Santiago[1] (gaztelaniaz Santiago edo Santiago de Chile) Txileko hiriburua eta hiri nagusia da, herrialdeko erdialdean kokatua. Bere metropoli eremua Santiago Handia (gaztelaniaz Gran Santiago) izenaz ezaguna da.

Santiago
Santiago de Chile
Santiago de Chile
hiriburua
Santiago neguan. Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea Txile
AdministrazioaHiriburu federala
1541eko otsailaren 12
Pedro de Valdivia
Sorrera
Izen ofizialaSantiago de Chile
Jatorrizko izenaSantiago de Chile
Posta kodea3580000
Geografia
Koordenatuak33°26′15″S 70°39′00″W / 33.4375°S 70.65°W / -33.4375; -70.65
Map
Azalera614 km²
Altuera567
MugakideakCordón de Chacabuco (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria6.257.516 (2017)
1.128.926 (2014)
Dentsitatea7.468,18 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1541
Telefono aurrizkia56 2
Ordu eremuaUTC−04:00
Hiri senidetuakPekin, São Paulo, Madril, Ankara, Kiev, Riga, Minneapolis, Santiago de Querétaro, Tunis, La Paz, Manila, San José, Buenos Aires, Hefei, Guayaquil, Atenas, Llangréu, Plasencia, Miami, Mexiko Hiria, Santo Domingo, Santiago de Veraguas (en) Itzuli eta Brasilia
http://www.gobiernosantiago.cl/ www.gobiernosantiago.cl

2002an 5.428.590 biztanle zeukan hiri ingurune osoak, 37 komuna edo distrituk osatuta. Komuna hauek aldi berean beste hainbat auzotan banatzen dira.

Historia aldatu

1541eko otsailaren 12an sortu zuen Pedro de Valdivia espainiarrak «Santiago de Nueva Extremadura» izenarekin, eta hurrengo hilabeteetan bertako amerindiarrak hiri berria suntsitzen saiatu ziren.

1810ean, Txileko independentziaren prozesuan, Errepublikaren hiriburu izendatu zuten, eta hurrengo urteetan bataila nabarmenak gertatu ziren hirian, Chacabucokoa eta Maipúkoa.

1920ko hamarkadan lehenengo eztanda demografikoa gertatu zen, eta hurrengo hamarkadetan ere etengabean gora joan zen biztanleriaren kopurua, bereziki 1960ko urteetan.

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Santiago, 1971–2000)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 36 37 34 31 31 27 27 29 31 33 36 37 37
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 29.7 29.1 26.9 23.3 18.7 15.2 14.9 16.7 19.0 22.3 25.4 28.4 22.5
Batez besteko tenperatura (ºC) 20.9 19.9 17.6 14.2 11.1 8.5 8.1 9.5 11.5 14.5 17.3 19.9 14.4
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 13.0 12.4 10.7 8.0 6.3 4.3 3.9 4.8 6.1 8.2 10.1 12.0 8.3
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) 6 6 3 1 -3 -5 -7 -6 -2 -1 2 2 -7
Pilatutako prezipitazioa (mm) 0.4 0.8 3.2 10.4 42.2 70.4 86.6 51.8 22.0 13.4 9.2 2.1 312.5
Euri egunak (≥ 1 mm) 1 1 2 2 6 7 8 6 4 2 2 1 42
Eguzki orduak 322.4 279.7 263.5 186.0 117.8 90.0 108.5 139.5 159.0 207.7 267.0 322.4 2463.5
Hezetasuna (%) 54 59 63 68 75 79 76 75 72 67 58 53 66.6
Iturria (1): World Meteorological Organization[2]
Iturria (2): BBC Weather[3] for record highs, lows, precipitation and humidity

Banaketa administratiboa aldatu

 
Santiagoko distrituak edo "komunak".
Santiago probintziako komunak
Cerrillos La Reina Pudahuel
Cerro Navia Las Condes Quilicura
Conchalí Lo Barnechea Quinta Normal
El Bosque Lo Espejo Recoleta
Estación Central Lo Prado Renca
Huechuraba Macul San Miguel
Independencia Maipú San Joaquín
La Cisterna Ñuñoa San Ramón
La Florida Pedro Aguirre Cerda Santiago
La Pintana Peñalolén Vitacura
La Granja Providencia
Beste probintzia batzuetakoak
Padre Hurtado San Bernardo Puente Alto
Pirque San José de Maipo
 
Santiagoko erdigunearen ikuspegia Santa Lucía muinotik

Garraiobideak aldatu

Sakontzeko, irakurri: «Santiagoko metroa»

Santiagoko metroa abian ipini zuten 1975ean eta gaur egun Hego Amerikako erabilienen artean dago, urtero 600 milioi bidaiarik baino gehiago erabiltzen dute.

Santiagotar ezagunak aldatu

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Santiago ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

Santiago Iberoamerikako Hiriburu Hirien Batasunaren (gaztelaniaz: Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas – UCCI) (portugesez: União de Cidades Capitais Ibero-americanas) partaide da, 1982ko urriaren 12tik, jarraian agertzen diren hiriekin senidetarsun erlazioak hasiz: [5]

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindiaren 38. araua
  2. Weather Information for Santiago. (Noiz kontsultatua: Feb 2010).
  3. BBC Weather – Santiago. (Noiz kontsultatua: 23 July 2011).
  4. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-25).
  5. (Gaztelaniaz) Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas. (Noiz kontsultatua: 2018-07-15).
  6. (Gaztelaniaz) Portal web del Ayuntamiento de Madrid. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu


  Artikulu hau Txileko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.