Wikipedia

Caracas

Caracas (ofizialki Santiago de León de Caracas) Venezuelako hiri nagusi eta hiriburua da. Herrialdearen iparraldean dago, Karibe itsasoaren kostaldetik 15 km-ra eta 900 metroko batez besteko garaieran. 2011n hiriak 1.943.901 biztanle zituen eta metropoli-barrutiak, 2.903.685 biztanle[1][2].

Caracas
Caracas
hiria
Administrazioa
Herrialdea Venezuela
Entitate federalaHiriburu barrutia
AlkateaHelen Fernández (en) Itzuli
Izen ofizialaSantiago de León de Caracas
Jatorrizko izenaCaracas
Posta kodea1010-A
Geografia
Koordenatuak10°30′00″N 66°56′00″W / 10.5°N 66.9333°W / 10.5; -66.9333
Map
Azalera433 km²
Altuera900
Demografia
Biztanleria2.245.744 (2017)
301.843 (2011)
Metropolia2.903.685
Dentsitatea2.894 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1567ko uztailaren 25a
Telefono aurrizkia212
Ordu eremuaUTC−04:00
Hiri senidetuakSan Frantzisko, Aljer, Aaiun, La Paz, Managua, Montevideo, San Salvador, Vigo, Ecatepec de Morelos, Santiago de Querétaro, Melilla, Aveiro, Adeje, Paita (en) Itzuli, Mexiko Hiria, Minsk, Madril, Teheran, Rio de Janeiro, Las Palmas Kanaria Handikoa, Santa Cruz Tenerifekoa, Santo Domingo, Santiago de Cali, Rosario, Cluj-Napoca, Honolulu konderria, New Orleans, Honolulu, Dubai eta Navi Mumbai (en) Itzuli
http://www.gdc.gob.ve/

Historia

aldatu

1567ko uztailaren 25ean fundatu zuen Diego de Losada zamorarrak, 1498. urtean Kolonek aurkitu zuen herri batean (caraca deitu indiarren herrian hain zuzen) eta Santiago de León de Caracas izena eman zion. 1578an Venezuelako koloniako hiriburu eta kapitain nagusiaren egoitza bihurtu zen. 1721. urtean sortu zen Caracasko unibertsitatea. Caracasko Gipuzkoar Konpainiari esker, hiriak urte oparoak izan zituen XVIII. mendean, eta Donostiarekin harreman handia izan zuen. Gipuzkoako konpainiari eman zioten monopolioak oso haserre utzi zituen bertako lurjabeak eta burgesak, eta liskar ugari izan zen Caracas bertako eta metropoliko burgesen artean. Berrogeita hamar urte iraun zuen monopolioak (1742-1792).

1811. urtean, Venezuelaren burujabetasuna aldarrikatu zuen hiriak, baina espainiar osteek berriro hartu zuten ondoko urtean. Simon Bolívar hiriaz jabetu zuen 1813an, baina espainiarren esku geratu zen berriro 1814an. Caraboboko guduaren ondoren (1821), Kolonbia Handia deituriko lurraldeak burujabetasuna eskuratu zuen eta Bogota hiriburu nagusiaren mendean geratu zen. 1830. urteko urtarrilean Venezuela Kolonbia Handi hartatik bereizi zen eta Venezuelako hiriburu bihurtu zen Caracas.

XX. mendearen lehen erdialdean, petrolioak aldaketa handia ekarri zuen hiri zaharrera eta egun Caracas Hego Ameriketako hiri modernoenetakoa da horri esker. Espainiako Gerra Zibilaren ondorioz, euskal hiritar ugarik hantxe babes aurkitu zuten: horrela, erbestean zela, Eusko Jaurlaritzak 1965eko uztailaren 10ean bertan ekin zion "Radio Euskadi" irratiaren emisioari, 1977 arte.

Klima

aldatu
      Datu klimatikoak (Caracas, 1970-1998)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 31.9 34.1 35.3 33.5 34.4 32.8 33.6 31.5 32.2 31.4 31.2 30.8 35.3
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 23.3 23.6 24.3 25.0 25.8 26.0 25.5 25.8 25.5 25.2 24.6 23.8 24.9
Batez besteko tenperatura (ºC) 19.6 19.7 20.2 21.2 22.0 22.0 21.7 21.9 21.9 21.8 21.3 20.2 21.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 15.9 15.8 16.0 17.5 18.2 18.1 17.9 18.1 18.3 18.4 18.0 16.5 17.4
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) 10.0 10.9 11.4 12.5 13.1 14.9 14.1 14.3 15.5 13.1 11.9 10.0 10.0
Euria (mm) 15.3 13.2 11.4 59.2 81.7 134.1 118.4 123.8 115.4 126.3 72.6 41.4 912.8
Euri egunak (≥ 1.0 mm) 6 4 3 7 13 19 19 18 15 15 13 10 142
Eguzki orduak 229.4 217.5 235.6 183.0 182.9 183.0 210.8 217.0 213.0 210.8 210.0 213.9 2506.9
Hezetasuna (%) 73.7 74.2 73.0 76.3 75.4 75.1 74.1 74.0 74.9 74.7 73.7 74.7 74.5
Iturria (1): Instituto Nacional de Meteorología e Hidrología (INAMEH)[3][4]
Iturria (2): World Meteorological Organization (rainfall data),[5] Hong Kong Observatory (sun only),[6] NOAA(extremes)[7]

Ekonomia

aldatu

Venezuelako merkataritzagune eta industriagune nagusia da: eraikuntzarako gaiak, ehungintza, zapatagintza, metalurgia, kimika industria eta, batez ere, petrolioa. Nazioarteko aireportua Maiquetían dago. Caracastik abiatzen da Kolonbiaraino iristen den Gran Carretera Transandina izeneko errepidea.

Pertsonaia ezagunak

aldatu

Bertan jaio zen Simon Bolívar (1783-1830) euskal jatorriko Ameriketako askatzailea.

Herri eta hiri senidetuak

aldatu

Caracas ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

 
Aldirietako auzoak

Caracas Iberoamerikako Hiriburu Hirien Batasunaren (gaztelaniaz: Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas - UCCI) (portugesez: União de Cidades Capitais Ibero-americanas) partaide da, 1982ko urriaren 12tik, jarraian agertzen diren hiriekin senidetarsun erlazioak hasiz: [9]

Erreferentziak

aldatu
  1. ↑ 2011ko erroldaren emaitzak: Hiriburu barrutia. Ine.gov.ve
  2. ↑ 2011ko erroldaren emaitzak: Miranda estatua. Ine.gov.ve
  3. ↑ (pdf) Estadísticos Básicos Temperaturas y Humedades Relativas Máximas y Mínimas Medias. (Noiz kontsultatua: 31 July 2012).
  4. ↑ (pdf) Estadísticos Básicos Temperaturas y Humedades Relativas Medias. (Noiz kontsultatua: 31 July 2012).
  5. ↑ World Weather Information Service - Caracas. World Meteorological Organization (Noiz kontsultatua: 16 October 2012).
  6. ↑ Climatological Information for Caracas, Venezuela. Hong Kong Observatory (Noiz kontsultatua: 16 October 2012).
  7. ↑ Caracas-La-Carlota Climate Normals 1961-1990. National Oceanic and Atmospheric Administration (Noiz kontsultatua: January 15, 2013).
  8. ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-24).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas. (Noiz kontsultatua: 2018-07-15).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Portal web del Ayuntamiento de Madrid. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).

Kanpo estekak

aldatu


  Artikulu hau Venezuelako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Caracas&oldid=9487730"(e)tik eskuratuta