930 tartean.
- Kepa Sarasola (1958) EHUko irakasle Informatika Fakultatean eta ikertzailea Ixa taldean.
- Patxi Uribarren (Aramaio, 1942), karmeldar, idazle, irakasle, itzultzaile eta euskaltzaina.
- Iñaki Zabaleta (Leitza, 1952) idazlea, kazetaria eta EHUko irakaslea.
- Jexuxmari Zalakain (Tolosa, 1947), irakaslea, kazetaritzan doktorea, euskaltzalea, idazlea eta kazetaria.
- Arkaitz Zarraga, euskara irakaslea, UEUko Glotodidaktika sailburua.
Kazetariak
aldatu- Sonia Charcan, kazetaria, komunikazio-aholkularia Bizkaiko Foru Aldundian, Aste Nagusiko Txupinera 1997an.
- Julio Ibarra (1965), komunikazioa eta marketing arduraduna, ETB2 Teleberriko aurkezlea
- Joseba Macías (1961-2013), kazetari, idazle, soziologo, zinema zuzendari eta unibertsitateko irakaslea
- Hektor Ortega (1966), kazetari, editore eta idazlea da. Berton aldizkariko zuzendaria.
- Urtzi Urrutikoetxea (1977-), telebista aurkezlea, idazlea eta blogaria.
- Leire Zorrozua, Kultura Saileko komunikazio arduraduna Bizkaiko Foru Aldundian
- Berton aldizkariko kazetari-taldea (1998-2018): Urtzi Urrutikoetxea Olabarria (sortzailea), Benito Fiz Diez (sortzailea), Alberto Ugarte Otazua, (sortzailea), Aitziber Laskibar Lizarribar (zuzendaria), Itxaso Perez Pison, Unai Cuevas Arano, Arrate Diez Martinez, Hektor Ortega Laskera (zuzendaria), Iñaki Berastegi Abajo (maketatzailea), Irune Urrizelki Berro, Iratxe Ruiz Fuente, Dabi Piedra Robledo, Ane Zabala Gabikagogeaskoa, Iñigo Azkona Bikandi (argazkilaria), Lur Mallea Otsoa de Txintxetru (zuzendaria), Iker Martinez de Lagos Menike.
Kirolariak
aldatu- Imanol Agirre (Arteaga, 1974), pilotaria.
- Gracia Alonso de Armiño (1992), saskibaloi-jokalaria (Araski, Estudiantes, Basket Zaragoza, IDK Euskotren...)
- Irantzu Castrillo (1985), futbolaria Athleticen (2002-2006).
- Jesus Garai (1930-1995), futbolaria Athleticen (1965-1982).
- Juan Gardeazabal (1923-1969), futbol arbitroa 17 denboralditan Espainiako lehen mailan eta 3 Munduko Futbol Txapelkatan.
- Joseba Gallaga, pilotaria, pala-jokalaria.
- Iñaki Gaston (1963), txirrindularia.
- Jon Gisasola,Begoñes VII.a (1935-2000), pilotaria, pala-jokalaria.
- Juan Gisasola, Begoñes I.a, pelotaria, pala-jokalaria.
- Ibai Gómez (1989), futbolaria Athleticen (2010-2019).
- José María Orue (1931-2007), futbolaria Athleticen (1950-1968).
- José Ángel Rojo (Rojo II.a) (1948), futbolaria Athleticen (1970-1977).
- Txetxu Rojo (1947-2022), futbolaria Athleticen (1965-1982) eta entrenatzailea.
- Carlos Ruiz (1948), futbolaria Athleticen (1970-1981).
- Javi Salgado (1980), saskibaloi jokalaria Estudiantes taldean.
- Oskar Tabuenka (1971), futbolaria Athleticen (1965-1982).
- Kepa Zarraga (1971), futbolaria.
Kirol elkarteak
aldatuKultur ekintzaile eta kudeatzaileak
aldatu- Iurdana Akasuso, Azkue Fundazioko zuzendari kudeatzailea.
- Joseba Arrieta, Karmelo ikastola sortu zuen guraso taldeko kidea, 1964an.
- Miren Arzalluz (1978) moda historialaria eta ikertzailea
- Gabino Azaola, Karmelo ikastola sortu zuen guraso taldeko kidea, 1964an.
- Josune Bañales, Ikastolen Elkarteko Bizkaiko lehendakaria, Kirikiño ikastolako zuzendaria.
- Esteban Kadarso (1937) metalografian aditua, Bilboko Euskal Museoko etnografia sailarekin lankidetzan aritua.
- Jose Luis Kerexeta, Karmelo ikastola sortu zuen guraso taldeko kidea, 1964an.
- Antton Larrazabal, Begoñako baserri zaharren aztertzailea.,
- Josu Meabe, Karmelo ikastola 1964an, eta Kirikiño ikastola 1977an sortu zituzten guraso taldeetako kidea, Bizkaiko Ikastolen presidentea 9 urtez.
- Andoni Olivares (1958) Arriaga Antzokiko programazio-zuzendaria eta ekoizlea.
- Martin Orbe (Errigoiti, 1934) Udako Euskal Unibertsitateko zuzendaria (1976-1983), apaiz katolikoa., euskal filologoa eta ohorezko euskaltzaina.
- Iñaki Zabala, Karmelo ikastola sortu zuen guraso taldeko kidea, 1964an.
- Josune Zearra eta Sabin Zubiri Begoñazpi ikastola sortu zuen guraso taldeko kideak, 1970ean.
Kultur elkarteak
aldatu- Asapala Kultur Elkartea (1993) Santutxun jaiotako euskara elkartea.
- Berton aldizkaria (1998-2017), Mahatserriko euskarazko hilabetekaria
- Garaizarko Mahatsorriak (1987), gizonezko abesbatza.
- Gaztedi Dantzari Taldea (1951), Santutxuko taldea
- Kaixo (Bilboko konpartsa), Zurbaranbarri auzoko konpartsa
- Mahats-Herri konpartsa (1978-1981), Begoñako konpartsa eta fanfarrea.
- Salbatzaile Dantza Taldea (1978) , Kastaños auzokoa.
- Sama Siku (1979), Santutxuko konpartsa eta fanfarrea.
- Sustraiak, emakumezko abesbatza.
- Tanttaka Euskara Taldea (2004), Uribarri auzoko Euskara Taldea.
- Uribarri (konpartsa) (1979), Uribarri auzoko konpartsa.
Medikuak
aldatu- Antonio Egiluz (Barakaldo, 1886-1955) 1909tik jubilatu arte etxeko mediku titularra Begoñan.
- Alejandro Gerrikabeitia (Gernika), 1910retik 1937an depuratu zuten arte etxeko mediku titularra Begoñan.
- Jesus Irarragorri, (Arrieta, 1902-1985), lan-iztripuetan espezializatutako medikua (José eta Serafin anaiak ere medikuak ziren).
- Gregorio Urkaregi (1909-1987), Begoñako etxeko medikua 46 urtez, Euzko ikasle Batzaaren sortzaile (1932), eta Begoñako kirol elkarteko presidentea (1950-1952).
- Jesús Fernández de Eribe Zalbidea, Zabalbide kaleko Matxarratia etxean kontsulta zuen Begoñako medikua.
Musikariak
aldatu- Estitxu Arregi, abesbatza-zuzendaria eta musika-konposatzailea.
- José Luis Etxebarria Goiri (1925-2015), txistulari, dantzari, dantza-irakasle eta abesbatza-zuzendaria.
- Txaber Fernandez. Bilboko udal musika bandaren zuzendaria.
- Asier Gonzalez (1983), txalapartari, albokari, irakasle eta zinegotzia (2019-2023).
- Aitziber Irurtia, Gaztedi dantzari-taldeko musikaria.
- Josi Jimenez, Doctor Deseo taldeko baxua,
- Manolo Legina (1925–2020), trikitilaria.
- Joxean Llorente (1962), musikari, musikologo eta imusika-rakaslea. Txisturako bost pieza argitaratu ditu.
- Aiora Renteria Agirre (1976) abeslari, kantagile eta irakaslea. Zea Mays taldearen abeslaria.
- Gaizka Salazar, Gatibu eta EraBatera taldeetako bateria-jolea
Politikariak
aldatu- Satur Abon (?-2017) kausa sozialen aldeko ekintzaile, Bagabiltzaren sortzaile eta Bilboko zinegotzia.
- Ernesto Allende, Begoñako alkatea 1924an, Federiko Eskauriazak dimititu zuenetik anexioa burutu zen arte.[2]
- Iñaki Anasagasti (Cumaná, 1947) EAJko politikaria.
- Rodolfo Ares (Riós, 1954-2023) politikaria izan zen. Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo sailburua eta PSE-EEko eusko legebiltzarkidea.
- Xabier Arzalluz (Azkoitia, 1932-2019) EAJko politikaria, abokatua eta irakaslea.
- Amadeo Deprit (1900-1956), kristal-enpresaburua, eta zinegotzia Bilbon eta Begoñan
- Tasio Erkizia (Lesaka, 1943) ezker abertzaleko politikaria, irakaslea eta apaiz ohia.
- Federiko Eskauriaza, Begoñako alkatea 1924an, anexioa baino lehenago dimititu zuen.[2]
- Begoña Gil (1967), Bilboko zinegotzia 16 urtez, PSE-EEko Batzorde betearazleko kidea, Politika Instituzionalerako Idazkaria eta Koordinatzaileordea.
- Carlos María Orue, Begoñako alkatea (1901-1903 eta 1914-1916).[3][4]
- Maria Antonia Ozcáriz (1953), matematikaria, irakaslea eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntzako Sailburuordea (2009-2012).
- Álvaro Pérez Alonso. Osasun eta Kontsumo Saileko zinegotzia Bilbon, Otxartabe Kirol Klubaren sortzailea, Otxarkoagako Auzo Elkarteko lehendakari ohia
- Manu Robles-Arangiz (1884–1982) politikari eta ELAko sindikalista
- Bingen Zupiria (Hernani, 1961) kazetari eta politikaria, Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburua eta jaurlaritzaren bozeramailea.
Txupinerak eta pregoilariak (Bilboko Aste Nagusikoak)
aldatuTxupinerak
aldatu- 1994: Josune Bañales, Ikastolen Elkarteko Bizkaiko lehendakaria eta Aste Nagusiko Txupinera Gogorregi konpartsarekin.
- 1997: Sonia Charcan, kazetaria eta Aste Nagusiko Txupinera Aixe-Berri konpartsarekin.
- 1999: Arantza Garbaio, EPPKko kidea eta Aste Nagusiko Txupinera Pa...Ya konpartsarekin.
- 2018: Saioa Dominguez, Biokimikaria eta Aste Nagusiko Txupinera Aixe-Berri konpartsarekin.
- 2019: Itsasne Nuñez, Abokatu sindikalista eta Aste Nagusiko Txupinera Pa...Ya konpartsarekin.
Pregoilariak
aldatu- 1999: Irkus Robles-Arangiz artista eta kantaria.
- 2001: Aitziber Irurtia, Gaztedi Dantzari Taldearen izenean beren 50. urteurrenean.
- 2004: Julio Ibarra, ETBko aurkezlea eta Aste Nagusiko pregoilaria
- 2008: Aitor Elizegi, sukaldaria.
- 2016: Patxo Telleria, aktore, zinema zuzendari eta antzerkigilea.[5][6][7]
- 2023: Aiora Errenteria, Zea Mays taldeko abeslaria.
Beste batzuk
aldatu- German Aldama (Gazteiz, 1918-1994) Lezaman, Deustun, Sestaon, Apilaizen eta Begoñan.
- Garikoitz Aspiazu (1973) etakidea, Txeroki ezizenaz ezaguna.
- Diego Berguices, Otxarkoagako Gizarte Berrikuntzako Lanbide Heziketako ikastetxearen sortzailea.
- Karmelo Garitaonaindia, apaiz katolikoa Begoñan.
- Castor Jauregibeitia (1876-1928), toreatzailea, Cocherito de Bilbao ezizenaz ezaguna.
- Bitorino Larruzea, apaiz katolikoa Santutxun (San Franciskito).
- Amaia Mujika Goñi (1958) Bilboko Euskal Museoko etnografia saileko tekniko arduraduna.
- Onintze Salazar (1971) fisikari, meteorologo Euskalmeten eta ETBko eguraldi-aurkezlea.
- Untzeta parrokoa, apaiz katolikoa Begoñan.
- Jabi Perez, Santutxuko Familia elkarteko kidea
Erreferentziak
aldatu- ↑ Bizkaiko udalerrien heraldika = Heráldica municipal de Bizkaia. Diputación Foral de Vizcaya 1998 ISBN 8477522502. PMC 39229027..
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Mujika Goñi, Amaia; Cadarso, Esteban. (2023-03-11). «La anexión de Begoña a Bilbao y Amadeo Deprit Lasa» Deia (Noiz kontsultatua: 2024-03-26).
- ↑ (Ingelesez) Ortiz, Mónica Calvo; Rincón, Javier Fernández. (2016). «“Orue”, la prisión habilitada para mujeres. De la represión al olvido.» www.semanticscholar.org (Noiz kontsultatua: 2023-03-10).
- ↑ «Begoñako tranbian tiroka (1916) -» Uriola.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-26).
- ↑ Astiz, Iñigo. (2016-08-20). ««Aste Nagusiak oso erro sakonak ditu jendearengan»» Berria (Noiz kontsultatua: 2019-05-05).
- ↑ «2016 Aste Nagusiko Pregoia (Patxo Telleria) • ZUZEU» ZUZEU 2016-08-20 (Noiz kontsultatua: 2019-05-05).
- ↑ EiTB. (2016-08-29). Aste Nagusia 2016: Pregón de Patxo Telleria. (Noiz kontsultatua: 2019-05-05).