Eladia García Palacios

asturiar maistra, sozialista, sindikalista

Eladia García Palacios (Gijón, Asturias, 1904 - ibidem, 1937ko abenduaren 29a) asturiar maistra izan zen, errepresio frankistaren biktima, eta heriotza-zigorra ezarri zioten bere konpromiso politiko eta sozialarengatik.[1]

Eladia García Palacios
Bizitza
JaiotzaGijón, 1904
Herrialdea Espainia
HeriotzaGijón1937ko abenduaren 29a (32/33 urte)
Heriotza moduaheriotza zigorra: bala zauria
Jarduerak
Jarduerakirakaslea

Biografia aldatu

Eladia García Palacios Asturiasko Gijon herrian jaio zen. Valentina eta Gasparren alaba zen.[1][2] La Guía hiriko ikastetxe partikular bateko irakaslea izan zen.[1] Seme bat izan zuen.

Espainiako Gerra Zibila lehertu ondoren, 1936ko uztailaren 21ean UGTn sukaldari lanetan hasi zen.[3]Gijongo Gerra Batzordeko Instrukzio Publikoaren ordezkaritzarekin lankidetzan aritu zen eskola-taldeak antolatzeko eraikin erlijiosoen errekisan.[3]1936ko irailean, Asilo Pola pobreentzako eskolako eta Gijongo San Jose Patronatuko zuzendari bihurtu zen.[1][3][4][5]Gijonen gaineko bonbardaketetan, García Palacios arduratu zen Errusiako haurren espedizioak antolatzeaz, hiriko adingabeak ebakuatzeko.[3][4]

Gijongo Elkarte Sozialistaren azken Batzorde Betearazleko kide izan zen, emakumezkoen idazkari gisa, eta FETE-UGTkoa.[1][3] ATEA sindikatuko kide ere izan zen, eta Avance egunkari sozialistarekin kolaboratu zuen, Javier Bueno kazetariak zuzendutakoan.[3][4]

Gijongo El Coto espetxean sartu zuten. 1937an heriotza-zigorra ezarri zioten, konpromiso politiko eta sozialarengatik, Gijongo Jovellanos Institutu Zaharrean egin ziren lehen gerra-kontseiluetako batean.[1][3] Maistra gisa izandako jarduera izan zen bere heriotza-epaian adierazitako arrazoietako bat.[5]Bertan esaten zenez, García Palaciosek «faxismoarekiko gorrotoa irakasten zien neskatoei» eta «askatasunaren eta emantzipazioaren ideiekin» ohitzen zituen, eta berak parte hartzen zuen ekintza politikoetara eramaten zituen.[3][4]Era berean, mojak Asilo Poletik kanporatzea eta «agintari eta ordena erlijiosoak aztoratzea» leporatu zioten.[3]Gainera, Belarmino Tomas politikariaren familiarekin zuen adiskidetasuna izan zen kondenatzeko erabilitako beste argudioetako bat.[5]

1937ko abenduaren 29an erail zuten fusilamendu bidez, 33 urte zituela, beste 4 gizonekin batera.[1][6] Gijongo Ceares hilerrian dagoen hobi komun batera bota zuten gorpua.[7] Aurora García Palacios ahizpari heriotza-zigorra biziarteko kartzela-zigorragatik kommutatu zioten.[3]

Aintzatespenak aldatu

2010eko apirilaren 14an, García Palacios izena Ceares de Gijóngo hilerrian jarritako omenaldian sartu zen. Bertan, errepresio frankistaren 1934 biktimak omentzen dira.[8] 2011n, Gijongo Udalak Jardines de la Maestra Eladia García Palacios izeneko parke bat izendatzea erabaki zuen. .[9][10]

2017an, plaka bat jarri zen Nicanor Piñole Museoaren aurrean, García Palaciosek zuzendu zuen Asilo Polaren eraikin zaharra, 1937ko abendutik 1939ko abuztura Gijonen frankismoak errepresaliatutako zortzi emakumeen omenez.

.[4][11] Plakan, bere izenaz gain, beste hauek ere sartu ziren: Anita Orejas, Anita Vázquez Barrancúa, Estefanía Cueto Puertas, Belarmina Suárez Muñiz, Juana Álvarez Molina, Teresa Santianes Giménez eta Máxima Vallinas Fernández.[4][6][11]

Bibliografia aldatu

  • Ortega Valcárcel, M. Enriqueta. 1994. La represión franquista en Asturias. Ejecutados y fallecidos en la cárcel del Coto, Gijón. Avilés. Azucel, D.L. 84-86546-51-6.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu