Wikipedia

Udako Euskal Unibertsitatea

unibertsitatea
(«UEU» orritik birbideratua)
Udako Euskal Unibertsitatea
Markeskoa Eibar.jpg
Markeskoa jauregia, UEUren egoitza akademikoa
AkronimoaUEU
Ezarpena 1973
Mota
ZuzendariaKepa Sarasola
Irakasleak1.200
AZP14
Ikasleak500
Graduondoa3
CampusaEgoitza akademikoa:

Otaola hiribidea, 1
 Eibar (Gipuzkoa)
Egoitza soziala:
Erribera kalea, 14 - 1. C
 Bilbo (Bizkaia)
Ipar Euskal Herriko ordezkaritza:
Arsenal plaza, 1
 Baiona (Lapurdi)
Nafarroako ordezkaritza:

Martzelo Zelaieta, 75. IWER eraikina. B2 lonja, 38. bulegoa
 Iruñea (Nafarroa)
Kokapena
 EH
Webgunea www.ueu.org

Udako Euskal Unibertsitatea edo UEU 1973ko udan Donibane Lohizunen antolatutako Udako Ikastaroetan sortu zen. Gaur egun lukuru-asmorik gabeko kultur elkartea da eta Onura Publikoko aitormena du 1990etik.[1] Euskal Herriko unibertsitate-eremuan ari da, besteak beste hainbat irakasle bilduz. Orobat euskaraz eta unibertsitate mailakoak diren ikastaroak, liburu-argitalpenak, kongresuak, profesionalen bilkurak, graduondoko-ikasketak sustatzen ditu. Udaz gain, beste urte sasoietan ere antolatzen ditu ikastaroak, baita jardunaldiak ere (esaterako, Informatikari euskaldunen bilkurak). Euskal komunitate zientifikoa ezagutarazteko eta trinkotzeko zenbait datu-base ere eskaintzen ditu.

UEUren helburu nagusia euskararen eta unibertsitatearen munduak elkarrengana hurbiltzea da, eta ildo honetatik Euskal Unibertsitatea sortzeko eragilea izatea. Horretarako, hiru ardatz nagusi ditu:

  • Euskal Unibertsitatea sortzen laguntzeko baldintza sozial eta politikoak ahalbidetzea.
  • Euskal komunitate zientifiko-intelektuala metatzea.
  • Unibertsitate-gaien euskalduntze, ekoizpen eta zabalkundean sakondu eta gizartearen eskuetan jartzea.

Kataluniako Universitat Catalana d'Estiuren lana aurrekari sendoa izan zen Udako Euskal Unibertsitatearentzat. Izatez, Katalanen aurrerapausoen berri izan eta hiru urtera sortu baitzen UEU 1973an.[2][3][4]

Gaur egun UEUk 1.200 bazkide inguru ditu. Idazkari nagusia Ane Sarasua da; bera da kudeaketa, finantzak eta giza baliabideen gidaritza daramatzana. Lehenago Mari Karmen Menika izan zen idazkari nagusia (1986-2000), orain Ikastetxe Nagusiko arduraduna dena.

UEUko zuzendariak honako hauek izan dira: Manex Goihenetxe (1973-1976),[5] Martin Orbe (1976-1983), Baleren Bakaikoa (1983-1987), Inaki Irazabalbeitia (1987-1991), Kepa Altonaga (1991-1996), Mikel Aizpuru (1996-2000), Xabier Isasi (2000-2004), Aitzpea Leizaola (2004-2005), Lore Erriondo (2005-2010), Karmele Artetxe (2010-2014), Iñaki Alegria (2014-2018), eta 2018ko otsailetik Kepa Sarasola informatikaria da zuzendaria.

IkastaroakAldatu

1973z gero 1.900 baino gehiago dira unibertsitateko gaiak irakasteko antolatu dituen ikastaroak.[6] 2003an hasi zen on-line ikastaroen eskaintza, eta 2013an euskarazko lehen MOOC ikastaroa (Android programazioaren hastapenak). Sailetan egin izan da beti ikastaroen antolaketa, sailak hauek izan direla:

ArgitalpenakAldatu

 
UEUren logoa

UEUk 1975tik 2019ra bitarte unibertsitate mailako 432 liburu (saiakerak eta testu-liburuak) argitaratu ditu.[7] 2018an hiru aldizkari ere plazaratzen zituen: Uztaro (giza-zientziak, 1990ean sortua), Aldiri, Arkitektura eta abar (arkitektura, 2009an sortua), Osagaiz (osasun-zientziak) eta Kondaira (historia). UEUn sortutako liburu gehienak Buruxkak liburutegi digitalean kontsulta daitezke.[8]

Udako ikastaroetan Udaro izeneko barne-buletina argitaratzen du UEUk. Bertan, ikastaroen inguruko informazioa, elkarrizketak eta argazkiak izan ohi dira.

Datu-baseak eta Internet-zerbitzuakAldatu

 
Inguma datu-basea

Inguma datu-basea euskarazko produkzioa unibertsitateanAldatu

Inguma datu-basea euskara batuaren garaian unibertsitate mailan euskaraz zer egin den eta nork egin duen azaltzen du. 2018an guztira 194 erakunderen lana katalogatuta zegoen. 40.680 erreferentziatik gora eta 10.550 egileen lana eskaintzen ditu. Euskal Komunitate Zientifikoaren argitalpenak, hitzaldiak, ikastaroak, tesiak eta irakasgaiak biltzen ditu.

2000. urtean sortu zuen UEUk datu-base hau.[9][10] Azken 40 urteotan unibertsitate mailako zientzia eta jakintza-alor bakoitzean euskaraz ahoz eta idatziz ekoitzi denari buruzko datuak eskaintzen ditu.

Artizarra sare sozialaAldatu

 
Artizarra ikertzaile eta profesionalen sare soziala.

Artizarra euskaldunen sare sozial tekniko-zientifiko-profesionala da. 500dik gora profesional euskaldunen arteko harremanak errazten ditu. Profesional bakoitzak Inguma datu-basean duen ekoizpenaz gain uneko bere jarduera profesionalaren datuak ere erakusten ditu. Mundu mailako LinkedIn sarearen antzerakoa da, baina euskaraz eta euskararen alorrean lokalizatuta. Hor agertzen diren komunitate zientifiko-profesionalei elkarren berri eman nahi die.

Tesiker, euskarazko doktorego-tesiakAldatu

Tesiker datu-baseak euskaraz argitaratu diren 550 doktorego-tesien datuak eskaintzen ditu, baita tesi-txostenak ere. UEUk jasotako datuak Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren webgunetik. 550 doktorego-tesi digitalizatu eskaintzen ziren 2019an eta urtez urte eguneratzen da.[11]

Buruxkak liburutegi digitalaAldatu

Buruxkak liburutegi digitalean UEUk argitaratutako liburu guztiak eskaintzen ditu formatu digitalean (2018an 380), azken urteetan plazaratutakoak ezik.

Unibertsitatea.net unibertsitarioen atariaAldatu

 
Unibertsitatea.net ataria

Unibertsitatea.net atariak albisteak argitaratzen ditu komunitate unibertsitario euskaldunarentzat (besteak beste elkarrizketak ikerlariekin, 140 gora),[12] eta zenbait blog biltzen ditu hainbat zerbitzu emateko asmoarekin (ekonomia, Hizkuntzaren prozesamendua, artea, ingurumena...).[13]

Atari honen barruan dago Apunteen otarrea unibertsitate alorreko lan, txosten, apunte eta bestelako dokumentuak partekatzeko gunea da.[14] Otarreko dokumentuak besterik ezean Creative Commons, Aitortu-Partekatu lizentziaren arabera eskaintzen dira. 2018 urtean guztira 941 dokumentu zeuden gaika honela banatuta: Artea eta musika (4), Giza zientziak (112), Gizarte zientziak (333), Ingeniaritza eta teknologia (393), Osasun zientziak (19), Zientzia aplikatuak (2) eta Zientziak (78)

Iparrorratza unibertsitatean sartzeko orientazioaAldatu

Iparrorratza zerbitzua unibertsitatera ikastera ailegatzen diren ikasleentzako aholkularitza-zerbitzua da, zer ikasiko duten erabakitzen laguntzeko.

Softkat euskarazko softwareaAldatu

Softkat euskarazko softwaregintzaren datu-basea indarrean egon zen 2000tik 2013ra bitarte.

Kongresuak eta profesionalen bilkurakAldatu

1996tik antolatu dituen profesionalen bilkurak 30 baino gehiago dira. Besteak beste hauek:[15]

Ikerlari gazteen komunitateaAldatu

Unibertsitatean eta euskaraz aritzen diren ikerlari gazteek elkarren artean ezagutzeko eta beren arteko komunikazioa eta lankidetza errazteko zenbait ekinbide plazaratu ditu UEUk 2012z geroztik:

Ikergazte kongresuaAldatu

 
Ikergazte kongresua

Ikergazte kongresua bi urterik behin antolatu da 2015etik ikerlari gazteen topalekua izateko.[25] 200 baino gehiago izaten dira partaideak eta 140 artikulu inguru aurkeztu izan dira aldi bakoitzean.[26]

Txiotesia lehiaketaAldatu

Helburu bera dauka 2012z geroztik bi urterik behin antolatzen den #txiotesia lehiaketa. Parte hartzaileek Twitterreko 6 txiotan azaldu behar dute beren tesi-lana.[27]

Elkarrizketak unibertsitarioen atarianAldatu

Unibertsitatea.net atariak 120 elkarrizketa argitaratu ditu ikerlariekin.[12]

Juan San Martin bekaAldatu

Juan San Martin beka 2001 urtean jarri zen abian Eibarko Udalaren eta Udako Euskal Unibertsitatearen arteko lankidetzan. Bekaren helburua euskarazko ikerketa sustatzea da. Lantzen diren ikerketa-esparruak Juan San Martinek bere bizitzan zehar landu zituenak dira: Antropologia, linguistika, filologia, toponimia, filosofia, literatura, botanika, artea, historia, kazetaritza, etnologia, mendizaletasuna eta zuzenbidea.[28]

Koldo Mitxelena bekaAldatu

Koldo Mitxelena beka Errenteriako Udalaren eta Udako Euskal Unibertsitatearen arteko lankidetzan antolatzen da. Bekaren helburua euskarazko ikerketa sustatzea da. Ikerketa esparruak Koldo Mitxelena Elissaltek bere bizitzan zehar landutako honako hauek dira:euskal kulturaren historia, artea, soziologia, antropologia, ekonomia, hizkuntzalaritza, literatura, etnologia, zuzenbidea eta, oro har, giza zientziei buruzko ikerlanak.[29]

Berezko tituluak eta graduondoakAldatu

 
UEUk UPV-EHUrekin 2001etik 2018ra bitarte antolatu dituen graduondoko 13 berezko tituluak.

2001ean hasita 18tik gora titulu antolatu ditu UPV/EHUrekin batera, Horietan gutxienez 280 pertsona titulatu dira. Hauek izan dira titulazioak eta zein urtetan hasi ziren:

  • 2001-2002: Hizkuntza eta teknologia (espezialista)
  • 2002-2003: Hizkuntza eta teknologia (master)
  • 2002-2003: Herri Erakundeen kudeaketa
  • 2002-2003: HIZNET
  • 2004-2005: Estatistika eta Konputazio
  • 2006-2007: Software librea: sistema, sarea, segurtasuna eta web-aplikazioak
  • 2007-2008: Nafarroa. Historia eta ondarea zientziaren bidez 
  • 2007-2008: Euskarazko komunikazioa (Mofiziala, UEU laguntzailea)
  • 2007-2008: Hizkuntzaren Azterketa eta prozesamendua (Mofiziala, UEU laguntzailea)
  • 2012-2013: Euskal Herriko pentsamendu kritikoa XX-XXI. mendean
  • 2012-2013: Neuroerreabilitazioa
  • 2012-2013: Hondakinen kudeaketa eta tratamendua
  • 2012-2013: Itzulpengintza eta teknologia
  • 2013-2014: Euskal Herriko Lurraldea eta Paisaia. Planifikazioa, kudeaketa eta antolamendua
  • 2015-2016: Mendizaletasuna: mendi jardueren ikasketak
  • 2016-2017: Lurraldea eta Hizkuntza. Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa
  • 2016-2017: IKTak eta konpetentzia digitalak hezkuntzan, etengabeko formakuntzan, eta hizkuntzen irakaskuntzan.
    • 2019-2020:Ikerkuntza Digitala eta IKTak (UPV/EHUren Aditu Titulua)
    • 2019-2020:IKTak eta Konpetentzia Digitalak Eskolan, Unibertsitatean eta Enpresan (UPV/EHUren Aditu Titulua)
    • 2019-2020: Hezkuntzarako Baliabide Digitalak: Aukerak eta Arriskuak Jendartean (UPV/EHUren Aditu titulua)
  • 2019-2020: Euskal Kultur Sorkuntza eta kritika feminista (UPV/EHUren Aditu Titulua)
  • 2019-2020: Hizkuntzen kudeaketa osasun arretan: euskara komunikazio klinikoan (UPV/EHUren Aditu Titulua)

Lankidetza Hezkuntza-KomunitatearekinAldatu

2001 urteaz geroztik Euskal Herriko ikastetxeen normalkuntza plangintza programen aholkularitza ematen ari da UEU Ulibarri proiektuan, Lore Erriondoren zuzendaritzapean.

Bigarren Hezkuntzako irakaslegorako Prest Gara programan, edo Haur eskolak Partzuergoarekin.

Haurreskola programan ere parte hartzen du. 1000 irakasleren formazioa bideratu du 2017tik.

SariakAldatu

Beste hizkuntza gutxituekin lan egiten duten antzeko erakundeakAldatu

Honako erakunde hauek UEUren antzekoak dira, unibertsitate mailan hizkuntza minoritario baten erabilera estentsiboa sustatzeko lan egiten baitute:

KatalanaAldatu

  • Udako Katalan Unibertsitatea, katalanez eta modu ofizialean Universitat Catalana d 'Estiu (UCE). Kataluniako Prades hirian egiten den udako unibertsitate bat da. 1968ko udan sortu zen, 1968ko maiatzeko gertakarien ondoren.

IrlanderaAldatu

GalesaAldatu

  • Coleg Cymraeg Cenedlaethol (Welsh National College, Galesko Ikastetxe Nazionala). Galesez zein ingelesez Coleg bezala ezagutzen da. 2011n sortu zuen Galesko Gobernuak Galesko unibertsitateekin lan egiteko, ikasleentzako galesezko ikastaroak eta baliabideak garatzeko asmoz; erdi mailako ikastaroak, bekak eta galesezko ikerketak ere eskaintzen eta sustatzen ditu Galesko unibertsitateetan. Galesko unibertsitateetako sukurtsalen bidez lan egiten du, gales maila ertaineko ikasleei ikasteko aukera gehiago eskaintzeko, unibertsitateekin elkarlanean. Bere helburua galesez ikastea aukeratzen duten ikasleen kopurua handitzea da.[32]
  • Y Gymdeithas Feddygol (Galesezko medikuntzako elkartea). Galesez osasun-laguntza jasotzeko eskubidea babesten du eta edozein erakunderekin lankidetzan aritzen da laguntza hori emateko. Maila ertaineko osasun ikasketak sustatzen ditu galesez eta lana galesez aurkezteko aukera ematen du.[33]
« UEUk beti egin ditu ametsak eta batzuentzat ametsak erran nahi du utopia. Gure ametsak konkretuki bideratzen saiatu gara beti. »

—Manex Goienetxe[34]


ErreferentziakAldatu

  1. ↑ (Euskaraz)(Gaztelaniaz) EHAEO (1990-11-6)
  2. ↑ Aizpuru Murua, Mikel Xabier (2003) Udako Euskal Unibertsitatea : euskal kulturgintzan : Hasierako urteak, 1973-1984 Udako Euskal Unibertsitatea 33-34 or. ISBN 8484380416 PMC 433518649 . Noiz kontsultatua: 2019-08-19.
  3. ↑ «UEU: 25 urte bidean - Zientzia.eus» zientzia.eus . Noiz kontsultatua: 2019-08-19.
  4. ↑ (Euskaraz) Berria «Udalen garrantzia azpimarratu dute independentziara bidean» Berria . Noiz kontsultatua: 2019-08-19.
  5. ↑ «Manex Goienetxe irakasleak: «Gure ametsak konkretuki bideratzen saiatu gara» - Wikiteka» eu.wikisource.org . Noiz kontsultatua: 2019-12-07.
  6. ↑ (Euskaraz) «UEUk emandako ikastaroak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea» www.inguma.eus . Noiz kontsultatua: 2018-11-25.
  7. ↑ (Euskaraz) UEUk argitaratutako liburuak «Bilaketa aurreratuaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea» www.inguma.eus . Noiz kontsultatua: 2018-11-22.
  8. ↑ (Euskaraz) «Buruxkak Liburutegi digitala» www.buruxkak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-11-22.
  9. ↑ (Euskaraz) «UEUk Inguma izeneko euskal komunitate zientifiko-intelektualaren datu basea (...)» Argia 2000-11-28 . Noiz kontsultatua: 2019-11-04.
  10. ↑ (Euskaraz) Agirre, Gorane (2000-11-28) «Unibertsitateko euskal ekoizpen osoa jasotzeko datu basea sortu du UEUk. UEUK landu duproiektua, Bizkaiko Diputazioaren laguntzarekin.» Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003. (Berria.eus) . Noiz kontsultatua: 2019-11-04.
  11. ↑ (Euskaraz) Tesiker, datu-basea «Euskaraz idatzitako doktorego-tesiak» www.euskara.euskadi.eus . Noiz kontsultatua: 2018-12-07.
  12. ↑ a b «Albisteak — Unibertsitatea.Net» www.unibertsitatea.net . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  13. ↑ (Euskaraz) Blog komunitatea – Unibertsitatea.net atariaren blog komunitatea. Jakintza partekatuz. . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  14. ↑ «Apunteen Otarrea — Unibertsitatea.Net» www.unibertsitatea.net . Noiz kontsultatua: 2018-12-07.
  15. ↑ «jardunaldiak :: ikasi :: Udako Euskal Unibertsitatea» www.ueu.eus . Noiz kontsultatua: 2019-12-30.
  16. ↑ (Euskaraz) «Historialari Euskaldunen V. Topaketak. Historia euskaraz: unibertsitarioen ibilbidea» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  17. ↑ (Euskaraz) «Matematikari Euskaldunen II. Topaketak» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  18. ↑ (Euskaraz) «Osasun-zientzietako Ikertzaileen III. Topaketak» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  19. ↑ «Hizkuntzalari Euskaldunen III. Topaketa: Zer berri?» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  20. ↑ (Euskaraz) «Arkitekturan, euskaraz? II. Topaketa.» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  21. ↑ (Euskaraz) «Psikologo Euskaldunen III. Topaketako aurkezpenak eta laburpenak Otarrean eskuragarri — Unibertsitatea.Net» www.unibertsitatea.net . Noiz kontsultatua: 2019-12-03.
  22. ↑ (Euskaraz) «Psikologo Euskaldunen II. Topaketak.» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  23. ↑ «Pedagogia I. Topaketak: nola lortu dezakegu Euskal Herrian eskola inklusiboa?» www.ueu.eus (Udako Euskal Unibertsitatea) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  24. ↑ (Euskaraz) «Ekonomialari Euskaldunen I. Biltzarra egin dute 'historiatik etorkizunera'» Euskal Irrati Telebista 2019-11-14 . Noiz kontsultatua: 2019-11-19.
  25. ↑ (Euskaraz) «HARRERA-MEZUA» IkerGazte 2019 . Noiz kontsultatua: 2018-11-22.
  26. ↑ (Euskaraz) Berastegi, Iñaki (2017-05-12) «Euskarazko zientzia gaztea» Berria (Berria) . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  27. ↑ Irureta Azkune, Onintza (2013-12-01) «86 tesilariren txioak ikerkuntza euskaraz aldarrikatzeko» Argia . Noiz kontsultatua: 2018-12-09.
  28. ↑ (Euskaraz) «"Halloween - Animen Gauaren bilakaera Euskal Herrian" aztergai Ozaitak eta Altunak, Juan San Martin Bekan» sustatu.eus . Noiz kontsultatua: 2019-03-31.
  29. ↑ (Euskaraz) (PDF) Koldo MItxelena ikerketa beka 2018, . Noiz kontsultatua: 2019-04-01.
  30. ↑ «Eolas Fúinn - NUI Galway» www.nuigalway.ie . Noiz kontsultatua: 2019-11-19.
  31. ↑ «Eolas Fúinn - NUI Galway» www.nuigalway.ie . Noiz kontsultatua: 2019-11-19.
  32. ↑ (Galeseraz) «Y Coleg Cymraeg Cenedlaethol» www.colegcymraeg.ac.uk . Noiz kontsultatua: 2019-11-19.
  33. ↑ (Galeseraz) «Cartref» Y Gymdeithas Feddygol . Noiz kontsultatua: 2019-11-19.
  34. ↑ «Manex Goienetxe irakasleak: «Gure ametsak konkretuki bideratzen saiatu gara» - Wikiteka» eu.wikisource.org . Noiz kontsultatua: 2019-12-07.

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Udako_Euskal_Unibertsitatea&oldid=7728205"(e)tik eskuratuta