Logroño

Logroño[1] Errioxa probintziako eta autonomia erkidegoko hiriburua da. Errioxa osoko biztanleriaren erdia bizi da hirian, erkidegoko osasun, kultur eta ekonomia zerbitzuak batuz. 2019ko erroldaren arabera 151.136 biztanle ditu[2].

Logroño
Logroño
Espainiako udalerria
Collage Logroño.png
Bandera de Logroño.svg CoA of Logroño.svg
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Errioxa
Izen ofiziala Logroño
Jatorrizko izena Logroño
Posta kodea 26001–26009
INEk ezarritako kodea 26089
Herriburua Logroño (city) (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak 42° 28′ 12″ N, 2° 26′ 44″ W / 42.47°N,2.4456°W / 42.47; -2.4456Koordenatuak: 42° 28′ 12″ N, 2° 26′ 44″ W / 42.47°N,2.4456°W / 42.47; -2.4456
Azalera 79.57 km²
Altuera 384 m
Mugakideak Agoncillo, Murillo de Río Leza, Villamediana de Iregua, Lardero, Navarrete, Fuenmayor, Guardia, Lantziego, Oion eta Viana
Demografia
Biztanleria 152.485 (2020)
Green Arrow Up.svg1.349 (2019)
alt_left 79.418 (%52.1)71.718 (%47) alt_right
Dentsitatea 1.916,36 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua UTC+01:00
Hiri senidetuak Darmstadt, Akize, Brescia, Wilhelmshaven eta Libourne
logro-o.org

Ebro ibaiak zeharkatzen du Logroño hiriaren iparraldetik. Errepride luzeen bidegurutzea izan da Erdi Arotik, Donejakue bidea ere bertatik igarotzen da, bai eta hainbat erresumaren muga eremua ere. XX. mendearen bigarren erdialdean inguruko herrietatik jende ugari etorri da eta populazio hazkuntza nabarmena izan du.

EtimologiaAldatu

Ez da Logroño izenaren jatorrizko esanahia ezagutzen. 965. urteko agiri batean Lucronio izena agertzen da. Agiri horretan Gartzia II.a Santxitz errege nafarrak Donemiliaga Kukulari ematen dio herria. 1095eko foruan Logronio aipatzen da baina une batean illo Gronio ere bai. Hortik pentsa daiteke "lo/illo" artikulua izan daitekeela eta toponimo zaharra Gronio edo Gronno izan zitekeela[3].

SinboloakAldatu

Hiriaren armarrian Ebro ibaia gurutzatzen duen zubi arkudun gotortu bat ageri da. Zubiak lau begi eta hiru dorre garai ditu. Armarriaren ertzean "Muy noble y muy leal ciudad de Logroño" esaldia eta urrezko hiru Lis lore agertzen dira. Armarriaren gainean koroa ireki bat dauka.

Logroñoko bandera zuria da eta "X" gorri bat dauka, San Andresen gurutzea, 1237an Fernando III.a Gaztelakoak eman zion Baezako batailan logroñotarrek emandako laguntzaren ordainetan. 1728n gorria izan zedila erabaki zen arren bandera askotan granate kolorekoa da.

GeografiaAldatu

KokapenaAldatu

Logroño hiria Errioxa Erdialdeko iparraldean kokaturik dago, Arabako Errioxa eskualdearekin mugan. Udalerri mugakideak honakoak dira: Guardia eta Lantziego ipar-mendebaldean, Fuenmayor mendebaldean, Navarrete hego-mendebaldean, Lardero eta Villamediana de Iregua hegoaldean, Murillo de Río Leza hego-ekialdean, Agoncillo ekialdean, Viana ipar-ekialdean, eta Oion iparraldean.

ErliebeaAldatu

Logroñoren azalera eremu handiena Ebro ibaiaren eskuinaldeko ertzean kokaturik dago, hegoaldean. Espolón pasealekua erreferentzia hartuta itsasoaren mailatik 386 metrotako altueran kokaturik dago. Hiria lautada batean ezartzen bada ere muino txiki batzuk baditu inguruan, hala nola Cantabria (492 m), Corvo (489 m), Pila (564 m) eta Candorras (584 m). Azken hau da hiriko punturik garaiena.

HidrografiaAldatu

Ebro ibaiak hiria iparraldetik inguratzen du eta Iregua ibaiak ekialdetik. Iregua ibaiak Ebron isurtzen ditu urak. Erreka txikiagoak ere badira, gehienak hiriaren azpialdetik igarotzen direnak; Somero, Bajero, Correlo... Hego-mendebaldean La Grajera urtegia dago, 32 hektarea dituen ur azala da eta inguruan babes eremu bat ezarri da[4]. Logroñotarren aisialdirako gune nagusia da gaur

KlimaAldatu

Klima mediterraneo kontinentala du Logroñok. Köppen klima sailkapena aintzat hartuta Cfb taldekoa. Urteko batazbesteko tenperatura 14ºC-takoa da. Neguan -5ºC hartzea ohikoa da, bai eta udan 35ºC-tik gorakoa izatea ere.

Urteko batazbesteko prezipitazioa 400 mm-koa da.

      Datu klimatikoak (Logroño)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 9.5 12.0 15.1 16.7 21.0 25.4 29.3 29.1 25.4 19.3 13.4 10.1 18.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 2.0 3.0 4.4 6.1 9.5 12.6 15.3 15.5 12.7 8.9 5.0 3.2 8.2
Pilatutako prezipitazioa (mm) 27 23 26 44 48 47 31 23 24 31 36 37 399
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 6 5 5 7 8 5 4 4 4 6 6 6 67
Hezetasuna (%) 77 71 65 63 62 59 57 59 64 72 76 79 67
Iturria: AEMET[5]

HistoriaAldatu

Aurrehistoria eta AntzinaroaAldatu

 
Vareia erromatar hiriaren aztarnak.

Tubalen kondairaren arabera Tubalek mediterraneo itsasoa zeharkatu eta Ebron gora eginez Varea aldera iritsi zen. Varea gaur egun Logroñon barneratutako herria da, baina erromatarren garaian Vareia izeneko hiria izan zen bertan. Cantabria muinoan aurkituriko hiri zeltiberiarrean ere koka daiteke Logroñoren sorrera.

Plinio Zaharrak Ebro nabigagarria zela esan zuen eta Vareia aipatu zuen erromatar tropen logistikarako puntu gisa Zesar Augustoren garaian. Vespasianoren garaian munizipio kategoria jaso zuen, K.o. 50. urtearen inguruan. Kantabria muinoaren azpian kai txiki bat izan zen XI menderarte eta merkatalgune bihurtu zen, Hispania erromatar guztiarekin harreman komertzialak eratu zituena. Zubi luze bat ere izan zen Ebro zeharkatzen zuena, Mantibleko erromatar zubia hain zuzen ere[6]. 164 metroko luzera zuen zubi haren aztarnak baino ez dira gelditzen gaur egun Arabako Asa herriaren inguruan. 21eko urtarrilean, Errioxatik gertuago zegoen zubiaren arkua erori egin zen euriaren eraginez.

575. urtean Leovigildo errege bisigodoaren tropek Cantabriako muinoan zegoen hiri zaharra suntsitu zuten[7]. Ordutik aurrera Vareia zaharra eta La Custodia asentamenduak lautadan hedatuz joan ziren Erdi Aroko Logroño sortu arte.

Erdi AroaAldatu

Bidegurutze garrantzitsua zen, Iruñeatik Soriarako bideak eta Ebro ibaiak bat egiten baitzuten bertan. Ondoren Donejakue bidea ere Logroñotik igaroko zen. Gaztela, Aragoe eta Nafarroako erresumen arteko muga eremua ere bazen eta hainbat borroka izan ziren bertan. X. mendean Antso Abarkak musulmanen aurka borrokatu zuen hiria eskuratzeko eta hurrengo mendean nafarrek gaztelarrekin izango zuten hiria eskuratzeko borroka[7]. 1092an El Cid Campeadorrek suntsitu egin zuen[7] eta Alfontso VI.a Gaztelakoa izan zen berreraikitzen lagundu ondoren 1095ean Logroñori hiri forua eman ziona, aurrez 1076an Calahorra eta Naiararekin egin bezala[8].

1134an Alfontso Borrokalariak Nafarroarentzako eskuratu zuen baina handik gutxira Alfontso VII.a Gaztelakoak berreskuratu zuen. XII. mende guztian izan ziren gaztelarren eta nafarren arteko borrokak eta Logroño erresuma batetik bestera hainbatetan pasa zen[7].

1196an Redondaren Gure Amaren konkatedrala eraiki zen. Konkatedrala da, izan ere Errioxako katedrala Calahorran baitzegoen. Hasiera batean tenplo erromanikoa zenari Aro modernoan egitura gotikoak gehitu zitzaizkion.

1431. urtean Joan II.a Gaztelakoak "hiri" titulua eman zion eta 1444an "Muy Noble" eta "Muy Leal" kategoriak ematerakoan Gaztelako Gorteetara prokuradoreak bidaltzeko eskubidea lortu zuen. 1454. urteko erroldaren arabera 717 biztanle zituen Logroñok.

Aro ModernoaAldatu

 
Revellíneko harresiko atea. Karlos V.aren armarriaren alboan Logroñokoa.

Errege-erregina Katolikoek Nafarroako Erresuma konkistatu zutenean amaitu ziren gaztelarren eta nafarren arteko borrokak. Karlos V.a Flandriako gerratan zebilela aprobetxatuz Asparrotseko jaunaren nafar eta bearnotar tropek Iruñea berreskuratu ondoren Logroño setiatu zuten. Helburua ez zen Logroño konkistatzea, Nafarroako Erresuma Henrike II.a Albretekoarentzat berreskuratea baizik[9]. Setioa maiatzaren 24an hasi zen eta 29 kainoien bidez jo zuten erasoa. Hiritarrek San Bernabe egunerarte (1521eko ekainaren 11) eutsi zioten, Naiarako dukearen tropak iritsi ziren arte. Asparrotseko jaunak setioa altxatu eta alde egin behar izan zuen[10] eta ordutik egun horretan ospatzen da Logroñoren eguna. 1523an Karlos V.a Enperadorea bera Naiaran eta Logroñon izan zen, haren lekuko dira Logroñoko harresian eta Naiarako herresiko atean dauden armarriak. 1592an Filipe II.a ere izan zen Logroñon bisitari.

1500. urtean Arnaldum Guillermum de Brocado inpresore alemaniarra Iruñeatik Logroñora etorri zen eta Inprimategi industria garrantzitsua sortu zuen Logroñon. Gaur egungo Martínez Zaporta enparantzan (antzina Inprimategiaren kalea) zuen inprimategia. 1503 eta 1517 artean 39 liburu inprimatu zituen, aurreneko biak Sacerdotalis instructio (Rodrigo Fernández de Santaella-rena) eta Líber de oculi morali ( P. Lacepiera-rena) izan ziren. Inprimatze industria finkatzeko paper industria sendoa ezarri zen. Ebro ertzean Soria familiak peapergintza errota eraiki zuen eta Larderon ere izan zen beste bat. Paper eskaririk ez zegoeneannirin-errota gisa erabili izan ziren gainera[11].

1570. urtean Espainiar Inkisizioaren epaitegia ezarri zen Logroñon. Eremu zabala hartzen zuen tribunal honek, Errioxa, Nafarroa, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Soria, Burgos eta Kantabria[12]. 1610an Logroñoko prozesua izan zen bertan, Hego Euskal Herriko sorgin-ehiza handiena. Batez ere Zugarramurdiko akelarreari buruz izan zen. 12 emakume erre zituzten, haietako bost sinbolikoki, galdeketetako torturapean hil baitzituzten[13].

1633an Fernando Albia de Castrok Memorial y discurso político por la muy noble y muy leal ciudad de Logroño liburuan[14] Logroñoren historia idatzi zuen. 1672an Espainian Parte del Atlas Mayor o Geographia Blaviana Que contiene las Cartas y Descripciones de Españas liburua argitaratu zen[15] eta hartan Calahorra, Santo Domingo de la Calzada eta Logroño deskribatzen dira. Logroñori buruz esaten da 1.500 biztanle zituela, zubi luze bat zuela 12 arkoduna eta hiru dorre zituena, harresia zuela. Harresiaren barnean gaztelua, bost parrokia, sei konbentu fraideenak eta bi monjenak eta Giza letra eta filosofiaren ikastetxea zituen. Astean bitan merkatua egiten zen eta irailaren 21ean feria ospatzen zen. Horretaz gain gorteetan bozka zuela ere esaten da.

1790. urtean Ilustrazioaren ideiak jarraiki Real Sociedad Económica de La Rioja fundatu zuen hirietako bat izan zen Logroño.

Aro garaikideaAldatu

 
Esparteroren estatua

1833an Logroñoko probintzia eratu zen eta Logroño hiriburua bihurtu zen[7]. Karlistaldietan hiri garrantzitsua izan zen, Esparteroren tropen egoitza izan baitzen. Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua izan zen, Gerra ministroa ere izan zen eta Ministroen kontseiluko pesidentea ere bai. Logroñon ezarri zuen bizilekua. Espolón pasealekuan zaldi gaineko eskultura famatua du, 1895ean inauguratu zena.

XIX. mendean Logroñoren zabalkundea gertatu zen. Horretarako harresiak eraitsi egin ziren eta 1821ean 8.987 biztanle izatetik hamarkada batzuetan 19.327 biztanlera pasa zen. 1863an trena iritsi zen Logroñora. Hiriak handitzen jarraitu zuen eta 1950an 51.974 biztanle zituen[7]. Trenbidea desbideratu egin behar izan zen eremu berriak hirian integratzeko.

Gaztela Zaharra eskualdearen barnean zegoen Logroñoko probintzia 1980an independizatu eta Autonomia erkidego bihurtu zen. Logroño hiriburu izaten jarraitu zuen. 1982an Errioxako Autonomia Erkidegoa izena hartu zuen[16].

DemografiaAldatu

Hona hemen Espainiako Estatistika Institutuaren erroldaren araberako biztanleria:

Herrigunea Biztanle (2014)[17] Gizonezkoak Emakumezkoak
Logroño 149848 71539 78309
El Cortijo 244 120 124
Varea 1870 962 908

EtnografiaAldatu

2009ko erroldaren arabera 152.834 biztanle zituen Logroñok. Populazioaren jatorriaren araberako banaketa honako hau zen:

Metropoli eremuaAldatu

Azken hamarkadetan metropoli eremuak hazkunde handia izan zu, 1980tik 2005era %67ko hazkundea. Gaur egun 200.000 biztanle inguruko populazioa du. Zerrenda finkorik argitaratu ez bada ere 32 udalerri hartzen ditu eremuak eta Nafarroa eta Arabako hainbat udalerri ere oso gertu ditu (Viana, Oion, Guardia...)

PolitikaAldatu

 
Logroñoko udaletxea.

Udalbatzaren osaketaAldatu

Logroñoko Udala

Alderdi politikoa Zinegotziak
Alderdi Popularra (PP)
17
Alderdi Sozialista (PSOE)
10
UPyD (UPyD)
0
Errioxar Alderdia (PR)
0
Ezker Batua (IU)
0

Alkateen zerrenda (1979- )Aldatu

Alkatea Alderdia Urteak
Miguel Ángel Marín UCD 1979-1983
Manuel Sainz Ochoa PSOE 1983-1987

1987-1991

1991-1995

José Lus Bermejo PP 1995-1999
Julio Revuelta PP 1999-2003

2003-2007

Tomás Santos PSOE 2007-2011
Cuca Gamarra PP 2011-2015

2015-2017

Pablo Hermoso de Mendoza PSOE 2019-

Hiriaren banaketaAldatu

 
Logroñoko barrutien mapa.

BarrutiakAldatu

Logroñok bost barruti ditu:

  • Iparraldea: Alde zaharra bertan dago.
  • Erdialdea: Populazio dentsitate handiena du. Lehenengo zabalkundeari dagokio.
  • Ekialdea: Barnean du Varea auzoa.
  • Hegoaldea
  • Mendebaldea: El Cortijo eta Yagüe auzoak bertan daude besteak beste

Alde zaharraAldatu

 
Logroñoko alde zaharra:
     Barriocepo
     Ruavieja
     San Nicolas eta Portales
     San Bartolome
     Judutegia
     Revellín
     Laurel kalea
     San Juan

Logroñoren iparraldean, Ebro ertzeko parkearen mugan Ruavieja eta Barriocepo kaleetan jaso ziren eraikin zaharrenak, izan ere handik pasatzen baitzen Donejakue bidea[18]. Hegoaldera zabaldu zen ondoren San Nikolas markesaren kalean (aurrez Kale nagusia izan zena) eta San Bartolome elizaren inguruan eta aurrera jarraitu zuen zabalkundeak San Juan kalearen eta Laurel kalearen aldera.

Portales kaleak aldezaharra ekialde-mendebalde zeharkatzen du. Alde zaharreko kale garrantzitsuena da, bertan dago Konkatedrala eta denda eta kafetegi ugari daude izena ematen dioten atarietan[19]. Ebro ibaian burdinezko zubia eraiki zenean Sagasta kaleak bitan banatu zuen alde zaharra.

XX. mendean zehar alde zaharreko biztanleek eremu berriagoetara egin zuten alde eta Ruavieja eta Barriocepo kaleetako etxe asko hustu egin ziren. Mendearen amaiera aldea berriztatze lanak hasi ziren eta hainbat aztarna arkeologiko aurkitu izan dira, harresi zatiak eta Revellín kuboa adibidez.

ZabalkundeaAldatu

Erdialdeko barrutiari dagokio. Harresien ertzean kanpoaldera 1757an Espolón pasealekua hasi zen sortzen, ofizialki Paseo del Príncipe de Vergara izena duena. Espartero generalaren estatua dafo bertan eta Esparteroren tituluetako bat Bergarako printzea zen, hortik pasealekuaren izen ofiziala[20]. Handik gertu Bretón de los Herreros antzokia aurkitzen da. Barrutiko etorbide nagusia aldiz Gran Vía Juan Carlos I da. 2019an erregearen izena kentzea erabaki zuen udaletxeak eta gaur egun Gran Vía de Logroño izena du[21].

Hiriko toki aipagarriakAldatu

 
Portales kalea.
 
Laurel kalea.

KaleakAldatu

  • Portales kalea: Logroñoko alde zaharreko kale garrantzitsuena da. Muro del Carmen kaletik Murrietako iturriraino doa eta ekialde-mendebalde alde zaharra zeharkatzen du. Kalearen hegoaldeko eraikinetan XIX. mendeko arkupeak daude eta horrek ematen dio izena. Eraikin garrantzitsu ugari daude Portales kalean; Redondaren Gure Amaren konkatedrala, Txapitelen etxea eta La Merced komentua. San Bernabe jaietako ospakizun eremu nagusia da.
  • Laurel kalea: Alde zaharreko taberna eta pintxo giroko kale ezaguna da, "La senda de los elefantes" ezizena du, "jende guztia tronpa joaten delako".Taberna txikiak dira eta bakoiztak bere pintxo espezialitatea du.
  • San Juan kalea: Laurel kalearen antzeko kalea da.
  • Sagasta kalea: Espolón pasealekua eta burdinezko zubia lotzen ditu.
  • Ruavieja kalea eta Barriocepo kalea: Hiriko kale zaharrenak dira. Donejakue bidea pasatzen da bertatik.
  • Bretón de los Herreros kalea: Espolón pasealekuaren jarraipena da. Bretón de los Herreros antzokia dago bertan, baita terrazadun taberna ugari ere.
  • Logroñoko Gran Via: 2019 artean Gran Vía del Rey Don Juan Carlos I izena izan zuen baina udaletxeak erregearen izena kentzea erabaki zuen[21]. 845 metro luze den etorbide zabala, alboetan dendarik onenak eta banketxe ugari daude. Mendebaldeko muturrean Errioxar ilustreen iturria aurkitzen da.
  • 100 denden pasealekua: Oinezkoentzako bost kalek osatzen duten multzoa da. Espolón pasealekutik oso gertu dago.

Parkeak eta enparantzakAldatu

 
Ebroko parkea.
  • Espolón pasealekua (ofizialki Bergarako printzearen pasealekua, Paseo del Príncipe de Vergara): Logroñoko erreferentziazko parkea da. 1757an hasi zen eraikitzen harresietatik kanpo eta 1856an handitu egin zuten. Esparteroren zaldizko estatua da elementu aipagarriena, 1985ean ezarri zena. Horretaz gain musika kioskoa eta Terrorismoaren aurkako omenaldiko monumentua aurkitzen dira.
  • Merkatuaren plaza: Logroñoko konkatedralaren aurrean daoen enparantza da,
  • Udaletxeko plaza: Logroñoko udaletxea eta haren plaza eraikin modernoak dira. Eguberritan jaiotza erraldoia jartzen da bertan.
  • Francisco Martínez Zaporta plaza: Portales kaletik gertu dagoen enparantza txiki bat da. Moderno Zinemak eta Moderno kafetegi klasikoa daude bertan.
  • Ebroko parkea. Ebro ibaiaren eskuinaldeko ertzean dagoen parkea da, aisialdirako gune zabala.
  • Erriberako parkea: Ebroko parkearen jarraipena da, ekialdean aurkitzen dena. Zezen plaza, Riojaforum eraikina, Biltzar Aretoa eta Errioxako Auditorioa daude bertan.
  • Ireguako parkea: Iregua ibaiaren ertzeko parkea da.

Ondasun nabarmenakAldatu

Donajekue bideaAldatu

Donejakue bidea1
  UNESCOren gizateriaren ondarea
 

Redondaren Gure Amaren konkatedrala

Mota Kulturala
Irizpideak ii, iv, vi
Erreferentzia 669-602
Kokalekua   Errioxa
  Espainia
Eskualdea2 Europa eta Ipar Amerika
Izen ematea 1993 (XVII. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua)
2 UNESCOren sailkapena

Donejakue bidea iparraldetik sartzen da Logroñora. Cubillas putzuan erromesek freskatu ondoren harrizko zubiaren hasieran erromesaren bulegoa dago. Harrizko zubia gurutzatu eta Logroñoko alde zaharrera sartzen dira. Ibaiaren bete aldean dago aterpetxea. Ruavieja eta Barriocepo kaleak igaro ondoren Parlamentuko plazatik eta Revellíneko harresietatik atera eta Murrietako etorbide luzetik ateratzen da Naiara aldera.

Donejakue bidea Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk 1993an, eta Logroñoko hainbat eraikin multzo berean izendatu zituzten:

ElizakAldatu

  • Redondaren Gure Amaren konkatedrala: XII. mendean eraikitako tenploankolegiata bihurtu zen 1453an. XVII. mendean dorre bikiak gehitu zitzaizkion. Alde zaharraren erdigunean kokaturik dago.
  • San Bartolome eliza: XII. mendeko eliza, harresiari lotuta dagoena.
  • La Merced komentua: Gaur egun Errioxako parlamentua dago bertan.
  • Santiago el Real eliza
  • Jauregiko Andre Mariaren eliza

ZubiakAldatu

  • Harrizko zubia: Gaur egungo zubia 1884an eraiki zen Ebro ibaiak aurrekoa bota ondoren. 198 metroko luzera du eta 7 arku ditu.
  • Burdinezko zubia: 1882an eraiki zen eta 330 metrotako luzera du.
  • Mantibleko erromatar zubia: Erromatarren garaiko zubia da. Bi begi gelditzen ziren zutik baina 2021eko urtarrilean urak bat eraman zuen.
  • Sagasta zubia: 2003an eraiki zen eta zubi esekia da. "Laugarren zubia" ezizenaz ezagutzen da.

Beste eraikin batzukAldatu

 
Errioxako Diputazioaren jauregia.
  • Revellín harresia: XVI. mendean eraikitako harresiaren zati bat.
  • Espolón parkeko jauregiak: Diputazioaren jauregia eta Hotel handiaren multzo historikoa. Diputazioaren jauregia XIX. mendean eraiki zen ingeles estiloan eta Hotel Handia XX. mendekoa da eta Logroñoko luxuzko hotela izan zen[22].
  • Bretón de los Herreros antzokia: 1880ko irailaren 19an eraiki zen.
  • San Blas merkatua: 1930an eraiki zuen Fermín Álamo arkitektoak. Alde zaharrean dago.
  • Riojaforum: Errioxako Biltzar Jauregia da, 2004an inauguratu zena.

MuseoakAldatu

 
Zientzien etxea.
  • Errioxako museoa: Esparteroren jauregian kokaturik dago. XVIII. mendeko jauregi barrokoa da, Espartero jenerala bizi izan zena.
  • Zientzien etxea: Ebro ibaiaren ertzean dago, hiriaren beste aldean. Hiltegi munizipala izan zen eraikinean inauguratu zen 1999an.
  • Museo Würth La Rioja: Arte garaikideko museoa da.
  • Amós Salvador aretoa: Antzina tabako fabrika zen, gaur egun arte garaikideko erakusketak egiten dira.
  • Dantzaren etxea
  • La gota de leche: Logroñoko gazteen zentro kulturala

EskulturakAldatu

 
Errioxako ilustreen iturria.

Arkeologia eremuakAldatu

  • Vareia hiri erromatarraren aztarnak
  • Cantabria muinoko hiria

ArdogintzaAldatu

Hiria Errioxako ardoaren ekoizle nagusietakoa da "Errioxa Beherea" azpieskualdean. Upategi ugari daude Logroñon. Azkenaldian upategi batzuek puntako eraikinak altxatu dituzte eta askok bisita gidatuak eskeintzen dituzte:

  • Ontañón
  • La Reja Dorada
  • Olarra
  • Marqués de Vargas
  • Darien
  • Franco Españolas
  • Vélez
  • Juan Alcorta
  • Viña Ijalba
  • Marqués de Murrieta

OspakizunakAldatu

Hiriburu errioxarraren ospakizun garrantzitsuenak hurrengoak dira:

  • San Bernabe, ekainaren 11n, Inbasio frantziarren aurkako erresistentzia ospatzen da. Jendearen artean, amuarrain frijituak, ardoa eta ogia banatzen da.
  • San Mateo, irailaren 21aren astean zehar. Vendimia edo mahats-biltzearen festa, mahatsaren-zapalketa ospatzen da. Lehen mostoa Valvanerako Birjinari eskeintzen zaio. Aste guztian zehar, zezenketak eta kontzertuak ospatzen dira, Iruñaren antzera. Jendeak ardo eta bereziki,zurrakapotea, dastatzearen ohitura jarraitzen du.

KirolaAldatu

Logroñoko kirol talde garrantzitsuena, Club Balonmano Ciudad de Logroño eskubaloi taldea da, ASOBAL Ligan jokatzen du Darien Logroño izenarekin. Futbolari dagokionez, CD Logroñes talde historikoa ordezkatzen du hiria; bederatzi denboraldiz Lehenengo Mailan ibilia eta gaur egun Bigarren B Maila-n.

Logroñoar ezagunakAldatu

 
Logroñoko Bergarako pasealekua, "Espoloia" bezala ezaguna

Hiri senidetuakAldatu

Logroño ondorengo hiriekin senidetuta dago:

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 32. arauaː Espainiako erresumako autonomia-erkidegoen, probintzien eta probintzia-hiriburuen izenak. .
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Rioja, La: Población por municipios y sexo. (2879)» INE Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  3. ↑ I. Rodríguez eta R. de Lama. (1979). Colección diplomática medieval de La Rioja, vol. I. , 272-293 or..
  4. ↑ «SEPREM - Sociedad Española de Presas y Embalses» www.seprem.es Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  5. ↑ AEMET. Valores medios medidos en el observatorio de Logroño/Aeropuerto.. .
  6. ↑ «"Garrantzia historiko eta arkeologiko izugarria du Mantiblek" -» Alea.eus Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  7. ↑ a b c d e f «Logroño | artehistoria.com» www.artehistoria.com Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Fuero de Logroño. Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  9. ↑ «El asedio de Logroño de 1521: a medio camino entre el mito y la realidad» www.gentedigital.es Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Esta es la verdadera historia del Sitio de Logroño: ¿los enemigos eran franceses?» Rioja2.com 2018-06-08 Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  11. ↑ «IMPRENTA E IMPRESORES EN LA RIOJA DURANTE LOS S. XVI Y XVII, BRAVO VEGA - Biblioteca Gonzalo de Berceo» www.vallenajerilla.com Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  12. ↑ «inquisicion en el pais vasco, la - el tribunal de logroño (1570-1610). Antonio Bonbin Perez. Elkar.eus» www.elkar.eus Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  13. ↑ «web_name - Historia» web.archive.org 2004-11-20 Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  14. ↑ (Gaztelaniaz) «MEMORIAL Y DISCURSO POLÍTICO POR LA MUY NOBLE Y MUY LEAL CIUDAD DE LOGROÑO. Facsímil de la ed. de Lisboa, Lorenço Craesbesck, 1653. de Alvia de Castro, Fernando. | angeles sancha libros» www.iberlibro.com Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  15. ↑ (Gaztelaniaz) Documentación, Instituto Geográfico Nacional-Servicio de. «España. Atlas. 1672» Instituto Geográfico Nacional - Servicio de Documentación Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  16. ↑ «BOE.es - BOE-A-1982-15030 Ley Orgánica 3/1982, de 9 de junio, de Estatuto de Autonomía de La Rioja.» www.boe.es Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  17. ↑ Espainiako Estatistika Institutuaren errolda
  18. ↑ (Gaztelaniaz) «Visitas Guiadas a las Calles Barriocepo y Ruavieja de Logroño | HolaRioja» Hola Rioja Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  19. ↑ (Gaztelaniaz) «Calle Portales (Logroño) - 2021 Qué saber antes de ir - Lo más comentado por la gente» Tripadvisor Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  20. ↑ (Gaztelaniaz) «Paseo del Espolón - Lugar de interés» La Rioja Turismo@es||| Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  21. ↑ a b (Gaztelaniaz) nuevecuatrouno. (2019-10-02). «La Gran Vía de Logroño 'pierde' al Rey con su nueva denominación oficial» nuevecuatrouno.com Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  22. ↑ (Gaztelaniaz) Martinez, Luis. (2020-10-25). «Qué ver en Logroño: monumentos, parques y deliciosa gastronomía» Actualidad Viajes Noiz kontsultatua: 2021-04-10.
  23. ↑ Town Twinnings and international relations
  24. ↑ A-Z Twinning and Networking

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Logroño&oldid=8488610"(e)tik eskuratuta