Potasio

Potasioa elementu kimiko bat da, K ikurra (Kalium, latinezko izena) eta 19 zenbaki atomikoa dituena. Metal alkalinoa da, zilar-zuri kolorekoa eta naturan ugaria, batez ere ur gaziarekin eta beste mineral batzuekin erlazionatutako elementuetan. Airean oso erraz oxidatzen da, eta oso erreaktiboa da, batez ere uretan. Kimikoki sodioaren oso antzekoa da.

Potasioa
19 Argona ← Potasioa → Kaltzioa
19 K                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Potasioa, K, 19
Serie kimikoa	Metal alkalinoak
Taldea, periodoa, orbitala	1, 4, s
Masa atomikoa	39.0983 g/mol
Konfigurazio elektronikoa	Ar 4d1
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 8, 1
Propietate fisikoak
Egoera	solido
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 0.89 g/L
Urtze-puntua	336.53 K (63.38 °C, 1398 °F)
Irakite-puntua	1032 K (759 °C, 1398 °F)
Urtze-entalpia	2,334 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 757 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	kubikoa
Oxidazio-zenbakia(k)	1
Elektronegatibotasuna	0,82 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 418.8 kJ/mol 2.a: 3052 kJ/mol 3.a: 4420 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	220 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	243 pm
Erradio kobalentea	196 pm
Van der Waalsen erradioa	275 pm
Isotopo egonkorrenak
Potasioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 39K %93.26 K egonkorra da 20 neutroirekin 40K Sintetikoa 1.277×109 u β- 1.311 40Ca ε 1.505 40Ar β+ 1.505 40Ar 41K %6.73 K egonkorra da 22 neutroirekin

Ezaugarri nagusiak

Potasioa

Potasioa 5. metal arinena da. Metal biguin bat da, labain batekin erraz ebaki daitekeena, urtze puntu oso baxua du, violeta koloreko garrarekin erretzen da, eta airearekin kontaktuan ez dauden gainazaletan zilar kolorea du. Airearekin kontaktuan oso erraz oxidatzen denez olioz inguraturik gorde behar izaten da.

Beste metal alkalino batzuen antzera, urarekin oso erreaktiboa da, hidrogenoa askatzen duelarik. Sua hartu dezake urarekin elkartzean.

Aplikazioak

• Potasio metala zelula fotoelektrikoetan erabiltzen da.
• Kloruroa eta nitratoa ongarri bezala erabiltzen dira.
• Potasio peroxidoa suhiltzaile eta meatzarien arnasketa aparatuetan erabiltzen da.
• Nitratoa bolboraren fabrikazioan erabiltzen da, eta kromato eta dikromatoa piroteknian.
• Karbonato potasikoa kristalen fabrikazioan erabiltzen da.
• NaK aleazioa beroaren transferentzian erabiltzen den materiala da.
• Potasio kloruroa heriotza zigorrera kondenatutako presoen injekzio hilgarri bidezko exekuzioetan erabiltzen da.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Potasio