Egunkari

Artikulu hau egunero kaleratzen den argitalpenari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Egunkari (argipena)».

Egunkaria edo kazeta, halaber egunerokoa, egunero kaleratzen den argitalpena da, bereziki albisteak ematen dituena.

Nazioarteko egunkariak salgai Kairon

Informazioaren egitura albisteetan

Eguneroko berriak dakartzan aldizkakoa da. XIX. mendearen hasieran sortu ziren lehenengo egunkariak, orduan bete zirelako lehendabiziko aldiz egunkari bat sortzeko baldintzak. Batetik berri iturburuen iraunkortasuna, lehenengo agentziak sortu eta berriak igortzeko sistemak jarri zirenean: garraiobideak eta hasierako telegrafia sistemak. Orobat papergintza eta inprimaketarako sistemak ere hobetu egin ziren. Gaur egun, egunkariak hainbat sailetan banatuta egoten dira: kudeatzea, erredakzioa eta inprimaketa. Erredakzioa da kazetaritzari gehien dagokiona; bi sailetan banatzen da: erredakzioa bera, aldi berean alorka banatua, eta maketazioa, egunkariaren orrien banakera eta bertan berriak zein lekutan eta nola jarri erabakitzen duena.

Munduko lehen kazeta, Relation aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historien, 1605ean argitaratu zuen lehen aldiz Johann Carolusek Estrasburgon.

Gaur egun, euskarazko bakarra Euskal Herri osoko mailan "Berria" da, "Euskaldunon Egunkaria" eta "Egunero"ren ondorengoa dena 2003tik, Egunkaria itxi baitzuten. Eskualde mailan, "Hitza" egunkariak ditugu. Hala ere"Hernaniko Kronika" da astean zazpi egunez argitaratzen den paperezko egunkari bakarra.

Historiari begiratzen badiogu, Espainiar estatuan gerra zibil modura ezagutzen den garaian "Eguna" izeneko egunkaria sortu zuten EAJko edo haren oso inguruko idazle eta gudari batzuek, hala nola Augustin Zubikaraik, Lauaxetak, eta abarrek.

Izenak

Sarreran emandako izenez gain, hauek dira Euskaltzaindiaren Hiztegian ematen diren beste aldaera batzuk: paper (batez ere Beh.) eta periodiko (Heg.), batzuetan izparringi.

Euskal Herriko egunkariak

Sakontzeko, irakurri: «Euskal Herriko prentsa»

Euskal Herri osokoak

• Berria: euskaraz

Lurraldeetakoak

• Diario de Navarra (Nafarroa Garaia), Diario Vasco (Gipuzkoa), El Correo Español (Araba eta Bizkaia): gaztelaniaz (artikulu gutxi batzuk euskaraz)
• Diario de Noticias (Nafarroa Garaia), Noticias de Alava (Araba), Noticias de Gipuzkoa (Gipuzkoa) eta Deia (Bizkaia): gaztelaniaz (artikulu gutxi batzuk euskaraz)
• Le Journal du Pays Basque (Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa): frantsesez
• Le miroir de la Soule (Xiberoa): frantsesez
• Gara (Hego Euskal Herria): gaztelaniaz (artikulu batzuk euskaraz)

Eskualdekoak

• Hitzak.

Estatuetako egunkariak

Orokorrak

• ABC, El Mundo, El Pais eta La Razon (Madril).
• Aujourd'hui en France, France Soir, La Croix, La Tribune, Les Echos, Le Figaro, Le Monde, Le Monde diplomatique, L'Humanite eta Liberation (Paris).
• El Punt Avui eta Ara katalan hutsez; La Vanguardia eta El Periódico, gaztelaniaz eta katalanez (Bartzelona).
• Sud Ouest (Bordele).
• La Voz de Galicia (A Coruña).

Kirol egunkariak

• As eta Marca (Madril).
• El Mundo Deportivo eta Sport (Bartzelona).
• L'Equipe (Paris).

Doako egunkariak

20 minutos • 20 minutes • ADN • Direct Soir • El Nervion • Metro • Que!

Europako beste egunkari batzuk

• Die Welt (Berlin).
• Frankfurter Allgemeine Zeitung (Frankfurt).
• Cumhuriyet (Istanbul).
• Diario de Noticias (Lisboa)
• The Guardian, The Times eta The Daily Telegraph (London).
• Corriere della Sera (Milano).
• La Repubblica (Roma).
• La Stampa (Torino).
• L'Osservatore Romano (Vatikano Hiria).

Ameriketako egunkariak

• Los Angeles Times (Los Angeles).
• El Tiempo eta El Espectador (Bogota).
• Clarín eta La Nacion (Buenos Aires).
• Granma (La Habana).
• The New York Times (New York).
• El Mercurio (Valparaiso eta Santiago).
• USA Today eta The Washington Post (Washington DC).

Ikus, gainera

• Euskal Herriko prentsa
• Kazetaritza
• Euskal Herriko hedabideak
• Ikerketa kazetaritza
• Albiste

Kanpo estekak

• Datuak: Q11032
• Multimedia: Newspapers