Benito Pérez Galdós

Benito Pérez Galdós
	; (1903) Irudi gehiago
; Gorteetako diputatua
; Gorteetako diputatua
; Gorteetako diputatua
Bizitza
Jaiotza	Las Palmas Kanaria Handikoa, 1843ko maiatzaren 10a
Herrialdea	Espainia
Bizilekua	calle de Hilarión Eslava (en)
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	calle de Hilarión Eslava (en) , 1920ko urtarrilaren 4a (76 urte)
Hobiratze lekua	La Almudenaren hilerria
Familia
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Bikotekidea(k)	ikusi Angelina Zampanelli (en) ; Emilia Pardo Bazán; Lorenza Cobián;
Anai-arrebak	ikusi Ignacio Pérez Galdós;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, antzerkigilea, politikaria, eleberrigilea, kazetaria eta poeta
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi [[]] ; Grand cross of the Civil Order of Alfonso XII (1902) ;
Kidetza	Real Academia Española
Mugimendua	errealismoa
Genero artistikoa	dramaturgia; eleberria; antzerkia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Republican–Socialist Conjunction (en) ; Reformist Party (en)

Benito Pérez Galdós (Las Palmas de Gran Canaria, 1843ko maiatzaren 10a - Madrid, 1920ko urtarrilaren 4a) idazle kanariar emankorra izan zen, XIX. mendeko literatura espainiarraren garrantzitsuenetarikoa.

Benito Pérez Galdós-i Joaquin Sorollak egindako erretratua.

Eleberri historikoa eta kronikak landu zituen bereziki, "Episodios Nacionales" lan handia izanda ezagunena. Bertan, Espainiako historia kontatzen du 1805etik 1880 arte, Espainiako Independentziaren Gerra eta Gerra Karlistak barne.

Aipatzekoa da halaber Fortunata y Jacinta eleberri kostunbrista.

Euskal jatorrikoa zen, amaren aldeko aitona, Domingo Galdos Alkorta, azkoitiarra baitzen. XVIII. mende amaieran Inkisizioko idazkari izendatu zuten Kanarietan eta hara joan zen bizitzera.^[1]^[2]

BibliografiaAldatu

EleberriakAldatu

La Fontana de Oro (1870)
La sombra (1871)
El audaz (1871)
Doña Perfecta (1876)
Gloria (1877)
La familia de León Roch (1878)
Marianela (1878)
La desheredada (1881)
El doctor centeno (1883)
Tormento (1884)
La de Bringas (1884)
El amigo manso (1882)
Lo prohibido (1884-85)
Fortunata y Jacinta (1886-7)
Miau (1888)
La incógnita (1889)
Torquemada en la hoguera (1889)
Realidad (1889)
Ángel Guerra (1890-1)
Tristana (1892)
Nazarín (1895)
Halma (1895)
Misericordia (1897)
El abuelo (1904)

Episodios nacionalesAldatu

1872tik 1912ra idatzitako 46 eleberri historikoren sorta mardula da, bost multzotan banatuta. Hirugarren multzoan Euskal Herriari buruzkoak agertzen dira bereziki:

Lehen multzoaAldatu

Trafalgar
La Corte de Carlos IV
El 19 de marzo y el 2 de mayo
Bailén
Napoleón en Chamartín
Zaragoza
Gerona
Cádiz
Juan Martín el Empecinado
La Batalla de los Arapiles

Bigarren multzoaAldatu

El equipaje del rey José
Memorias de un cortesano de 1815
La segunda casaca
El Grande Oriente
7 de julio
Los Cien Mil Hijos de San Luis
El terror de 1824
Un voluntario realista
Los Apostólicos
Un faccioso más y algunos frailes menos

Hirugarren multzoaAldatu

Zumalacárregui
Mendizábal
De Oñate a La Granja
Luchana
La campaña del Maestrazgo
La estafeta romántica
Vergara
Montes de Oca
Los Ayacuchos
Bodas Reales

Laugarren multzoaAldatu

La tormentas del 48
Narváez
Los duendes de la camarilla
La Revolución de Julio
O'Donnell
Aita Tettauen
Carlos V en La Rápita
La vuelta al mundo en la Numancia
Prim
La de los tristes destinos

Bosgarren multzoaAldatu

España sin rey
España trágica
Amadeo I
La Primera República
De Cartago a Sagunto
Cánovas
Sagasta

AntzerkiaAldatu

Realidad (1892)
La loca de la casa (1893)
Gerona (1893).
La de San Quintín (1894)
Los condenados (1894)
Voluntad (1895)
La fiera (1896)
Doña Perfecta (1896)
Electra (1901)
Alma y vida (1902)
Mariucha (1903)
Amor y ciencia (1905)
Bárbara (1905)
Zaragoza (1908)
Pedro Minio (1908)
Casandra (1910)
Celia en los infiernos (1913).
Alceste (1914).
Sor Simona (1915)
El tacaño Salomón (1916).
Santa Juana de Castilla (1918).
Antón Caballero (1921).

Ikus, gaineraAldatu

ErreferentziakAldatu

↑ http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/perez-galdos-benito/ar-124063/
↑ ARANBARRI ETXANIZ, Simon: ''Azkoiti. Musikalariak, idazleak, pentsalariak (Musikari, literaturari, politikari, filosofiari eta teologiari buruz azterketa saioa)''. Oiartzun: 1990. 397. orrian.

Kanpo estekakAldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Benito Pérez Galdós

BPG-en Museoaren webgunea

Datuak: Q189869
Multimedia: Benito Pérez Galdós

[1] ttp://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/perez-galdos-benito/ar-124063/

[2] ARANBARRI ETXANIZ, Simon: ''Azkoiti. Musikalariak, idazleak, pentsalariak (Musikari, literaturari, politikari, filosofiari eta teologiari buruz azterketa saioa)''. Oiartzun: 1990. 397. orrian.

[1]

[2]