Parlamentu Arteko Batasuna

Parlamentu Arteko Batasuna (IPU) 1889ko ekainaren 30ean Frédéric Passyk eta William Randal Cremer-ek sortutako, parlamentuen nazioarteko erakundea da. Horrela, mundu mailan, gobernuen botere legegilea ordezkatzen duen erakunde bakarra da. Nazioarteko beste erakunde batzuek ez bezala, ez da gobernu arteko erakundea, parlamentuen arteko lankidetza sustatzeko erakundea baizik. Nazio Batuen sistemaren menpe egiten du lan, eta bere oinarrizko helburua da bakea, herrien arteko lankidetza eta erakunde ordezkariak sendotzea eta elkarrizketa politikoaren bidez lortzea. Nazioarteko erakunde politiko aitzindaritzat hartzen da, 178 parlamentu nazional afiliatu eta 12 eskualdeko parlamentu batzar elkartuekin[1][2].

Parlamentu Arteko Batasuna
For Democracy. For everyone.
Datuak
Motagobernu arteko erakundea
Jarduera sektoreaActivities of extraterritorial organizations and bodies (en) Itzuli
HerrialdeaSuitza
Jarduera
KidetzaLiburutegien Elkarte eta Erakundeen Nazioarteko Federazioa
Agintea
Egoitza nagusi
Egoitza nagusi (1921–)
Historia
Sorrera1889
Sortzailea
SorlekuaParis
webgune ofiziala
Twitter: ipuparliament Flickr: 55536947@N02 Edit the value on Wikidata

Gaur egun, IPU Nazio Batuen parlamentuko solaskide nagusia da, eta parlamentuen ahotsa Nazio Batuen erabakiak hartzeko prozesuetara ekartzen du, aldian-aldian, bere ebazpenak Batzar Nagusian aurkeztuz, adierazpenak eginez, eztabaidetan parte hartuz eta bilerak antolatuz NBEren agendako funtsezko gaiei buruz. Eginkizun garrantzitsu hori aintzat hartuta, 2002an, Nazio Batuen Erakundeak behatzaile iraunkorraren estatusa eman zion.

Egoitza aldatu

Munduko Parlamentu Arteko Batasunaren Estatutuen 2. artikuluaren arabera, bere egoitza Genevan (Suitza) dago.

Helburuak aldatu

UPIk Nazio Batuen helburuak partekatzen ditu; bere ahaleginak onartzen, eta harekin estuki lan egiten du. Halaber, eskualdeko parlamentu arteko erakundeekin eta ideal beretan inspiratutako nazioarteko, gobernu arteko eta gobernuz kanpoko erakundeekin lankidetzan aritzen da. Helburu hauek ditu[1]:

  • Herrialde guztietako parlamentu eta parlamentarien arteko harremanak, koordinazioa eta esperientzia-trukea sustatzea.
  • Nazioarteko intereseko gaiak aztertzea eta horiei buruz hitz egitea, parlamentuen eta haien kideen ekintza sortzeko.
  • Giza eskubideen defentsan eta sustapenean laguntzea, esparru unibertsala dutenak eta haien errespetua demokrazia parlamentarioaren eta garapenaren funtsezko faktorea baita.
  • Erakunde ordezkarien funtzionamendua hobeto ulertzen laguntzea eta haien jarduteko bideak indartzen eta garatzen laguntzea.
 
1928an, Berlinen egin zen IPUren 28. Batzar Nagusia Reichstag-en (Alemaniako Parlamentua) egoitzan.

Organoak aldatu

Hauek dira Parlamentua Arteko Batasunaren organoak: Batzarra, Zuzendaritza Batzordea, Batzorde Betearazlea eta Idazkaritza[1].

Batzarra aldatu

Parlamentu Arteko Batasuna urtean bitan bilduko da batzarrean, IPUren eskumenekoak diren gai guztiak eztabaidatzeko, eta horiei buruzko gomendioak formulatuko ditu, Erakundearen iritzia adierazten dutenak. Batzarra IPUko kideek ordezkari gisa izendatutako parlamentariek osatuko dute. Kideek gizonezko zein emakumezko parlamentariak sartu behar dituzte beren ordezkaritzetan, eta haien ordezkaritza bermatzen ahaleginduko dira, berdintasunean. IPUko kide batek Batzarrean eskuordetutako legebiltzarkideen kopurua aldatu egiten da estatuko biztanleriaren arabera, eta ezin izango da, inolaz ere, zortzi baino gehiagokoa izan herrialdea 100 milioi biztanle baino gutxiagokoa bada, eta hamar baino gehiagokoa biztanle kopuru hori baino handiagoa duten herrialdeetako Parlamentuentzat. Batzar bakoitzaren lekua eta eguna Zuzendaritza Batzordeak ezarriko du. Salbuespenezko kasuetan, Zuzendaritza Batzordeak batzar lekua eta eguna aldatzea edo ez biltzea erabaki dezake. Premiazko kasuetan, Parlamentu Arteko Batasuneko presidenteak erabaki hori hartu ahal izango du Batzorde Betearazlearekin adostuta[1].

2018. urtera arte, 138 batzar egin dira, lehenengoa Paris hirian, Frantzian, 1889an. Batzar gehienak Suitzako Geneva hirian egin dira, IPUren egoitzan, guztira 18. Suitza da batzar gehien antolatu dituen herrialdea, guztira 22 batzarrekin. Alemanian, 5 batzar egin dira, horietako bakoitzean errepublikaren izena aldatu zen; lehenengoa, Alemaniako Inperio gisa; gero, Weimar Errepublika gisa; gero, Alemaniako zatiketa garaian, lehenik Mendebaldeko Alemanian, ondoren, Ekialdeko Alemanian, eta geroago Alemania gisa. 1984az geroztik, urtean bi batzar egiten dira. Era berean, IPUren batzarra kontinente guztietan egin izan da. Jarraian, egindako bileren zerrenda:

Ordena Lekua Herrialdea Urtea
141. Belgrad   SRB 2019
140. Doha   QAT 2019
139. Geneva   SWI 2018
138. Geneva   SWI 2018
137. San Petersburgo   RUS 2017
136. Daca   BAN 2017
135. Geneva   SWI 2016
134. Lusaka   ZAM 2016
133. Geneva   SWI 2015
132. Hanói   VIE 2015
131. Geneva   SWI 2014
130. Geneva   SWI 2014
129. Geneva   SWI 2013
128. Quito   ECU 2013
127. Quebec   CAN 2012
126. Kampala   UGA 2012
125. Berna   SWI 2011
124. Panama Hiria   PAN 2011
123. Geneva   SWI 2010
122. Bangkok   THA 2010
121. Geneva   SWI 2009
120. Addis Abeba   ETH 2009
119. Geneva   SWI 2008
118. Lurmutur Hiria   RSA 2008
117. Geneva   SWI 2007
116. Bali   INA 2007
115. Geneva   SWI 2006
114. Nairobi   KEN 2006
113. Geneva   SWI 2005
112. Manila   PHI 2005
111. Geneva   SWI 2004
110. Mexiko   MEX 2004
109. Geneva   SWI 2003
108. Santiago (Txile)   CHI 2003
107. Marrakex   MAR 2002
106. Uagadugu   BFA 2001
105. Habana   CUB 2001
104. Jakarta   INA 2000
103. Amman   JOR 2000
102. Berlin   GER 1999
101. Brusela   BEL 1999
100. Mosku   RUS 1998
99. Windhoek   NAM 1998
98. Kairo   EGY 1997
97. Seul   KOR 1997
96. Pekin   CHN 1996
95. Istanbul   TUR 1996
94. Bukarest   ROM 1995
93. Madril   ESP 1995
92. Kopenhage   DEN 1994
91. Paris   FRA 1994
90. Canberra   AUS 1993
89. New Delhi   IND 1993
88. Stockholm   SWE 1992
87. Jaunde   CMR 1992
86. Santiago (Txile)   CHI 1991
85. Piongiang   PRK 1991
84. Punta del Este   URU 1990
83. Nikosia   CYP 1990
82 Londres   GBR 1989
81. Budapest   HUN 1989
80. Sofía   BUL Bulgaria 1988
79. Guatemalako Hiria   GUA 1988
78. Bangkok   THA 1987
77. Managua   NIC 1987
76. Buenos Aires   ARG 1986
75. Mexiko Hiria   MEX 1986
74. Ottawa   CAN 1985
73. Lome   TOG 1985
72. Geneva   SWI 1984
71. Geneva   SWI 1984
70. Seul   KOR 1983
69. Erroma   ITA 1982
68. Habana   CUB 1981
67. Berlin   GDR Alemaniako Errepublika Demokratikoa 1980
66. Caracas   VEN Venezuela 1979
65. Bonn   GER Mendebaldeko Alemania 1978
64. Sofia   BUL Bulgaria 1977
63. Madril   ESP Espainia 1976
62. Londres   GBR 1975
61. Tokio   JAP 1974
60. Erroma   ITA 1972
59. Paris   FRA 1971
58. Haga   NED 1970
57. New Delhi   IND 1969
56. Lima   PER 1968
55. Teheran   Iran Iran 1966
54. Ottawa   CAN 1965
53. Kopenhage   DEN 1964
52. Belgrad   YUG 1963
51. Brasilia   BRA 1962
50. Brusela   BEL 1961
49. Tokio   JAP 1960
48. Varsovia   POL 1959
47. Rio de Janeiro   BRA 1958
46. Londres   GBR 1957
45. Bangkok   THA 1956
44. Helsinki   FIN 1955
43. Viena   AUT 1954
42. Washington   USA 1953
41. Berna   SWI 1952
40. Istanbul   TUR 1951
39. Dublin   IRL 1950
38. Stockholm   SWE 1949
37. Erroma   ITA 1948
36. Kairo   EGY 1947
35. Oslo   NOR 1939
34. Haga   NED 1938
33. Paris   FRA 1937
32. Budapest   HUN Hungariako Erresuma 1936
31. Brusela   BEL 1935
30. Istanbul   TUR 1934
29. Madril   ESP 1933
28. Geneva   SWI 1932
27. Bukarest   ROM 1931
26. Londres   GBR 1930
25. Berlin   Weimarko Errepublika 1928
24. Paris   FRA 1927
23. Washington   USA 1925
Ottawa   CAN
22. Berna   SWI 1924
21. Kopenhage   DEN 1923
20. Viena   AUT 1922
19. Stockholm   SWE 1921
18. Haga   NED 1913
17. Geneva   SWI 1912
16. Brusela   BEL 1910
15. Berlin   Alemaniar Imperioa 1908
14. Londres   GBR 1906
13. Brusela   BEL 1905
12. Saint Louis (Missouri)   USA 1904
11. Viena   Austria-Hungariako Inperioa 1903
10. Paris   FRA 1900
9. Cristianía   Suecia-Noruega 1899
8. Brusela   BEL 1897
7. Budapest   Austria-Hungariako Inperioa 1896
6. Brusela   BEL 1895
5. Haga   NED 1894
4. Berna   SWI 1892
3. Erroma   ITA Italia 1891
2. Londres   GBR 1890
1. Paris   FRA 1889

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu