Alexandra David-Néel

Alexandra David-Néel (Saint-Mandé, Frantzia,1868ko urriaren 24a - Digne-les-Bains, 1969ko irailaren 8a) orientalista, opera abeslaria, kazetaria, esploratzailea, anarkista, espiritualista, budista eta idazlea izan zen.[1][2][3]

Alexandra David-Néel

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakLouise Eugénie Alexandrine Marie David
JaiotzaSaint-Mandé1868ko urriaren 24a
Herrialdea Frantzia
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaDigne-les-Bains1966ko irailaren 8a (97 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Philippe Néel (en) Itzuli
Familia
Hezkuntza
HeziketaRoyal Conservatory of Brussels (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
sanskritoa
Tibetera
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakesploratzailea, antropologoa, idazlea, eguneroko-idazlea, opera abeslaria, anarkista, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, abeslaria eta cult leader (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
Izengoitia(k)Alexandra
Genero artistikoaopera
Musika instrumentuaahotsa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioabudismoa

alexandra-david-neel.fr
Discogs: 5693411 Find a Grave: 19425865 Edit the value on Wikidata

Tibeteko hiriburua den Lhasa-ra (1924) egindako bisitarengatik da batez ere ezaguna, atzerritarrei debekatutako hirira.[4] Ekialdeko erlijioei, filosofiari eta bidaiei buruzko 50 liburu baino gehiago idatzi zituen.[5] Bere irakaspenak bere lagun eta ikasle nagusiek transmititu zituzten: Yondgen-ek eta Swami Asuri Kapila frantziarrak (Cesar Della Rosa). Bere lanak ondo dokumentatuak izan dira eta eragina izan dute Jack Kerouac eta Allen Ginsberg " beat " idazleengan, baita Alan Watts filosofoarengan ere.

Biografia aldatu

Haurtzaroa eta gaztaroa (1868-1969) aldatu

Saint-Mandé-en jaio zen, Frantzian. Alexandraren aita irakaslea izan zen eta 1848ko iraultzaren ondoren ekintzaile errepublikanoa, Élisée Reclus geografo anarkistaren laguna, eta ama Alexandarentzat erlijio heziketa nahi zuen emakume katolikoa. Alexandra-k Élisée Reclus-engana maiz jo zuen bere haurtzaroan eta nerabezaroan. Horrek garaiko ideia anarkistekiko interesa sortu zion (Max Stirner, Mikhail Bakunin ...) baita Pour la vie izeneko argitalpenean inspiratu zituen ideia feministetara ere.

Bestalde, La Fronde-ren doako kolaboratzailea bihurtu zen, Marguerite Durand- ek sortutako emakumeek elkarlanean kudeatutako egunkari feministan eta "Frantziako emakumeen kontseilu nazionalaren" bileretan parte hartu zuen, nahiz eta bilera horietan hartutako zenbait jarrera baztertu (adibidez., boto eskubidea), adostasunik ezagatik.

Emakume ezkondua (1904-1911) aldatu

1904ko abuztuaren 4an Tunisian ezkondu zen Evans Néel Tunisiako burdinbideetako ingeniari nagusiarekin, Tunisiako kasinoan ezaguna eta bere maitalea zena 1900eko irailak 15etik.Haien bikote bizitzan batzuetan ekaitza sortu bazen ere, beti mantendu zuen elkarrekiko errespetu osoa. Ezkontza-bizitza 1911ko abuztuaren 9an amaitu zen Alexandrak Indiara (1911-1925) egin zuen bigarren bidaiaren ondorioz. Hala ere, banantze honen ondoren, senar-emazteek gutun ugari idatzi zioten elkarri, harik eta 1941eko otsailean Philippe Néel hil zen arte. Zoritxarrez, korrespondentzia horretatik Alexandra-k idatzitako gutunen kopiak baino ez dira gordetzen; badirudi senarrak idatzitakoak Txinako Gerra Zibilean Alexandraren estutasunengatik galdu zirela, 1940ko hamarkadaren erdialdean.

Bidaia eta bizitza mistikoa aldatu

Bere interes ideologikoak, emakume gaztea, erakarri zuen hasieratik, Tibeten egin zituen bidai ospetsuen eta egonaldi luzeen bidez, ezagutza handia lortu zuen lama budistengandik. Alexandrak urte luzeak eman zituen ikasten eta, bere jakin-minak, gehiago jakitera bultzatzen zuen, bere ezagutza jasotzeko.

Alexandrak argitaratu zuen Magic and Mystery in Tibet lliburuan, jaso zituen bizipenak. "Interesgarria da kasu horietan beste pertsona batzuek norberak sortutako pentsamendu-formak ikustea"- deklaratu zuen antropologoak Parisko Geografia Elkarteak urrezko domina eman zionean eta Ohorezko Legioko zalduna izendatu zutenean.[6]

"Tulpak gure pentsamenduen eta emozioen gauzatze fisikoa dira. Zenbat eta pentsamendu, emozio eta sinesmen gehiago elkartu, orduan eta errealitate handiagoarekin erakutsiko da gauzatze hori" gehitu zuen.

Alexandrak asko idatzi zuen Parisera itzuli ondoren Tibeten izan zituen buruko sorkuntza hauei eta beste esperientzia bikain batzuei buruz, Atentzioa eman zion, halaber, lamek zenbat kilometro egin zitzaketen somnanbulu nekatu gabe.[7]

Borrokalari handi gisa, azken bidaia bat egin zuen 100 urterekin Himalaia ezagutzeko.[4] Alexandra erromesez inguratutako argiztapenaren bila zebilenean. Zalantzarik gabe, aurkikuntzari eskainitako bizitza izan zen. Halakoxea izan zen Alexandrak bere bizitzan beste guztia bigarren maila batean utzi baitzuen. Indiako egonaldi batean bere senarraren heriotzaren berri ematen zion telegrama bat jaso zuen.[7]

Senarrak oso maiz izan zituen gutunak berarekin, haren bidaiek beti urruntzen baitzuten.. Alexandrak telegrama irakurri zuenean, ingurukoei esan zien garai hartan: "Senar zoragarria eta nire lagun onena galdu ditut". Ez dakigu hura galtzeaz ari ote zen, hil zelako, edo berria irakurtzen ari zenean hogeita zortzi urte zeramatzala senarra ikustera hurbildu gabe konturatuta zelako izan ote zen.

"Abentura izango da nire izateko arrazoi bakarra", esan zuen behin, erronka berri batean murgildu aurretik.- Alexandra emakume erronkazalea zen. Behin, kobazulo batean bi urte luze pasatzea erabaki zuen eta denbora guztia meditaziora dedikatuta jardun zuen. Bere irakaslearen laguntzarekin, Alexandrak tibetar eta Tantrismo budista ikasi zuen itsas mailatik 4.000 metrora eta izoztuta hiltzeko zorian egon zen, kotoizko tunika mehea soinean zuela. Berarentzat, zirraragarria izan zen. "Gogorra izango da, baina izugarri interesgarria" esan zien esploratzaileak bere lagunei haitzuloan sartu aurretik.

Bere erresistentzia Alexandrak zuhurki prestatzen zuen zerbait zen, ez zuen nahi praktika bakar batek ere porrot egiterik muga fisikoren baten ondorioz. Hori dela eta, egunero 40 kilometro egiten zituen oinez. Antropologoa muturreko tenperaturak, animalia basatiak, gosea eta gaixotasunak gainditzeko gai izan zen. "Begiratzen eta sentitzen dakienarentzat, bizitza libre honen minutu bakoitza benetako loria da" aitortzen zien hunkituta bere jarraitzaileei, eskale jantzita, aurpegia kedarraz belztuta eta ilea tinta txinatarrez ilunduta.

Lana aldatu

Oharra : Argitaletxeen izenburuak eta izenak gaur egungoak dira. Bibliografia formalagoa nahi izanez gero, joan adierazitako gune ofizialera infra .

  • 1898: Pour la vie - réflexions sur tous les faits de société (Éditions « les nuits rouges »)
  • 1909: Le féminisme rationnel (Éditions « les nuits rouges »)
  • 1911: Le Modernisme bouddhiste et le bouddhisme du Bouddha (Alcan)
  • 1921: Le Bouddhisme du Bouddha (Éditions du Rocher)
  • 1927: Voyage d'une Parisienne à Lhassa (Plon)
  • 1929: Mystiques et magiciens du Tibet (Plon)
  • 1930: Initiations lamaïques (Pygmalion)
  • 1930: Arsenia Trueba
  • 1931: La Vie surhumaine de Guésar de Ling : L'Iliade des Tibétains (Éditions du Rocher) - Yongden lamaren laguntzarekin
  • 1933: Au pays des brigands-gentilshommes (Plon)
  • 1935: Le Lama aux cinq sagesses (Plon)
  • 1938: Magie d'amour et magie noire. Scènes du Tibet Inconnu (Plon)
  • 1939: Le Bouddhisme : ses doctrines et ses méthodes (Éditions du Rocher)
  • 1940: Sous des nuées d'orage (Plon)
  • 1949: Au cœur des Himalayas : le Népal (Pygmalion)
  • 1951: Astavakra Gita - réédité (date non connue) en un volume unique « Astavakra Gita - Avadhuta Gita, poema sanskritoak vedantinos » (Éditions du Rocher)
  • 1951 : Les Enseignements secrets des bouddhistes tibétains, la vue pénétrante (Pygmalion)
  • 1951 : L'Inde hier, aujourd'hui, demain, edizio berria 1969an L'Inde où j'ai vécu (Plon) izenburuarekin
  • 1952: Textes tibétains inédits (Pygmalion)
  • 1953: Le Vieux Tibet face à la Chine nouvelle (Plon)
  • 1954: La Puissance du néant, eleberria Yongden lamarena, A. D.-N. (Plon) izulpena
  • Grammaire de la langue tibétaine parlée
  • 1958: Avadhuta Gita - berrargitaratua « Astavakra Gita - Avadhuta Gita, poema sanskritoak vedantinos » (Éditions du Rocher)
  • 1958: La connaissance transcendante (Pygmalion)
  • 1961: Immortalité et réincarnation (Éditions du Rocher)
  • 1964: Quarante siècles d'expansion chinoise (Plon)
  • 1970: En Chine - l'Amour universel et l'Individualisme intégral (Plon) - Hil ondorengo edizioa
  • 1972: Sortilèges du mystère (Plon) - Hil ondorengo edizioa
  • 1975: Vivre au Tibet: cuisine, traditions et images (ed. Robert Morel, Apt) - Hil ondorengo edizioa
  • 1986 : La Lampe de sagesse (Éditions du Rocher)
  • 1998: Pour la vie, et autres textes libertaires inédits, 1895-1907, presentó Joëlle Désiré-Marchand (Éditions Les Nuits Rouges)
  • 1999: Grand Tibet et vaste Chine (Plon), 1139 p., ISBN 2-259-19169-X (rassemble plusieurs de ses livres: Au pays des brigands gentilshommes, Voyage d'une Parisienne à Lhassa, Sous des nuées d'orage (incorrectamente titulado Sous une nuée d'orage sur la couverture), A l'ouest barbare de la vaste Chine, Le vieux Tibet face à la Chine nouvelle), et comporte une « Notice biographique : Alexandra David-Néel. Écrivain - Orientaliste - Exploratrice », écrite par Marie-Madeleine Peyronnet et Franck Tréguier) -
  • 2000: Correspondance avec son mari, édition intégrale 1904-1941 (Plon), póstumo, reprenant les deux volumes publiés précédemment :
    • 1975: Journal de voyage : Lettres à son mari, 11 août 1904 - 27 décembre 1917. Vol. 1 (Éd. Marie-Madeleine Peyronnet)
    • 1976: Journal de voyage : Lettres à son mari, 14 janvier 1918 - 31 décembre 1940. Vol. 2 (Éd. Marie-Madeleine Peyronnet)
  • 2000: Le féminisme rationnel (articles inédits du journal La Fronde), suivi par Les femmes, ces immigrées de l’intérieur, de Catherine Lafon (Éditions Les Nuits Rouges)
  • 2003: Féministe et libertaire. Écrits de jeunesse (compilation des deux parutions précédentes, 1998 et 2000) (Éditions Les Nuits Rouges)
  • 2020: La India en que viví (La Línea del Horizonte Ediciones)

Alexandra David-Néel-en inguruko ikerketak aldatu

  • Jeanne Denys, Alexandra David-Néel au Tibet (une supercherie dévoilée), La Pensée universelle, 1972, 231 p.
  • Marie-Madeleine Peyronnet, Dix ans avec Alexandra David-Néel, Plon, 1973 (reeditado 1998)
  • (en inglés) B. Norwick, Alexandra David-Neel's Adventures in Tibet, Fact or Fiction?, in The Tibet Journal 1 ( 3 & 4) otoño 1976, pp. 70-74
  • Jacques Brosse, Alexandra David-Neel, Retz, 1978, (reeditó Albin Michel, 1991)
  • Le Tibet d'Alexandra David-Néel, álbum de fotos, Plon, 1979
  • Jean Chalon, Le lumineux destin d'Alexandra David-Néel, Librairie académique Perrin, 1985, ISBN 2-262-00353-X
  • (en inglés) Ruth Middleton, Alexandra David-Néel, Portrait of an Adventurer, Shambhala, Boston, 1989
  • Éric Le Nabour, Alexandra David-Néel, Lattès-Ushuaia, 1992
  • Joëlle Désiré-Marchand, Les itinéraires d'Alexandra David-Néel, Arthaud, 1996 (argitalpen berria 2004)
  • Joëlle Désiré-Marchand, Alexandra David-Néel, Arthaud, 1997
  • (en inglés) Barbara Foster & Michael Foster, The Secret Lives of Alexandra David-Neel: A Biography of the Explorer of Tibet and Its Forbidden Practices, Woodstock, The Overbook Press, 1998
  • Joëlle Désiré-Marchand, Tibet, voyage à Lhassa, sur les traces d'Alexandra-David Néel (fotos de Stefano Ponsotti), Arthaud, 2004
  • Joëlle Désiré-Marchand, Alexandra David-Néel. Vie et voyages. Itinéraires géographiques et spirituels, Artaud, 2009 (2. argitapena)
  • Gilles van Grasdorff, Alexandra David-Néel, Pygmalion, 2011, ISBN 2-7564-0416-0
  • Gwenaëlle Abolivier, Alexandra David-Néel, une exploratrice sur le toit du monde, Éditions Ados d'âne, 2012

Alexandra David-Néel-en inguruko filma aldatu

* Alexandra David-Néel - J'irai au pays des neiges

Erreferentziak aldatu

  1. «Autor budista: "Alexandra David-Néel"» www.librosbudistas.com (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  2. «Alexandra David-Néel: La mujer que tocó el techo del mundo.» crecejoven.com (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  3. (Gaztelaniaz) Alexandra David-Néel | Huellas De Mujeres Geniales. (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  4. a b (Gaztelaniaz) «La aventurera que renovó el pasaporte a los 100 años» La Vanguardia 2020-01-17 (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  5. (Gaztelaniaz) «Alexandra David-Neél» ELMUNDO 2015-08-08 (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  6. (Gaztelaniaz) «Alexandra David-Neel. Tocando el cielo del Tibet» El Confidencial 2013-08-25 (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  7. a b (Gaztelaniaz) «Alexandra David-Néel, la parisina que llegó al techo del mundo» Traveler 2018-09-06 (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).

Kanpo-estekak aldatu

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Alexandra David-Néel