Akize
Akize[1] (frantsesez: Dax; okzitanieraz: Dacs) Landak departamenduko udalerri bat da, Atturri ibaiaren ezkerraldean kokatua. Kantonamenduko burua da.
Akize Dax | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Frantziako udalerria | |||||||||||
![]() | |||||||||||
| |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatu burujabe | ![]() | ||||||||||
Frantziaren banaketa administratiboa | ![]() | ||||||||||
Eskualdea | ![]() | ||||||||||
Departamendua | ![]() | ||||||||||
Barruti | Akizeko barrutia | ||||||||||
Kantonamendu | canton of Dax-Nord | ||||||||||
Izen ofiziala | Dax Lepelletier | ||||||||||
Jatorrizko izena | Dax | ||||||||||
Posta kodea | 40100 | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Koordenatuak | 43°42′25″N 1°03′05″W / 43.7069°N 1.0514°W | ||||||||||
![]() | |||||||||||
![]() | |||||||||||
Azalera | 19.7 km² | ||||||||||
Altuera | 9 m | ||||||||||
Mugakideak | Mées, Narrosse, Oeyreluy, Saint-Pandelon, Saint-Paul-lès-Dax, Seyresse, Tercis-les-Bains eta Yzosse | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 21.044 (2020ko urtarrilaren 1a)![]() | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 1.068,22 bizt/km² | ||||||||||
Informazio gehigarria | |||||||||||
Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
Hiri senidetuak | Logroño | ||||||||||
dax.fr |
Erromatarrek emandako izena Aquae Tarbellicae, hau da, Tarbelien urak, bertan ur urmael beroa baitago. Izena eraldatuz joan zen mendeen joan-etorriarekin Acqs hartuz, azkenean Akize lortuz. Frantses eta Gaskoieraz Acqs izenetik, d'Acqs izenera igaro zen, eta hemendik Dax edo Dacs irten zen.
Erromatarrak heldu zirenean "tarbeli"ak (Akitaniako tribua) bizi ziren Akizen (hortik Aquae Tarbellicae izena), gero Civitas Aquensiun bihurtu zen, (Novenpopulania probintziako hamabi hirietako bat), Bordeleko bidean. Kristautasunarekin apezpikua zuen (Amikuzerekin haren barrutian) eta Done Jakue bidean. Atturri ibaiaren ondoan eta Bordele-Iruñea bidean egoteak eman zion garrantzia Akizeri.
BiztanleriaAldatu
Erroldatutako biztanleak

OndareaAldatu
- Katedral gotikoa (XIII. m.), XVII. mendean berreraikia.[2]
- Erromatar harresia[3]
- Erromatar tenplua[4]
- Zezen plaza[5]
Akizetar ospetsuakAldatu
- Patrice Dumora (1956)
- Olivier Truc (1964)
Herri eta hiri senidetuakAldatu
ErreferentziakAldatu
- ↑ Euskaltzaindiaren 149. araua: Euskal Herri inguruko exonimoak
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. Enceinte gallo-romaine de Dax. .
- ↑ Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. Temple gallo-romain de Dax. .
- ↑ Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. Arènes de Dax. .
Kanpo estekakAldatu
- (Frantsesez) Hiriaren webgune ofiziala