Amman

Amman; عَمَّان
	hiriburua
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Jordania
Gobernazioa	Amman
Alkatea	Omar AlMaani
Izen ofiziala	عمّان
Jatorrizko izena	عَمَّان
Posta kodea	11110–17198
Geografia
Koordenatuak	31°57′N 35°56′E / 31.95°N 35.93°E
Azalera	1.680 km²
Altuera	765
Demografia
Biztanleria	4.007.526 (2015); 1.164.897 (2010)
Dentsitatea	2.385,43 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	K.a. XIII. mendea
Ordu eremua	Ekialdeko Europako Ordua
Hiri senidetuak	Kairo, Maskat, Baku, Sylhet, Sana, Islamabad, Pekin, Ankara, Khartum, Miami, Doha, Istanbul, São Paulo, Aljer, Bukarest, Nuakxot, Tunis, Sofia, Beirut, Pretoria, Tegucigalpa, Chicago, Geneva, Milan, Calabria, Sarajevo, Mosku, Mostar, Central Governorate (en) , Bixkek, San Frantzisko, Tokio, Jidda, Montreal, Astana, Bagdad, Damasko, Erevan, Naltxik, Rabat, Paphos Municipality (en) eta Cincinnati
	http://www.ammancity.gov.jo

Amman^[1]^[2] (arabieraz: عمّان‎, ʿAmmān) Jordaniako Haxemi Erresumako hiriburua da. Herrialdearen erdialdean kokatuta dago, eta 2.125.400 biztanle zituen (2005ean).

Gobernuaren egoitza da. Jordaniako kultura eta industria gune garrantzitsuena. Petrolio findegia (Zarqa) du.^[3]

Historia aldatu

Rabbath Ammon (hebreeraz: רַבַּת עַמּוֹן‎), Bibliak aipatzen duen ammoniten hiriburua zegoen lekuan kokatua, Ptolomeo Filadelfok hartu eta berriro eraiki zuen (K.a. 283 - 246); Bizantzioko garaira arte gorde zuen, eta Filadelfia izena eman zion. Abdullah ibn Husaynek Transjordaniako hiriburu bihurtu zuen (1946).^[4]

2005eko azaroaren 9an Al-Qaedak atentatua egin zuen hiriko hiru hoteletan, 60 hildako eta 115 zauritu eraginez.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Amman)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	12.3	13.7	17.2	22.6	27.8	30.8	32.0	32.4	30.7	27.1	20.4	14.4	23.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	3.6	4.2	6.1	9.5	13.5	16.6	18.5	18.6	16.6	13.8	9.3	5.2	11.3
Pilatutako prezipitazioa (mm)	63.4	61.7	43.1	13.7	3.3	0	0	0	0.3	6.6	28.0	49.2	269.3
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	7	7	5	3	1	0	0	0	0	1	3	5	32
Eguzki orduak	179.8	182.0	226.3	266.6	328.6	369.0	387.5	365.8	312.0	275.9	225.0	179.8	3298.3
Iturria (1): World Meteorological Organization
Iturria (2): HKO

Barrutiak aldatu

Amman Handiko Udalak hiriko 27 barrutiak gobernatzen ditu:^[5]

1	Âbdali	4	Qwésmé, Jwaydé, Abu Âlanda eta Raqim	7	Müwaqar	10	Bader è Jadida	13	Jbeyha	16	Mārka	19	Ohod	22	Şafa Badran	25	Tlaâ’l Âli
2	Abu Nsér	5	Yarmuk	8	Mqabalayen	11	Basmān	14	Xraybet è Suq	17	Médina	20	Rās ıl Êyn	23	Swéyleh	26	Vādi'l Sér
3	Um-Ožayna	6	Jizah	9	Bader	12	Hüsbān	15	Marj ıl Hamām	18	Naûr	21	Sahāb	24	Tariq	27	Zahrān

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Amman ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:^[6]

Aljer (Aljeria) (1998) Ankara (Turkia) (1992) Baku (Azerbaijan) Beijing (Txina) (1990)^[7] Beirut (Libano) (2000) Bishkek (Kirgizistan) (2006) Bukarest (Errumania) (1999)	Calabria (Italia) (2005) Chicago (Illinois) (Ameriketako Estatu Batuak) (2004) Doha (Qatar) (1995) Erdialdeko eskualdea (Bahrain) (2006) Erevan (Armenia) (2014)^[8] Geneva (Suitza) (2005) Islamabad (Pakistan) (1989)	Istanbul (Turkia) (1997) Jidda (Saudi Arabia) (1988) Kairo (Egipto) (1988) Khartum (Sudan) (1993) Maskat (Oman) (1986) Miami (Florida) (Ameriketako Estatu Batuak) (1995) Milan (Italia) (2005)^[9]	Mosku (Errusia) (2005) Nuakchot (Mauritania) (1999) Pretoria (Hegoafrika) (2002) Rabat (Maroko) (1988) San Francisco (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (2010) Sana (Yemen) (1989) São Paulo (Brasil) (1997)^[10]	Sarajevo (Bosnia-Herzegovina) (2005)^[11] Sofia (Bulgaria) (2000) Sylhet (Bangladesh) Tegucigalpa (Honduras) (2002) Tokio (Japonia) (2011) Tunis (Tunisia) (1999)